Καλλυντικά και Αρώματα στην Ελληνική Αρχαιότητα ( ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ ΜΕΛΕΤΗ)

 
Οι αρχαίοι Μεσογειακοί λαοί, οι Αιγύπτιοι, οι Φοίνικες, οι Σύριοι και οι Παλαιστίνιοι κατείχαν τη γνώση της παρασκευής αρωμάτων και καλλυντικών τα οποία μέσω του εμπορίου διαδόθηκαν στους αρχαίους Μινωίτες και Μυκηναΐους οι οποίοι κατασκεύαζαν επίσης ανάλογα προϊόντα, σε μικρότερη όμως κλίμακα. Για την παρασκευή των καλλυντικών προϊόντων, των αλοιφών και των αρωμάτων χρησιμοποιούνταν από τους λαούς της Ανατολής διάφορα αρωματικά φυτά και βότανα, ρίζες, ξύλα, άνθη, φρούτα, σπόροι και ρετσίνι. Όλα αυτά αναμειγνύονταν με διάφορες άλλες ουσίες, όχι μόνο για καλλωπισμό, αλλά και για την προστασία και τον καθαρισμό του σώματος. Κάποιες προφανώς από τις πρώτες ύλες για την παραγωγή των ποικίλλων αυτών σκευασμάτων εισάγονταν από έξω, ενώ πολλά από τα παραγόμενα προϊόντα εξάγονταν σε άλλους λαούς.
Τα αρώματα, τα καταπλάσματα και οι αλοιφές, έπαιζαν σπουδαίο ρόλο στις ποικίλες εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής των αρχαίων. Στις αρχαίες πηγές γενικά γίνεται αναφορά σε σχετικά προϊόντα, όπως για παράδειγμα στον Όμηρο, στον Αρχίλοχο, τη Σαπφώ, τον Αλκαίο και τον Ανακρέοντα. Η χρήση των προϊόντων αυτών θα πρέπει να ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη στην εποχή του Σόλωνα, γεγονός που οδήγησε το νομοθέτη στο να απαγορέψει τους άντρες να πουλάνε αρώματα και αλοιφές. Ο Σωκράτης, ο Αριστοφάνης και ο Θουκυδίδης διαμαρτύρονται επίσης για τη χρήση αρωμάτων από τους άντρες. Ο Μέγας Αλέξανδρος γνωρίζουμε ότι ανάμεσα στα υπόλοιπα υπάρχοντα του Δαρείου ανακάλυψε και ένα κιβώτιο με αρώματα, πολυτέλεια την οποία υιοθέτησαν έπειτα οι συμπατριώτες του, μαζί με διάφορες άλλες τρυφές. Ο Ξενοφώντας αναφέρει ότι οι Πέρσες διέθετανκοσμητές, δηλαδή αρωματοποιούς για να τους τρίβουν και να τους κάνουν όμορφους. Από τον Πλίνιο πληροφορούμαστε επίσης πώς κατά περιόδους υπήρχαν αρώματα τα οποία ήταν στη μόδα. Έτσι για παράδειγμα το άρωμα από τη Δήλο έδωσε τη θέση του σ' αυτό από τη Μένδη της Αιγύπτου, ενώ αυτό της Κορίνθου στο άρωμα της Κυζίκου. Γενικά στον ελλαδικό χώρο υπήρχαν σημαντικά κέντρα παρασκευής αρωμάτων, όπως η Κόρινθος και η Χαιρώνεια η οποία ήταν διάσημη για την κρύα αλοιφή από τον κρίνο, η οποία παρασκευάζονταν και στα χρόνια του Παυσανία το 180 μ.Χ. Το σημαντικότερο όμως κέντρο του ελληνικού κόσμου για την παραγωγή καλλυντικών, αλοιφών και αρωμάτων από την ελληνιστική περίοδο και εξής ήταν η Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.

Μινωίτες και Μυκηναΐοι

ΠΟΡΝΕΣ ΚΑΙ ΠΟΡΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

Μία μουσικός δένει το υμάτιόν της, ενώ ο πελάτης της παρακολουθεί. Αττικό ερυθρόμορφο κύπελλο, περ. 490 π.Χ., Βρετανικό Μουσείο.

Ο Ψευδοδημοσθένης, σε λόγο που απευθυνόταν σε ένα δικαστικό σώμα του 4ου αιώνα π.Χ. αναφέρει: «διαθέτουμε πόρνες για την απόλαυσή μας, παλλακίδες για να μας παρέχουν καθημερινή φροντίδα και συζύγους για να μας παρέχουν νόμιμα τέκνα και για να αποτελούν τους πιστούς φύλακες του οίκου μας».Ακόμη κι αν η αλήθεια δεν ήταν τόσο γραφική, ωστόσο αντιλαμβάνεται κανείς ότι οι αρχαίοι δεν διέθεταν ηθικούς φραγμούς αναφορικά με την προσφυγή στις εκδιδόμενες γυναίκες.
Παράλληλα, οι νόμοι απαγορεύουν αυστηρότατα τις σχέσεις εκτός γάμου με μία γυναίκα από την τάξη των ελεύθερων πολιτών. Ο απατημένος σύζυγος είχε το δικαίωμα να θανατώσει τον αντίζηλό του αν τον έπιανε επ’ αυτοφόρω ομοίως και κάποιον βιαστή. Καθώς η μέση ηλικία γάμου για τους άνδρες ήταν τα 30 έτη, ο νεαρός Αθηναίος που επιθυμούσε να έχει ετεροφυλοφιλικές σχέσεις δεν είχε άλλη επιλογή από το να στραφεί στις δούλες του ή στις πόρνες.
Η ύπαρξη εκδιδόμενων γυναικών με πελατεία άλλες γυναίκες δεν είναι επιβεβαιωμένη. Ο Αριστοφάνης, ως πρόσωπο που λαμβάνει μέρος στο «Συμπόσιο» του Πλάτωνα, αναφέρει τις «εταιρίστριες» στην περίφημη ιστορία του για τον Έρωτα, όπου όλοι οι άνθρωποι προήλθαν από τη διαίρεση πλασμάτων με δύο κεφάλια και οχτώ μέλη. Για εκείνον, οι γυναίκες που προέκυψαν από τα κομμάτια των πρωτόγονων γυναικών δεν έχουν μεγάλη επιθυμία για άνδρες: προτιμούν τις γυναίκες, και από εκεί προήλθαν οι «εταιρίστριες». Ορισμένοι φιλόλογοι υποθέτουν πως αναφέρεται σε εκδιδόμενες γυναίκες που προσανατολίζονταν στη γυναικεία πελατεία με λεσβιακές προτιμήσεις.Ο Λουκιανός ο Σαμοσατεύς αναφέρεται στην πρακτική αυτή στο έργο «Διάλογος για τις πόρνες», ωστόσο είναι πιθανόν απλά να πρόκειται για αναφορά στο απόσπασμα αυτό του Πλάτωνα.

Πόρναι

Οι εκδιδόμενες γυναίκες μπορούν να ταξινομηθούν σε διάφορες κατηγορίες. Τελευταίες στην κλίμακα κατατάσσονταν οι πόρνες, οι οποίες σύμφωνα και με την ετυμολογία της λέξης – προέρχεται από το ρήμα «πέρνημι» που σημαίνει «πουλώ» - ανήκαν στους «πορνοβοσκούς», δηλαδή σε προαγωγούς που λάμβαναν τμήμα των εσόδων τους. Οι τελευταίοι μπορούσαν να είναι πολίτες, για τους οποίους μπορούσαν να αποτελούν πηγή εσόδων όπως όλες οι άλλες. Ένας ρήτορας του 4ου αιώνα αναφέρει δύο σαν τμήματα της περιουσίας του. Ο Θεόφραστος αναφέρει τον προαγωγό πλάι στον πανδοχέα και τον συλλέκτη φόρων σε έναν κατάλογο επαγγελμάτων που είχε συντάξει.^[7] Ένας τέτοιος ιδιοκτήτης μπορούσε επίσης να ανήκει στην τάξη των μετοίκων.
Κατά την κλασική εποχή, τα κορίτσια ήταν δούλες βαρβαρικής καταγωγής. Από την ελληνιστική εποχή και μετά εμφανίζονται και μικρά κορίτσια τα οποία εκτέθηκαν από τον πολίτη πατέρα τους, και οι οποίες θεωρούνταν δούλες μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Η περίπτωση αυτή μοιάζει συνηθισμένη, σε σημείο που ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς, τον 2ο αιώνα μ.Χ., προειδοποιεί εκείνους που συχνάζουν σε πορνεία για τον κίνδυνο της αιμομιξίας: «πόσοι πατεράδες, έχοντας ξεχάσει τα παιδιά που εγκατέλειψαν, έχουν, εν αγνοία τους, συνάψει ερωτικές σχέσεις με το γιο τους που εκδίδεται ή με την κόρη τους που έγινε πόρνη...» Αυτές οι γυναίκες εργάζονταν τις περισσότερες φορές σε οίκους ανοχής, σε συνοικίες που ήταν διαβόητες για τη φιλοξενία τέτοιων δραστηριοτήτων, όπως ο Πειραιάς (το λιμάνι της Αθήνας) ή ο Κεραμεικός. Οι τελευταίες υποδέχονταν ναυτικούς και φτωχούς πολίτες.

Περιπλανώμενοι ποιητές του 21ου αιώνα

Ηταν τα παιδιά της πόλης, του κεντρικού Λονδίνου, που οδηγημένα απο το πνεύμα της πάνκ, της αναρχικής φιλοσοφίας και ενός μίσους άσβεστου για την Μάργκαρετ Θάτσερ και ο,τι εκπροσωπούσε, φόρτωσαν τη ζωή τους πάνω σε κάτι παλιές καρότσες και άλλα ξεπερασμενα απο τό χρόνο οχήματα, αποφασισμένα να βγάλουν απο την καθημερινότητά τους τις παγίδες της σύγχρονης ζωής με αντάλλαγμα μια ζωή ελευθερίας νομαδικής και μοναδικής που όμοιά της δεν έχει δοκιμαστεί ποτε απο επιλογή -και όχι απο άνάγκη.
Και ενώ οι σημερινοί new-age ταξιδιώτες δείχνουν να έχουν προχωρήσει κατα πολύ την δική τους νομαδική και ιδιαίτερη φιλοσοφία ζωής, προτιμώντας να χρησιμοποιούν παραδοσιακά καραβάνια με άλογα,  παράλληλα δεν έχουν καθόλου αποκηρύξει την μοντερνα τεχνολογία σαν τα κινητά τηλέφωνα, τα λαπτόπ και, βέβαια, το…Facebook.
Στα τέλη της δεκαετίας του 80 και όσο διαρκούσε και η τελευταία δεκααετία του εικοστού, οι ιστορίες γι’αυτούς τους παράξενους ταξιδευτές ήταν πολλές και καθόλου αθώες και κολακευτικές. Παράνομα rave με πολλές ουσίες, συγκρούσεις με την αστυνομία, εμπόριο ναρκωτικών, έστω και μικρής κλίμακας, και πολλοί καυγάδες και οργή στα δικαστήρια που εξέδιδαν τις εναντίον τους καταδικαστικές αποφάσεις.

Πολλοί new-age ταξιδευτές, ὀπως η οικογένεια Delany στην φωτογραφία, πέταξαν οι ξεπούλησαν όσο-όσο τα παλιά τους τροχόσπιτα και υιοθέτησαν την παλιά πρακτική των ξύλινων καροτσιών που τα σέρνουνε άλογα, καραβάνια ολόκληρα απο “ομοϊδεάτες” ποιητικούς ταξιδιώτες. Ο Iain McKell κατάφερε να τους φωτογραφήσει αφύ πέρασε πολύ χρόνο μαζί τους και εξέδωσε το υλικό του σ’ένα πραγματικά θαυμαστό εικαστικά βιβλίο με τίτλο “Οι Σύγχρονοι Τσιγγάνοι” που εκδόθηκε απο την Prestel Publishing.

ΠΑΛΙΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ( ΞΕΝΕΣ) – 6 – (105 ΦΩΤΟ )

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ  ΣΧΕΤΙΚΕΣ  ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

ΠΑΛΙΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ( ΞΕΝΕΣ) – 5 – (110 ΦΩΤΟ )

ΠΑΛΙΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ( ΞΕΝΕΣ) ( 4 ) – 44 ΦΩΤΟ -

ΠΑΛΙΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ( ΞΕΝΕΣ) 3

ΠΑΛΙΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ( ΞΕΝΕΣ) 2

ΠΑΛΙΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ( ΞΕΝΕΣ 

(περισσότερα…)

ΟΙ ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΕΡΟΣ Β – 18 ΦΩΤΟ -

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ

  :ΟΙ ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΕΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ
ΕΠΕΙΔΗ ΟΙ ΦΩΤΟ ΕΙΝΑΙ HR ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΣΑΝ DESKTOP

ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΜΕΡΟΣ Α

(περισσότερα…)

Mitchell Kanashkevich – ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ( 15 ΦΩΤΟ )

ΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΤΟΝΤΙΚΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΦΩΤΟ ΒΛΕΠΕΤΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

 

 

(περισσότερα…)

31 VINTAGE ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕ ΝΥΦΙΚΑ ΕΠΟΧΗΣ 1910 -1940

(περισσότερα…)

31 VINTAGE ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΕ ΝΥΦΙΚΑ ΕΠΟΧΗΣ 1910 -1940

ΧΕΡΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΣΕ ΠΑΛΙΕΣ ΠΟΡΤΕΣ

(περισσότερα…)

ΧΕΡΟΥΛΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΑ ΣΕ ΠΑΛΙΕΣ ΠΟΡΤΕΣ

Η ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΙΑΠΟΜΠΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

του ΘωμΑ Π. Μαστακούρη

Η δημόσια διαπόμπευση, δηλαδή η ατιμωτική περιφορά του καταδίκου μέσα στους δρόμους της πόλης ή του χωριού και η παράδοσή του στη χλεύη και στους προπηλακισμούς του πλήθους, πολλές φορές με συνοδεία βασανιστηρίων και μερικές φορές με κατάληξη την εκτέλεσή του, είναι ένα φαινόμενο το οποίο παρατηρείται από τα πανάρχαια χρόνια στην Ελλάδα (όπως άλλωστε και σε πολλά άλλα μέρη του κόσμου) και φθάνει σχεδόν μέχρι τις μέρες μας, με τον διαβόητο «Νόμο 4.000 περί τεντυμποϊσμού».
 Ο σκοπός της διαπόμπευσης ήταν ασφαλώς διττός: από τη μια η ηθική αλλά και η σωματική εξουθένωση του καταδικασμένου, από την άλλη η δημοσιότητα που έπαιρνε η τιμωρία του, η οποία πιθανώς να απέτρεπε άλλους παραβάτες να υποπέσουν στο ίδιο παράπτωμα. Στις πιο πολλές περιπτώσεις δεν εθεωρείτο «ίδια ποινή» αλλά συνήθως προηγείτο της τελικής τιμωρίας, είτε αυτή ήταν μαστίγωση, φυλάκιση, ακρωτηριασμός είτε θάνατος.
Αν και κάποιες φορές η διαπόμπευση γινόταν «αυθόρμητα» από τον εξαγριωμένο όχλο, συνήθως κατόπιν παρακίνησής του από το «θύμα» της παράβασης, όπως θα ήταν πιθανώς ένας απατημένος σύζυγος, πιο συχνά ήταν μια σκόπιμη κίνηση των Αρχών, που με τον τρόπο αυτόν φρόντιζαν να διοχετεύουν την τυφλή αγανάκτηση των μαζών σε κάποια ανήμπορα θύματα και όχι στους ίδιους. Ταυτόχρονα με αυτή την εκτόνωση των ζωωδών ενστίκτων του όχλου, οι φορείς της κρατικής βίας και της εξουσίας κατόρθωναν μέσα από τη δημόσια διαπόμπευση των παραβατών να εκφοβίζουν και να αποτρέπουν.

ΑΣ ΞΑΝΑΔΙΑΒΑΣΟΥΜΕ ΤΑ" ΚΛΑΣΣΙΚΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ "

Κλασσικά Εικονογραφημένα · Νο. 1041 · Βασίλειος ο Βουλγαροκτόνος

Από τη γέννηση στην ταφή Η παράξενη ιστορία των πασχαλινών αυγών

Το αυγό, πέρα από τα χριστιανικά του συμφραζόμενα, συμβολίζει την αναγέννηση, την ανάσταση, ένα νέο ξεκίνημα.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ για ποιο λόγο το ταπεινό αυγό βρίσκεται στο επίκεντρο της πιο σημαντικής χριστιανικής γιορτής; Σήμερα, το αυγό είναι ένα κοινότατο και οικονομικό είδος διατροφής, αλλά αυτή η πλούσια πηγή πρωτεϊνών ήταν, χιλιετίες πριν, ένα πανίσχυρο θρησκευτικό σύμβολο.

Η Ισημερία

Όλα ξεκινούν με την εαρινή ισημερία (που ήταν στις 20 Μαρτίου του 2012), όταν ο ήλιος βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον ισημερινό, και το φως της ημέρας ισοκατανέμεται ανάμεσα στο νότιο και το βόρειο ημισφαίριο.
Πάμπολλοι πολιτισμοί ανά τον κόσμο γιορτάζουν τον ερχομό της άνοιξης. Για παράδειγμα, η Ιαπωνία έχει μια εθνική εορτή, την Ημέρα της Εαρινής Ισημερίας, όπου οι οικογένειες επισκέπτονται τάφους των προγόνων τους και συγκεντρώνονται στα σπίτια. Πριν από το 1948, η ημέρα εορταζόταν ως θρησκευτική γιορτή Σίντο, με την ονομασία «Koreisai», μια περίοδος που οι άνθρωποι προσεύχονταν να έχουν καλές σοδειές και τιμούσαν τους προγόνους τους. Οι σύγχρονοι Αιγύπτιοι, πάλι, έχουν την εθνική γιορτή του Sham el-Nessim, κατά την οποία το έθιμο ορίζει εξορμήσεις στην ύπαιθρο όπου παραδοσιακά τρώνε μαρούλι και κρεμμύδια, τροφές που προσφέρονταν στους αρχαίους Αιγύπτιους θεούς κατά την έναρξη της τρίτης αιγυπτιακής περιόδου, Shemu, μια εορτή που έχει τις ρίζες της στο 2700 π.Χ.

Η αναγέννηση του έτους

Καθώς η άνοιξη σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας περιόδου καρποφορίας της γης, μιας αναγέννησης των φυτών που βρίσκονταν «σε αδράνεια» κατά τη διάρκεια του χειμώνα αλλά και μιας εποχής που επιφυλάσσει αφθονία τροφής, ο ερχομός της ήταν μια πολύ σημαντική στιγμή για εκείνους που ζούσαν διαρκώς στα όρια της ασιτίας.
Η σχέση ανάμεσα στην αρχή της άνοιξης και την έναρξη της περιόδου της συγκομιδής είναι ορατή και στην αρχαία ρωμαϊκή τέχνη και τον πολιτισμό σε πλήθος παραδειγμάτων. Ο μήνας Μάρτιος είχε πάρει το όνομα του ρωμαϊκού θεού Mars (Άρη), ο οποίος –εκτός από θεός του πολέμου- συμβόλιζε και τη γονιμότητα. Θυσίες που τελούνταν για την υγεία του κοπαδιού συχνά ήταν αφιερωμένες στον Mars Silvanus (Κάτων, Περί Γεωργίας LXXXIII). Το 45 π.Χ., στο πλαίσιο της ημερολογιακής μεταρρύθμισης, ο Ιούλιος Καίσαρας καθιέρωσε την ημέρα της εαρινής ισημερίας στις 25 Μαρτίου (ημερομηνία που αργότερα μετατέθηκε στις 20/21 Μαρτίου τους πρώτους αιώνες μετά Χριστόν).

Υπολογισμός του χρόνου

Η εαρινή ισημερία ήταν πολύ σημαντική στον υπολογισμό του χρόνου υπό την πολιτική έννοια – από το αρχαίο Περσικό ή Ιρανικό ημερολόγιο, που άρχιζε με την εαρινή ισημερία, έως το Ιουλιανό ημερολόγιο. Ήταν όμως εξίσου σημαντική και για τον υπολογισμό του χρόνου υπό τη θρησκευτική έννοια. Στην εβραϊκή παράδοση, το Πεσάχ προοριζόταν αρχικά για τον εντοπισμό της εαρινής ισημερίας, παρόλο που οι μεταρρυθμίσεις στο εβραϊκό ημερολόγιο τον 4ο αι. μ.Χ. είχαν την έννοια το θείο γεγονός να μην καθορίζει πλέον την ημερομηνία του Πεσάχ. Και στη χριστιανική παράδοση, το Πάσχα πέφτει την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο, πριν ή μετά την εαρινή ισημερία.

ΟΝΟΜΑΤΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΚΟΙΝΟΥ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΓΙΝΕΙ ΘΡΥΛΟΣ : ΣΠΥΡΙΔΟΥΛΑ ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΠΟΥ ΤΟ ΣΙΔΕΡΩΣΑΝ

Ολη η ιστορια της σπυριδουλας.

Στα μέσα της δεκαετίας του 1950, η ιστορία της Σπυριδούλας Ράπτη συγκλόνισε την Ελλάδα, προκάλεσε πρωτοφανές ενδιαφέρον σε όλα τα κοινωνικά στρώματα και ανέδειξε ένα… λαϊκό ίνδαλμα.Οι γιατροί του Τζάνειου Νοσοκομείου στον Πειραιά έμειναν άναυδοι με το θέαμα που αντιμετώπισαν στις 8 το πρωί της Πέμπτης 4 Αυγούστου 1955. Μπροστά τους στεκόταν, τυλιγμένη σε μια μπλε κουβέρτα, η 12χρονη Σπυριδούλα Ράπτη, με περίεργα σημάδια στο πρόσωπο και τρομαγμένη έκφραση στα μάτια. Η Σπυριδούλα εργαζόταν, τα τελευταία δύο χρόνια, ως υπηρέτρια στο σπίτι του ζεύγους Γιώργου και Αντιγόνης Βεϊζαδέ, στην Καλλίπολη του Πειραιά. Η Αντ. Βεϊζαδέ, μια έντονα θρησκευόμενη γυναίκα και μητέρα ενός κοριτσιού 2,5 ετών, που συνόδευε την Σπυριδούλα, εξήγησε πως η μικρή κάηκε όταν έπεσε πάνω της μια κατσαρόλα με καυτό νερό.
ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ...Οι γιατροί αφαίρεσαν την κουβέρτα και διαπίστωσαν πως πολλά σημεία του σώματός της έφεραν εκτεταμένα εγκαύματα, τα οποία είχαν «ζωή» τουλάχιστον δύο ημερών και υπήρχε κίνδυνος να μολυνθούν. Επιπλέον, η Σπυριδούλα παρουσίαζε υψηλό πυρετό και είχε έντονους πόνους. Αμέσως, την τοποθέτησαν γυμνή σε ειδικό κρεβάτι με ξύλινο σκελετό σκεπασμένο με κουβέρτες, καθώς τα σεντόνια κολλούσαν στις πληγές της, ενώ παράλληλα της παρείχαν διαρκώς ορούς. Η Αντ. Βεϊζαδέ ρώτησε τους γιατρούς αν θα μπορούσε να μείνει κοντά στην 12χρονη και τις δύο επόμενες ημέρες την επισκεπτόταν τακτικά στο δωμάτιό της, φέρνοντας φαγητά, φρούτα και φάρμακα.Το βράδυ της Παρασκευής, όταν η κατάσταση της Σπυριδούλας είχε βελτιωθεί και η ίδια ήταν σε θέση να μιλήσει, η νοσοκόμος Φ. Λέκκα ζήτησε το ιστορικό της. Η Σπυριδούλα, αρχικώς, επανέλαβε την ιστορία με το καυτό νερό αλλά λίγο αργότερα, απαλλαγμένη και από το φόβο της παρουσίας της Αντ. Βεϊζαδέ, αποκάλυψε την αλήθεια, που γέμισε φρίκη τόσο την Φ. Λέκκα, όσο και τους γιατρούς οι οποίοι ενημερώθηκαν αμέσως μετά.
Ο Γ. Βεϊζαδές, συνιδιοκτήτης του νυκτερινού κέντρου (καμπαρέ) «Τζων Μπουλ» στην περιοχή της Τρούμπας του Πειραιά, συναλλασσόταν τακτικά με αξιωματικούς και ναύτες από τα αμερικανικά πλοία που, κατά καιρούς, προσόρμιζαν στο Φάληρο και το λιμάνι της πόλης, οι οποίοι σύχναζαν το μαγαζί του. Το βράδυ της 31ης Ιουλίου, διαπίστωσε πως έλειπε από την ντουλάπα του σπιτιού ένα χαρτονόμισμα των 50 δολαρίων, σημαντικό ποσό εκείνη την εποχή.Υπέθεσε πως υπεύθυνη για την απώλεια αυτή ήταν η Σπυριδούλα. Αυτή το αρνήθηκε, αλλά οι Βεϊζαδέ επέμειναν και μάλιστα άρχισαν να την κτυπούν με τα χέρια και ένα ξύλινο αντικείμενο.Το επόμενο πρωί, επανήλθαν στις απαιτήσεις τους, αλλά η Σπυριδούλα απαντούσε σταθερά πως δεν είχε ιδέα. Τότε, ο Γ. Βεϊζαδές την απείλησε πως αν δεν ομολογήσει με τη θέλησή της «έχει ένα μέσο που θα την κάνει να μιλήσει». Το βλέμμα της Σπυριδούλας έπεσε πάνω στο τραπέζι του σαλονιού, το οποίο αν και δεν ήταν στρωμένο για σιδέρωμα, εντούτοις το ηλεκτρικό σίδερο ήταν στην πρίζα και ζεσταινόταν.Μαζί με τη σύζυγό του την έγδυσαν και με τη βία την έδεσαν ανάσκελα, πάνω στο μεγάλο τραπέζι του σαλονιού.

ΠΡΙΝ ΕΚΑΤΟ ΧΡΟΝΙΑ Η ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΤΗΣ ΚΑΛΠΗΣ

Προβληματισμός επικρατούσε πριν από εκατό χρόνια, το 1911, για την κατάργηση του θεσμού των σφαιριδίων. Ήταν μια πρόβλεψη του Συντάγματος που είχε ψηφίσει ο Ελευθέριος Βενιζέλος για να εξοβελιστεί το «απαίσιον σφαιρίδιον, το αναχρονιστικόν κουκί, το σύστημα της συναλλαγής και της νοθείας του φρονήματος». Αλλά η καθιέρωση των ψηφοδελτίων προσέκρουε στο μεγάλο ποσοστό των αγράμματων ψηφοφόρων. Πώς θα σταύρωναν τα ψηφοδέλτια αφού δεν γνώριζαν γράμματα για να διαβάσουν τα ονόματα; Τη λύση ανέλαβε να δώσει ο καλλιτέχνης φωτογράφος Σπύρος Κατσιρόπουλος από το Αίγιο, ο οποίος πρότεινε το νέο πρωτοποριακό σύστημα που φαίνεται στη φωτογραφία μας. Μπροστά από την κάλπη τοποθετείτο η φωτογραφία του υποψηφίου, οπότε ο ψηφοφόρος -έστω και αγράμματος- είχε τη δυνατότητα να τον αναγνωρίσει και να τον ψηφίσει! Προφανώς, ο εν λόγω φωτογράφος ανέμενε αύξηση της πελατείας του εν όψει των δημοτικών εκλογών που επρόκειτο τότε να διεξαχθούν, αλλά η «εφεύρεσή» του δεν είχε τύχη, αφού τελικά δεν υιοθετήθηκε από το Υπουργείο Εσωτερικών…

Η ΜΠΥΡΑ ΦΙΞ Η ΠΟΡΕΙΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ ΕΝΟΣ ΜΥΘΟΥ ΣΤΗΝ ΖΩΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΑ

Η μπύρα Fix αποτελεί ένα ιστορικό, παραδοσιακό ελληνικό προϊόν με το οποίο μεγάλωσαν ολόκληρες γενιές Ελλήνων. Το πρώτο εργοστάσιο μπύρας δημιουργήθηκε από τον Ιωάννη Φιξ στο Κολωνάκι το 1864. Το 1893 ο διάδοχός του Κάρολος Ιωάννου Φιξ μετέφερε το εργοστάσιο στην Λεωφόρο Συγγρού. Τις δεκαετίες που ακολούθησαν, ιδίως μεταπολεμικά, η Fix διαδόθηκε τόσο πολύ ώστε αποτελούσε το συνώνυμο της μπύρας στη χώρα μας.

Το 1950, ο Κάρολος Φιξ (ο νεότερος) ανέλαβε την διοίκηση της οικογενειακής επιχείρησης η οποία εξελίχτηκε σε πραγματική «αυτοκρατορία» με την επέκταση των δραστηριοτήτων της σε κρασί (Ρετσίνα Πλάκα) και διάφορα αναψυκτικά μεταξύ των οποίων και ένα που θύμιζε κόκα-κόλα (ταμ-ταμ).

Η ανάμειξη του ονόματος της οικογένειας σε πολιτικές διαμάχες την δεκαετία του 1960 σε συνδυασμό με την μονοπωλιακή κατάσταση που διαμορφώθηκε στην αγορά, δημιούργησαν αντιδράσεις αλλά και προϋποθέσεις «εισόδου» νέων προϊόντων -τόσο σε επίπεδο καταναλωτών, όσο και σε επίπεδο χονδρεμπόρων.

Έτσι, η μπύρα «Αmstel», με την καθοδήγηση ενός από τους πιο ικανούς managers που βρέθηκαν στο τιμόνι ελληνικών επιχειρήσεων (Μηνάς Τάνες) άρχισε σταδιακά να υποκαθιστά το μονοπώλιο της μπύρας Fix, ενώ η «Ρετσίνα Κουρτάκη», με την δυναμική του συνδυασμού παλιάς και νέας γενιάς της οικογένειας (Δημήτρης και Βασίλης Κουρτάκης), να υποκαθιστά πλήρως την Ρετσίνα Πλάκα. Οι καταλυτικές επιπτώσεις των αλλαγών αυτών οδήγησαν στην κατάρρευση και στο κλείσιμο της εταιρίας Φιξ το 1982 με συσσωρεμένα χρέη 6 δις δραχμών.

Κάπου μια δεκαετία αργότερα, όλα τα σήματα της παραδοσιακής ζυθοποιίας «κληρονόμησε» η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος σαν κύριος πιστωτής της Φιξ. Η Εθνική Τράπεζα στα μέσα ακριβώς της δεκαετίας του 1990 (Ιούνιος 1995) πούλησε τα σήματα της μπύρας Fix στην Δ. Κουρτάκης ΑΕ έναντι ποσού 120 εκ. δραχμών πλέον 1,5% επί του τζίρου από την κυκλοφορία της μπύρας.

Στον δρόμο όμως της παραγωγής και του λανσαρίσματος της μπύρας Fix από τους νέους ιδιοκτήτες, προέκυψαν πολλά και σημαντικά προβλήματα: Τον Οκτώβριο του 1995 ένας Ελληνοκαναδός επιχειρηματίας, ο Ανδρέας Πέτρου, κυκλοφόρησε στην Καναδική αγορά την μπύρα «Fix, την εθνική μπύρα της Ελλάδος», ο Ελληνοαμερικανός Άρης Ζήσης τον ίδιο χρόνο κατέθεσε το σήμα Fix 1864 Special στις αρμόδιες Αμερικανικές αρχές για λογαριασμό του, ενώ δύο χρόνια αργότερα ο Κάρολος Ιωάννου Φιξ κυκλοφόρησε την μπύρα Karolos I. Fix που συσκευάστηκε στην Ολλανδία με αποκλειστική διακίνηση μέσω της αλυσίδας των καταστημάτων «Μαρινόπουλος». (Οι οικογένειες Μαρινόπουλου και Φιξ έχουν και συγγενικό δεσμό - η κόρη του Καρόλου Ι. Φιξ είναι σύζυγος του Πάνου Δ. Μαρινόπουλου).

Οι υποθέσεις αυτές οδηγήθηκαν φυσικά στα δικαστήρια με ένα μαραθώνιο δικαστικό αγώνα που είχε από την μία πλευρά την Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος και την Οινοβιομηχανία Κουρτάκη και από την άλλη πλευρά τους ποικιλώνυμος «διεκδικητές» του σήματος στους οποίους προστέθηκε και ο Κάρολος Αντωνίου Φιξ – πρώτος εξάδελφος του Κάρολου Ιωάννου Φιξ.

Μετά από την περιπετειώδη αυτή διαδρομή, η παραδοσιακή μπύρα Fix κυκλοφόρησε και πάλι στην Ελληνική αγορά από την εταιρία που ίδρυσε ο Βασίλης Κουρτάκης («Ολυμπιακή Ζυθοποιία ΑΕ») στις 15 Ιουνίου 2000.

Ο Βασίλης Κουρτάκης απέφυγε την δημιουργία εγκαταστάσεων ζυθοποιίας και ανέθεσε την παραγωγή της μπύρας Fix στην Ελληνική Ζυθοποιία Αταλάντης (φασόν). Η «λύση» αυτή που –όπως αποδείχτηκε- δεν ήταν και η καλύτερη, σε συνδυασμό με την αναιμική υποστήριξη του προϊόντος όχι μόνο διαφημιστικά αλλά και οργανωτικά με ένα αποτελεσματικό δίκτυο πωλήσεων και διανομής, είχαν σαν συνέπεια την αποτυχία της προσπάθειας.

Ενώ το ίδιο το προϊόν αποτελεί ένα αυθεντικό, παραδοσιακό διαμάντι με τεράστιες δυνατότητες (πρόσφατη έρευνα σε άτομα ηλικίας 25 έως 35 ετών κατέδειξε ότι το 87% των ερωτηθέντων ταυτίζει την λέξη "Fix" με την μπύρα), δεν κατέστη δυνατόν να τοποθετηθεί στην αγορά από σωρεία λαθών (μεταξύ των οποίων και ποιοτικά), τα οποία σε συνδυασμό με την μεγάλη δύναμη της «Αθηναϊκής Ζυθοποιίας» που κατέχει πλέον συντριπτικό μερίδιο της ελληνικής αγοράς μπύρας, οδήγησαν το εγχείρημα και σε οικονομικό αδιέξοδο. Έτσι, η μεταβίβασή του κατέστη αναπόφευκτη.

Νέος ιδιοκτήτης των σημάτων της πολύπαθης μπύρας Fix είναι πλέον εταιρία συμφερόντων του Γιάννη Χήτου, με την εξαγορά, από τον Βασίλη Κουρτάκη, του συνόλου των μετοχών της «Ολυμπιακής Ζυθοποιίας ΑΕ».

Η μεταβίβαση της «Ολυμπιακής Ζυθοποιίας ΑΕ» (σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες ακόμα πληροφορίες) στοίχησε συνολικά 2,2 εκ. Ευρώ, ενώ η δημιουργία ζυθοποιείου και η τοποθέτηση της μπύρας Fix στην ελληνική αγορά αναμένεται να απορροφήσει σημαντικά ποσά – υπολογίζεται ότι η συνολική επένδυση θα ξεπεράσει τα 15 εκ. Ευρώ.

Με δεδομένη την πρόθεση της νέας εταιρίας που απέκτησε τα σήματα της Fix να έχει τον απόλυτο έλεγχο της παραγωγής, σε συνδυασμό με ένα εξαιρετικό δίκτυο διανομής, δημιουργούν βάσιμες ελπίδες ότι η «επιστροφή στην παράδοση» με την ελληνική μπύρα Fix δεν είναι πολύ μακριά. Είναι χαρακτηριστικό ότι στέλεχος της "ΧΗΤΟΣ ΑΒΕΕ", σε σχετική συζήτηση που είχαμε μαζί του, εξέφρασε την αισιοδοξία του για το μέλλον της μπύρας Fix στην Ελληνική αγορά.

Υπενθυμίζεται ότι πριν ένα περίπου χρόνο (Μάιος 2008) ο Γιάννης Χήτος, ένας εκ των ιδιοκτητών και Πρόεδρος Δ.Σ της «Χήτος ΑΒΕΕ»* έκανε το πρώτο βήμα στον χώρο της Ζυθοποιίας εξαγοράζοντας το πλειοψηφικό μερίδιο (51%) της εταιρείας «Ελληνικές Μικροζυθοποιίες Α.Ε.» (μπύρα Genesis της οικογένειας Γκρέκη) έναντι ποσού 4,5 εκ. Ευρώ.

Σε μια εποχή που ο Έλληνας καταναλωτής επιζητά ολοένα και περισσότερο τα παραδοσιακά προϊόντα της πατρίδας του (μετά και την πώληση της μπύρας «Μύθος» στην Αγγλική Scottish & Newcastle το 2006), η σωστή και συγκροτημένη επανεμφάνιση της ελληνικής, παραδοσιακής μπύρας Fix αναμένεται να «ταράξει» τα σχετικά ήρεμα νερά της ελληνικής αγοράς μπύρας, ενώ δεν πρέπει να θεωρείται απίθανη η επανεμφάνιση του θρυλικού σλόγκαν Μπύρα Φιξ, Κάνει Καλό!

Η ΘΕΙΑ ΛΕΝΑ ... ΠΟΙΟΣ ΤΗΝ ΘΥΜΑΤΑΙ

Η Θεία Λένα

Η «θεία Λένα» με τα κυματιστά μαλλιά και τα γαλανά μάτια πήρε στη συντροφιά της τα Ελληνόπουλα στα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, για να τα αφήσει, ενηλίκους πια, το 1971.

Αρχισε να συνεργάζεται με τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών το 1936. Την "Ωρα του παιδιού" την ανέλαβε έξι χρόνια αργότερα και από τότε δεν σταμάτησε να δημιουργεί νέες εκπομπές για κάθε ηλικία, από τη νηπιακή ως και την εφηβική».

Εξαιρετική ηθοποιός στο «Θέατρο Τέχνης» του Σπύρου Μελά και στον θίασο Βεάκη η Αντιγόνη Μεταξά - Κροντηρά ιδρύει προπολεμικά τον πρώτο μόνιμο παιδικό θεατρικό οργανισμό που «λειτούργησε αδιάλειπτα ως την Κατοχή», ενώ το ταλέντο της διοχετεύεται μετά τον πόλεμο και στη συγγραφή βιβλίων για παιδιά, σε εκθέσεις και σε διαγωνισμούς. «Εχω πάντα στο μυαλό μου την εικόνα της», συνεχίζει η κυρία Κροντηρά - Κατσούφη, «θυμάμαι τα παιχνίδια μας, τις ώρες που περνούσαμε μαζί στους ραδιοθαλάμους... Μου έκαναν πάντοτε εντύπωση οι πρωτοποριακές ιδέες και ο δυναμισμός της. Ηταν από τις πρώτες γυναίκες που τόλμησαν να κρατήσουν το πατρικό τους όνομα πλάι στο όνομα του συζύγου τους».

ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΑ ΣΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ

Στα τέλη του 19ου αιώνα η γυναικεία σεξουαλικότητα περνάει στην αρμοδιότητα της ψυχολογίας και της ψυχανάλυσης. Ο Φρόιντ χαρακτήρισε το 1926 την ενήλικη γυναικεία σεξουαλικότητα μια «σκοτεινή ήπειρο για την ψυχολογία»…  Ο σεξολόγος Havelock Ellis στα έργα του, από τα τέλη του 19ου αιώνα, αναγνώρισε τη γυναικεία επιθυμία και το δικαίωμα της γυναίκας στη σεξουαλική απόλαυση, πράγμα που λίγο αργότερα διεκδίκησαν ορισμένες φεμινίστριες Έρευνα της διδάσκουσας στο ελληνικό ανοικτό πανεπιστήμιο, Μαρίας Νικολοπούλου, που παρουσιάστηκε χθες στη Θεσσαλονίκη

ΟΙ ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΘΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ Στις αρχές του αιώνα, στα λογοτεχνικά κείμενα με ερωτική θεματική που γράφονται από γυναίκες, οι ερωτικές σχέσεις καθορίζονται από τις κοινωνικές δεσμεύσεις. Στις λίγες περιπτώσεις που η σεξουαλικότητα παρουσιάζεται γίνεται υπαινικτικά και συνήθως οδηγεί στην ανατροπή του παραδοσιακού γυναικείου ρόλου, με καταστροφικά αποτελέσματα για τη γυναίκα. Ενδεικτικά, στο συντηρητικό γυναικείο περιοδικό «Βοσπορίς» της Κωνσταντινούπολης (1899-1906), το οποίο όμως εκφράζει κάποιες γυναικείες διεκδικήσεις, σε μια σειρά διηγημάτων οι γυναίκες παρουσιάζονται ως θύματα των ανδρών όσον αφορά τις σεξουαλικές σχέσεις. Ταυτόχρονα, όμως, σε όλα τα κείμενα αυτά και το οικογενειακό περιβάλλον υπερβαίνει τις κοινωνικές επιταγές, συγχωρώντας τις παραστρατημένες. Η συνάρτηση έρωτα και θανάτου είναι ένα πάγιο μοτίβο της εποχής, με τις ρίζες του στο ρομαντισμό. Ο έρωτας ως μια δύναμη απόλυτη που δε συμβιβάζεται με τις κοινωνικές επιταγές που οριοθετούν τη σεξουαλικότητα βρίσκει διέξοδο και κορύφωση στο θάνατο. Στις αρχές του αιώνα, αρχίζει να εκφράζεται σε κείμενα γυναικών, π.χ. Ειρήνη η Αθηναία, μαζί με την ένταση των συναισθημάτων η σωματικότητα του έρωτα, ενώ παράλληλα τονίζεται ότι ο έρωτας εξαγνίζεται από την ένταση του συναισθήματος. Αμφισβητείται έτσι το δίπολο πόρνη-παρθένος, αλλά θεωρείται ότι μια τέτοια σχέση δεν μπορεί να υπάρξει εντός της κοινωνίας. «Σεξουαλικότητα και γραφή στα περιοδικά λόγου και τέχνης 1900-1940» ήταν το θέμα της διάλεξης που έδωσε χθες η διδάσκουσα του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου, Μαρία Νικολοπούλου, στο πλαίσιο του μεταπτυχιακού προγράμματος του Τομέα Μεσαιωνικών και νέων ελληνικών σπουδών του τμήματος φιλολογίας του Α.Π.Θ. Η έρευνά της διερευνά πώς παρουσιάζεται η γυναικεία σεξουαλικότητα σε λογοτεχνικά κείμενα γυναικών που δημοσιεύονται σε ελληνικά περιοδικά λόγου και τέχνης της περιόδου 1900-1920. Στην κρίσιμη αυτή εικοσαετία για τη γυναικεία χειραφέτηση, οι γυναίκες, μέσω της γραφής, προβάλλουν δυναμικά τη γυναικεία ταυτότητα και διεκδικούν το δημόσιο λόγο. Η λογοτεχνία και τα περιοδικά λόγου και τέχνης γίνονται ένα πεδίο που συνδέεται έμμεσα με τις γυναικείες διεκδικήσεις, καθώς αμφισβητεί τους παραδοσιακούς ρόλους του φύλου, οι οποίοι οριοθετούν τη σεξουαλικότητα σε κοινωνικά αποδεκτά πλαίσια. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, το 19ο αιώνα στη Δυτική Ευρώπη, η έκφραση της γυναικείας σεξουαλικότητας συνδέεται με την υστερία και τη νυμφομανία, παρουσιάζοντας ως ασθένεια κάθε έντονη έκφραση σεξουαλικότητας. Στο δημόσιο λόγο της βικτωριανής εποχής στην Αγγλία, έντονα ίχνη του οποίου βρίσκουμε και σε ελληνικά συντηρητικά γυναικεία περιοδικά όπως η «Βοσπορίς» (Κωνσταντινούπολη 1899-1906), η γυναίκα έχει λιγότερο έντονο ερωτισμό από τον άνδρα, και γι’ αυτό θεωρείται μια δύναμη εκπολιτισμού. Ακόμη, η σεξουαλικότητά της παρουσιάζεται ως ανταπόκριση προς την ανδρική και συνδέεται με το συναίσθημα. Στα τέλη του 19ου αιώνα η γυναικεία σεξουαλικότητα περνάει στην αρμοδιότητα της ψυχολογίας και της ψυχανάλυσης. Ο Φρόιντ χαρακτήρισε το 1926 την ενήλικη γυναικεία σεξουαλικότητα μια «σκοτεινή ήπειρο για τη ψυχολογία». Ταυτόχρονα όμως ο σεξολόγος Havelock Ellis στα έργα του, από τα τέλη του 19ου αιώνα, αναγνώρισε τη γυναικεία επιθυμία και το δικαίωμα της γυναίκας στη σεξουαλική απόλαυση, πράγμα που λίγο αργότερα διεκδίκησαν ορισμένες φεμινίστριες. Αυτές οι φωνές όμως παρέμειναν περιθωριακές, καθώς το φεμινιστικό κίνημα προτίμησε να εστιάσει στη διεκδίκηση της ψήφου.    Στην Ελλάδα, στις αρχές του 20ού αιώνα, από νομικής άποψης η γυναίκα δε μπορούσε να ελέγξει την περιουσία της, ενώ η σημασία της παρθενίας ήταν καθοριστική για το γάμο. Ακόμη, μέχρι το 1922, οι γυναίκες που συνήπταν ελεύθερες σεξουαλικές σχέσεις μπορούσαν να οδηγηθούν από την αστυνομία σε πορνείο. Έτσι, στο δημόσιο λόγο, στις αρχές του 20ού αιώνα, υπάρχουν δύο κυρίαρχες αναπαραστάσεις της γυναίκας: η παρθένα ή μητέρα (που εξαγνίζεται από τη μητρότητα) και από την άλλη η πόρνη/μοιραία γυναίκα/υστερική γυναίκα που απειλεί την κοινωνία με τη σεξουαλικότητά της. Τα λογοτεχνικά κείμενα που δημοσιεύονται στα περιοδικά καθορίζονται από αυτές τις αντιλήψεις για τη γυναικεία σεξουαλικότητα και ταυτόχρονα αμφισβητούν, τις περισσότερες φορές, αυτές τις αναπαραστάσεις. Η φυσιογνωμία των περιοδικών καθορίζει το είδος των κειμένων που δημοσιεύονται και κατά κανόνα τα περιοδικά ποικίλης ύλης είναι πιο συντηρητικά όσον αφορά στο θέμα της γυναικείας σεξουαλικότητας, από τα περιοδικά λόγου και τέχνης. Η ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΟΣΥΝΔΕΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ Σταδιακά και ιδιαίτερα από τη δεκαετία του 1910, δημοσιεύονται κείμενα από άνδρες και γυναίκες, τα οποία αμφισβητούν ευθέως τους κοινωνικούς ρόλους και αποδίδουν κάπως πιο ξεκάθαρα τη γυναικεία σεξουαλικότητα, η οποία αποσυνδέεται σταδιακά από το συναίσθημα. Τέτοια κείμενα δημοσιεύονται σε αμιγώς λογοτεχνικά αθηναϊκά και αλεξανδρινά έντυπα, όπως Ο Νουμάς (1903-1931) και τα Γράμματα Αλεξάνδρειας (1911-1921). Στην περίοδο αυτή, τα πεζά κείμενα αμφισβητούν τους θεσμούς που συνδέονται με τη σεξουαλικότητα, κυρίως το γάμο, ενώ τα ποιήματα διερευνούν την υποκειμενική εμπειρία της σεξουαλικότητας. Στην ποίηση, οι γυναίκες αναφέρονται στις ερωτικές εμπειρίες τους έχοντας επίγνωση ότι παραβιάζουν τα κοινωνικά όρια. Η σεξουαλικότητα αποσυνδέεται από το συναίσθημα και τονίζεται η ένταση της εμπειρίας και η αναζήτηση του απόλυτου μέσω του πάθους. Ενδεικτικά, στο ποίημα «Έκφυλη;» η Λιλίκα Μπέτσικα (περιοδικό Ο Νουμάς, 1910) εκφράζει πολύ μαχητικά και σε προσωπικό τόνο τη σεξουαλικότητά της και την καθαρή ρήξη της με τα κοινωνικώς αποδεκτά, προβάλλοντας τη σχετικότητα της ηθικής: “Έκφυλη, μεγάλη κι έκφυλη / το σταυρό σου κάμε κόσμε / κι όλα τα ιερά στα πάτησα / κι όλα σου τα παραμύθια”. Από την άλλη τονίζει ότι μια ηθική που βασίζεται «στο Όμορφο και την Αλήθεια» είναι ανώτερη από την κοινωνική υποκρισία. Πολλά ποιήματα γυναικών της εποχής υιοθετούν την αναπαράσταση της μοιραίας γυναίκας, που με τη σεξουαλικότητα της υποτάσσει τους άνδρες, αλλά την παρουσιάζουν θετικά (ενδ. Γαλάτεια Καζαντζάκη, “Σαλώμη” Ο Νουμάς 1909, Λιλίκα Βολίδη, “Γυναικείες καρδιές”, Χαραυγή, 1914, Μυρτιώτισσα, “Voluptas”, Γράμματα 1916). Η γυναίκα είναι ερωτικά ισότιμη με τον άνδρα, όχι θύμα του, όπως φαινόταν στα κείμενα της «Βοσπορίδας» μια δεκαετία νωρίτερα, και κάποτε μυεί αυτή τον άνδρα στον έρωτα. Προς το τέλος της δεκαετίας του 1910, αρχίζουν να δημοσιεύουν ποιήματα στο περιοδικό «Νουμάς», μια ομάδα νέων γυναικών. Στα ποιήματά τους, που έχουν προσωπικό τόνο, αναφέρονται σε κάποιες ερωτικές εμπειρίες που σπάνε τα κοινωνικώς παραδεδεγμένα (την σεξουαλική επαφή εκτός γάμου, εξωσυζυγικές σχέσεις, τη σεξουαλική επιθυμία και τον αυτοερωτισμό). Υιοθετούν τον όρο αμαρτία για να τον ανατρέψουν και προβάλλουν τον εξαγνισμό μέσω του συναισθήματος. Τα κείμενα αυτά δείχνουν ότι, με το τέλος του Α΄ παγκοσμίου πολέμου και τη διάδοση του φεμινισμού, οι γυναίκες διεκδικούν πιο δυναμικά το δικαίωμα στον έρωτα και προβάλουν μια νέα ταυτότητα, από την οποία δεν απουσιάζει η σεξουαλικότητα. Δεν είναι τυχαίο ότι τα κείμενα δημοσιεύονται στο «Νουμά», που με την έμφαση που δίνει στο φεμινισμό τους δίνει το βήμα να πραγματευτούν το θέμα πιο τολμηρά. Πρέπει να ληφθεί υπ’ όψιν ότι οι περισσότερες ζουν στη Σμύρνη, όπου, όπως και στην Αίγυπτο, η ανάπτυξη της αστικής τάξης και η επαφή με ξένα ρεύματα συμβάλλουν στην απόκτηση της γυναικείας συνείδησης. Κατά τις δύο πρώτες δεκαετίες του αιώνα, μέσα από τα λογοτεχνικά κείμενα που δημοσιεύονται στα περιοδικά αναδύεται μια νέα γυναικεία ταυτότητα, στην οποία η σεξουαλικότητα παίζει έναν κομβικό ρόλο. Από την αίσθηση ότι οι γυναίκες πέφτουν θύματα της σεξουαλικότητάς τους και της μειονεκτικής κοινωνικής τους θέσης, τα κείμενα περνούν στην αμφισβήτηση των κοινωνικών ρόλων που οριοθετούν τη σεξουαλικότητα και στη διεκδίκηση του δικαιώματος όχι μόνο στον έρωτα αλλά και στη σεξουαλική απόλαυση. Η Μαρία Νικολοπούλου είναι διδάκτορας νεοελληνικής φιλολογίας του King’s College London (Πανεπιστήμιο Λονδίνου) και διδάσκει στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο

OTAN OI TOIXOI EXOYN MYNHMATA.....(2)

Ο χειμώνας των Ποντίων

Ο Χειμώνας που σε διάφορα µέρη τοu Πόντου λέγεται ο Χειµός ή Χειµωγκός περιλαμβάνει τους μήνες Δεκέµβριο = Χριστιαννάρτς, Ιανουάριο = Καλαντάρτς, Φεβρουάριο = Κούντουρο. Στον Πόντο ο χειμώνας ήταν πολύ βαρύς, σταματούσαν οι εξωτερικές δουλειές, γύριζαν οι ξενιτεμένοι. Τα βράδια συνήθως τα περνούσαν σε σπίτια, κάνοντας τα νυχτέρια ή βεγγέρες, που στον Πόντο λεγόντουσαν Παρακάθια.

Μα πιο πολύ περίμεναν τα Καλαντόφωτα για να κάνουν τα διάφορα μυστήρια, βαφτίσια, αρραβώνες, γάµους και άλλες γιορτές, γιατί τότε ήταν όλοι µαζεμένοι στο χωριό και ερχόντουσαν οι ξενιτεμένοι. Καλαντόφωτα οι πρόγονοι µας έλεγαν τις γιορτές από τα Χριστούγεννα μέχρι την ημέρα των Φώτων, ή και Δωδεκαήμερο. Με μεγάλη χαρά θα ετοιμαζόντουσαν να δεχτούν τη γέννηση του Θεανθρώπου. Την Παραμονή των Χριστουγέννων σταματούσαν κάθε εξωτερική δουλειά και θα συμπλήρωναν τις ετοιμασίες για τη μεγάλη γιορτή.

Ιανουάριος = Καλαντάρτς,. Στο τζάκι έβαζαν ένα κούτσουρο, ειδικά κομµένο γι' αυτή τη µέρα, που το έλεγαν το Καλαντοκούρ' που ήταν ή από μηλιά ή αχλαδιά (ανάλογα µε το χωριό).

Τον Γενάρη γινόντουσαν οι περισσότεροι γάµοι, γιατί τότε γύριζαν οι νέοι από την ξενιτιά και παράγγελναν στις αγαπημένες τους να τους περιμένουν, Καλαντάρτς και νέον' έτος / κόρ' θα παίρωσε οφέτος.
Και τώρα όπως και τα Χριστούγεννα τα παιδιά θα γύριζαν στα σπίτια και θα έλεγαν τα κάλαντα.
(Τα κάλαντα τα έλεγαν και οι μεγάλοι, αλλά τα έσοδα τα έδιναν για τη λειτουργία των Σχολείων).
Σε μερικά χωριά την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά καβαλώντας κλαδιά από μηλιά, έμπαιναν θριαμβευτικά στο σπίτι φωνάζοντας:
«Χριστούγεννα και κάλαντα και Φώτα και καλός καιρός και καλοχρονία και καλοκαρπία και να ζουν ο πατέρας και η μητέρα και όλοι οι σπιτιανοί» και ο νοικοκύρης τους έδινε φιλοδώρημα.
Αλλού ευχόντουσαν στο νοικοκύρη να αποκτήσει αρσενικά παιδιά και θηλυκά μοσχάρια.
Στην Τραπεζούντα τα παιδιά έλεγαν τα κάλαντα κρατώντας πολύχρωμα φανάρια, τα συμβολικά «Αρχήµηνιά, κι αρχή χρονιά, κι αρχή καλός µας χρόνος».
Σε άλλα µέρη την Παραµονή της Πρωτοχρονιάς ο αρχηγός της οικογένειας, άντρας ή γυναίκα «εκαλαντίαζεν τ' οσπίτ'» σκορπίζοντας δηλαδή διάφορους καρπούς µέσα στο σπίτι και λέγοντας «Άµον το ρούζ'νε αούτα τα καλά, αετσ' πα να ρούζ'νε απές΄ σ΄οσπίτ΄ ν΄εµουν τ΄ευλοϊας και τα καλοσύνας».
ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ ΡΟΔΟΥ Ο ΔΙΓΕΝΗΣ

Η 1η Ιανουαρίου δεν ήταν πάντα πρωτοχρονιά

Ολα τα ημερολογιακά συστήματα είναι επινοήσεις. Αυτό όμως που τα συνδέει είναι η ύπαρξη κάποιου σημείου αναφοράς, όπως στο χριστιανικό ημερολόγιο, στο οποίο κεντρικό σημείο είναι η γέννηση του Ιησού Ολα τα ημερολογιακά συστήματα είναι επινοήσεις. Αυτό όμως που τα συνδέει είναι η ύπαρξη κάποιου σημείου αναφοράς, όπως στο χριστιανικό ημερολόγιο, στο οποίο κεντρικό σημείο είναι η γέννηση του Ιησού Μέρες που είναι, ας κάνουμε ένα πρωτοχρονιάτικο ταξίδι στα χρονολογικά-ημερολογιακά συστήματα. Μια πρώτη, πολύ γενική, διαπίστωση είναι ότι όλα είναι επινοήσεις και κατασκευές. Συνδέονται, βεβαίως, με αστρονομικά φαινόμενα, και ειδικά τον ήλιο και τη σελήνη ή τον συνδυασμό των κινήσεών τους (αστρονομικό έτος), αλλά η Πρωτοχρονιά είναι μια επαναλαμβανόμενη εφεύρεση, μέχρι να επιβληθεί η 1η Ιανουαρίου. Η 1η Ιανουαρίου δεν ήταν πάντα… Πρωτοχρονιά Η ημερολογιακή αρχή της χρονιάς ήταν διαφορετική πολλές φορές σε διάφορες εποχές. Διέφερε ακόμη και μέσα σε ίδιες εποχές από διάφορες εθνικές ή άλλες ομάδες. Βεβαίως, κι όλα τα πολιτικά ημερολόγια του κόσμου. Αυτό που συνδέει, όμως, τις πρωτοχρονιές όλου του κόσμου στη διαδρομή της Ιστορίας είναι η ύπαρξη κάποιου σημείου αναφοράς. Απ αυτήν ακριβώς την οπτική ο κυρίαρχος σήμερα τρόπος μέτρησης του πολιτικού και εκκλησιαστικού χρόνου, που εισηγήθηκε ο μοναχός Διονύσιος ο Μικρός (6ος αιώνας), ήταν η ωριμότερη έως τότε σκέψη. Η αφετηρία Η ιστορία δεν είχε πια απλώς ένα σημείο εκκίνησης, αλλά ένα κέντρο. Ολα τα συμβάντα μπορούσαν να τοποθετηθούν ΠΡΙΝ ή ΜΕΤΑ από την εμφάνιση του Ιησού. Μέχρι τότε στα περισσότερο γνωστά συστήματα οι χρονολογήσεις τοποθετούσαν τα γεγονότα ΜΕΤΑ μια αφετηρία: Την άλωση της Τροίας, την πρώτη Ολυμπιάδα, την κτίση της Ρώμης, την άνοδο του Διοκλητιανού στην εξουσία, τη δημιουργία του κόσμου κλπ. Είναι φανερό ότι ο καθορισμός ενός γεγονότος-σημείου αναφοράς είναι πολύπλοκος, αλλά πάντα προϋποθέτει τη βούληση μιας εξουσίας (πολιτική, θρησκευτική κλπ.) για να επιβληθεί. Χωρίς να σημαίνει πάντα ότι αυτή η βούληση αρκεί για την καθιέρωση, αφού η αποδοχή ή η απόρριψή του επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες (πολιτιστικοί, χρηστικοί κ.ά.). Ετσι, για παράδειγμα, η χρονολόγηση με τα πρόσημα π.Χ. ή μ.Χ., προϋποθέτει την εγκαθίδρυση του χριστιανισμού στη Δύση. Το Ιουλιανό ημερολόγιο την επιβολή της θέλησης του Ιούλιου Καίσαρα, το βυζαντινό τον αυτοκράτορα Διοκλητιανό, το Γρηγοριανό τον Πάπα Γρηγόριο. Για να πάμε πιο πίσω, το πρώτο αρχαίο αθηναϊκό τον Κέκροπα, το αργολικό την Ηρα, της Μεσοποταμίας συγκεκριμένους άρχοντες-βασιλιάδες και πάει λέγοντας… Τα χρονολόγια και τα ημερολόγια μοιάζουν ουδέτερα, α-πολιτικά, αλλά σε τελευταία ανάλυση δεν είναι τέτοια. Ο δεσμός ανάμεσα στον χρόνο και την όποια εξουσία είναι τόσο παλιός όσο και τα συστήματα μέτρησης του χρόνου από τα συστήματα εξουσίας. «Ελαβε το ημερολόγιο…», έλεγαν οι αρχαίοι Κινέζοι, όταν ήθελαν να πουν ότι κατέκτησαν μια περιοχή. Οι… ρίζες Ο 11ος ρωμαϊκός μήνας Ιανός Η καθιέρωση και η γενίκευση της 1ης Ιανουαρίου είναι σχετικά πρόσφατη. Ευρύτερα αποδεκτή έγινε μόλις τον προηγούμενο αιώνα και αμφισβητήθηκε αρκετές φορές στη διάρκειά του. Το παράδοξο είναι ότι δεν αντιστοιχεί ακριβώς σε κάποιο αστρονομικό φαινόμενο. Οπως, λόγου χάρη, στη χειμερινή ισημερία (22 Δεκεμβρίου), όταν η μέρα αρχίζει να μεγαλώνει και η νύχτα να υποχωρεί. Ούτε, φυσικά, στα Χριστούγεννα (25 Δεκεμβρίου), ημερομηνία από την οποία ξεκινά η χρονολόγηση και, φυσιολογικά, τότε ακριβώς έπρεπε ν αρχίζει να μετρά η νέα χρονιά. Παρ όλα αυτά, ως αρχή του πολιτικού έτους ίσχυε πριν από την καθιέρωση του παλιού Ιουλιανού ημερολογίου (μέσα 1ου π.Χ. αιώνα), συνεχίστηκε μ αυτό και διατηρήθηκε στο ισχύον Γρηγοριανό. Αν και το μόνο αστρονομικό γεγονός είναι ότι απλώς τότε η Γη βρίσκεται στο περιήλιο της τροχιάς της (το πλησιέστερο σημείο στον ήλιο). Το δεδομένο, όμως, αυτό δεν φαίνεται να έχει παίξει ρόλο στην εξίσωση Πρωτοχρονιά=1 Ιανουαρίου. Οι ρίζες της καθιέρωσης βρίσκονται μάλλον στην αρχαία Ρώμη και ειδικά στο ημερολόγιο του Νουμά -διαδόχου του Ρωμύλου. Σε αυτόν αποδίδεται η προσθήκη του Ιανουαρίου στο δεκάμηνο τότε ρωμαϊκό ημερολόγιο. Ως 11ος μήνας αφιερώθηκε στον Ιανό, ο οποίος, εκτός των άλλων, θεωρούνταν και θεός κάθε αρχής. Με τη διάσταση αυτή ήταν ζήτημα χρόνου ο τελευταίος μήνας να γίνει πρώτος και η πρώτη μέρα του Πρωτοχρονιά. Γύρω στο 150 π.Χ. η έναρξη του ρωμαϊκού πολιτικού έτους θα τοποθετηθεί επισήμως κατά τον Ιανουάριο. Φαίνεται ένας από τους λόγους ήταν πως στις καλένδες του (αρχές του μήνα) ορκίζονταν οι άρχοντες (ετήσιοι ύπατοι, πραίτορες). Στις τελετές που ακολουθούσαν και συνεχίστηκαν από τους μετέπειτα αυτοκράτορες, πολλοί ειδικοί εκτιμούν ότι έχουν τις ρίζες τους τα σύγχρονα κάλαντα, αλλά και τα «δώρα» των Χριστουγέννων…Παρά τις βαθιές ρίζες της η 1η Ιανουαρίου μόλις μετά τον 10ο αιώνα, βαθμιαία και αργόσυρτα, θα αρχίσει να καθιερώνεται στην Ευρώπη ως η αρχή του πολιτικού έτους. Το μπέρδεμα με το έτος γέννησης του Χριστού Η χρονιά της γέννησης Σύμφωνα με το σημερινό γενικευμένο σύστημα χρονολόγησης ο Χριστός δεν γεννήθηκε το 1 μ.Χ. ή το έτος 0 (μηδέν). Οι υπολογισμοί, εφόσον ισχύουν όσα παραδίδουν οι Ευαγγελιστές, τοποθετούν τη γέννηση μεταξύ του 4 και 6 μ.Χ. Το σκεπτικό Το εκκλησιαστικό σκεπτικό για τον καθορισμό του πρώτου χριστιανικού έτους ήταν το εξής: Η σύλληψη-ενσάρκωση του Ιησού έγινε την 25η Μαρτίου και άρα η επομένη 1η Ιανουαρίου ισούται με την πρώτη μέρα του 2 μ.Χ. Το υπολογιστικό λάθος Το λάθος του μοναχού Διονυσίου ήταν ότι δεν «μέτρησε» κατά τους υπολογισμούς του για τον καθορισμό της γέννησης του Χριστού το έτος μηδέν. Τον καιρό του και αργότερα ο λάθος υπολογισμός του δεν είχε κάποια πρακτική σημασία. ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑΚΟ ΑΛΑΛΟΥΜ Ταξίδι στον… χρόνο κατά τον Μεσαίωνα Δεν είναι και τόσο μακρινή η εποχή, με αστρονομικά μέτρα, που ταξιδεύοντας στην Ευρώπη, μπορούσες να ξεκινήσεις μια χρονιά από ένα μέρος και, ύστερα από πολλές μέρες, να φτάσεις σ’ ένα άλλο την προηγούμενη χρονιά! Ετσι, για παράδειγμα, ένας έμπορος που αναχωρούσε την 1η Μαρτίου του 1250 από τη Βενετία, φθάνοντας στη Φλωρεντία βρισκόταν το 1249. Συνεχίζοντας, μάλιστα, την πορεία του προς την Πίζα βρισκόταν στο 1251! Το ταξίδι στο… παρελθόν ή το μέλλον, κατά το Μεσαίωνα, δεν οφειλόταν, φυσικά, σε κάποια «μηχανή του χρόνου». Αλλά στα ανόμοια ημερολόγια που ίσχυαν την ίδια εποχή σε διαφορετικές περιοχές. Αλλού στην ιταλική χερσόνησο η χρονιά άρχιζε την 1η Ιανουαρίου, αλλού την 1η ή και την 25η Μαρτίου. Το ίδιο συνέβαινε σε πανευρωπαϊκή και πολύ περισσότερο σε παγκόσμια κλίματα. Στην Ισπανία και τη Γερμανία του Μεσαίωνα το έτος άρχιζε τα Χριστούγεννα, ενώ στη Γαλλία για ένα διάστημα την 1η Απριλίου… Αλλά και στη βυζαντινή Κωνσταντινούπολη, που ενδιαφέρει περισσότερο στα «καθ ημάς», η Πρωτοχρονιά οριζόταν διαφορετικά. Τοποθετούνταν την 1η Σεπτεμβρίου, αν και την πρωτομηνιά (καλένδες, νουμηνίες – νεομηνίες) του Ιανουαρίου γίνονταν παραδοσιακά λαϊκά πανηγύρια. Συνεχίζονταν, έτσι, οι αντίστοιχες ρωμαϊκές εκδηλώσεις, που αντανακλούσαν παλιότερες θρησκευτικές πεποιθήσεις, οι οποίες σχετίζονταν με το χειμερινό ηλιοστάσιο (22 Δεκεμβρίου). Μεταθέσεις… Στην Αγγλία η Πρωτοχρονιά ακολουθούσε άλλους ρυθμούς. Μέχρι τον 14ο αιώνα τοποθετούνταν την 25η Δεκεμβρίου. Μετά και μέχρι τα μέσα του 18ου αιώνα μετατέθηκε την 25η Μαρτίου. Η τελευταία, όπως και η 1η Μαρτίου, οριζόταν για μεγάλα διαστήματα και από πολλούς Ευρωπαίους ως Πρωτοχρονιά. Ο ορισμός αυτός είχε κάποια λογική, αφού ο Μάρτιος είναι ο μήνας της εαρινής ισημερίας (21 Μαρτίου εξίσωση της ημέρας με τη νύχτα). Είχε, επίσης, τη λογική της και η θέσπιση της Πρωτοχρονιάς την 1η Σεπτεμβρίου. Η ημερομηνία ήταν ταυτισμένη με το άνοιγμα και την αναθεώρηση των φορολογικών καταλόγων και από την εποχή ακόμη του Μ. Κωνσταντίνου άρχιζε να μετρά τότε το πολιτικό έτος των Βυζαντινών. Αυτή η «αρχή της Ινδίκτου» (δεκαπενταετές σύστημα μέτρησης του χρόνου) θα υιοθετηθεί από την Εκκλησία και θα αποτελέσει την αφετηρία του εκκλησιαστικού έτους. Η έναρξη της νέας χρονιάς, λοιπόν, είτε για το πολιτικό είτε για το εκκλησιαστικό ημερολόγιο στο χριστιανικό κόσμο, δεν οριζόταν πάντα με τον ίδιο τρόπο από τους ίδιους λαούς την ίδια εποχή. Πολύ περισσότερο δεν συνέβαινε αυτό σε όλους τους λαούς σε όλες τις ιστορικές περιόδους. Ακόμη και σήμερα, άλλωστε, μουσουλμάνοι, εβραίοι και άλλες πολλές ομάδες έχουν τη δική τους Πρωτοχρονιά. Κοινός, όμως, παρανομαστής, ανεξαρτήτως συγκεκριμένης ημερομηνίας, είναι ο εορτασμός της νέα χρονιάς παντού και σε απροσδιόριστο βάθος χρόνου. Η προσδοκία για καλύτερες μέρες.

Αρχαία Ελλάδα και Ρώμη

* Αρχαϊκή και κλασική Ελλάδα: Τα διάφορα ελληνικά ημερολόγια έχουν διαφορετικές πρωτοχρονιές, σύμφωνα με αντίστοιχες φυσικο-θρησκευτικές γιορτές (θερινό ή χειμερινό ηλιοστάσιο, εαρινή ή φθινοπωρινή ισημερία).

* Μέσα 2ου π.Χ.: Καθιερώνεται η 1η Ιανουαρίου ως έναρξη του πολιτικού ρωμαϊκού έτους, που συμπίπτει με τις γιορτές για το χειμερινό ηλιοστάσιο και τα Σατουρνάλια. * Μέσα 1ου π.Χ.: Το Ιουλιανό ημερολόγιο διατηρεί την Πρωτοχρονιά κατά την 1η Ιανουαρίου. Χριστιανική εποχή

* 4ος αιώνας: Από την εποχή του Μ. Κωνσταντίνου το έτος στην αυτοκρατορία ξεκινά την 1η Σεπτεμβρίου. Διατηρούνται τα προϋπάρχοντα λαϊκά πανηγύρια και οι γιορτές κατά τις καλένδες-νεομηνίες του Ιανουαρίου.

* Πρώτοι μεταχριστιανικοί αιώνες: Η χριστιανική εκκλησία θεωρεί αρχή του έτους τον Ευαγγελισμό (25 Μαρτίου). Αργότερα καταδικάζει ως ειδωλολατρική την Πρωτοχρονιά της 1ης Ιανουαρίου. Το εκκλησιαστικό έτος αρχίζει από την 1η Σεπτεμβρίου. Νέα και νεότερη περίοδος

* Τέλη 16ου αιώνα: Μαζί με την εισαγωγή του νέου (Γρηγοριανού) ημερολογίου ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ καλεί τους χριστιανούς να υιοθετήσουν ως Πρωτοχρονιά την 1η Ιανουαρίου.

* 17ος -19ος αιώνας: Η Ευρώπη γιορτάζει πολλές και διαφορετικές πρωτοχρονιές, ενώ ο κόσμος ακόμη περισσότερες.

* Οι διάφορες παραδόσεις δύσκολα εγκαταλείπονται.

* Αρχές 20ού αιώνα: Γενίκευση του γιορτασμού της Πρωτοχρονιάς την 1η Ιανουαρίου, με παράλληλη διατήρηση δύο δεκάδων άλλων βασικών ημερολογίων.

(εφ. ελευθεροτυπία)

ΚΑΛΑ-ΗΡΕΜΑ ΚΑΙ ΓΕΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΓΙΑ ΟΛΟΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ