Η ΚΟΥΠΑ ΤΟΥ ΠΥΘΑΓΟΡΑ

                        

Η «κούπα του Πυθαγόρα» ή «δίκαιη κούπα» ή «κούπα της ελευθερίας». Πολλά ονόματα, ένας μύθος, ένα μυστήριο. Η κούπα του Πυθαγόρα είναι ίσως το πιο γνωστό «κεραμικό» της Σάμου, ένα πήλινο ποτήρι που αδειάζει κατά έναν «μαγικό» τρόπο όταν εκείνος που το κρατάει αποδειχτεί... πλεονέκτης και θέλει να πιει περισσότερο απ' όσο πρέπει. 

Στην κούπα υπάρχει χαραγμένο ένα όριο, μια γραμμή· αν το υγρό που περιέχει η κούπα, είτε αυτό είναι κρασί είτε νερό, δεν υπερβεί τη γραμμή αυτή, το σκεύος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κανονικό ποτήρι. Όμως, στο εσωτερικό της κούπας υπάρχει και ένας κούφιος κύλινδρος, μέσα στον οποίο υπάρχει ένας αυλός που καταλήγει στη βάση της κούπας. 

Το πιο παράξενο βιβλίο που έχει γραφτεί ποτέ;

Η γοητευτική ιστορία του Codex Seraphinianus (που επανακυκλοφορεί!).

Η γοητευτική ιστορία του Codex Seraphinianus (που επανακυκλοφορεί!). Πηγή: www.lifo.gr

Ο ΓΑΜΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Μικρογραφία σε χειρόγραφο.  Τελετή γάμου.©Σύνοψις Ιστοριών Ιωάννου Σκυλίτζη, Ισπανία, Μαδρίτη, Εθνική Βιβλιοθήκη)

Ο γάμος στο Βυζάντιο αποτελούσε ένα πολύ σημαντικό θεσμό που ρύθμιζε τη συμβίωση των δύο φύλων και τη νομιμοποίηση των φυσικών τους απογόνων.
Οι γυναίκες της εποχής δεν είχαν την ελευθερία να διαλέξουν τον σύζυγο που επιθυμούσαν, καθώς ήταν ο πατέρας αυτός που έπαιρνε όλες τις αποφάσεις. Συχνά πάντως το ρόλο της εξεύρεσης του κατάλληλου συντρόφου αναλάμβαναν, έναντι αμοιβής, προξενητές ή προξενήτριες.
Σύμφωνα με το βυζαντινό δίκαιο για να θεωρείται ένας γάμος νόμιμος θα έπρεπε η γυναίκα να έχει συμπληρώσει τα δώδεκά της χρόνια, ενώ ο άντρας τα δεκατέσσερα, αν και πολλοί γονείς πάντρευαν τα παιδιά τους και σε μικρότερες ηλικίες.

Τοιχογραφία.  Θεσσαλονίκη, Ναός Αγίου Νικολάου Ορφανού, Εν Κανά γάμος.(©Φωτογραφικό Αρχείο ΕΚΒΜΜ)

Αρχικά έγκυρος γάμος θεωρούνταν μόνο ο πολιτικός, από τον 9^ο όμως αιώνα και μετά ο γάμος

Η ΚΕΡΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ

Η Κεραμική του Αμαρουσίου τείνει να εκλείψει, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των λίγων κεραμιστών που έχουν απομείνει, αλλά και των εκάστοτε διοικήσεων του Δήμου Αμαρουσίου, που κατά καιρούς υπόσχονται από σχολές κεραμικής μέχρι μουσεία, πάντοτε όμως χωρίς αποτέλεσμα.
Για την εμφάνιση της Κεραμικής έχουν γραφτεί πολλά, ειδικά για τον τρόπο που εμφανίστηκε, αλλά τίποτα που να καθορίζει επακριβώς κάποια χρονολογία.
Αυτό που είναι βέβαιο, είναι το γεγονός ότι στο Μαρούσι υπήρχε εξαιρετικό χώμα για πηλό και ειδικότερα στην περιοχή που σήμερα βρίσκονται τα νοσοκομεία «Υγεία» και «Μητέρα» και η οποία ονομαζόταν «χωματερή Μηλίγγου», ενώ λίγο πιο πάνω και ανατολικότερα υπήρχε η «χωματερή Δηλαβέρη», που ήταν και μεγαλύτερη σε όγκο από άποψη χώματος.
Αν πάμε πιο πίσω στην αρχαιότητα, η περιοχή που πρέπει να γίνονταν κεραμικές εργασίες εικάζεται ότι ήταν στη σημερινή Νερατζιώτισσα, όπου υπήρχε και το Ιερόν Αμαρύσιον, που λατρευόταν η Αμαρυσία Άρτεμις, και το οποίο ήταν και διασημότερο από τον αρχαίο Δήμο Άθμονον ή Αθμονία.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Ιωάννου, που έχει γράψει το βιβλίο «Μαρουσιώτικη κεραμική 100 χρόνια» (έκδοση Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου, 1994) οι πρώτοι κεραμίστες που δούλεψαν τον πηλό γύρω στα 1890 στην περιοχή Καμάρες (λίγο πιο νότια από το σταθμό ΚΑΤ του Ηλεκτρικού) ήσαν οι Μιχάλης Παντολιός και Άγγελος Παλαιός. Αργότερα δούλεψαν εκεί τα παιδιά τους και πιο ύστερα ο Ζαμαριάς.

ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ ΚΑΙ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ

Ασκληπιός, Αρχαιολογικό Μουσείο Επιδαύρου.

Ο θεός της ιατρικής και της υγείας στην αρχαία μας μυθολογία και ο πρώτος θνητός θεραπευτής. Ήταν κατά την παράδοση γιος του Απόλλωνα και της Κορωνίδας, κόρης του Βασιλιά της Θεσσαλίας, Φλεγύα. Κοντά στο σοφό Κένταυρο Χείρωνα στο Πήλιο, ο Ασκληπιός έμαθε την τέχνη της ιατρικής και γνώρισε τις θεραπευτικές ιδιότητες της πλούσιας χλωρίδας του Πηλίου.

Οι πρόγονοί μας φαντάζονταν τον Ασκληπιό σαν ένα γεροδεμένο άντρα με γένια, γεμάτο υγεία, που καθόταν πάνω σε ένα θρόνο. Είχε πολλές θυγατέρες, που τα ονόματά τους συμβολίζουν την υγεία, τη θεραπεία και τα φάρμακα. Το ιερό του ζώο ήταν το φίδι, ενώ σαν σύμβολο του είχε το ραβδί. Του είχαν αφιερώσει ένα ιερό στην Επίδαυρο, αλλά σε όλη την Ελλάδα υπήρχαν ναοί και Βωμοί, που ονομάζονταν Ασκληπιεία, στα οποία προσέτρεχαν οι άνθρωποι για να θεραπευθούν. Το σημαντικότερο απ’ όλα βρισκόταν στην Κω. Είχαν ιερείς του θεού, κάτι σαν τους τωρινούς πρακτικούς γιατρούς, που έδιναν φάρμακα από βοτάνια, ενώ συνιστούσαν και κατάλληλη δίαιτα. Οι ασθενείς εξαγνίζονταν, πρόσφεραν τα δώρα τους και κατόπιν μεταφέρονταν σε ειδικούς χώρους, όπου, σύμφωνα με την παράδοση, τη νύχτα ερχόταν ο θεός, μεταμορφωμένος συνήθως σε φίδι ή και σε άλλο ζώο και τους θεράπευε. Ο Ασκληπιός συμβολίζει ουσιαστικά το πέρασμα της φιλοσοφίας και της επιστήμης από την προϊστορία στην ιστορία.  

  

Το Ασκληπιείο της Επιδαύρου

Το Ασκληπιείο της Επιδαύρου, από τα πλέον ονομαστά, μαζί με εκείνο της Κω ήταν τα σπουδαιότερα. Τα μνημεία του έχουν ενταχθεί από το 1988 στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η τοποθεσία του είναι μαγευτική. Η φήμη του, τηρουμένων των αναλογιών, θα μπορούσε να ονομαστεί οικουμενική. Πολλά άλλα Ασκληπιεία, σπαρμένα σε διάφορες παραμεσόγειες πόλεις, καυχιόνταν ότι ιδρύθηκαν από το ιερό της Επιδαύρου. Όπως σε όλα τα Ασκληπιεία, βασικό ρόλο έπαι­ζε το άφθονο πηγαίο νερό. Η υδροθεραπεία για καθαρμούς (λουτρά και ποσιθεραπεία) ήταν η βάση της θεραπευτικής αγωγής των ιερών του Ασκληπι­ού.

Άποψη του Ιερού από τα ανατολικά - Φώτο: Υπουργείο Πολιτισμού.

Προ της εγκοιμήσεως στο άδυτο ή άβατο ο ασθε­νής λουζόταν στα άφθονα νερά της πηγής (η οποία θεωρούνταν ιερή), νήστευε, παρακολουθούσε αγώ­νες (γυμναστικούς, ποιητικούς, θεατρικούς και εν γένει καλλιτεχνικούς), μπορούσε να διαβάζει στη βιβλιοθήκη του ιδρύματος, συμμετείχε σε καθημερινές σωματικές ασκήσεις και γενικά η ζωή του στον ξενώνα του Ασκληπιείου ήταν δημιουργική κι ευχάριστη και τον απομάκρυνε απ’ τις ψυχοφθόρες μικρές καθημερινές φροντίδες.

Επειδή δε στα Ασκληπιεία δεν γίνονταν δεκτοί οι βαριά ασθενείς, όπως και οι επίτοκες –«ούτε αποθανείν ούτε τεκείν όσιον»- εικάζεται ότι οι νοσηλευόμενοι θα ήταν χρονίως πάσχοντες, κυρίως από νευροψυχικές παθήσεις, δερματικές, αλλά και πνευμονοπαθείς, κυρίως χρόνιοι φυματικοί, οι οποίοι στο ευχάριστο και υγιεινό περιβάλλον του ιερού του Ασκληπιού ασφαλώς και βελτιώνονταν ίσως και πολλοί να θεραπεύονταν.

Στιγμιότυπα από τη ζωή των Ελλήνων στη Μικρά Ασία, πριν το 1922. Συνέντευξη με τη μικρασιάτισσα Φιλιώ Χαϊδεμένου.

	Επιμέλεια: Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος
Μικρό βιογραφικό Η Φιλιώ Σιδερή-Χαϊδεμένου γεννήθηκε το 1899 στα Βουρλά της Μικράς Ασίας. Το 1922 με τον διωγμό, ήρθε στην Ελλάδα με τη μητέρα της Κιουρανιώ και το μικρότερο αδελφό της Αντώνη. Η γιαγιά Φιλιώ, όπως ήταν γνωστή, δημιούργησε τη συλλογή ενθυμημάτων, η οποία αποτέλεσε τη βάση του Μουσείου Μικρασιατών Νέας Φιλαδέλφειας «Φιλιώ Χαϊδεμένου». Πέθανε το 2006. Η συνέντευξη πάρθηκε στο κτήριο που πρωτοφιλοξένησε τη συλλογή ενθυμημάτων στη Νέα Φιλαδέλφεια, τον Μάιο του 1999. ΜΟnuMENTA: Μιλήστε μας για τα παιδικά σας χρόνια; Φιλιώ Χαϊδεμένου: Γεννήθηκα στα Βουρλά της Μικράς Ασίας, στις 28 Οκτωβρίου του 1899. Μεγάλωνα σε μια οικογένεια εύπορη, γεωργοί ήταν οι γονείς μου, μεγάλωνα πάρα πολύ καλά. Η μητέρα μου έκανε επτά παιδιά, αλλά έζησαν τα τρία, δυο αγόρια κι ένα κορίτσι. Πήγα στην Αναξαγόρεια Σχολή. Αγαπούσα πάρα πολύ τα γράμματα. Ηρθε όμως έτσι η κατάσταση, σταμάτησα το σχολείο μου, πήγα μόνο έξι μήνες στην Γ’ Δημοτικού. Μ: Γιατί σταματήσατε το σχολείο; ΦΧ: Σταμάτησα γιατί ήταν ένα εμπόδιο της τουρκικής κυβερνήσεως. Άλλαξε η κυβέρνηση και όχι μόνο η κυβένηση η τουρκική αλλά το σύστημα το τουρκικό. Έφυγαν οι παλιότουρκοι, οι σουλτάνοι δηλαδή και βγήκαν οι νεότουρκοι. Οι νεότουρκοι έκαναν δικό τους Σύνταγμα. Ξέχασα να σας πω ότι δεν μιλούσαμε την τουρκική γλώσσα, ενώ σε όλη την Ανατολή μιλούσαν την τουρκική γλώσσα, και στα σχολεία και στην Εκκλησία και στα σπίτια, παντού. Τα μικρασιατικά παράλια, που ήταν από το Αϊντίνι και κάτω, με την περιφέρεια της Σμύρνης, την Ερυθραία, δεν μιλούσαμε την τουρκική. Με το νέο Σύνταγμα που έγινε το 1908 οι Τούρκοι μάς έδωσαν ορισμένα προνόμια, αλλά ζήτησαν και από εμάς. Και μεταξύ των άλλων να βάλουμε στο σχολείο την τουρκική γλώσσα, στο σχολείο και στην Εκκλησιία. Πράγμα που δεν το δεχτήκανε οι Έλληνες, η Δημογεροντία η ελληνική, και της δικής μας πόλεως και στις άλλες πόλεις, τις παραλιακές. Και τότε τους κάναμε ένα είδος μποϊκοτάζ, κλείσαμε τα σχολεία και τις εκκλησίες έξι μήνες, και εγώ δεν πήγα άλλο σχολείο.

ΙΣΩΣ ΝΑ ΜΗ ΞΕΡΕΤΕ ΓΙΑΤΙ ΜΕΡΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΙ ΕΤΣΙ !!! ΜΕΡΟΣ Β

 ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΡΟΣ Α :

ισως να μη ξερετε γιατι μερικες περιοχες της αθηνας ονομαζονται ετσι( ΜΕΡΟΣ Α )

 

Ο ΠΟΔΟΝΙΦΤΗΣ 

 

Η Ν. Φιλαδέλφεια και η Ν. Χαλκηδόνα είχαν, πριν αποκτήσουν τη σημερινή τους ονομασία, ένα κοινό όνομα σαν περιοχή και τοπωνυμία. Το σχετικά κακόηχο "Ποδονίφτης". Από που προήλθε αυτή η ονομασία; Οι γνώμες των ιστορικών της Αθήνας διίστανται. Όπως και αυτές των παλιών κατοίκων σε μαρτυρίες τους που δημοσιεύτηκαν κατά καιρούς.

Υπάρχουν αναφορές της ονομασίας "Ποδονίφτης" που χρονολογικά φτάνουν πολύ πριν την απελευθέρωση από τους Τούρκους.

Η πρώτη αναφορά -που έχει γίνει γνωστή μέσα από δημοσιεύματα κλπ.- για τον "Ποδονίφτη" φτάνει το 1802. Τότε ο άγγλος περιηγητής Leake (Ιούλιος 1802) περιηγήθηκε την ανατολική Ελλάδα από τον Ισθμό της Κορίνθου ως τις Θερμοπύλες και εξέδωσε 2 βιβλία. "Έρευνα εν Ελλάδι" και "Ελληνικά νομίσματα" στα οποία παρείχε ενδιαφέρουσες ειδήσεις για την εποχή εκείνη.

Αναφέρει λοιπόν:

"Η εξακολούθηση του γαλήνιου καιρού που βρήκα καθώς μπήκα στην Αττική, με παρασύρει, να κάμω μια εκδρομή για την κορυφή της Πάρνηθας, παρά την παρούσα εποχή τους έτους. Εξελθόντες δια της "Γριμπός Κάπεσι" ή πύλης του Ευρίπου στις 1.41' πολύ σύντομα μπήκαμε στον ελαιώνα. Στις 2 η ώρα περάσαμε πολλές θεμελιώσεις τειχών. Στις 2.27' περάσαμε τον Ποδονίφτη, όπως καλείται τώρα ο Κηφισός και σε 4 ακόμα λεπτά, πιο μεγαλύτερο κλάδο του ιδίου του ποταμού απ' τον οποίο πολλά αυλάκια φέρνουν νερό για μύλους και περιβόλια. Στις 2.45' το Δερβίς -Αγού και Τουραλί, δυο μικρά χωριά προς το ποτάμι, είναι σε μικρή απόσταση προς τα δεξιά".

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ ΤΟ … ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ : O ΔΙΦΡΟΣ (= Σκαμνάκι με τέσσερα ορθογώνια πόδια χωρίς πλάτη )

Richter G.Μ.Α.,”The furnitures of the Greeks”, εικ 200, Etruscans and Romans , 1966
Κοπέλα σε κούνια

Ο Αθήναιος αναφέρεται στο δίφρο ως το ευτελέστερο έπιπλο ανάμεσα στα καθίσματα, συγκρινόμενο τουλάχιστον με το θρόνο ή τον κλισμό- Κλισμός (= Ελαφριά καρέκλα με πλάτη). Οι αναφορές της αρχαίας γραμματείας στο δίφρο είναι ποικίλες. Στην Οδύσσεια ο Οδυσσέας εμφανίζεται ως ταπεινός ζητιάνος και του προσφέρεται ένας δίφρος για να καθίσει. Στο δίφρο προσκαλεί η Ελένη τον Έκτορα, ενώ η Δήμητρα θρηνώντας για τη Περσεφόνη, προτιμά να καθίσει επάνω σε δίφρο και όχι στον κλισμό που της προσφέρεται. Παρόλη την ταπεινότητά του, ο δίφρος παρουσιάζεται στις πηγές, αλλά και στην τέχνη ως κάθισμα και των θεών και των ηρώων. Δίφροι αναφέρονται και στις λίστες της περιουσίας του Παρθενώνα, ανάμεσα στους οποίους μάλιστα τοποθετήθηκε και ο περίφημος δίφρος του Ξέρξη με τα ασημένια πόδια.

Περιγραφή – μορφολογία

Ο δίφρος υπήρξε ένα σύνηθες κάθισμα το οποίο χρησιμοποιούσαν άνθρωποι απλοί, αλλά και σπουδαίοι, ελαφρύ, πρακτικό, χωρίς πλάτη και χέρια, αποτελούμενο αποκλειστικά από ένα ορθογώνιο κάθισμα που στηρίζονταν σε τέσσερα σκαλισμένα συνήθως πόδια, μ’ ένα μαξιλάρι ή δέρμα ζώου για κάλυμμα και ενίοτε με φορεία.

Richter G.Μ.Α.,”The furnitures of the Greeks”, εικ 203, Etruscans and Romans , 1966
Αγόρι κρατάει ένα σκύλο από το λουρί

Το ύψος του δίφρου μπορούσε να ποικίλλει, ενώ το βάρος του δεν πρέπει να ήταν μεγάλο, γεγονός που φαίνεται και από τον τρόπο με τον οποίο τον κουβαλούν στις ποικίλες παραστάσεις, όπως για παράδειγμα στη ζωφόρο του Παρθενώνα. Το υλικό κατασκευής του δίφρου ήταν το ξύλο, μερικές φορές ακριβό – πιθανόν έβενος – διαθέτοντας σε ορισμένες περιπτώσεις ασημένια πόδια. Ανάγνωση του υπολοίπου »

ΑΠΟΚΟΣΜΕΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΖΩΙΚΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Οι μαγικές ικανότητες των ζώων

---

Ο μόνος τρόπος να γνωρίσουμε τον κόσμο και την εξωτερική πραγματικότητα είναι μέσω των αισθήσεών μας.

Και πράγματι είναι από την εγκεφαλική αποκωδικοποίηση των αισθητηριακών ερεθισμάτων που σχηματοποιείται τόσο η πρόσληψη του κόσμου όσο και η κατανόηση του περιβάλλοντος.

Κι ενώ κάποτε μαθαίναμε ότι οι αισθήσεις μας είναι πέντε, σήμερα ο αριθμός αυτός έχει αυξηθεί (τουλάχιστον 9!) για να συμπεριλάβει και πολλές ακόμα, κάτι που εξαρτάται φυσικά από το τι ορίζουμε ως αίσθηση.

Όσες πάντως αισθήσεις κι αν «ανακαλύψουμε», το ζωικό βασίλειο θα μας βάζει πάντα τα γυαλιά!

Δεν είναι μόνο οι βασικές αισθήσεις που μοιράζονται με τον άνθρωπο, τις οποίες εξασκούν βέβαια με μεγαλύτερη οξύτητα, είναι ο τελείως διαφορετικός τρόπος που προσλαμβάνουν την πραγματικότητα.

Αν ο άνθρωπος είναι η κορωνίδα της δημιουργίας; Εξαιρετικά αμφίβολο πια...

Ηλεκτροεντοπισμός

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ ΤΟ … ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ ( ΟΙ ΔΕΛΦΟΙ -ΜΕΡΟΣ Α )

Το χωριό Καστρί πριν την έναρξη των ανασκαφών
© Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή

ΣυντάκτηςΔρ. Έ. Παρτίδα, αρχαιολόγος 

ΙΣΤΟΡΙΚΟ

Στους πρόποδες του Παρνασσού, στο υποβλητικό φυσικό τοπίο που σχηματίζεται ανάμεσα σε δύο θεόρατους βράχους, τις Φαιδριάδες, βρίσκεται το πανελλήνιο ιερό των Δελφών και το πιο ξακουστό μαντείο της αρχαίας Ελλάδας. Οι Δελφοί ήταν ο ομφαλός της γης, όπου, σύμφωνα με τη μυθολογία, συναντήθηκαν οι δύο αετοί που έστειλε ο Δίας από τα άκρα του σύμπαντος για να βρει το κέντρο του κόσμου, και για πολλούς αιώνες αποτελούσαν το πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο και το σύμβολο της ενότητας του αρχαίου ελληνισμού. Η ιστορία των Δελφών χάνεται στην προϊστορία και στους μύθους των αρχαίων Ελλήνων. Σύμφωνα με την παράδοση, εδώ αρχικά υπήρχε ιερό αφιερωμένο στη γυναικεία θεότητα της Γης, και φύλακάς του ήταν ο φοβερός δράκοντας Πύθων. Ο Απόλλωνας σκότωσε τον Πύθωνα και το δικό του ιερό ιδρύθηκε από Κρήτες που έφθασαν στην Κίρρα, το επίνειο των Δελφών, με τη συνοδεία του θεού, μεταμορφωμένου σε δελφίνι. Ο μύθος αυτός σχετικά με την κυριαρχία του Απόλλωνα επιβίωσε σε εορταστικές αναπαραστάσεις που γίνονταν στους Δελφούς, τα Σεπτήρια, τα Δελφίνια, τα Θαργήλεια, τα Θεοφάνεια, και, βέβαια, τα περίφημα Πύθια, που τελούνταν για να θυμίζουν τη νίκη του θεού εναντίον του Πύθωνα και περιελάμβαναν μουσικούς διαγωνισμούς και γυμνικούς αγώνες.
Τα παλαιότερα ευρήματα στην περιοχή των Δελφών χρονολογούνται στη νεολιθική εποχή (4000 π.Χ.) και προέρχονται από το Κωρύκειο Άντρο, σπήλαιο στον Παρνασσό, όπου τελούνταν οι πρώτες λατρείες. Εντός των ορίων του ιερού βρέθηκαν κατάλοιπα μυκηναϊκού οικισμού και νεκροταφείου. Τα ίχνη κατοίκησης είναι ελάχιστα και πολύ αποσπασματικά μέχρι τον 8ο αι. π.Χ., περίοδο κατά την οποία επικράτησε οριστικά η λατρεία του Απόλλωνα και άρχισε η ανάπτυξη του ιερού και του μαντείου. Προς το τέλος του 7ου αι. π.Χ. οικοδομήθηκαν οι πρώτοι λίθινοι ναοί, αφιερωμένοι ο ένας στον Απόλλωνα και ο άλλος στην Αθηνά, που επίσης λατρευόταν επίσημα, με την επωνυμία «Προναία› ή «Προνοία› και είχε δικό της τέμενος. Σύμφωνα με φιλολογικές μαρτυρίες και αρχαιολογικά ευρήματα, στους Δελφούς λατρεύονταν, ακόμη, η Άρτεμις, ο Ποσειδώνας, ο Διόνυσος, ο Ερμής, ο Ζευς Πολιεύς, η Υγεία και η Ειλείθυια. Ανάγνωση του υπολοίπου »

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ ΤΟ … ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ – ΓΙΟΡΤΕΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ (τα Αφροδίσια )

Αφροδίσια (τα)

Ειδώλιο αναδυομένης Αφροδίτης.
Κορινθία, 4ος αι. π.Χ.
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, Αθήνα.

Aφροδίσια λέγονταν οι προς τιμή της Aφροδίτης τελετές που γιορτάζονταν με αυτό το όνομα σε όλη την Eλλάδα. Σπάνια συναντάμε γιορτές της Aφροδίτης με άλλο όνομα, όπως τα Yβριστικά (1) και τα Yστήρια (2) στο Άργος και η Κάρπωσις στην Αμαθούντα της Κύπρου.
Αφροδίσια γιορτάζονταν στην Κύπρο και ιδιαίτερα στην Πάφο, στην Αμαθούντα, στο Κίτιο, στην Ταμασσό, στους Σολούς, αλλά και σε άλλες πόλεις της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών (Κήθυρα, Κόρινθος, Σπάρτη, Άργος, Αίγινα, Ήλιδα, Θήβα, Αθήνα).
Τα αρχαιότερα Αφροδίσια γιορτάζονταν στην Πάφο της Κύπρου, όπου εκεί υπήρχε και ο αρχαιότερος ναός της θεάς. Τη γιορτή την ίδρυσε ο Κινύρας (ο πρώτος βασιλιάς της Κύπρου) γι’ αυτό κι οι ιερείς της Αφροδίτης εκλέγονταν από το γένος του κι ονομάζονταν “Κινυριάδαι”. Ο αρχιερέας της θεάς ονομαζόταν αγήτωρ.
Στην Πάφο κατά τη διάρκεια της γιορτής γίνονταν αρματοδρομίες, μουσικοί και γυμνικοί αγώνες και κοινά γεύματα. Οι μετέχοντες στη γιορτή συγκεντρώνονταν στο χώρο του ιερού της θεάς και έκαναν αναίμακτες θυσίες, δηλαδή έκαναν προσφορές λουλουδιών και θυμιαμάτων. Οι γυναίκες για να συμμετάσχουν στις παννυχίδες (ολονυκτίες) έπρεπε πρώτα να πλύνουν το άγαλμα της θεάς στη θάλασσα κι ύστερα να πλυθούν κι αυτές στα νερά της. Ανάγνωση του υπολοίπου »

ΑΘΗΝΑ- ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ ΣΤΗΝ…. ΑΣΧΗΜΙΑ

-Το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας – η εξέλιξη στο σήμερα

 

Δρ Γεώργιος Τουρσούνογλου
Αρχιτέκτονας DESA Παρισίων
Επίκ. Καθηγητής Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων
Συχνά αναφερόμαστε στην κακή πολεοδομική ανάπτυξη της Αθήνας, στους στενούς δρόμους, τα συνεχή μποτιλιαρίσματα, τις καθυστερήσεις στις μετακινήσεις και εν γένει στις κακές συνθήκες που καθημερινά αντιμετωπίζει ο Αθηναίος. Αν θελήσουμε να δούμε την εξέλιξη της Αθήνας, θα πρέπει να ανατρέξουμε στο πρώτο πολεοδομικό σχέδιο που εκπόνησαν οι αρχιτέκτονες Κλεάνθης και Σάουμπερτ το 1832, προτού ακόμη αυτή ανακηρυχθεί πρωτεύουσα του Ελληνικού Κράτους το 1834.
Μελετώντας το τοπογραφικό σχέδιο των δύο αρχιτεκτόνων διαπιστώνουμε ότι διέθετε όλα αυτά που αργότερα στερήθηκε η Αθήνα, δηλαδή οδούς μεγάλου πλάτους, κήπους, πλατείες και χώρους για τα δημόσια κτίρια. Σημείο αναφοράς ήταν τα τέσσερα βουλεβάρτα γύρω από το κέντρο, που έδιναν σημαντική ανάσα και διέξοδο στη μελλοντική ανάπτυξή της. Κύριες γραμμές του σχεδίου, η Σταδίου και η Πειραιώς εκεί που είναι και σήμερα, με τη διαφορά ότι η Σταδίου έφθανε μέχρι το Παναθηναϊκό Στάδιο. Στη δε συνάντηση των δύο δρόμων τοποθετούνταν τα ανάκτορα. Τρίτος βασικός δρόμος η Ερμού, δημιουργώντας με τους δύο προηγούμενους ένα ισοσκελές τρίγωνο και με έκταση που 2.200 στρέμματα.

ΓΙΑ ΜΕΓΕΝΘΥΣΗ ΚΑΝΕΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΦΩΤΟ

Προσθήκη λεζάντας

Προσθήκη λεζάντας

Προσθήκη λεζάντας

Ετυμολογικά τής κρίσεως.

γράφει ο  Γεώργιος Μπαμπινιώτης,

Επειδή το τού Αντισθένους «αρχή επιστήμης η των ονομάτων επίσκεψις» είναι πάντοτε χρήσιμο, θα επιχειρήσουμε μια αναγωγή στην προέλευση των λέξεων που χρησιμοποιούμε αυτόν τον καιρό για την οικονομική κρίση. Εν πρώτοις η ίδια η λέξη κρίση (< κρίνω) έφυγε από μάς ως «νοητική διεργασία που καταλήγει σε εκτιμήσεις, σκέψεις και αποφάσεις» αλλά και ως «κακή κατάσταση για νόσους» (κρίσιμη) και μάς γύρισε πίσω ως «κακή έκβαση στα οικονομικά», μέσω των γαλλ. crise και αγγλ. crisis, ευτυχώς όχι ως δάνειο, αλλά ως «αντιδάνειο» !
Το δάνειο, ο οικονομικός μας εφιάλτης, ανάγεται στο ρήμα δίδω (αρχ. δίδωμι), ξεκινώντας από τη λέξη δάνος (το), μια λέξη που –κατά τραγική ειρωνεία– σήμαινε «το δώρο» ! Άμποτε το δάνειό μας να ήταν δώρο των Ευρωπαίων εταίρων μας με πιο ανθρώπινους όρους, αντίδωρον ανθ’ ων έλαβον… Μακάρι να είχαν πραγματικά «ευρείς ώπας», ώστε να μπορούν να δουν ότι ως Ευρ-ώπη άλλη στάση θα έπρεπε να τηρούν στους «πρωτοτυπικά» Ευρωπαίους.

ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ - Κληρωτήριο Αθηναϊκού Δικαστηρίου

Γενική εισαγωγή

Τα αθηναϊκά εργαστήρια ήταν πολυμελή και επίσης πολλά σε αριθμό. Οι πηγές μας παρέχουν σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τα δικαστήρια των Αθηνών. Ο Αριστοτέλης στο έργο του Αθηναίων Πολιτεία περιγράφει ένα επιμελημένο συγκρότημα δικαστηρίων του 4ου αιώνα, ενώ ο Παυσανίας μας παραδίδει αναλυτικό κατάλογο των δικαστηρίων της πόλης.
Οι ανασκαφές οι οποίες έφεραν στο φως τα λείψανα των κτιρίων της περιοχής της Αγοράς, αποκάλυψαν και ένα πλήθος αντικειμένων τα οποία χρησιμοποιούνταν προφανώς στα δικαστήρια, όπως οι κλεψύδρες, τα δικαστικά σύμβολα και τα πινάκια, με πιο ενδιαφέρον όμως εύρημα το κληρωτήριο το οποίο χρησιμοποιούνταν για την κατανομή των δικαστών και την επιλογή των αρχόντων.

Περιγραφή

 

Κάλπη που βρέθηκε κάτω από την στοά του Αττάλου.

ΤΟ ΝΕΚΡΟΜΑΝΤΕΙΟ ΤΟΥ ΑΧΕΡΟΝΤΑ

 ΙΣΤΟΡΙΚΟ

ΥΠΟΓΕΙΑ ΚΡΥΠΤΗ

Το πιο φημισμένο νεκρομαντείο του αρχαίου ελληνικού κόσμου βρίσκεται κοντά στις βορειοδυτικές όχθες της Αχερουσίας λίμνης, στο σημείο όπου ενώνονται τα ποτάμια του Άδη, ο Αχέροντας με τον Κωκυτό. Στις αρχαίες πηγές η τοποθεσία της Αχερουσίας λίμνης περιγράφεται ως το σημείο κατάβασης των νεκρών στον Άδη και η Εφύρα, η πόλη της Ηπείρου που βρίσκεται λίγο βορειότερα, συνδέεται με πανάρχαιη λατρεία της θεότητας του θανάτου. Στο νεκρομαντείο πήγαιναν οι πιστοί για να συναντήσουν τις ψυχές των νεκρών, που μετά την απελευθέρωσή τους από το σώμα αποκτούσαν την ικανότητα να προβλέπουν το μέλλον. Η παλαιότερη αναφορά του νεκρομαντείου του Αχέροντα γίνεται από τον Όμηρο στην Οδύσσεια, όταν η Κίρκη συμβουλεύει τον Οδυσσέα να συναντήσει στον Κάτω Κόσμο τον τυφλό μάντη Τειρεσία και να πάρει χρησμό για την επιστροφή στην πατρίδα του (κ 488 κ.ε.), και αμέσως παρακάτω δίνει τη συναρπαστική περιγραφή της καθόδου του Οδυσσέα, ενός θνητού, στον Άδη (λ 24 κ.ε.). Η ομοιότητα της ομηρικής περιγραφής με τη θέση του νεκρομαντείου είναι εκπληκτική, στοιχείο που παρατηρεί και ο Παυσανίας σχεδόν χίλια χρόνια αργότερα, θεωρώντας ότι ο Όμηρος πρέπει να είχε δει τα μέρη αυτά (1.17.5). Ωστόσο, στην ελληνική μυθολογία και άλλοι ήρωες είχαν τολμήσει αυτή την κατάβαση στον Άδη: ο Ορφέας για να φέρει στη γη την αγαπημένη του Ευρυδίκη, ο Ηρακλής για να φέρει στο βασιλιά Ευρυσθέα τον Κέρβερο, τον τρικέφαλο σκύλο-φύλακα της εξόδου από τον Άδη, και ο Θησέας με τον Πειρίθου για να αρπάξουν την Περσεφόνη. < Η παλαιότερη χρήση του λόφου όπου σώζεται το νεκρομαντείο ανάγεται στη μυκηναϊκή εποχή (14ος-13ος αι. π.Χ.), στην οποία χρονολογούνται τρεις παιδικοί τάφοι με λιγοστά ευρήματα. Αργότερα στο χώρο πρέπει να ιδρύθηκε ιερό αφιερωμένο στη θεότητα της Γης, όπως δείχνουν όστρακα αγγείων και πήλινα ειδώλια, που βρέθηκαν στους δυτικούς πρόποδες του λόφου και χρονολογούνται μέχρι και τα μέσα του 7ου αι. π.Χ. Τα σωζόμενα λείψανα του νεκρομαντείου χρονολογούνται στην ελληνιστική περίοδο. Το κύριο τμήμα του ιερού χρονολογείται στους πρώιμους ελληνιστικούς χρόνους (τέλη 4ου - αρχές 3ου αι. π.Χ.), ενώ σε μια δεύτερη οικιστική φάση, στο τέλος του 3ου αι. π.Χ., προστέθηκε στα δυτικά του αρχικού ιερού ένα συγκρότημα με μια κεντρική αυλή, γύρω από την οποία υπήρχαν δωμάτια και αποθήκες. Το ιερό με αυτή τη μορφή λειτούργησε αδιάλειπτα για δύο αιώνες περίπου. Με την κατάκτηση της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους πυρπολήθηκε το 167 π.Χ., οπότε και τελείωσε η λειτουργία του. Στον 1ο αι. π.Χ. με την εγκατάσταση Ρωμαίων εποίκων στην πεδιάδα του Αχέροντα, η αυλή του ιερού κατοικήθηκε πάλι. Στις αρχές του 18ου αιώνα στο χώρο οικοδομήθηκε η μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, που σώζεται μέχρι σήμερα, και το αντίστοιχο νεκροταφείο. 

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ

Ο Ήλιος της Βεργίνας - Η Ιστορία του αρχαίου Ελληνικού συμβόλου

Ελληνικός αμφορέας του 560 π.Χ. που απεικονίζει την θεά Αθηνά μετον Ερμή.

Ο Ήλιος της Βεργίνας (αλλιώς "Αστέρι της Βεργίνας") είναι ένα σύμβολο που χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τους Αρχαίους Έλληνες. Αν και ο Ηλιος της Βεργίνας είναι ένα σύμβολο Πανελλήνιο, έγινε διάσημος λόγω των Μακεδόνων, οι οποίοι το χρησιμοποίησαν ως σύμβολο της δυναστείας Αργεαδών στο Βασίλειο της Μακεδονίας.

Το Ελληνικό Αρχείο σας παραθέτει όλα τα στοιχεία και τις εικόνες, που δείχνουν την ιστορία και την σημασία αυτού του σημαντικού συμβόλου, στην Αρχαία Ελλάδα.


Ο τυπικός Ήλιος της Βεργίνας, αποτελείται απο 16 ακτίνες. Μπορούμε επίσης να τον δούμε και με 12 ή ακόμα και 8 ακτίνες του Ήλιου. Ο Ήλιος με τις δεκαέξι ακτίνες αντιπροσωπεύει τα εξής: Οι 4 ακτίνες αντιπροσωπεύουν τα 4 στοιχεία της φύσης, ΓΗ - ΘΑΛΑΣΣΑ - ΦΩΤΙΑ - ΑΕΡΑΣ και οι υπόλοιπες 12 ακτίνες αντιπροσωπεύουν τους 12 Θεούς του Ολύμπου.
(Δείτε την χαρακτηριστική εικόνα αριστερά, που επεξηγεί τις ονομασίες των 16 ακτίνων.)


Ο Ήλιος της Βεργίνας, κατά κυριότητα συμβολίζει κάτι το παρθένο. Γι'αυτό και συνήθως βλέπουμε το αρχαίο αυτό Ελληνικό σύμβολο, στην παρθένο θεά Αθηνά. Αλλα και σε αρκετές άλλες περιπτώσεις, μπορεί να ταυτοποιηστεί και με τον θεό Απόλλωνα.