Σελίδες


Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2013

ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ - Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ Η ΠΑΡΑΒΑΤΗΣ

(331-363 μ.Χ.).


Άγαλμα του Ιουλιανού, χρλγ. 361-400, έκθεμα Μουσείου του Κλουνύ, στο Παρίσι.
 
Σπουδές και χαρακτήρας.

Ο Φλάβιος Κλαύδιος Ιουλιανός γεννήθηκε το 331 στην Κωνσταντινούπολη. Ο πατέρας του Ιούλιος Κωνστάντιος ήταν ετεροθαλής αδελφός του Μεγάλου Κωνσταντίνου. Η μητέρα του Βασιλίνα, που καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια πέθανε πέντε μήνες μετά τη γέννησή του, ενώ ο πατέρας του δολοφονήθηκε τρεις μήνες μετά το θάνατο του Μεγάλου Κωνσταντίνου, όταν ο Ιουλιανός ήταν έξι ετών.
Από πολύ μικρή ηλικία η εκπαίδευση του Ιουλιανού είχε ανατεθεί στον επίσκοπο Νικομήδειας Ευσέβιο, ο οποίος μάλιστα ήταν και συγγενής του από τη μητέρα τους. Αυτός τον εισήγαγε στη μελέτη των Αγίων Γραφών. Μετά τα επτά του χρόνια ανέλαβε την εκπαίδευσή του ο σοφότατος ευνούχος Μαρδόνιος, ο οποίος ήταν παιδαγωγός και της μητέρας του και υπήρξε βαθύτατος γνώστης της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας και φιλοσοφίας.
Μετά το θάνατο του Ευσεβίου (το 342) ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος, ο οποίος συνεχώς υποπτευόταν τα δύο εξαδέλφια του ότι είχαν βλέψεις στο θρόνο, τα έκλεισε στο φρούριο Μάκελλο της Καππαδοκίας όπου τα παρακολουθούσαν σε κάθε βήμα τους άνθρωποί του.
Εκεί ο Ιουλιανός, όπως διηγείται ο ίδιος, πέρασε τα χειρότερα χρόνια της ζωής του μέσα στη στέρηση της ελευθερίας και στην απομόνωση. Έξι χρόνια διήρκεσε αυτή η κράτηση κατά τα οποία ο Ιουλιανός  επιδόθηκε αποκλειστικά στη μελέτη των αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και των Γραφών.
Το 347 μετά από άδεια του αυτοκράτορα Κωνστάντιου επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου έγινε μαθητής του ειδωλολάτρη γραμματικού Νικοκλέους.
Στη συνέχεια ο φιλύποπτος Κωνστάντιος τον απομακρύνει και πάλι από την πρωτεύουσα και τον στέλνει στη Νικομήδεια. 

Το πιο συγκινητικό εύρημα; Το ελεφάντινο κεφαλάκι του Φιλίππου Β΄. Τόσο μικρούλι, τόσο εύθραυστο και όμως τόσο δυνατό!



 
Απόφοιτος του τμήματος αρχαιολογίας και ιστορίας της τέχνης της φιλοσοφικής σχολής του Α.Π.Θ. με μεταπτυχιακές σπουδές στην κλασική, προϊστορική και μεσαιωνική αρχαιολογία, την ιστορία της τέχνης, την αρχαία και μεσαιωνική φιλολογία, την εθνολογία και τη θεατρολογία, η Αγγελική Κοτταρίδη είναι διδάκτωρ της κλασικής αρχαιολογίας της φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου της Κολωνίας. Από το 1991, ανήκει στην ομάδα αρχαιολόγων του Υπουργείου Πολιτισμού, όπου ως διευθύντρια της ΙΖ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων (χώρος ευθύνης: νομοί Ημαθίας και Πέλλας) είναι υπεύθυνη για την πραγματοποίηση 17 έργων ΕΣΠΑ ύψους περ. 32 εκατομμυρίων ευρώ που υλοποιούνται στους αρχαιολογικούς χώρους, τα μουσεία και τα μνημεία των Αιγών (Βεργίνα), της Πέλλας, της Βέροιας, της Νάουσας, της Έδεσσας, αλλά και των Σερβίων και της Σιάτιστας. Παράλληλα, ασχολείται με την οργάνωση του διαδικτυακού μουσείου «Μέγας Αλέξανδρος από τις Αιγές στην Οικουμένη», ενός εξαιρετικά φιλόδοξου ψηφιακού έργου που υλοποιείται στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και αφορά στην ανάδειξη της σημασίας όχι μόνον του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά ολόκληρου του αχανούς ελληνιστικού κόσμου και της πάντα επίκαιρης κληρονομιάς του. Στην πρώτη πρωτεύουσα των Μακεδόνων τις Αιγές (σημερινή Βεργίνα), η Αγγελική Κοτταρίδη, μεταξύ άλλων, σχεδίασε και οργάνωσε την έκθεση των θησαυρών στο Μουσείο των βασιλικών τάφων, ενώ μελετά επιστημονικά και είναι επικεφαλής των εργασιών τεκμηρίωσης, συντήρησης, αναστήλωσης και ανάδειξης του ανακτόρου και γενικότερα του αρχαιολογικού χώρου των Αιγών που ξεκίνησαν το 2007 και συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Τιμώντας το επιστημονικό της έργο, το 2008 ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας απένειμε στην Αγγελική Κοτταρίδη το Χρυσό Σταυρό του Τάγματος του Φοίνικος. Κυρία Κοτταρίδη σας ευχαριστώ θερμά που δεχτήκατε να απαντήσετε στις ερωτήσεις της στήλης. Ήδη από την αρχή της καριέρας σας, βρεθήκατε πλάι στον σπουδαιότατο Έλληνα αρχαιολόγο, τον Μανώλη Ανδρόνικο. Είστε άλλωστε μια από τις ηρωίδες στην αφήγησή του στο Χρονικό της Βεργίνας. Τι θυμάστε από την προσωπικότητα του δασκάλου σας, τον οποίο διαδεχτήκατε στη διεύθυνση της ανασκαφής, αλλά και από εκείνη τη μαγική εποχή των ανασκαφών στη Βεργίνα; Τη σοφία του, την ταχύτητα με την οποία συνέδεε τα επιμέρους δεδομένα και αντιλαμβανόταν τη συνολική εικόνα, το θάρρος και την παρρησία του να πει ξεκάθαρα αυτό που θεωρούσε σωστό, να διατυπώσει θέση και άποψη, ακόμη και όταν ήξερε ότι θα πέσουν πάνω του να τον κομματιάσουν... και βρέθηκαν κάμποσοι καλοθελητές και βρίσκονται ακόμη... Τα κίνητρα τους διάφορα: πολιτική σκοπιμότητα – ας μην ξεχνάμε ότι οι ανακαλύψεις και οι ερμηνείες του Μανόλη Ανδρόνικου ανέτρεψαν κατηγορηματικά και απόλυτα τρέχουσες παραδοχές, εννοώ κυρίως το μύθευμα της μη ελληνικότητας των αρχαίων Μακεδόνων, οι οποίες για συγκεκριμένα σύγχρονα κέντρα αποτελούν χρήσιμα εργαλεία παραγωγής γεωπολιτικών συσχετισμών στην περιοχή μας- αλλά και καιροσκοπισμός και απλή προσωπική ζήλεια συναδέλφων που δεν αντέχουν να παραδεχτούν ότι κάποιος άλλος μπορεί ίσως να τα καταφέρνει καλύτερα...

Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2013

ΟΙ ΚΟΥΤΣΑΒΑΚΗΔΕΣ



Οι ξακουστοί νταήδες του Πειραιώς Γκίκας Μενιδιάτης και Βαγγέλης Βετούλης. Κατά πάσα πιθανότητα, αμφότεροι ήσανε αρβανίτες. Εδώ εικονίζονται στην αυλή της φυλακής Σιγκρού το 1933. Και οι δυο τους δε φοράνε ούτε γραβάτα. μήτε κολάρο καθώς το απαιτούσε η κουτσαβάκικη παράδοση.

 ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Οι Κουτσαβάκηδες κι ο Μπαϊρακτάρης


Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Στα τέλη του 19ου αιώνα είχαμε δύο τάξεις του υποκόσμου, που αποτελούνταν από ένοπλους. Οι πρώτοι, οι τραμπούκοι, ήταν κατάλοιπα της πλέον σκοτεινής περιόδου πολιτικής τρομοκρατίας στην πόλη των Αθηνών, της εποχής του Δημ. Βούλγαρη, του περίφημου «Τζουμπέ». Οι δεύτεροι, οι κουτσαβάκηδες απομεινάρια των «ηρωϊκών» χρόνων της ληστοκρατίας.
Οι τραμπούκοι ασκούσαν εκβιασμούς σε βάρος των δημοσίων λειτουργών και όσων είχαν δοσοληψίες με το δημόσιο, όταν το κόμμα τους κυβερνούσε. Οι κουτσαβάκηδες, ή κούτσαβοι παρίσταναν τους γενναίους και παρουσίαζαν συγκεκριμένη κοινωνική συμπεριφορά και ενδυματολογικές συνήθειες: Μαλλιά λιγδωμένα, ακούρευτα, με κρεμασμένες αφέλειες, μαύρη φορεσιά και με το σακάκι φορεμένο μόνο στο ένα μανίκι ώστε να το πετούν αμέσως σε περίπτωση καβγά. Φορούσαν ρεπούμπλικα με διαρκές βαρύ πένθος, χλίψη όπως το αποκαλούσαν, δηλαδή θλίψη, που σήμαινε ότι κάποιος δικός τους είχε χαθεί σε καβγά. Το παντελόνι τους ήταν στενό κάτω και πλούσια ζαρωμένο επάνω στα παππούτσια, επειδή ήταν πολύ μακρύτερο από την κνήμη. Στο χέρι τους κρατούσαν κομπολόϊ και μαγκούρα, και στο ζωνάρι τους έφεραν κάμες και πιστόλες.

Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2013

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ( 9 ΦΩΤΟ – ΜΕΡΟΣ Γ )


-ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΠΑΛAIΟΤΕΡΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ( 11 ΦΩΤΟ – ΜΕΡΟΣ Β )

-

Άγγελος Θεοδωρόπουλος
Σαντορίνη
Ξυλογραφία
29×21 εκ.
Συλλογή του
Μορφωτικού Ιδρύματος
της Εθνικής Τραπέζης
Στέλιος Μηλιάδης
Σπίτι στη θάλασσα
λάδι σε χαρτόνι
25 x 35 εκ.
Γιάννης Μιγάδης
Πίσω όψις πολυκατοικιών
τέμπερα σε πανί
0,80×1,10 εκ.
Συλλογή Εθνικής Πινακοθήκης
(more…)

Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2013

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΙΑΝΤΑ

 
Ένας από τους πιο δυνατούς και γενναίους βασιλιάδες των Ελλήνων που πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο, ήταν και ο Αίαντας, ο γιος του Τελαμώνα από τη Σαλαμίνα. Ο Όμηρος γράφει ότι ξεχώριζε από όλους τους πολεμιστές γιατί ήταν εύσωμος σαν γίγαντας. Τον ονομάζει μάλιστα και πύργο. Έλεγαν γι’ αυτόν ότι ήταν άτρωτος και πως δεν μπορούσε να πληγωθεί. Ούτε τα βέλη καρφώνονταν επάνω του και υπήρχε μια εξήγηση γι’ αυτό. Όταν ήταν μωρό ο Αίαντας, έτυχε να φιλοξενηθεί στο παλάτι του Τελαμώνα ο Ηρακλής. Ζήτησε να δει το παιδί και πιάνοντάς το από τις μασχάλες, το σκέπασε με το δέρμα του λιονταριού(λεοντή) που είχε σκοτώσει στη Νεμέα Έτσι το σώμα του θα έμενε άτρωτο, εκτός από τα σημεία εκείνα που το κρατούσε, καθώς του φορούσε τη λεοντή.

Δευτέρα 23 Σεπτεμβρίου 2013

Προτομές Μεγάλου Αλεξάνδρου ( και που βρίσκονται εκτεθιμένες)


Μουσείο Παύλου  και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, Αθήνα, Ελλάς. Ο Αλέξανδρος σε νεαρή ηλικία, έργο ρωμαϊκής περιόδου, από μάρμαρο.΄Υψος 0,316 εκατοστά. Καταχωρημένο με τον αριθμό 2497.


Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου, Ελλάς. Προτομή Αλεξάνδρου από μάρμαρο.


Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, Ελλάς. Βρέθηκε στον Κεραμικό. Προτομή Αλεξάνδρου από μάρμαρο Πεντέλης, με την λεοντή του Ηρακλέους. Αρχές 3ου αιώνα π.κ.χ.΄Υψος 0,28 εκατοστά. Καταχωρημένο  στον κατάλογο του εθνικού αρχαιολογικού μουσείου Αθηνών, με τον αριθμό 366.


Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας, Ελλάς. Προτομή του Αλεξάνδρου από μάρμαρο, πιθανόν εποχής Αλεξάνδρου, ή, ελληνιστικής περιόδου. ΄Υψος 0.37 εκατοστά. Καταχωρημένο στον κατάλογο του μουσείου Ολυμπίας, με τον αριθμό Λ 246.

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ( 11 ΦΩΤΟ – ΜΕΡΟΣ Β )

-ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΠΑΛΙΑΟΤΕΡΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΠΙΤΙ ΣΤΗΝ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ( 9 ΦΩΤΟ – ΜΕΡΟΣ Α )

Μαριάννα Ξενάκη
«ΚΑΣΤΟΡΙΑ»
50×70 εκ.
ξυλογραφία
Άγγελος Θεοδωρόπουλος
ΝΑΞΟΣ, (1950)
λάδι σε μουσαμά
62 x 82 cm.
Επαμεινώνδας Θωμόπουλος
Αγροικίες
Λάδι σε μουσαμά
επικολλημένο σε χαρτόνι
28×44 εκ.

    • Νίκη Καραγάτση
      Το Παραπόρτι – Άνδρος, (1974)
      Αβγοτέμπερα σε κόντρα πλακέ
      29×57 cm.

    • Γεώργιος Κοσμαδόπουλος
      Πήλιο
      λάδι σε μουσαμά
      40×40 εκ.

(more…)

Πέμπτη 19 Σεπτεμβρίου 2013

Τα θεραπευτικά όνειρα της Επιδαύρου


 Ασκληπιός, Αρχαιολογικό Μουσείο Επιδαύρου.
Εκτός από την ησιόδεια Θεογονία (212 κ.ε.), που θέλει τα όνειρα τέκνα της ερεβώδους Νύκτας, υπάρχει και η παράδοση που αναφέρει ο Ευριπίδης (Εκάβη, 7 κ.ε.), σύμφωνα με την οποία τα όνειρα είναι φύτρα της Γης. Όχι της Γης η οποία είναι «πάντων έδος ασφαλές αιεί» (Ησιόδου Θεογονία, 117) αλλά της τρομερής Χθονός, που κλείνει στον κόρφο της όλους τους νεκρούς. Η εκδοχή ετούτη δεν αντιτίθεται στη νυκτερινή καταγωγή της φυλής των ονείρων. Και οι δυο αναπαρα­στάσεις σηματοδοτούν ένα όριο πέραν του οποίου είναι η ανυπαρξία, το σκοτάδι.

Η χθόνια προέλευση των ονείρων είναι το μυθικό αίτιο της εγκοίμησης. Την εγκοίμηση γνώριζαν οι Ασσυριοβαβυλώνιοι και οι Αιγύπτιοι· στον ελλαδικό χώρο συναντά­ται ήδη από την εποχή των Ομηρικών Επών. Είναι η τελετουργική κατάκλιση κατά γης σε έναν καθορισμένο ιερό χώρο, εν αναμονή ονει­ρικής συνάντησης και επικοινωνίας με προγόνους, ηρωποιημένους νεκρούς και γενικά με χθόνιες θεότητες. Αποσκοπεί στη γνώση του μέλλοντος ή ενέχει ιατρομαντικό αίτημα. Διότι η γη είναι πρωτεύουσας σημασίας και στο πε­δίο της ιατρικής. Βλασταίνει τα θεραπευτικά βότανα· από τα σπλάχνα της βγαίνουν τα μέταλλα και τα πετρώματα που εκπέμπουν ζωτι­κές δυνάμεις.
Έτσι, ίσως, συνδέονται εν μέρει τα όνειρα με την ιατρική. Όσο για τη συγγένεια μεταξύ ιατρικής και μαντικής, τα ιπποκρατικά κείμενα επισημαίνουν ότι είναι ομοαίματες αδελφές, κόρες και οι δυο του Απόλλωνα. Ο Απόλλωνας όμως κινείται στον ευρύτερο χώρο των επιδημιών, αφήνοντας κάθε κλινική παρέμ­βαση στον χθόνιο γιο του, τον Ασκληπιό, ο οποίος «τους λύτρωνε όλους κι απ’ το κακό τους γιάτρευε· ή με ξόρκια ή ξαρρωστικό τους έδινε να πιούνε· άλλους με αλοιφές τους τύλιγε τα μέλη ή τους αναστήλωνε με το νυστέρι» (Πινδάρου Πυθιονίκων  III, 47 κ.ε).

Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2013

Τρίτη 17 Σεπτεμβρίου 2013

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ- ΒΟΤΑΝΟΛΟΓΙΑ ( ΜΕ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ )

551.w.600
Eureka, Il genio delgi antichi, 209, Electa Napoli, Italia 2005
Ομοιοπαθητικά φάρμακα. Ο μανδραγόρας, από τον Διοσκουρίδη. Νεάπολη, Εθνική Βιβλιοθήκη.
Τα διάφορα φυτά στην αρχαιότητα εκτός από το να καλύπτουν τις διατροφικές ανάγκες των ανθρώπων, χρησιμοποιούνταν επίσης στον καλλωπισμό, αλλά και στην παραγωγή διαφόρων φαρμακευτικών σκευασμάτων. Οι Μινωίτες και οι Μυκηναΐοι χρησιμοποιούσαν ρίζες, ξύλα, φλοιούς, άνθη, βλαστούς, καρπούς, σπόρους, έλαια και ρητίνες από διάφορα φαρμακευτικά φυτά και βότανα τα οποία φύονταν στην Ελλάδα. Ταυτόχρονα πραγματοποιούσαν εισαγωγή πρώτων υλών φυτικής προέλευσης, εξάγοντας παράλληλα δικά τους αρωματικά και φαρμακευτικά προϊόντα. Πολλά μάλιστα από τα προϊόντα αυτά πέρα από το φαρμακευτικό, θρησκευτικό και τελετουργικό ρόλο τους, χρησιμοποιούνταν επίσης και σε διάφορες μαγείες. Ο ελλαδικός χώρος λόγω της συστάσεως του εδάφους, της φυσικής του διαμόρφωσης, αλλά και του κλίματός του, διέθετε πλουσιότατη χλωρίδα από την αρχαιότητα, με την Κρήτη να αποτελεί έναν βοτανολογικό παράδεισο.
Οι Μινωίτες (2500-1400 π.Χ.) γνώριζαν τις φαρμακευτικές και αρωματικές ιδιότητες των φυτών και εκμεταλλεύονταν την πλούσια βλάστηση του νησιού για την παρασκευή αρωμάτων, αλοιφών, καλλυντικών και φαρμάκων. Στις πήλινες πινακίδες μάλιστα της γραμμικής Β περιλαμβάνονται διάφορα φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά, όπως ο κορίανδρος (κόλιαντρο), η κύππερις, το σφάκον ή αλελίσφακον του Διοσκουρίδου (φασκομηλιά), το κρίταμον ή Κρίθμον το παράλιον, η μαστίχη από τη ρητίνη της τερεμίνθου, το φοινίκιον ή λάδανον από το φυτό Κίστος ο κρητικός (αγριοροδανιά ή μεταξόχορτο). Επίσης οι Μινωίτες χρησιμοποιούσαν τον κρόκο τον ήμερο, τον κρίνο, τη μυρτιά, την ίριδα, τη μαντζουράνα, το μάραθο, τον άνηθο, τον ασπάλαθο, τη Μήκωνα την υπνοφόρο, τον Στύρακα τον φαρμακευτικό, τον κέδρο, το κυπαρίσσι, το ελαιόλαδο και πολλά άλλα.
Οι Μυκηναΐοι μεταξύ άλλων χρησιμοποιούσαν την κύπερη, το φασκόμηλο, το κύμινο, τον κορίανδο, την ίριδα, το μάραθο, τη μαντζουράνα, το γλυκάνισο, τη μυρτιά, το ελαιόλαδο, ενώ ο Όμηρος αναφέρει διάφορα αρωματικά έλαια, καλλυντικά και φαρμακευτικά σκευάσματα.
Στην ελληνική μυθολογία γίνονται αναφορές σε διάφορα φαρμακευτικά και θαυματουργά βότανα, όπως για παράδειγμα σ' αυτό με το οποίο ο μάντης Πολύιδος ανέστησε το Γλαύκο, γιο του βασιλιά Μίνωα. Στην Οδύσσεια αναφέρεται πως η Κίρκη έριξε μέσα στο κρασί των συντρόφων του Οδυσσέα μαζί με άλλα συστατικά και διάφορα κακά βότανα, τα λυγρά φάρμακα, τα οποία προκαλούσαν αμνησία, για να τους κάνει να λησμονήσουν την πατρίδα τους, ενώ με φάρμακο άλειψε τους συντρόφους για να τους επαναφέρει πάλι στην ανθρώπινη μορφή τους. Ο Ερμής ήταν αυτός που είχε δώσει μόλις πριν στον Οδυσσέα ένα βότανο, το μώλυ, το αντίδοτο των λυγρών φαρμάκων, για να τον προστατέψει από τη μαγεία της Κίρκης. Όμως και οι μεγάλοι γιατροί της αρχαιότητας, όπως ο Ιπποκράτης και ο Γαληνός μιλούν για τη σημασία της διαίτης και των βοτάνων στην πρόληψη και τη θεραπεία των διαφόρων ασθενειών.

Δευτέρα 16 Σεπτεμβρίου 2013

Καραγκιόζης: μια διαχρονική μορφή…

 

Της Χαράς Τζαμπουρα
Καραγκιόζης: μορφή ιδιαίτερα αγαπητή τη σύγχρονη εποχή στα παιδιά, σε παλιότερες όμως εποχές θέαμα που απευθύνονταν κυρίως στους μεγάλους. Γιατί το Θέατρο Σκιών είναι πολύ παλιό και έχουν διατυπωθεί διάφορες απόψεις που σχετίζονται με την καταγωγή του. Η επικρατέστερη όμως εκδοχή θεωρεί δημιουργό του Καραγκιόζη τον Σεΐχ Κουστερί, που καταγόταν από την Προύσα (πέθανε στην Προύσα το 1366).

Σύμφωνα με αυτόν τον θρύλο, λοιπόν, ο Χατζηαβάτης ήταν ο επιστάτης και ο Καραγκιόζης ο εργάτης στην κατασκευή ενός τζαμιού για τον σουλτάνο Ορχάν. Οι διάλογοι τους όμως ήταν τόσο διασκεδαστικοί, που οι υπόλοιποι εργάτες σταματούσαν την εργασία τους και τους παρακολουθούσαν. Ο σουλτάνος, μόλις πληροφορήθηκε την καθυστέρηση των εργασιών, διέταξε το θάνατο του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη. Αργότερα βέβαια μετάνιωσε για την πράξη του και τότε ο Σεΐχ Κιουστερί, για να τον παρηγορήσει και να τον διασκεδάσει, κατασκεύασε τις φιγούρες τους και αναπαριστούσε τους διάλογους τους. Ένα μνημείο στην σύγχρονη Προύσα συμβολίζει τον τάφο του Καραγκιόζη και του Χατζηαβάτη.
Ο Καραγκιόζης δεν ήταν άγνωστος στην Ελλάδα πριν από την Απελευθέρωση από τους Τούρκους. Μάλιστα λέγεται ότι, τον καιρό που προετοιμάζονταν η επανάσταση του 1821, το θέατρο των Σκιών χρησίμευε σαν τόπος συνάντησης των αρχηγών της, που κατάστρωναν εκεί τα σχέδια τους, για να μη τους υποψιαστούν οι Τούρκοι.

Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 2013

Παρασκευή 13 Σεπτεμβρίου 2013

13/09 -ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ ΤΟ 1903 ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΠΡΟΥΣΑ Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ

-ΒΙΝΤΕΟ ΟΙ ΟΡΝΙΘΕΣ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΣΤΗΝ ΜΝΗΜΕΙΩΔΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ  ΤΟ 1975

koun
Κάρολος Κουν
Για τον Κάρολο Κουν, δε θυμάμαι πότε άκουσα για πρώτη φορά. Δεν πρόλαβα να ζήσω τις «θρυλικές» -όπως χαρακτηρίζονται- παραστάσεις του, ούτε, δυστυχώς, ν' ακούσω τις «ριζοσπαστικές» απόψεις του, απ' το στόμα του ίδιου. Την πρώτη φορά, όμως, που μπήκα στο χώρο του Θεάτρου Τέχνης, ένοιωσα μια ανατριχίλα να διαπερνά το κορμί μου. Ήταν, σαν οι τοίχοι να είχαν «ποτίσει» ιστορία. Ήταν, σαν ο άνθρωπος που άλλαξε την πορεία του ελληνικού θεάτρου, να βρισκόταν κάπου εκεί, καθισμένος στην πολυθρόνα του, με το τσιγάρο στο χέρι, να κοιτά πότε αυστηρά και πότε τρυφερά, τους «εργάτες» και τους «φίλους» του Θεάτρου Τέχνης. Ήταν, σαν ο αέρας να μύριζε έμπνευση και δημιουργία. «Πρέπει να πιστεύουμε σε θαύματα, για να γίνουν θαύματα» είχε πει ο Κάρολος Κουν το 1943. Και πίστεψε. Και πίστεψαν κι άλλοι. Και καθημερινά πίστευαν και περισσότεροι. Και τα θαύματα έγιναν...
Η αρχή, οι στόχοι και η φιλοσοφία του Κουν...
«Δεν ξεκινήσαμε με την προοπτική να προσθέσουμε ένα ακόμα θέατρο στα τόσα υπάρχοντα, ούτε θέσαμε ως απώτερη φιλοδοξία μας, να πετύχουμε να δώσουμε παραστάσεις, κατά τι καλύτερες από τον Α ή τον Β. Δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο. Δεν κάνουμε θέατρο για να ζήσουμε. Κάνουμε θέατρο για να πλουτίσουμε τους εαυτούς μας, το κοινό που μας παρακολουθεί κι όλοι μαζί να βοηθήσουμε να δημιουργηθεί ένας πλατύς, ψυχικά πλούσιος και ακέριος πολιτισμός στον τόπο μας. Το Θέατρο Τέχνης είναι μια εκδήλωση ζωής».

Σ' αυτές τις λίγες γραμμές, θα μπορούσε, ίσως, να συμπυκνωθεί η φιλοσοφία του Καρόλου Κουν. Ενός ανθρώπου, που ήρθε στην Ελλάδα στα 21 του χρόνια, από την Προύσα όπου είχε γεννηθεί, και ξεκίνησε την επαγγελματική του σταδιοδρομία, ως καθηγητής Αγγλικών στο Κολλέγιο Αθηνών. Εκεί, σκηνοθετεί τις πρώτες του παραστάσεις, κάποια σκετς δικής του συγγραφής. Το 1933, ιδρύει μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη, τη Λαϊκή Σκηνή. «Τα αισθητικά στοιχεία που με συνεπήραν τότε», λέει ο ίδιος μετέπειτα, «συνδέονταν με το Ελληνικό Λαϊκό, το κάπως σχηματοποιημένο, όπως φανερωνότανε στη ζωή τη γνήσια χωριάτικη και νησιώτικη, στα δημοτικά μας τραγούδια και πιο πίσω, στις Βυζαντινές αγιογραφίες και στα αρχαία αγγεία».

Τρίτη 10 Σεπτεμβρίου 2013

ΤΟ ΚΥΠΕΛΛΟ ΤΗΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ( WAREN CUP)

Όταν σκεφτόμαστε τους Ρωμαίους μας έρχονται στο μυαλό μονομάχοι, αυτοκράτορες και στρατιώτες παρά απλοί καθημερινοί άνθρωποι. Οι ρωμαίοι συγγραφείς είχαν αναπτύξει συγκεκριμένες απόψεις για το σεξ αλλά ευρήματα όπως, το Κύπελλο του Warren προσδίδουν μια άλλη διαφορετική ιστορία. Αυτά τα αντικείμενα και οι ανθρώπινες αντιδράσεις στην προβολή αυτών, μας κάνουν να σκεφτόμαστε ζητήματα σεξουαλικής φύσεως και στην δική μας κοινωνία.  
Προσθήκη λεζάντας
Το κύπελλο του Waren κατασκευάστηκε το 15 π.Χ. – 15 μ. Χ. περίπου και πιστεύεται ότι ανακαλύφθηκε στην περιοχή Bittir κοντά στην Ιερουσαλήμ. Το όνομά του προήλθε από τον αμερικανό Edward Warren, ο οποίος και το αγόρασε το 1911 για 2000 λίρες. Ο Warren ήταν ένας από τους πιο γνωστούς συλλέκτες της εποχής του, έχοντας στην κατοχή του διάσημα αντικείμενα όπως το «Rodins The Kiss» που βρίσκεται σήμερα στη Tate Modern Gallery του Λονδίνου.

ΤΟ ΑΣΤΕΡΟΣΚΟΠΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ


http://www.eie.gr/archaeologia/gr/layout/images/mnimeia/zoom/ASTEROSK1846HANSEN.jpg
ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΟΥ  HANSEN 1846
http://www.eie.gr/archaeologia/gr/layout/images/mnimeia/zoom/ASTEROSK1860.jpg
1860
http://www.eie.gr/archaeologia/gr/layout/images/mnimeia/zoom/KK0079.jpg
Προσθήκη λεζάντας

ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ : Λόφος Νυμφών Έτος: 1843-1846 Περιγραφή:
Το νεοκλασικό κτίριο του Αστεροσκοπείου Αθηνών θεμελιώθηκε κατά τη διάρκεια έκλειψης ηλίου στις 26 Ιουνίου/ 8 Ιουλίου 1842 και τα εγκαίνιά του πραγματοποιήθηκαν στις 9/21 Σεπτεμβρίου 1846. Ανεγέρθηκε βάσει σχεδίων του Δανού αρχιτέκτονα Theophil Hansen (1813-1891), με δωρεά του ομογενούς επιχειρηματία της Βιέννης βαρώνου Γεωργίου Σίνα (1783-1856), ο οποίος χρηματοδότησε και τον εξοπλισμό του με αυστριακής προέλευσης μηχανήματα και όργανα.

Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013

ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΗΤΑΝ ΠΑΙΔΙΑ ΤΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ 50-60 ΚΑΙ 70 ... ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ

Σύμφωνα με τις στατιστικές, αυτοί από εμάς που ήμασταν παιδιά τις δεκαετίες του 40 50 60 και 70 πιθανόν δεν θα έπρεπε να είχαμε επιζήσει.
Οι κούνιες μας ήταν βαμμένες με γυαλιστερή λαδομπογιά με βάση το μόλυβδο. Τα πατώματα είχαν μωσαϊκό που σου περόνιαζε τα κόκκαλα κι οι κρεβατοκάμαρες ξύλινα πατώματα που τα γυάλιζαν με παρκετίνη, με κάτι βαρειές παρκετέζες και κάθε τόσο αγκίθες καρφωνόντουσαν στις ξυπόλητες πατουσες μας.
Οι παιδικές αρρώστιες έκαναν θραύση. Κάθε τόσο κι ένας φίλος ή συμμαθητής πάθαινε ιλαρά, κοκύτη, μαγουλάδες, ανεμοβλογιά.
Δεν είχαμε καπάκια ασφαλείας στα μπουκάλια με τα φάρμακα, ούτε καπάκια στις πρίζες του δωματίου, εκείνες τις σκούρες τις φτιαγμένες από βακελίτη.

Ζεσταινόμασταν με σóμπες με ξύλα η με κάρβουνο, η με θερμάστρες πετρελαίου. Που να βρεθεί καλοριφέρ τότε.
Τηλέφωνο είχε ή σε κανένα θάλαμο του ΟΤΕ με κερματοδέκτη με εκείνες τις μάρκες τις χαραγμένες, ή στο περίπτερο της γειτονιάς, που είχε κρεμασμένα με μανταλάκια τα περιοδικά μας ο Μικρός Ηρωας κι ο Μικρός Σερίφης, κι ακόμα το Ρομάντζο, το Πάνθεον, το Ντομινό, η Βεντέττα, το Πρώτο, το Εμπρός. Ακόμα ζητάω τη σοκολάτα ΙΟΝ αμυγδάλου του ταλήρου, ή τις πρώτες γκοφρέτες ΜΕΛΟ με τα χαρτάκια με τις φορεσιές και τις σημαίες των χωρών του κόσμου, ακόμα θυμάμαι το Γλυφιτζούρι κοκοράκι, το μαλλί της γριάς στα πρόχειρα λούνα παρκ, το φρεσκοψημένο ποπ κορν , τις καραμέλες γάλακτος τις τυλιγμένες στο χρυσό χαρτί, τις κατακόκκινες καραμέλες τσάρλεστον ,το πεστίλι πέτσα βερίκοκο , το αυθεντικό παστέλι, και το κάτασπρο μαντολάτο.

ΠΩΣ ΦΟΡΟΛΟΓΟΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ?


Εάν οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν ήταν μάστορες στην επιβολή και την είσπραξη φόρων, σήμερα ίσως να μην υπήρχε ο Παρθενώνας. Υπερβολή; Κι όμως, χάρη στο χαράτσι που πλήρωναν οι άλλες πόλεις κατά την Α' Αθηναϊκή Συμμαχία -ειδικότερα από το 454 π.Χ., το ένα εξηκοστό του ετήσιου φόρου πήγαινε υπέρ της... θεάς Αθηνάς- ο Περικλής εξοικονόμησε τα χρήματα για να χτιστεί ο περίφημος ναός.
Οι αρχαίοι φόροι έμπαιναν με την έγκριση της Βουλής. Όσο για τη διαφάνεια, τα ονόματα όσων πλήρωναν αναγράφονταν στους φορολογικούς καταλόγους της εποχής, που βρίσκονταν σε κοινή θέα. Πάνω σε πέτρινες πλάκες και στήλες δηλαδή, σαν αυτές που υπάρχουν στο Επιγραφικό Μουσείο.
Εκεί βρήκαμε τη μνημειώδη «Στήλη της εξηκοστής», έναν λίθινο φορολογικό κατάλογο ύψους 3,5 μέτρων όπου είναι καταγεγραμμένες κατά γεωγραφικές ενότητες οι καταβολές των συμμάχων της ΑΆ Αθηναϊκής Συμμαχίας την περίοδο 454/3-440/39 π.Χ., προκειμένου να υπάρχει μια «καβάντζα» για να αντιμετωπιστούν οι Πέρσες. Οι εισφορές ήταν ανάλογες με την οικονομική κατάσταση των 265 συμμάχων. Βλέπουμε δηλαδή από τους Ιωνες οι Κυμαίοι να πληρώνουν 12 τάλαντα (6.000 δραχμές) και οι Νισύριοι μόλις ένα, ενώ από τη Θράκη οι Μενδαίοι έδιναν εννέα τάλαντα και οι Θάσιοι 30!

Η ΤΣΑΚΩΝΙΚΗ ΔΙΑΛΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΥΣ

 
ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΟΥ ΜΙΛΟΥΝΤΑΙ ΤΑ ΤΣΑΚΩΝΙΚΑ



Τα τσακώνικα είναι επιβίωση της αρχαίας Λακωνικής και το μοναδικό γλωσσικό ιδίωμα, από αυτά που κρατούν από τις αρχαίες ελληνικές διαλέκτους, το οποίο έμεινε ζωντανό- δηλαδή ομιλούμενο- τουλάχιστον στον Ελλαδικό χώρο. (Εκτός του Ελλαδικού χώρου παρόμοιους δεσμούς έχουν η  Ποντιακή, η Καππαδοκική και τα Ελληνικά της Νότιας Ιταλίας). Η σπανιότητα οφείλεται στο γεγονός ότι από τον 3ο αιώνα π.Χ. και εντεύθεν, όπως είναι γνωστό, επικράτησε στον ελληνικό κόσμο η Αλεξανδρινή ή Ελληνιστική Κοινή, που προήλθε από την Αττική διάλεκτο και είχε υπερδιαλεκτικό χαρακτήρα.
Διάδοχός της ήταν η Μεσαιωνική ελληνική (6ος –18ος αι.) που εξελίχθηκε στη σημερινή Νέα Ελληνική. Ετσι, τα τσακώνικα θεωρούνται παραφθορά και εξέλιξη της αρχαίας Λακωνικής, αναμεμιγμένη με όλες τις επιρροές της ελληνικής γλώσσας κατά την εξέλιξή της μέχρι σήμερα. Ομιλείται στις περιοχές της Κυνουρίας όπου υπάρχει τσακώνικος πληθυσμός, δηλαδή στον Τυρό, τα Σαπουνακαίικα, τα Μέλανα, τον Αγιο Ανδρέα, την Πραματευτή, τη Βασκίνα, το Λιβάδι, τη Σαμπατική, τον Πραστό, τη Σίταινα και την Καστάνιτσα.

Κυριακή 8 Σεπτεμβρίου 2013

“Γκάζι” (Εργοστασιακό συγκρότημα Φωταερίου Αθηνών) – H ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ

Περιοχή: οδός Πειραιώς 100 & Περσεφόνης 1

Έτος: 1860-1914

Περιγραφή:

Οι πρώτες εγκαταστάσεις του εργοστασίου παραγωγής φωταερίου, που έδωσε το όνομά του στην περιοχή “Γκάζι” των Αθηνών, οικοδομήθηκαν περί το έτος 1860, βάσει γαλλικής μελέτης, για λογαριασμό του επιχειρηματία Φραγκίσκου Φεράλδη, που το 1857 είχε αποκτήσει το σχετικό αποκλειστικό προνόμιο εκμετάλλευσης για πενήντα χρόνια, το οποίο στη συνέχεια μεταβιβάστηκε στην “Εταιρεία Αεριόφωτος” και ανανεώθηκε διαδοχικά μέχρι το 1938, οπότε και περιήλθε στον Δήμο Αθηναίων. Παράλληλα, το εργοστάσιο συνέχισε να επεκτείνεται, με βασικές οικοδομικές φάσεις χρονολογούμενες μεταξύ των ετών 1862-1887, 1896-1914 και (δευτερευόντως) 1952-1960, εξελισσόμενο σε ένα βιομηχανικό συγκρότημα που περιλάμβανε ξυλουργεία, σιδηρουργεία, μηχανουργεία, επισκευαστικά συνεργεία, αεροφυλάκια, φούρνους, κτίρια υπηρεσιών και διοικήσεως, κ.τ.λ. Ανάγνωση του υπολοίπου »

ΕΘΝΙΚΟΣ ΜΑΣ ΚΗΠΟΣ Η ... ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ !!!


Στην αρχαιότητα ήταν μέρος της παραποτάμιας περιοχής του Ιλισού και ήταν γνωστό με το όνομα "κήπος", όπου υπήρχε και ιερό "της Αφροδίτης εν κήποις", όπως λέει ο Παυσανίας στα "Αττικά" του. 
 Εκεί συχνά πήγαινε ο Σωκράτης για περίπατο, φιλοσοφώντας συγχρόνως με τους μαθητές του.
Όταν ο Βαυαρός αρχιτέκτονας Fr. Gartner σχεδίασε τα ανάκτορα του βασιλιά Όθωνα (τη σημερινή Βουλή) καθόρισε ότι αυτή η περιοχή θα είναι ο κήπος που θα τα περιβάλλει.

Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1836 και τα πάντα έγιναν κάτω από τη συνεχή και ακούραστη επίβλεψη της βασίλισσας Αμαλίας. Από το βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκο, πατέρα του Όθωνα, εστάλη ο βαυαρός γεωπόνος Σμάρατ, ο οποίος, εκτός από τον Εθνικό Κήπο, το 1837- 1838 δημιούργησε τον κήπο στην πλατεία Κλαυθμώνος, τον κήπο στο Θησείο και τις δενδροστοιχίες στις λεωφόρους Αμαλίας, Πανεπιστημίου, Κηφισίας, Πατησίων, Λιοσίων κ.α. Το 1839 φθάνουν στην Αθήνα από τη Γένοβα 15.000 καλλωπιστικά φυτά, με τη φύτευση των οποίων δημιουργήθηκε το πρώτο κομμάτι του Κήπου, έκτασης 30 στρεμμάτων. Σιγά-σιγά ο Κήπος άρχισε να μεγαλώνει, με τη βοήθεια και επίβλεψη ειδικών της αρχιτεκτονικής των Κήπων, όπως ήταν ο Γάλλος Francois Louis Barauld, που κλήθηκε από την Κωνσταντινούπολη, όπου εργαζόταν. Το 1846-1847 γίνεται επέκταση του Κήπου, με αντίστοιχη αύξηση της δενδροφύτευσης.