Δημήτρης Σταθακόπουλος*
4η Ιουνίου είναι η επέτειος δολοφονίας του Οδυσσέα Ανδρούτσου από τον Γρίβα και τους δεσμοφύλακές του.
Η μάνα του, έχασε 3 παιδιά στον αγώνα , έμεινε πάμπτωχη και τελικά πήρε μια μικρή σύνταξη από τον Καποδίστρια.
Ακούστε και το σχετικό τραγούδι ιστορικό, ηχογραφημένο από την Μαρίκα Παπαγκίκα τη δεκαετία του 1920. Του Ανδρούτσου η μάνα – Παπαγκίκα. Έτος ηχογρ. 1923
Η Ακριβή Τζ(σ)αλαμπά, μητέρα του Οδυσσέα Ανδρούτσ(ζ)ου, ενδεής , ζητά αποζημίωση ή βοήθεια από το νέο Κράτος το 1832
Στις 6 Ιουνίου 1825, η «Εφημερίς των Αθηνών», που τυπωνόταν στην Αίγινα έγραψε: «Σήμερον ετελείωσε το δρόμο της ζωής του ο Οδυσσεύς Ανδρούτσος».
Το γεγονός του θανάτου του Οδυσσέα, είχε συμβεί το ξημέρωμα της 4ης προς 5η Ιουνίου 1825 .
Η ίδια εφημερίδα, στο φύλλο της 9ης Ιουνίου 1825 επανερχόμενη αναφέρει: «ο θάνατος του περιβόητου εις την ιστορίαν Οδυσσέως Ανδρίτσου ακολούθησε τρόπω τοιώδε: αυτός είχε προβλέψει με τη φυσικήν του πανουργίαν δύο τριχιαίς, οι οποίαις φαίνεται ότι ήταν από τα γαϊδούρια οπού ανέβαιναν εις το κάστρον, παλαιαίς κατά κακήν του τύχην και αδύναταις. Περί τας 5 ώρας της νυκτός της 4 Ιουνίου, ενώ δύο στρατιώται που τον εφύλαττον, ήσαν εις το πρωτοΰπνι, κρεμιέται με τη μίαν από ψηλά του Πύργου – Γουλέ – έχοντας ζωσμένην και την
άλλην εις τη μέση του, διά να χρησιμεύση ακολούθως να κατέβη και από τα τείχη του Κάστρου και να φύγη, όπου αυτός ήξευρε. Αλλά η θεία δίκη, προλαμβάνουσα, φαίνεται, τους ολεθρίους σκοπούς τους ανθρώπου τούτου διά την Πατρίδα ωκονόμησε προτού να φτάση ακόμη εις τα μέσα του Πύργου καταβαίνοντας και σπα η τριχιά εκείνη, και πίπτει ο άθλιος εις το λιθόστρωτον έδαφος της Απτέρου Νίκης, θύμα ελεεινόν της κακοβουλίας και πανουργίας του» ( βλ.: Σ. Γρηγοριάδη: «Οδυσσέας Ανδρούτσος», στη σειρά «Αφορισμένοι από το κατεστημένο», εκδόσεις Μπούζας, τόμος 5ος ).
Δηλαδή η πλήρης κατασυκοφάντησις του νεκρού Οδυσσέα, τον οποίον είχαν σκοτώσει και στη συνέχεια κατακρημνίσει από το βράχο της Ακρόπολης στο λιθόστρωτο της Απτέρου Νίκης.
Το 1832 , η μητέρα του Οδυσσέα Ανδρούτσ(ζ)ου, Ακριβή / Ακρίβω Τζ(σ)αρλαμπά , έκανε αίτηση ενώπιον της ελληνικής κυβέρνησης για να λάβει κάποια αποζημίωση για τον χαμό τριών υιών στον αγώνα του ’21, καθώς και της αποστέρησης της πατρογονικής της περιουσίας στην Πρέβεζα , γεγονότα που την είχαν καταντήσει «ενδεή».
Επί του αιτήματος της, η κυβέρνηση , την 8η Μαρτίου 1832 αποφάνθηκε τα εξής ( βλ. Αρχεία Ελληνικής Παλιγγενεσίας ) :
Σημειώνεται ότι η Ακριβή Τζ(σ)αρλαμπά , μετά το θάνατο του άνδρα της και πατέρα του Οδυσσέα, Ανδρέα Βε(α)ρούση ( Μουτσανά ), είχε ξαναπαντρευτεί τον πρακτικό γιατρό Φίλιππο Καμμένο, με τον οποίο απέκτησε πέντε ακόμα παιδιά, τον Γιαννάκη ( Ιωάννη ) , τον Βαγγέλη ( Ευάγγελο ) , τον Πάνο, την Ταρσίτσα που ανήλικη ακόμα την είχε παντρευτεί ο άγγλος συνοδοιπόρος του Οδυσσέα, Edward Trelawny και την Αγγελική, που χαϊδευτικά την είχανε ονομάσει “Κόρη” που παντρεύτηκε τον Μάρκο Βελλιανίτη. Αλλού αναφέρεται και ένας γιός ονόματι Χαρίλαος .
Η Ακριβή Τζ(σ)αρλαμπά λοιπόν , είχε βιώσει το μαρτυρικό θάνατο του πρώτου άντρα της, το μαρτυρικό θάνατο του γιού της Οδυσσέα, το χαμό δύο ακόμα υιών και από αρχόντισσα της Πρέβεζας είχε καταντήσει ενδεής . Τελικά της εγκρίθηκαν 80 φοίνικες το μήνα ως βοήθημα ( αντί για 40 που αρχικώς είχε προταθεί ). Ο φοίνικας αντικαταστάθηκε από τη δραχμή τον Φεβρουάριο του 1833 και δεν γνωρίζουμε αν η χαροκαμένη γυναίκα συνέχισε να παίρνει το μηνιαίο βοήθημά της και μάλιστα ισόποσο σε δραχμές.
Ωρέ του Ανδρούτσου η μάνα
του Ανδρούτσου η μάνα χαίρεται,
του Ανδρούτσου η μάνα χαί… βρε χαίρεται
του Διάκου καμαρώνει.
——
Ωρέ γιατ’ έχουν γιους
γιατ’ έχουν γιους αρματωλούς,
γιατ’ έχουν γιους αρμα… αρματωλούς
και γιους καπεταναίους.
——
Ωρέ Ανδρούτσος φυλάει
Ανδρούτσος φυλάει στη Γραβιά,
Προσθήκη λεζάντας |
Διάκος στην Αλαμάνα |
Πηγή