ΑΙΤΙΕΣ ΘΑΝΑΤΟΥ ΔΙΑΣΗΜΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ( ΙΚΤΙΝΟΣ -ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Ictinus

Για τον μεγάλο αυτόν αρχιτέκτονα του Παρθενώνα, ελάχιστα πράγματα μας είναι γνωστά. Δεν γνωρίζουμε τίποτα για την καταγωγή και την οικογένειά του ούτε είμαστε σε θέση να χρονολογήσουμε τη γέννηση ή τον θάνατό του.   

Όσες πληροφορίες διαθέτουμε προέρχονται από τον Στράβωνα, τον Παυσανία και τον Πλούταρχο. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, ο Ικτίνος ήταν στενός φίλος του Φειδία με τον οποίο συνεργάστηκε στην κατασκευή των έργων της Ακρόπολης και ο αρχιτέκτονας του Ναού του Απόλλωνα στις Βάσσες. Αναφέρεται και ως ο κατασκευαστής του Τελεστηρίου της Δήμητρας στην Ελευσίνα.

Ο Βιτρούβιος επίσης, μας πληροφορεί πως συνέγραψε μια τεχνική μελέτη με τίτλο: "Για τον δωρικό ναό της Αθηνάς στην Αθήνα".

Έφυγε από την Αθήνα μετά την ολοκλήρωση του Παρθενώνα και εγκαταστάθηκε στην Αρκαδία, γύρω στο 430 π.Χ για επαγγελματικούς λόγους, καθώς του είχε αναταθεί να ολοκληρώσει την κατασκευή του ναού του Απόλλωνα στις Βάσσες, που πιθανότατα είχε ξεκινήσει παλαιότερα από άλλον αρχιτέκτονα.

 Σοφοκλής - Ο Φιλαθηναίος.

ΣΟΦΟΚΛΗΣ

Ο τύμβος στους πρόποδες της Πάρνηθας. Ίσως ο τάφος του Σοφοκλή

Εκτός από την προσφορά του στην τραγική ποίηση, ο Σοφοκλής υπηρέτησε την πόλη του αναλαμβάνοντας πρόθυμα δημόσια αξιώματα. Ελληνοταμίας το 443 πΧ, διοικητής του στόλου μαζί με τον Περικλή το 440 πΧ εναντίον της Σάμου, στρατηγός το 428 πΧ μαζί με τον Θουκυδίδη (τον πολιτικό) και μέλος της ολιγαρχικής κυβέρνησης του 413 π.Χ.

Ανέλαβε επίσης θρησκευτικά αξιώματα, κατά τη διάρκεια των οποίων συμμετείχε στην εισαγωγή της λατρείας του Ασκληπειού στην Αθήνα. Όπως και ο Σωκράτης, δεν έφυγε ποτέ από την πόλη παρά μόνο όταν χρειάστηκε να πολεμήσει και ονομάστηκε γι'αυτό "Φιλαθηναίος". Η δράση του αυτή του είχε εξασφαλίσει την εύνοια του αθηναϊκού κοινού, που ανταποκρίθηκε πολύ θερμά στις ποιητικές του δημιουργίες.

Η μοναδική δίκη που εμπλέκει το όνομα του Σοφοκλή, είναι μια μαρτυρία ενός Σάτυρου, του οποίου οι πληροφορίες κρίνονται γενικά αναξιόπιστες (βλέπε και Ευριπίδη). Αυτός αναφέρει, πως ο γιος του ποιητή, ο Ιοφών. κατηγόρησε τον πατέρα του πως έδειχνε υπερβολική εύνοια σε έναν εγγονό του, γιο του Αρίστωνα που ήταν εξώγαμο τέκνο. Ακόμα και αν δεχτούμε το περιστατικό ως αληθές, δεν θα μπορούσε ποτέ μια τέτοια κατηγορία να θέσει τον Σοφοκλή υπό απαγόρευση.

Τρεις διαφορετικές αιτίες θανάτου έχουν διασωθεί στη γραμματεία. Η πρώτη λέει πως πνίγηκε με μια ρόγα σταφύλι, η δεύτερη πως πέθανε από ασφυξία προσπαθώντας να απαγγείλει ένα μεγάλο κομμάτι από την "Αντιγόνη", χωρίς ανάσα και η τρίτη πως πέθανε από υπερβολική συγκίνηση, όταν του ανήγγειλαν ακόμα μία θεατρική νίκη.

Ο τόπος ταφής του είναι ίσως ο τύμβος που βρίσκεται στους πρόποδες της Πάρνηθας, στον παλαιό δρόμο προς Δεκέλεια, που ήταν ο τόπος καταγωγής του.

. Ευριπίδης - Ο διαφωτιστής των Αθηνών στην αυλή του Αρχέλαου.

Άγαλμα του Ευριπίδη στο Μουσείο του Βατικανού, Ρώμη.

Τα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του Αλεξάνδρου

Ο Αλέξανδρος με τον Ηφαιστίωνα μπροστά στην οικογένεια του Πέρση Βασιλιά Δαρείου

Giulio Fabri, Late 18th Century.- State Hermitage Museum St. Petersburg

Του κ.Μιχάλη A. Τιβέριου, καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Οσο περίεργο και αν φαίνεται, οι πληροφορίες που μας διασώζουν οι γραπτές μαρτυρίες για το παρουσιαστικό και την όλη εμφάνιση του Αλεξάνδρου είναι λιγοστές. Δεν πρέπει βέβαια να λησμονούμε ότι από το έργο των ιστορικών, των σύγχρονων με τον Μακεδόνα βασιλιά, ελάχιστα σπαράγματα μας έχουν διασωθεί, ενώ η πρώτη σωζόμενη βιογραφία του είναι γραμμένη περίπου 400 χρόνια μετά το θάνατό του. Ετσι, η κύρια πηγή των γνώσεών μας για την εξωτερική του εμφάνιση είναι οι σωζόμενες απεικονίσεις του σε ποικίλες δημιουργίες της τέχνης. Αλλά και αυτές, αν εξαιρέσουμε ορισμένες, κυρίως νομίσματα, χρονολογούνται μετά τον θάνατό του, πολλές μάλιστα εξ αυτών αιώνες μετά.
Ο Αλέξανδρος δεν φαίνεται να ήταν ιδιαίτερα υψηλός, κάτι που προκύπτει έμμεσα από ορισμένα ενδεικτικά επεισόδια που μας διασώζουν αρχαίοι συγγραφείς. Οταν π.χ. ο Αλέξανδρος με τον Ηφαιστίωνα, τον επιστήθιο φίλο του, φορώντας ίδια στολή μπήκαν στη σκηνή της οικογένειας του Δαρείου που είχε αιχμαλωτισθεί μετά τη μάχη στην Ισσό, ο δεύτερος υπερείχε σαφώς σε ανάστημα και ομορφιά. Ετσι η μητέρα του Πέρση βασιλιά εξέλαβε αυτόν ως Αλέξανδρο και κινήθηκε προς αυτόν για να τον προσκυνήσει.

Διαφωτιστικές ως προς την εξωτερική εμφάνιση του Αλεξάνδρου είναι οι πληροφορίες της αρχαίας γραμματείας που αναφέρονται σε γνωρίσματα αγαλμάτων του Αλεξάνδρου, που είχε φιλοτεχνήσει ο Σικυώνειος Λύσιππος. Ως γνωστόν, στον μεγάλο αυτό γλύπτη είχε αναθέσει ο Αλέξανδρος την κατασκευή του επίσημου πορτραίτου του, δηλαδή την εικόνα του που ήθελε να προβάλλει στους υπηκόους του. Και αυτό «γιατί μονάχα (ο Λύσιππος) αποτύπωνε στο χαλκό το ήθος του, δηλαδή την προσωπικότητά του, και αποκάλυπτε μαζί με τη μορφή και την αρετή του». Αρχαίοι συγγραφείς μας πληροφορούν ότι στα αγάλματα αυτά η κεφαλή του είχε μια κίνηση προς τα πάνω, ο λαιμός τους μια ελαφριά στροφή προς τα αριστερά, τα μάτια του

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΔΡΑΜΑ ( ΣΥΝΤΟΜΗ ΑΛΛΑ ΟΧΙ ΠΡΟΧΕΙΡΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ )

Προσθήκη λεζάντας

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ
Το δράμα είναι μια σύνθετη θεατρική - ποιητική δημιουργία που αποτέλεσε την πιο ανώτερη πνευματική έκφραση της κλασικής εποχής. Σ’ αυτό το ποιητικό είδος χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από το Έπος και τη Λυρική ποίηση, ενώ κατά την παρουσίασή μπροστά στο κοινό, τον ποιητικό λόγο συνόδευαν η μουσική και η όρχηση, γιατί το δράμα δεν προοριζόταν για μια απλή ανάγνωση ή απαγγελία, αλλά για παράσταση ενός συγκλονιστικού γεγονότος, που εξελισσόταν σαν ζωντανή πραγματικότητα μπροστά στους θεατές.
Το δράμα προήλθε από τα θρησκευτικά δρώμενα και συνδέθηκε από την αρχή με τα Μεγάλα Διονύσια (διονυσιακή γιορτή), που είχαν κυρίαρχη θέση στο αθηναϊκό εορτολόγιο. Οι αρχαίοι Έλληνες από πολύ παλιά είχαν δώσει στις θρησκευτικές εκδηλώσεις τους δραματικό χαρακτήρα (δηλαδή μορφή παράστασης): στο Άργος και στη Σάμο αναπαριστούσαν τους γάμους του Δία και της Ήρας, στην Κρήτη τη γέννηση του Δία, στους Δελφούς έφηβοι παρίσταναν τον αγώνα του Απόλλωνα με τον δράκοντα. Αλλά και στα Ελευσίνια μυστήρια, τις μυστικές ιεροτελεστίες τις ονόμαζαν δρώμενα. Στις τελετές όμως του Διονύσου τα δρώμενα ήταν λαμπρότερα και πιο επίσημα.
Ο Διόνυσος, ως θεός του αμπελιού και του κρασιού, προσωποποιούσε τον κύκλο των εποχών του έτους, τη διαδικασία της σποράς και της βλάστησης, τη γονιμοποίηση των καρπών και γενικά όλες τις μυστηριώδεις παραγωγικές δυνάμεις της φύσης. Από τον αδιάκοπα επαναλαμβανόμενο κύκλο της ζωής και του θανάτου, οι λατρευτές του Διονύσου τον είχαν συνδέσει με τη γέννηση του θεού, τη δράση του, το θάνατο και την επαναφορά του στη ζωή. Ακόμα τον φαντάζονταν να κυκλοφορεί ανάμεσα στους ανθρώπους, μαζί με τους τραγοπόδαρους συνοδούς του, τους Σατύρους, και να παρακινεί όλους να ξεχάσουν τις έγνοιες της ζωής και να παραδοθούν στο γλεντοκόπι και στη χαρά.

Κατά τις τελετές του Διονύσου, οι οπαδοί του τον λάτρευαν σε κατάσταση ιερής μανίας, άφθονης οινοποσίας, πολλών αστεϊσμών κι έξαλλου ενθουσιασμού. Βασικό γνώρισμα των λατρευτικών τους εκδηλώσεων ήταν η έκσταση, η συναισθηματική μέθη, που τους ταύτιζε με άλλα πρόσωπα, τους Σατύρους και τους μετέφερε σε μια κατάσταση θεϊκή. Για να πετύχουν την έκσταση, οι λατρευτές μεταμφιέζονταν σε τράγους (σατύρους). Τυλίγονταν με δέρματα ζώων, άλειφαν το πρόσωπό τους με το κατακάθι του κρασιού (τρυγία) ή το σκέπαζαν με φύλλα δέντρων, φορούσαν στεφάνια από κισσό, πρόσθεταν ουρές, γένια ή κέρατα, όπως και οι συνοδοί του Διονύσου.