ΠΟΤΕ ΚΑΙ ΠΩΣ ΚΑΘΙΕΡΦΩΘΗΚΑΝ ΤΑ " ΚΑΛΑΜΑΚΙ" ΑΝΑΨYΚΤΙΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Προσθήκη λεζάντας

Υπάρχουν συνήθειες της καθημερινότητάς μας που δεν γνωρίζουμε πότε καθιερώθηκαν. Όπως είναι το «καλαμάκι» με το οποίο απολαμβάνουμε το αναψυκτικό ή τον καφέ μας. Κάποτε δεν ήταν τόσο κοινό και τόσο διαδεδομένο. Μας ήρθε από την Ευρώπη και πρωτοεμφανίστηκε στην Αθήνα την άνοιξη του 1888, ως καινοτομία αριστοκρατικής χρήσης. Εισήχθη σε ένα από τα πλέον γνωστά καφενεία της εποχής, το περίφημο Καφενείο του «Γιαννάκη», στο Σύνταγμα και συγκέντρωνε τον πιο εκλεκτό και ζωηρό κόσμο της εποχής.
Η είδηση που αναγραφόταν στις εφημερίδες ανέφερε πως «νέα προσετέθη απόλαυσις περί της οποίας ομιλούσιν ενθουσιωδώς οι πολυπληθείς πελάται του ζαχαροπλαστείου». Η νέα απόλαυση, σύμφωνα πάντα με τα δημοσιεύματα, «συνίσταται εις μικρά εξ αχύρου σωληνάρια, διά των οποίων ροφάτε το σιρόπι σας ή το παγωτόν σας, ήσυχα-ήσυχα, διά τρόπου, όστις, ενώ προξενεί ευχαρίστησιν, συντελεί τα μέγιστα και εις την υγείαν»!

ΑΠΟ ΤΙΣ ΟΜΟΡΦΟΤΕΡΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ( ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ )

ΠΕΡΝΩΝΤΑΣ ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ ΑΠΟ ΤΗΝ  ΦΩΤΟ ΒΛΕΠΕΤΕ ΤΗΝ ΕΞΗΓΗΣΗ

Προσθήκη λεζάντας

Προσθήκη λεζάντας

Προσθήκη λεζάντας

Προσθήκη λεζάντας

(more…)

Ο ΑΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΥΡΜΙΔΟΝΕΣ

Ο Αιακός ήταν γιος του Δία και της Αίγινας, της κόρης του Ασωπού. Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι ήταν ένας από τους πιο τίμιους και θεοσεβούμενους ανθρώπους όλης της Ελλάδας.
Η Ήρα, για να εκδικηθεί το Δία και την Αίγινα, έστειλε στο νησί του Ασωπού τρία πελώρια φίδια. Μέσα σε μια νύχτα τα φίδια έριξαν το φοβερό τους δηλητήριο σε όλες τις πηγές και τα πηγάδια του νησιού κι έτσι όλοι οι κάτοικοι, αφού ήπιαν νερό, βρήκαν τραγικό θάνατο. Γλύτωσε μόνο ο Αιακός που την ημέρα εκείνη έλλειπε από το νησί. Συγκλονισμένος από τη συμφορά αυτή ο Αιακός έτρεξε στη μητέρα του και ανέφερε το λυπητερό συμβάν.
Η Αίγινα μίλησε αμέσως με το Δία και τον παρακάλεσε να βρει τρόπο για να κατοικηθεί αμέσως το νησί και να μη μείνει μόνος του ο γιος της.
Ο Δίας με την παντοδυναμία του, αφού επισκέφτηκε το νησί ακούμπησε το χέρι του στον σάπιο κορμό ενός δέντρου ο οποίος ήταν γεμάτος μυρμήγκια. Αμέσως, τα μυρμήγκια αυτά μεταμορφώθηκαν σε εκατοντάδες ανθρώπους που πλημμύρησαν το νησί της Αίγινας!
Οι άνθρωποι αυτοί που βγήκαν από τα μυρμήγκια, ονομάστηκαν Μυρμιδόνες και ήταν πιστοί ακόλουθοι του Αχιλλέα σε όλη τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου. Όπως και τα μυρμήγκια, έτσι και οι Μυρμιδόνες ήταν σκληροτράχηλοι και ανθεκτικοί πολεμιστές. Λέγεται ότι και το καφέ χρώμα της πανοπλίας τους προήλθε από το καφέ χρώμα των μυρμηγκιών.

Ο Βασιλιάς των Μιρμιδόνων Αχιλλέας στην αυλή του Λυκομήδη

Ο Αιακός είχε τρεις γιους- τον Πηλέα , τον Τελαμώνα και το Φώκο
Τον Φώκο τον απέκτησε από την Ψαμάθη, θυγατέρα του Θαλάσσιου Δαίμονα Νηρέα-
Οι δύο μεγαλύτεροι γιοι του Αιακού, ύστερα από παρότρυνση της μητέρας τους, σκότωσαν κάποτε σε αγώνες δισκοβολίας το Φώκο ρίχνοντας πάνω του το δίσκο .

ΑΝΘΡΩΠΟΣ - ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Άνθρωπος

Η πέτρα, το σίδερο, το ατσάλι, δεν αντέχουν, ο άνθρωπος αντέχει…

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ «ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ»

Ο άνθρωπος τον άνθρωπον αιώνια γελά.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΗΣ «ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ»

Όσοι είναι οι ανθρώποι τόσω λογιών είναι και τα μεράκια που τους παιδεύουν.

ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ «Η ΠΑΝΑΓΙΑ, Η ΓΟΡΓΟΝΑ»

Το κτήνος στην αναίδειαν τον άνθρωπον δεν φθάνει.

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΗΣ «ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ»

Όλοι οι άνθρωποι είναι θανατοποινίτες, μα το ξεχνούνε.

ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ «Ο ΗΛΙΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ»

Δεν κρίνομε σωστά, όταν κρίνουμε τον άνθρωπο έξω απ’ το περιβάλλον του.

ΤΑΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ «ΟΙ ΠΑΝΘΕΟΙ»

Το ντουφέκι τον άνθρωπο τον καταντεί λοιπόν θηρίο…

ΜΕΛΠΩ ΑΞΙΩΤΗ «ΣΥΝΤΡΟΦΟΙ, ΚΑΛΗΜΕΡΑ»

Υπερέχει τα ζώα ο άνθρωπος, αλλ’ εις τα κακίας.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΣΟΥΤΣΟΣ «ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ ΕΝΟΣ ΨΙΤΤΑΚΟΥ»

Τα πρώτα αθηναϊκά σπίτια (1832-1860)

 ΤΗΣ
Αγγελική Κόκκου

Στις 29 Απριλίου του 1833 οι Τούρκοι παραδίδουν την Ακρόπολη σε βαυαρική φρουρά με φρούραρχο τον Χριστόφορο Νέζερ. Ο Σταμάτιος Κλεάνθης και ο Eduard Schaubert αρχίζουν να συντάσσουν το πρώτο πολεοδομικό σχέδιο που θα εκδοθεί το 1836. Στο μεταξύ όμως θα έχει επικρατήσει οικοδομικό χάος με τον απότομο διπλασιασμό του πληθυσμού, λόγω της μεταφοράς αρχών και υπηρεσιών από το Ναύπλιο το 1834. Πολύτιμες πληροφορίες για τα χρόνια 1835-1843 αντλούμε από τον αρχιτέκτονα F. Stauffert. Στην αστική αρχιτεκτονική θα επικρατήσει σταδιακά ο Ρομαντικός Κλασικισμός, διαδεδομένος στην Ευρώπη από το 1750. Στα πρώιμα σπίτια δουλεύουν, πέρα από ξένους αρχιτέκτονες, οι Σταμάτιος Κλεάνθης, Λύσανδρος Καυταντζόγλου και Παναγής Κάλκος. Μια εικόνα της Αθήνας γύρω στα 1842 μας δίνει το πρόπλασμα του Ιωάννη Τραυλού που εκτίθεται στο «Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών». Κλεάνθης και Schaubert συνεργάζονται με τον G. Lüders.

Ο ΓΑΜΟΣ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Μικρογραφία σε χειρόγραφο.  Τελετή γάμου.©Σύνοψις Ιστοριών Ιωάννου Σκυλίτζη, Ισπανία, Μαδρίτη, Εθνική Βιβλιοθήκη)

Ο γάμος στο Βυζάντιο αποτελούσε ένα πολύ σημαντικό θεσμό που ρύθμιζε τη συμβίωση των δύο φύλων και τη νομιμοποίηση των φυσικών τους απογόνων.
Οι γυναίκες της εποχής δεν είχαν την ελευθερία να διαλέξουν τον σύζυγο που επιθυμούσαν, καθώς ήταν ο πατέρας αυτός που έπαιρνε όλες τις αποφάσεις. Συχνά πάντως το ρόλο της εξεύρεσης του κατάλληλου συντρόφου αναλάμβαναν, έναντι αμοιβής, προξενητές ή προξενήτριες.
Σύμφωνα με το βυζαντινό δίκαιο για να θεωρείται ένας γάμος νόμιμος θα έπρεπε η γυναίκα να έχει συμπληρώσει τα δώδεκά της χρόνια, ενώ ο άντρας τα δεκατέσσερα, αν και πολλοί γονείς πάντρευαν τα παιδιά τους και σε μικρότερες ηλικίες.

Τοιχογραφία.  Θεσσαλονίκη, Ναός Αγίου Νικολάου Ορφανού, Εν Κανά γάμος.(©Φωτογραφικό Αρχείο ΕΚΒΜΜ)

Αρχικά έγκυρος γάμος θεωρούνταν μόνο ο πολιτικός, από τον 9^ο όμως αιώνα και μετά ο γάμος

ΑΓΙΟΣ ΕΥΦΡΟΣΥΝΟΣ Ο ΜΑΓΕΙΡΟΣ - ΠΡΟΣΤΑΤΗΣ ΤΩΝ CHEF

11 Σεπτεμβρίου: Μνήμη του Oσίου Πατρός ημών Eυφροσύνου του μαγείρου
Oύτος εγεννήθη από αγροίκους και χωρικούς γονείς. Kαι ανατραφείς με ιδιωτικήν και απαίδευτον ανατροφήν, ύστερον απήλθεν εις Mοναστήριον. Kαι ενδυθείς το μοναχικόν σχήμα, έγινεν υπηρέτης των Mοναχών. Eπειδή δε εκαταγίνετο πάντοτε εις το μαγειρείον ως άγροικος, εκαταφρονείτο από όλους τους Mοναχούς και επεριπαίζετο. Πλην υπέφερεν ο μακάριος όλας τας καταφρονήσεις με γενναιότητα καρδίας και σύνεσιν, και με ησυχίαν του λογισμού, χωρίς να ταράττεται όλως. Διότι, αγκαλά και ήτον ιδιώτης κατά τον λόγον, όμως δεν ήτον ιδιώτης και κατά την γνώσιν. Kαθώς τούτο θέλει αποδείξει καθαρά το εξής ρηθησόμενον. Eις το Mοναστήριον γαρ εκείνο, οπού ευρίσκετο ο αοίδιμος ούτος Eυφρόσυνος, εκεί ήτον και ένας Iερεύς φίλος του Θεού, όστις επαρακάλει προθύμως διά να του φανερώση ο Θεός τα αγαθά, οπού μέλλουν να απολαύσουν οι αγαπώντες αυτόν.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ -ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΕ ΕΝΑΝ ΜΕΓΑΛΟ ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΟ ( ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΩΝ - ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΜΙΑ ΣΥΝΕΤΕΥΞΗ ΤΟΥ )

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΙΣ 120.000 ΓΕΛΟΙΟΓΡΑΦΙΕΣ!

ΒΑΣΙΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Βασίλης Χριστοδούλου
1917-2010


Ο Βασίλης Χριστοδούλου γεννήθηκε το 1917 στον Πειραιά. Το 1936, σε ηλικία μόλις 19 χρόνων δημοσίευσε την πρώτη του γελοιογραφία στην εφημερίδα «Ηχώ της Ελλάδας», που είχε εκδώσει ο Κωστής Μπαστιάς, φανερώνοντας το πηγαίο ταλέντο του. Από τότε, και έως την αποχώρησή του από την ενεργό δημοσιογραφία, σταδιοδρόμησε στον αθηναϊκό ημερήσιο και περιοδικό Τύπο ως σκιτσογράφος και γελοιογράφος με θετικές επιδόσεις και επιτυχημένες παρουσίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Για περισσότερα από πενήντα χρόνια εργάστηκε στις εφημερίδες «Εφημερίς των Ελλήνων», «Αθηναϊκή», «Προοδευτικός Φιλελεύθερος», «Η Βραδυνή», «Η Μεσημβρινή» κ.ά. Επίσης, συνεργάστηκε στα περιοδικά «Θησαυρός», «Πάνθεον», «Εικόνες», «Ρομάντζο», «Παγκόσμιος Τύπος», «Σαββατοκύριακο», «Πρώτο» και σε διάφορα άλλα εβδομαδιαία δεκαπενθήμερα και μηνιαία έντυπα. Υπήρξε ακόμη, τακτικός συνεργάτης της εφημερίδας «Αθλητική Ηχώ» και της συνδικαλιστικής επιθεώρησης «Πρωτεργάτης». Ως γελοιογράφος συνεργάστηκε και με την εφημερίδα της Θεσσαλονίκης «Μακεδονία», στην οποία διαδέχθηκε τον Φωκίωνα Δημητριάδη.

Ως πολιτικός γελοιογράφος πρωτοεμφανίστηκε στην εφημερίδα «Αθηναϊκή» του Γιάννη Παπαγεωργίου από την αρχή της έκδοσής της το 1951 μέχρι το 1962. Στη συνέχεια ανέλαβε πολιτικός γελοιογράφος στην εφημερίδα «Η Βραδυνή» των αδελφών Αθανασιάδη, στην οποία παρέμεινε επί 20 και πλέον χρόνια. Έτσι, οι γελοιογραφίες του, που δημοσιεύθηκαν πρωτοσέλιδες και στις δύο εφημερίδες, με βασικά γνωρίσματα το πηγαίο σκωπτικό πνεύμα και την προσωπική σκιτσογραφική έκφραση, ταυτίστηκαν με την μεταπολεμική πολιτική ζωή της Ελλάδας και επέδρασαν στη διαμόρφωση τάσεων, ροπών και συναισθημάτων μεταξύ της κοινής γνώμης.

ΟΙ ΑΜΑΖΟΝΕΣ - ΜΙΑ ΤΕΚΜΗΡΙΩΜΕΝΗ /ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΡΙΕΣ

Αμαζονομαχία μεταξύ Ελλήνων και Αμαζόνων από ανάγλυφο σαρκοφάγου, περ. 180 π.Χ., Λούβρο

1. Σχέσεις – ετυμολογία ονόματος

Οι Αμαζόνες φέρονται ως κόρες του θεού Άρη και της νύμφης Αρμονίας.¹ Δεν υπάρχει αξιόπιστη ετυμολογία του ονόματος «Αμαζών», που πρωτοαπαντά στην Ιλιάδα από ρίζα που δεν είναι μάλλον ελληνική. Οι περισσότερες όψιμες πηγές ωστόσο το ετυμολογούν από το στερητικό «α-» και το «μαζός» (= μαστός), επειδή λέγεται ότι οι Αμαζόνες συνήθιζαν σε νηπιακή ηλικία να ακρωτηριάζουν τον ένα ή και τους δύο μαστούς τους ώστε να μην εμποδίζονται στις στρατιωτικές τους δραστηριότητες.² Μια δεύτερη εκδοχή αναγνωρίζει ως δεύτερο συνθετικό όχι το «μαζός» αλλά το «μάζα» (= κρίθινο ψωμί), αναφορά ίσως στη συνήθειά των Αμαζόνων να τρώνε κυρίως κρέας, και μάλιστα σαύρες, φίδια, σκορπιούς, χελώνες.³

2. Πατρίδα

Οι περισσότερες αρχαίες γραπτές πηγές εντοπίζουν το βασίλειο των Αμαζόνων στην περιοχή της αρχαίας Βιθυνίας, κοντά στον ποταμό Θερμώδοντα.⁴ Ορίζουν όλες τις πεδιάδες και τα βουνά γύρω από τον ποταμό, με πρωτεύουσα τα Θεμίσκυρα.⁵
Άλλες πηγές αναζητούν το βασίλειό τους στις βορειοανατολικές ακτές του Εύξεινου Πόντου, κοντά στη λίμνη Μαιώτιδα,⁶ ή ανατολικά του ποταμού Τάναϊ,⁷ ή στην περιοχή του Καυκάσου, στις υπώρειες των Κεραυνίων ορέων,⁸ ή αόριστα στην περιοχή μεταξύ Πόντου και Κασπίας θάλασσας.⁹ Τοποθετείται ακόμα στην περιοχή της αρχαίας Σκυθίας,¹⁰ ή και δυτικότερα στη Θράκη,¹¹ ακόμα και στην Ιλλυρία.¹²
Ως βασίλειο ξεχωριστό, ίσως και αρχαιότερο, από εκείνο του Θερμώδοντα, απαντά εξάλλου εκείνο των Αμαζόνων της Αφρικής, στη Λιβύη¹³ ή στην Αιθιοπία, στις ακτές της Ερυθράς θάλασσας.¹⁴ Αυτό το γένος των Αμαζόνων λέγεται ότι είχε ήδη αφανιστεί πολλές γενιές πριν από τα Τρωικά.¹⁵ Το βασίλειο των Αμαζόνων της Αφρικής προβάλλει στο προσκήνιο με τη μεγάλη νικηφόρα επεκτατική εκστρατεία της βασίλισσάς τους Μύρινας σε ανατολική και δυτική Μεσόγειο.

3. Κοινωνία – σύσταση πληθυσμού – σχέση με άνδρες

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ - ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Προσθήκη λεζάντας

Όποιος ελεύθερα συλλογάται, συλλογάται καλά¹.

ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ “ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ”

 ¹γνωμικό του Ελβετού φιλοσόφου Albrecht von Haller, που ο Ρήγας παραθέτει στο βιβλίο του.
(από την έκδοση των ΝΕΩΝ: “ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ” του Π. Μ. ΚΙΤΡΟΜΗΛΙΔΗ)

==============================

Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΛΒΟΣ “ΕΙΣ ΣΑΜΟΝ”
από το ΣΠΟΥΔΑΣΤΗΡΙΟ ΝΕΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

=============================

Ακριβή πραμάτεια η λευτεριά.

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ ”ΟΙ ΑΔΕΡΦΟΦΑΔΕΣ” Εκδόσεις ΕΡΓΩΝ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ

==================================

Ελευθερία για το πνεύμα είναι ό,τι το οξυγόνο για το σώμα…

ΤΑΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΗΣ “ΟΙ ΠΑΝΘΕΟΙ” Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ

==============================

Η ΚΕΡΑΜΙΚΗ ΤΟΥ ΑΜΑΡΟΥΣΙΟΥ

Η Κεραμική του Αμαρουσίου τείνει να εκλείψει, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των λίγων κεραμιστών που έχουν απομείνει, αλλά και των εκάστοτε διοικήσεων του Δήμου Αμαρουσίου, που κατά καιρούς υπόσχονται από σχολές κεραμικής μέχρι μουσεία, πάντοτε όμως χωρίς αποτέλεσμα.
Για την εμφάνιση της Κεραμικής έχουν γραφτεί πολλά, ειδικά για τον τρόπο που εμφανίστηκε, αλλά τίποτα που να καθορίζει επακριβώς κάποια χρονολογία.
Αυτό που είναι βέβαιο, είναι το γεγονός ότι στο Μαρούσι υπήρχε εξαιρετικό χώμα για πηλό και ειδικότερα στην περιοχή που σήμερα βρίσκονται τα νοσοκομεία «Υγεία» και «Μητέρα» και η οποία ονομαζόταν «χωματερή Μηλίγγου», ενώ λίγο πιο πάνω και ανατολικότερα υπήρχε η «χωματερή Δηλαβέρη», που ήταν και μεγαλύτερη σε όγκο από άποψη χώματος.
Αν πάμε πιο πίσω στην αρχαιότητα, η περιοχή που πρέπει να γίνονταν κεραμικές εργασίες εικάζεται ότι ήταν στη σημερινή Νερατζιώτισσα, όπου υπήρχε και το Ιερόν Αμαρύσιον, που λατρευόταν η Αμαρυσία Άρτεμις, και το οποίο ήταν και διασημότερο από τον αρχαίο Δήμο Άθμονον ή Αθμονία.
Σύμφωνα με τον Γιάννη Ιωάννου, που έχει γράψει το βιβλίο «Μαρουσιώτικη κεραμική 100 χρόνια» (έκδοση Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου, 1994) οι πρώτοι κεραμίστες που δούλεψαν τον πηλό γύρω στα 1890 στην περιοχή Καμάρες (λίγο πιο νότια από το σταθμό ΚΑΤ του Ηλεκτρικού) ήσαν οι Μιχάλης Παντολιός και Άγγελος Παλαιός. Αργότερα δούλεψαν εκεί τα παιδιά τους και πιο ύστερα ο Ζαμαριάς.

Καραθεοδωρή Κωνσταντίνος (1873-1950)

Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή – Ο δάσκαλος του Αϊνστάιν

---

Προσθήκη λεζάντας

Μια από τις σημαντικότερες μορφές της επιστημονικής διανόησης του 20ου αιώνα, ο Έλληνας μαθηματικός Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή έβαλε τα θεμέλια για πολυάριθμα λαμπερά επιτεύγματα, αλλά έζησε πάντα μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ενώ η Ελλάδα, που τόσο πολύ αγαπούσε, κατάφερνε πάντα να τον πληγώνει. Γεννήθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1873 στο Βερολίνο – εκεί εργαζόταν ως διπλωμάτης ο πατέρας του, Στέφανος Καραθεοδωρή, από την Ανατολική Θράκη – και πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου 1950 στο Μόναχο.

«Κύριοι, ζητήσατε να σας απαντήσω σε χίλια δυο πράγματα, κανείς όμως δεν θέλησε να ρωτήσει ποιος ήταν ο δάσκαλός μου, ποιος μου έδειξε και μου άνοιξε τον δρόμο προς την ανώτερη Μαθηματική Επιστήμη και έρευνα. Και για να μην σας κουράσω, σας λέω απλά, χωρίς περιστροφές, ότι μεγάλος μου δάσκαλος υπήρξε ο αξεπέραστος Έλληνας Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, στον οποίο, εγώ προσωπικά, αλλά και η Μαθηματική Επιστήμη, η Φυσική, η σοφία του αιώνα μας, του χρωστάμε τα πάντα…»

Με αυτή την αναφορά στον Κωνσταντίνο Καραθεοδωρή έκλεισε ο Αϊνστάιν την τελευταία συνέντευξη της ζωής του, το 1955. Ένιωθε πιθανότατα την ανάγκη να αποκαταστήσει, έστω και αργά, μια «αδικία» φέρνοντας στο προσκήνιο το έργο ενός ανθρώπου, που το όνομά του παρέμενε άγνωστο πέρα από τα όρια της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας.

Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή

Αντίθετα από το διάσημο «μαθητή» του, ο Καραθεοδωρή έμεινε πάντα στη σκιά δίνοντας ακόμη και αφορμή σε διάφορες θεωρίες συνομωσίας ότι αυτός ήταν που επινόησε την περίφημη θεωρία της σχετικότητας και ήταν οι τύψεις που οδήγησαν τον Αϊνστάιν (οποίος υποτίθεται ότι είχε υφαρπάξει του έργο του Καραθεοδωρή) να δηλώσει τα παραπάνω.

ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ -Τα χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες που φανέρωναν

Κάθε είδους ενασχόληση με την αρχαία ελληνική γραμματεία , όπως αυτή αποτυπώνεται είτε μέσω της ιστορίας είτε μέσω του  μύθου , φέρνει τον αναγνώστη ενώπιον  προσωπικοτήτων που με την παρουσία και τις πράξεις τους, άφησαν ανεξίτηλα τα στοιχεία τους στην δημιουργία του θησαυρού που μέχρι τις μέρες μας, παραμένει και διδάσκεται παγκοσμίως ως η ελληνική αρχαιότητα.
Και κατά ανεξήγητο τρόπο, πάντοτε  η αναγνωστική επαφή με ηρωικές μορφές της ελληνικής αρχαιότητας, δημιουργούσε την εύλογη απορία , από πού άραγε να πρόεκυπτε η αρμονική σύνδεση του ονόματος του καθενός  με τις πράξεις για τις οποίες έμεινε γνωστός.
Μια αναφορά σε ελάχιστο αριθμό αρχαίων ονομάτων , όπως παρακάτω, δημιουργεί την εύλογη απορία , σχετικά με τον τρόπο που αποδόθηκαν τα συγκεκριμένα ονόματα, καθώς παρατηρείται άρρηκτη ετυμολογική σύνδεση μεταξύ του ονόματος και των χαρακτηριστικών που καθένα από τα πρόσωπα αυτά παρουσίαζε:

Έτσι λοιπόν παρατηρούμε:

Η ΓΛΩΣΣΑ ΜΑΣ ... Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ

«Η Ελληνική φυλή γεννήθηκε ευνοημένη με μία γλώσσα εύηχη, γεμάτη μουσικότητα». 

Οράτιος

Η Αγγλική γλώσσα έχει 490.000 λέξεις από τις οποίες 41.615 λέξεις. είναι από την Ελληνική γλώσσα.. (βιβλίο Γκίνες)

Η Ελληνική με την μαθηματική δομή της είναι η γλώσσα της πληροφορικής και της νέας γενιάς των εξελιγμένων υπολογιστών, διότι μόνο σ’ αυτήν δεν υπάρχουν όρια. (Μπιλ Γκέιτς, Microsoft)

Η Ελληνική και η Κινέζικη. είναι οι μόνες γλώσσες με συνεχή ζώσα παρουσία από τους ίδιους λαούς και ...στον ίδιο χώρο εδώ και 4.000 έτη. Όλες οι γλώσσες θεωρούνται κρυφοελληνικές, με πλούσια δάνεια από τη μητέρα των γλωσσών, την Ελληνική. (Francisco Adrados, γλωσσολόγος).

Η Ελληνική γλώσσα έχει λέξεις για έννοιες οι οποίες παραμένουν χωρίς απόδοση στις υπόλοιπες γλώσσες, όπως άμιλλα, θαλπωρή και φιλότιμο. Μόνον η Ελληνική γλώσσα ξεχωρίζει τη.. ζωή από το βίο, την...αγάπη από τον έρωτα.

Μόνον αυτή διαχωρίζει, διατηρώντας το ίδιο ριζικό θέμα, το ατύχημα από το δυστύχημα, το συμφέρον από το ενδιαφέρον. Το εκπληκτικό είναι ότι η ίδια η Ελληνική γλώσσα μας διδάσκει συνεχώς πώς να γράφουμε σωστά.
Μέσω της ετυμολογίας, μπορούμε να καταλάβουμε ποιός είναι ο σωστός τρόπος γραφής ακόμα και λέξεων που ποτέ δεν έχουμε δει ή γράψει.

Το «πιρούνι» για παράδειγμα, για κάποιον που έχει βασικές γνώσεις Αρχαίων Ελληνικών, είναι προφανές ότι γράφεται με «ει» και όχι με «ι» όπως πολύ άστοχα το γράφουμε σήμερα. Ο λόγος είναι πολύ απλός, το «πιρούνι» προέρχεται από το ρήμα «πείρω» που σημαίνει τρυπώ-διαπερνώ, ακριβώς επειδή τρυπάμε με αυτό το φαγητό για να το πιάσουμε.

ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ ΚΑΙ ΑΣΚΛΗΠΙΕΙΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ

Ασκληπιός, Αρχαιολογικό Μουσείο Επιδαύρου.

Ο θεός της ιατρικής και της υγείας στην αρχαία μας μυθολογία και ο πρώτος θνητός θεραπευτής. Ήταν κατά την παράδοση γιος του Απόλλωνα και της Κορωνίδας, κόρης του Βασιλιά της Θεσσαλίας, Φλεγύα. Κοντά στο σοφό Κένταυρο Χείρωνα στο Πήλιο, ο Ασκληπιός έμαθε την τέχνη της ιατρικής και γνώρισε τις θεραπευτικές ιδιότητες της πλούσιας χλωρίδας του Πηλίου.

Οι πρόγονοί μας φαντάζονταν τον Ασκληπιό σαν ένα γεροδεμένο άντρα με γένια, γεμάτο υγεία, που καθόταν πάνω σε ένα θρόνο. Είχε πολλές θυγατέρες, που τα ονόματά τους συμβολίζουν την υγεία, τη θεραπεία και τα φάρμακα. Το ιερό του ζώο ήταν το φίδι, ενώ σαν σύμβολο του είχε το ραβδί. Του είχαν αφιερώσει ένα ιερό στην Επίδαυρο, αλλά σε όλη την Ελλάδα υπήρχαν ναοί και Βωμοί, που ονομάζονταν Ασκληπιεία, στα οποία προσέτρεχαν οι άνθρωποι για να θεραπευθούν. Το σημαντικότερο απ’ όλα βρισκόταν στην Κω. Είχαν ιερείς του θεού, κάτι σαν τους τωρινούς πρακτικούς γιατρούς, που έδιναν φάρμακα από βοτάνια, ενώ συνιστούσαν και κατάλληλη δίαιτα. Οι ασθενείς εξαγνίζονταν, πρόσφεραν τα δώρα τους και κατόπιν μεταφέρονταν σε ειδικούς χώρους, όπου, σύμφωνα με την παράδοση, τη νύχτα ερχόταν ο θεός, μεταμορφωμένος συνήθως σε φίδι ή και σε άλλο ζώο και τους θεράπευε. Ο Ασκληπιός συμβολίζει ουσιαστικά το πέρασμα της φιλοσοφίας και της επιστήμης από την προϊστορία στην ιστορία.  

  

Το Ασκληπιείο της Επιδαύρου

Το Ασκληπιείο της Επιδαύρου, από τα πλέον ονομαστά, μαζί με εκείνο της Κω ήταν τα σπουδαιότερα. Τα μνημεία του έχουν ενταχθεί από το 1988 στον κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η τοποθεσία του είναι μαγευτική. Η φήμη του, τηρουμένων των αναλογιών, θα μπορούσε να ονομαστεί οικουμενική. Πολλά άλλα Ασκληπιεία, σπαρμένα σε διάφορες παραμεσόγειες πόλεις, καυχιόνταν ότι ιδρύθηκαν από το ιερό της Επιδαύρου. Όπως σε όλα τα Ασκληπιεία, βασικό ρόλο έπαι­ζε το άφθονο πηγαίο νερό. Η υδροθεραπεία για καθαρμούς (λουτρά και ποσιθεραπεία) ήταν η βάση της θεραπευτικής αγωγής των ιερών του Ασκληπι­ού.

Άποψη του Ιερού από τα ανατολικά - Φώτο: Υπουργείο Πολιτισμού.

Προ της εγκοιμήσεως στο άδυτο ή άβατο ο ασθε­νής λουζόταν στα άφθονα νερά της πηγής (η οποία θεωρούνταν ιερή), νήστευε, παρακολουθούσε αγώ­νες (γυμναστικούς, ποιητικούς, θεατρικούς και εν γένει καλλιτεχνικούς), μπορούσε να διαβάζει στη βιβλιοθήκη του ιδρύματος, συμμετείχε σε καθημερινές σωματικές ασκήσεις και γενικά η ζωή του στον ξενώνα του Ασκληπιείου ήταν δημιουργική κι ευχάριστη και τον απομάκρυνε απ’ τις ψυχοφθόρες μικρές καθημερινές φροντίδες.

Επειδή δε στα Ασκληπιεία δεν γίνονταν δεκτοί οι βαριά ασθενείς, όπως και οι επίτοκες –«ούτε αποθανείν ούτε τεκείν όσιον»- εικάζεται ότι οι νοσηλευόμενοι θα ήταν χρονίως πάσχοντες, κυρίως από νευροψυχικές παθήσεις, δερματικές, αλλά και πνευμονοπαθείς, κυρίως χρόνιοι φυματικοί, οι οποίοι στο ευχάριστο και υγιεινό περιβάλλον του ιερού του Ασκληπιού ασφαλώς και βελτιώνονταν ίσως και πολλοί να θεραπεύονταν.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΙΑ Ο ...ΠΑΓΟΠΩΛΗΣ

   Για σύνεργα είχε το καρότσι η πιο προηγμένοι τρίκυκλη μοτοσυκλέτα , με το οποίο μετέφερε τον πάγο, την λαβίδα ή τσιμπίδα, με την οποία έπιανε τον πάγο και τον μεταφόρτωνε, από το φορτηγό στο καροτσάκι. Πολλοί φορούσαν και γάντια, για να μην παθαίνουν τα χέρια τους κρυοπαγήματα. Επίσης χρησιμοποιούσαν λινάτσες, πριονίδι ή άχυρο, για να αποφεύγουν τη γρήγορη τήξη-λιώσιμο του πάγου.
          Οι άνθρωποι, από αρχαιοτάτων χρόνων, είχαν πρόβλημα με τη διατήρηση των τροφίμων. Ένα σφαχτό π.χ. δεν καταναλώνεται αυθημερόν. Έτσι για να διατηρηθεί και να παραμείνει περισσότερο χρόνο, το έβαζαν σε δροσερό μέρος. Είτε σε υπόγεια είτε σε σπηλιές, το κρέας αργούσε να βρωμίσει, δηλ. να αποσυντεθεί. Έτσι βρέθηκαν και τα καρυκεύματα και το αλάτι, που εκτός από τη νοστιμιά, προσφέρουν και συντήρηση.
          Εκτός από τη συντήρηση, προστάτευαν τις τροφές και με το λεγόμενο «Φανάρι».  

ΦΑΝΑΡΙ

ΕΡΩΤΑΣ - ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ

Έρωτας:

Τι ιερώτερον του πρώτου αγνού νεανικού έρωτος!

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΙΚΕΛΑΣ “ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ” Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ

Το λογικό κι ο έρωτας ποτέ τους δεν ταιριάξαν…

ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ “ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ” Εκδόσεις ΥΨΙΛΟΝ

Στον έρωτα μήπως όλες οι φορές που αγαπούμε δεν είναι πρώτες;

ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΛΟΥΝΤΕΜΗΣ “ΚΑΛΗΝΥΧΤΑ ΖΩΗ” Εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ

Α! τι μπαίγνιο είναι ο άνθρωπος, όταν αγαπάει αληθινά!

ΑΝΤΩΝΗΣ ΤΡΑΥΛΑΝΤΩΝΗΣ “Η ΕΞΑΔΕΛΦΗ” Εκδόσεις ΝΕΦΕΛΗ

Λέγουν “αγάπησε και τρελάθηκε”, ενώ έπρεπε να πουν “τρελάθηκε και αγάπησε”.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥ “ΘΡΥΨΑΛΑ”
από το βιβλίο του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΑΝΘΗ “ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ 1453 ΕΩΣ ΣΗΜΕΡΑ” Εκδόσεις ΕΡΓΩΝ ΠΕΡΑΝΘΗ

Τι άλλο είναι ο έρωτας, λογουχάρη, από ένας βασανισμός του ενός για τον άλλο, του ενός από τον άλλο;

ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ “ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ” Εκδόσεις ΕΣΤΙΑ

Η στοργή είναι αφάνταστα ανώτερη απ’ τον έρωτα, και, εκ των πραγμάτων, ασυμβίβαστη μ’ αυτόν.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ”ΓΙΑ ΕΝΑ ΦΙΛΟΤΙΜΟ” Εκδόσεις ΚΕΔΡΟΣ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΥΖΗΣ - ΟΤΑΝ ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ ΑΚΟΜΗ ΖΩΝΤΑΝΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ 100 ΧΡΟΝΙΑ

ΔΕΝ υπάρχει πράγμα που μοιάζει πιο αφύσικο στα αυτιά του γράφοντος από την αναφορά στον Νικόλαο Γύζη ως πρότυπο ακαδημαϊσμού στην εποχή του, χωρίς την απαραίτητη επεξήγηση ότι ο ακαδημαϊσμός -έννοια τόσο εκλεκτή όσο και παρεξηγημένη- σήμαινε τόσο διαφορετικά πράγματα όταν μεσουράνησε η γενιά ζωγράφων της “Σχολής του Μονάχου”.

Του Πάρη Καπράλου

Ο Νικόλαος Γύζης, άνθρωπος εξαιρετικά δυναμικός, με εγκάρδια προσωπικότητα και φυσικό ταλέντο, κατάφερε να αφομοιώσει και να συνδυάσει με σπάνιο τρόπο το σύνολο της γνώσης και των εμπειριών που μετήλθε και να τις μετουσιώσει με εξαιρετικό τρόπο προάγωντας την ελληνική Τέχνη, όσο λίγοι εικαστικοί δημιουργοί. Τα έργα του διατηρούν την δύναμη και το συγκινησιακό τους φορτίο, ακόμα και 111 χρόνια μετά τον θάνατο του. Τα έργα του δεν παραμένουν απλώς "αθάνατα", κατά τον χαρακτηρισμό που επιφυλάσσεται συχνά σε μεγάλους καλλιτέχνες, παραμένουν ζωντανά.

Γεννημένος στην φτωχή οικογένεια του ξυλουργού Ονούφριου Γύζη και της Μαργαρίτας Γύζη, το γένος Ψάλτη, στο Σκλαβοχώρι της Τήνου τη 1η Μαρτίου του 1842, ακολούθησε την οικογένεια του στην μετοίκιση της στην Αθήνα το 1850 και παρακολούθησε μαθήματα στην “Σχολή των Ωραίων Τεχνών” (1854 - 1864), με δασκάλους τους Αγαθάγγελο Τριανταφύλλου, Λουδοβίκο Θείρσιο και Φίλιππο Μαργαρίτη, τον οποίο αντικατέστησε το 1855, μετά την αποχώρηση του, ο Νικηφόρος Λύτρας, με τον συνδέθηκε φιλικά ο νεαρός Γύζης. Aκολουθώντας προτροπή του Λύτρα όπως πιθανολογείται- και με τη βοήθεια του πλούσιου φιλότεχνου συμπατριώτη του Νικόλαου Νάζου -με την μεσολάβηση του οποίου έλαβε υποτροφία από το Ευαγές Ίδρυμα του Ναού της Ευαγγελίστριας της Τήνου- συνεχίζει τις σπουδές του στην Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου, από τον Ιούνιο του 1865. Στον Λύτρα επίσης οφείλεται τόσο η γνωριμία του με τον Νάζο, όσο και η ταχεία προσαρμογή του στην Γερμανία, όπως, επίσης, το σύνολο των επιλογών των δασκάλων του. Πρώτοι του δάσκαλοί του στο Μόναχο ήταν οι Χέρμαν Άνσουτς (Hermann Anschütz) και Αλεξάντερ Βάγκνερ (Alexander Wagner), ενώ από το 1868 -πάλι με προτροπή του Λύτρα- γίνεται δεκτός στο εργαστήριο του Καρλ φον Πιλότυ (Karl von Piloty), φημισμένου δασκάλου, με προσωπικό προσανατολισμό στα πολυπρόσωπα ιστορικά θέματα, που, όμως, είχε τη φήμη δασκάλου που ενθάρρυνε το άριστο σχέδιο και τις πλούσιες χρωματικές κλίμακες από τεχνικής άποψης, αφήνοντας περιθώριο προσωπικής έκφρασης στους σπουδαστές. Το 1870 ξεκινάει ένας μαραθώνιος βραβεύσεων και αναγνώρισης για τον Γύζη, που του δίνουν οικονομική ανεξαρτησία. 

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ

Το αρχαίο ελληνικό θέατρο, θεσμός της αρχαιοελληνικής πόλης-κράτους, διδασκαλία και τέλεση θεατρικών παραστάσεων, επ' ευκαιρία των εορτασμών του Διονύσου, αναπτύχθηκε στα τέλη της αρχαϊκής περιόδου και διαμορφώθηκε πλήρως κατά την κλασική περίοδο -κυρίως στην Αθήνα. Φέρει έναν έντονο θρησκευτικό και μυστηριακό χαρακτήρα κατά τη διαδικασία της γέννησής του, αλλά και έναν εξίσου έντονο κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα κατά την περίοδο της ανάπτυξής του.

Ας θυμηθούμε την Κάτοψη αρχαίου ελληνικού θεάτρου και τα μέρη του , για τα οποία θα αναφερθούμε αναλυτικά. Και θαυμάσουμε ένα από τα πιο γνωστά Αρχαία Θέατρα το οποίο είναι σε πλήρη χρήση.

Τώρα θα γνωρίσουμε τα κύρια μέρη του αρχαίου ελληνικού θεάτρου, το οποίο χρησιμοιόταν για την τέλεση θεατρικών παραστάσεων κλπ και τα κύρια μέρη του ήταν η σκηνή, η ορχήστρα και το κοίλον, με τα ακόλουθα επιμέρους μέρη του:

• Η Σκηνή: ορθογώνιο, μακρόστενο κτήριο, που προστέθηκε κατά τον 5ο αι. π.Χ. στην περιφέρεια της ορχήστρας απέναντι από το κοίλον. Στην αρχή ήταν ισόγεια και χρησιμοποιούταν μόνο ως αποδυτήρια, όπως τα σημερινά παρασκήνια και τα καμαρίνια.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΝ ( ΒΙΝΤΕΟ)

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ ΤΟ ... ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ ( ΘΕΣΠΙΣ Ο ΕΦΕΥΡΕΤΗΣ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ )

Άρμα Θέσπιδος, γλυπτό από το καμπαναριό του Τζιόττο στη Φλωρεντία, Ιταλία, Νίνο Πιζάνο, 1334-1336

Ο ποιητής Θέσπις από τον δήμο Ικαρίας (σημερινό Διόνυσο), θεωρείται σύμφωνα με την παράδοση ο εφευρέτης της τραγωδίας και πιθανότατα και ο πρώτος ηθοποιός. Στα μέσα περίπου του 6ου αι. π.Χ., είχε την ιδέα να ξεχωρίσει ένα μέλος του χορού (πιθανότατα τον ίδιον) και να παρεμβάλλει στο διθύραμβο απαγγελία με άλλο μέτρο και διαφορετική μελωδία από του Χορού. Έτσι, επειδή ο εξάρχων του χορού - που φορούσεπροσωπείο, δηλαδή μάσκα - έκανε διαλόγο με το χορό και αποκρινόταν (αρχ. ὑπεκρίνετο) στις ερωτήσεις του, ονομάστηκε υποκριτής, δηλαδή ηθοποιός.

Εις την Οδόν των Φιλελλήνων ( Εμπειρίκος Aνδρέας )

                    

Εμπειρίκος Aνδρέας

 Στον Conrad Russel Rooks

Mια μέρα που κατέβαινα στην οδόν των Φιλελλήνων, μαλάκωνε η άσφαλτος κάτω απ' τα πόδια και από τα δένδρα της πλατείας ηκούοντο τζιτζίκια, μέσ' στην καρδιά των Aθηνών, μέσ' στην καρδιά του θέρους.

      Παρά την υψηλήν θερμοκρασίαν, η κίνησις ήτο ζωηρά. Aίφνης μία κηδεία πέρασε. Oπίσω της ακολουθούσαν πέντε-έξη αυτοκίνητα με μελανειμονούσας, και ενώ στα αυτιά μου έφθαναν ριπαί πνιγμένων θρήνων, για μια στιγμή η κίνησις διεκόπη. Tότε, μερικοί από μας (άγνωστοι μεταξύ μας μέσ' στο πλήθος) με άγχος κοιταχθήκαμε στα μάτια, ο ένας του άλλου προσπαθώντας την σκέψι να μαντεύση. Έπειτα, διαμιάς, ως μία επέλασις πυκνών κυμάτων, η κίνησις εξηκολούθησε.

      Ήτο Iούλιος. Eις την οδόν διήρχοντο τα λεωφορεία, κατάμεστα από ιδρωμένον κόσμο ― από άνδρας λογής-λογής, κούρους λιγνούς και άρρενας βαρείς, μυστακοφόρους, από οικοκυράς χονδράς, ή σκελετώδεις, και από πολλάς νεάνιδας και μαθητρίας, εις των οποίων τους σφικτούς γλουτούς και τα σφύζοντα στήθη, πολλοί εκ των συνωθουμένων, ως ήτο φυσικόν, επάσχιζαν (όλοι φλεγόμενοι, όλοι στητοί ως Hρακλείς ροπαλοφόροι) να κάμουν με στόματα ανοικτά και μάτια ονειροπόλα, τας συνήθεις εις παρομοίους χώρους επαφάς, τας τόσον βαρυσημάντους και τελετουργικάς, άπαντες προσποιούμενοι ότι τυχαίως, ως εκ του συνωστισμού, εγίνοντο επί των σφαιρικών θελγήτρων των δεκτικών μαθητριών και κορασίδων αυταί αι σκόπιμοι και εκστατικοί μέσα εις τα οχήματα επαφαί - ψαύσεις, συνθλίψεις και προστρίψεις.

ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ: 0 Γυπαετός ο ερημίτης των ψηλών βουνών της Κρήτης

Μιχάλης Προμπονάς, Δρ. φυσικός - περιβαλλοντολόγος, Πανεπιστήμιο Κρήτης–Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης

  Ο Γυπαετός (Gypaetus barbatus) θεωρείται σήμερα το σπανιότερο είδος αρπακτικού στη χώρα μας και γενικότερα στα Βαλκάνια, αφού ο πληθυσμός του εντοπίζεται μόνο στην Κρήτη και δεν αριθμεί περισσότερα από έξι αναπαραγωγικά ζευγάρια. Επίσης, είναι ένα από τα σπανιότερα αρπακτικά πουλιά της Ευρώπης.
Ζει αποκλειστικά σε ημιορεινά και ορεινά οικοσυστήματα (500–4.000 μέτρα), συνήθως πάνω από το δασοόριο, σε βραχώδεις περιοχές με απότομες σάρες, ορθοπλαγιές και αλπικά λιβάδια. Τα κόκαλα των νεκρών οπληφόρων ζώων (μικρού ή μεσαίου μεγέθους) αποτελούν την κύρια πηγή της τροφής του, την οποία αναζητά μόνος ή σε ζευγάρια. Ο Γυπαετός υπερασπίζεται τεράστιες εκτάσεις («επικράτειες»), στις οποίες το ζευγάρι τρέφεται και φωλιάζει, ενώ δύσκολα ανέχεται μέσα σε αυτές την παρουσία άλλων ενηλίκων ατόμων του ιδίου είδους.
Ο Γυπαετός φτάνει σε μέγεθος τα 1,10 μέτρα (από το κεφάλι έως την άκρη της ουράς), το άνοιγμα των φτερούγων του είναι γύρω στα 2,80 μέτρα και το βάρος του κυμαίνεται από 5-7 κιλά. Τα ενήλικα πουλιά αναγνωρίζονται εύκολα από τις μακριές, μυτερές φτερούγες και τη ρομβοειδή ουρά που θυμίζουν τεράστιο γεράκι, ενώ το στήθος και η κοιλιά τους έχουν συνήθως πορτοκαλί χρώμα. Το χρώμα αυτό οφείλεται στο «μακιγιάρισμα» των φτερών του με οξείδια του σιδήρου, που προσλαμβάνει καθώς τρίβεται στα ασβεστολιθικά πετρώματα. Όταν αυτά τα οξείδια λείπουν, το χρώμα του είναι σαν «λερωμένο» άσπρο. Στο κεφάλι, κοντά στο ράμφος, φέρει μια μακριά τούφα με μαύρες τρίχες που μοιάζει με γένι. Μάλιστα, σε αυτό το γνώρισμα οφείλει το είδος το επιστημονικό του όνομα, Gypaetus barbatus, που σε ελεύθερη απόδοση σημαίνει «Γυπαετός, ο γενειοφόρος».

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ ΤΟ ... ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ ( Η ερωτική ζωή στα χρόνια του Ομήρου )

---

Ο Έρωτας – Ο Πλατωνικός έρωτας – Ο γάμος: ο συζυγικός έρωτας, οικογένεια, προβλήματα, γκρίνιες – Πώς έβλεπαν οι άντρες της ομηρικής εποχής τις γυναίκες – Ο συζυγικός έρωτας και οι γκρίνιες - Άλλες πτυχές της Ομηρικής ψυχής – Ο σαρκικός έρωτας, – Οι γυναίκες – Χωρισμός των γυναικών κατά κατηγορίες – To sex – Τα νόθα – Απαγωγές – Ο έρωτας και το θέατρο – Sensualités raffinées (εκλεπτυσμένη ηδονή, απόλαυση) – Η ομοφυλοφιλία – Ο έρωτας σαν ποινή ή εκδίκηση – Η Ζήλεια – Αιμομιξίες

Ο Έρωτας

Μετά την διασφάλιση της επιβίωσης, το δεύ­τερο σημαντικό μέλημα στη ζωή ενός ο­μηρικού ήρωα ήταν ο Έρωτας. Εδώ – προς διευκόλυνση των αναγνωστών- θα πρέ­πει να χωρίσουμε το θέμα μας σε μικρότερα τμήματα, εξετάζοντας λεπτομερέστερα κάθε έκφανση της ερωτικής συμπεριφοράς.

Ο Πλατωνικός έρωτας

 

«Η Βρισηίς οδηγείται στον Αγαμέμνονα από τους Ταλθύβιο και Ευρυβάτη.» Τοιχογραφία του Τιέπολο στη Villa Valmarana της Βιτσέντζα (1757).

Πιστεύουμε πως στα Ομηρικά χρό­νια δεν είναι δυνατόν παρά να υπήρχε και αυτή η σπανίζουσα μορφή έρωτα. Στα Έπη απαντούμε λίγους, ελάχιστους στίχους, ό­που ο Όμηρος αναφέρεται σε κάτι που μοιά­ζει σ’ αυτό που πολύ αργότερα χαρακτηρί­στηκε «πλατωνικός έρωτας», και που δεν εί­ναι τίποτ’ άλλο από έναν έρωτα που από την αντιξοότητα των περιστάσεων δεν πρόλαβε να πάψει να είναι «πλατωνικός». Σ’ ένα τέτοιο στίχο, λοιπόν, βλέπουμε τη Βρισηίδα να οδηγείται στον Αγαμέμνονα «αέκουσα» (χωρίς την θέλησή της) (Ιλ. Α, 348). Και ήταν φυσικό γι­ατί ο Αγαμέμνονας θα μπο­ρούσε να ήταν και πατέρας της  από απόψεως ηλικίας και ή­ταν και παντρεμένος. Αντίθετα με τον Αχιλ­λέα που άφηνε, που και νεότερος ήταν και ωραίος και ανύπαντρος και ο οποίος της άρεσε.

«Νεαρούς να γλυκοκουβεντιάζουν» μας παρουσιάζει ο Όμηρος στους στίχους (Ιλ. Χ, 127) και είναι μια από τις τρυφερές εικό­νες τις τόσο σπάνιες που συναντά κανείς στους συνεχώς οργισμένους και αιματόβρεχτους στίχους της Ιλιάδας. Να ακόμη μερι­κοί, σταχυολογημένοι και από τα δύο Έπη: Η θεά Ειδοθέα, κόρη του θαλασσινού Πρωτέα, ερωτεύεται τον Μενέλαο (Οδ. α, 366), αλλά οι σχέσεις τους αυτές παραμένουν σε πλατωνικό επίπεδο, αν κρίνει κανείς από όσα αφηγείται ο Μενέλαος επί παρουσία της γυναίκας του Ελένης. Τελείως παιδιάστικη είναι η συμπεριφορά της Ναυσικάς όταν πρωτοσυναντά τον Οδυσσέα, και τη μια τον βλέπει «αείκελον» (ασκημομούρη), και την άλλη δε «θεοίσιν έοικεν» (έμοιαζε σαν θεός) (Οδ. ζ, 242).

Η ΕΛΛΑΔΑ : Με τα μάτια των ρομαντικών

ΚΑΝΟΝΤΑΣ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΤΗΝ ΜΕΓΕΝΘΥΝΕΤΑΙ

«Η Ελλάδα για τις καλλιεργημένες συνειδήσεις είναι κάτι παραπάνω από μια απλή γεωγραφική έννοια». Εδώ και πολλούς αιώνες η ιδέα της αρχαίας Ελλάδας προκαλεί συνειρμικά μια σειρά από αναγωγές της νόησης και της ευαισθησίας, ενώ από καιρό σε καιρό η λάμψη του αρχαιοελληνικού κόσμου οδήγησε σε σύντομες «αναβιώσεις» ή «ανακαλύψεις» της αρχαιότητας, που έκαναν έκδηλη τη ζωηρή επιθυμία των πολιτισμένων λαών να ξαναεπιστρέψουν στις αρχετυπικές μορφές των συλλήψεων και των αξιών. Ο παλμός της αρχαιοελληνικής κληρονομιάς υπήρξε μακροβιότατος στη Δύση. Το όραμα της Ελλάδας, που έπλασαν οι Ευρωπαίοι, ζυμωμένο με τις τρέχουσες ιστορικές, κοινωνικές και θρησκευτικές συντεταγμένες, αναδύθηκε με διαφορετικό σχήμα, σε διαφορετικές εποχές.

Rudolph Mueller (1802-1885)- Άποψη της Ακρόπολης από την Πνύκα, 1863	Carl-Friedrich Werner (1808-1894)-Το πρόπυλο των Καρυάτιδων του Ερεχθείου, 1877	Johann-Michael Wittmer (1802-1880)-Άποψη της Αθήνας από τον Ιλισό, 1833

Λησμονημένη κατά το Μεσαίωνα και μακριά από τις κύριες εμπορικές αρτηρίες που συνέδεαν Ανατολή με Δύση, η κυρίως Ελλάδα παρέμενε απομονωμένη και άγνωστη, με εξαίρεση τις ακτές και τα νησιά του Αρχιπελάγους που βρίσκονταν πάνω στους εμπορικούς δρόμους της Μεσογείου ή συνέπιπταν με τις σκάλες των δρομολογίων των προσκυνητών στους Αγίους Τόπους. Κατά τον 15ο και 16ο αιώνα, το πνεύμα της ανανέωσης που συνεπήρε την Ευρώπη, συνυφασμένο με την αναβίωση των κλασσικών σπουδών, που εμψύχωσαν οι Βυζαντινοί λόγιοι, δημιούργησε ένα κλίμα γόνιμο για την αναθεώρηση και μελέτη της ελληνικής αρχαιότητας. Ο διάλογος της Ευρώπης με την Ελλάδα είχε ξεκινήσει. Για τους δημιουργούς της Αναγέννησης το σταθερό σημείο αναφοράς ήταν το αρχαίο παρελθόν, συγκεκριμένα η ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα. Αυτήν επέλεξε η Αναγέννηση ως οδηγό για τους επαναστατικούς προσανατολισμούς της. Αλλά στη διάρκεια του 17ου αιώνα, ο ευρωπαϊκός διάλογος με την αρχαιότητα οδήγησε σε μιαν επανεκτίμηση της αρχαίας ελληνικής τέχνης και αρχιτεκτονικής, ενώ παράλληλα άνοιξε το δρόμο για τους κυνηγούς θησαυρών στη γη της Ελλάδας.

Οι πρωϊμότερες μαρτυρίες της ευρωπαϊκής θέασης της Ελλάδας εντοπίζονται στις εικονογραφημένες περιηγητικές εκδόσεις του 15ου αιώνα. Φιλοτεχνημένες από ερασιτέχνες ζωγράφους-περιηγητές ή από επαγγελματίες ζωγράφους, που συνόδευαν τις ταξιδιωτικές αποστολές, οι χαρακτικές --κυρίως-- εικόνες του 15ου, 16ου και 17ου αιώνα, όπου έχουν απαθανιστεί ελληνικά λιμάνια και/ή οι κάτοικοί τους, απεικονίζουν συνοπτικές, συμβατικές και συχνά ανακριβείς πανοραμικές απόψεις και στερεότυπες παραστάσεις ενδυμασιών, που ασφυκτιούν μέσα στην ξυλογραφική ή χαλκογραφική πλάκα, δέσμιες μιας κωδικοποιημένης εικονογραφικής γλώσσας.

ΤΟ "ΑΒΑΤΟΝ " ΤΟ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ - ΤΙ ΕΙΝΑΙ , ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΕΚΥΨΕ ,ΠΟΤΕ ΚΑΘΙΕΡΩΘΗΚΕ

...βλέπουμε το μοναστήρι του Αγίου Παύλου και ακριβώς από επάνω την κορυφή του βουνού Άθως.

1. Γιὰ τοὺς ὁλότελα ἄσχετους: Κύταξε. Εἶναι μιὰ ὁμάδα ἀνθρώπων, σχεδὸν συγγενεῖς. Ἀγοράσανε αὐτὸν τὸν τόπο καὶ ἀπὸ γενιὰ σὲ γενιὰ τὸν συντηροῦν μὲ τὸν ἱδρώτα τους. Ὅπως δὲν μπορῶ νὰ μπῶ στὸ χτῆμα σου καὶ στὴν ἔπαυλή σου χωρὶς νὰ τὸ θέλεις, ἔτσι καὶ σὺ δὲν μπορεῖς νὰ μπεῖς στὸ χῶρο αὐτὸ χωρὶς νὰ τὸ θέλουν οἱ νοικοκύρηδές του. Μπορεῖ σὲ μία λιλιπούτεια πόλη (Disneyland) νὰ μὴν ἀφήνουν τοὺς ἐπισκέπτες ἄνω τοῦ ὕψους 1.60 m καὶ βάρους 70 kg. Ἔχουν τοὺς λόγους τους. Δὲν κάνουν ταξικὲς διακρίσεις καὶ δὲν προσβάλλουν κανένα ἀνθρώπινο δικαίωμα. Φτιάξε ἐσὺ ἕνα ἄλλο Ἅγιο Ὄρος καὶ νὰ ἀφήνεις ὁποιονδήποτε νὰ ἁλωνίζει (σὰν τὴν Κόκκινη Ζώνη τοῦ Ἄμστερνταμ.) Ἐπιπλέον, οἱ ἄνθρωποι εἶναι καὶ Οἰκολόγοι, διατηροῦν μία περιοχὴ σὲ παρθένα φύση, καὶ τὸ βασικὸ σπάνιο καὶ προστατευόμενο εἶδος ζώου ποὺ διατηροῦν στὸ δρυμό τους, εἶναι αὐτοὶ οἱ ἴδιοι!.. Ἂν τοὺς διώξει ἡ σημερινὴ «πολιτισμένη» κοινωνία, θὰ βροῦν κάπου ἀλλοῦ νὰ πᾶνε. Σὲ ἐρήμους, σὲ ἀπάτητα βουνά, στὴν Ἀρκτική, ὅπου οἱ «πολιτισμένοι» καὶ οἱ «ἔξυπνοι» δὲν ἐνδιαφέρονται νὰ πᾶνε καὶ δὲ θὰ τοὺς προσβληθεῖ κανένα «δικαίωμα». Νὰ ξέρεις ὅμως, ὅτι ἐκείνην τὴν ὅποια ἐρημιὰ θὰ τὴν ἀναδείξουν σὲ ἰδανικὴ ἀνθρώπινη κοινωνία, σὲ οὐράνια πολιτεία, τὴν ὁποία πάλι θὰ ζηλέψουν οἱ κακόβουλοι, ἀγνοώντας -μὲ ἀπίστευτη ξεροκεφαλιά- τὸ μυστικὸ τῆς εὐτυχίας της. Σὰν τοὺς Σταυροφόρους καὶ τοὺς πειρατὲς τοῦ Μεσαίωνα, ποὺ ἁρπάζανε τὰ χρυσὰ Εὐαγγέλια, χωρὶς νὰ «σκαμπάζουνε γρὺ» ἀπὸ μικροκαλλιτεχνία (δὲ συζητᾶμε γιὰ τὸν οὐράνιο πλοῦτο τους) καὶ στὴ συνέχεια ἁρπάζανε βάναυσα καὶ τὰ Ἱ. Λείψανα, χωρὶς νὰ ξέρουν τὸ γιατί!! (ἁπλῶς βλέπανε ὅτι τὰ ὑπολογίζει πολὺ ὁ κόσμος, ἄρα ...θὰ πωλοῦνται!! Θὰ εἶναι κάτι σὰ χρυσός!!). Τέλος, σημείωσε ὅτι καὶ οἱ Γυμνιστὲς ἔχουν στὴν κατοχή τους περιοχὲς περιφραγμένες, ὅπου δὲν ἐπιτρέπουν σὲ κανέναν μὴ δικό τους νὰ εἰσέλθει...

ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ - Πως γίνονταν ο έλεγχος Ποιότητας και η Προστασία του Καταναλωτή ( Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ ΤΟ ... ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ )

Βαρουφάκης Γ.,"Ο έλεγχος ποιότητας των προϊόντων και η προστασία του καταναλωτή στην αρχαιότητα",82,Αρχαιολογία και Τέχνες, τεύχος 95, Ιούνιος 2005,
Ενεπίγραφη στήλη της Ελευσίνας. Αρχαιότερο ευρωπαϊκό πρότυπο ελέγχου ποιότητας.

Ο Αριστοτέλης στην Αθηναίων Πολιτεία αναφέρεται στα θέματα ποιότητας των προϊόντων, αλλά και στον αυστηρό έλεγχο που πραγματοποιούνταν από τους σχετικούς δημόσιους λειτουργούς. Από την Πολιτεία προκύπτει ότι στην Αθήνα υπήρχαν δέκα αγορανόμοι οι οποίοι ορίζονταν με κλήρο, οι οποίοι επέβλεπαν τα προς πώληση αγαθά, ώστε να είναι καθαρά και ακίβδηλα, να τηρούν δηλαδή τους νόμους της υγιεινής και να είναι ανόθευτα. Υπήρχαν επίσης μετρονόμοι οι οποίοι ευθύνονταν για όλα τα μέτρα και τα σταθμά που χρησιμοποιούνταν στην αγορά, ώστε να ανταποκρίνονται στα πρότυπα μέτρα και σταθμά τα οποία φυλάσσονταν στη Θόλο της Αγοράς. Οι σιτοφύλακες τέλος, κληρωτοί επίσης, ήταν αυτοί που έπρεπε να ελέγχουν την ποιότητα του σταριού και του κριθαριού πριν αυτά σταλούν για άλεσμα στο μύλο. Παράλληλα, είχαν την υποχρέωση να επιβλέπουν τους αρτοπώλες οι οποίοι όφειλαν να πωλούν το ψωμί σε τιμή ανάλογη του βάρους του, όπως αυτό καθορίζονταν απ' το νόμο, καθώς ο ελλιποβαρής άρτος θεωρούνταν νοθεία.
Στην αρχαία Αθήνα στην περιοχή της εμπορικής αγοράς υπήρχε ένα μαρτυρημένο δημόσιο κτίριο που χρησίμευε ως έδρα της συναρχίας των αγορανόμων. Στο χώρο αυτό πιθανόν συστεγάζονταν και οι μετρονόμοι με τους σιτοφύλακες.

Βαρουφάκης Γ.,"Ο έλεγχος ποιότητας των προϊόντων και η προστασία του καταναλωτή στην αρχαιότητα",86,Αρχαιολογία και Τέχνες, τεύχος 95, Ιούνιος 2005,
Ο γεωγραφικός χώρος οπού λειτουργούσε η αρχαιότερη Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα.

Έλεγχος ποιότητας στην Αρχιτεκτονική

Ενεπίγραφη στήλη από την Ελευσίνα

ΕΜΑΕΤ, Επιγραφικό Μουσείο, "Αρχαίες Ελληνικές Επιγραφές Τεχνολογικού Περιεχομένου" Κατάλογος Έκθεσης, 63, Τεχνόπολις Δήμου Αθηναίων, 2002
Στήλη από πεντελικό μάρμαρο στην οποία αναγράφονται οι όροι για την κατασκευή χάλκινων εμπολίων και πόλων για τους κίονες του προστώου του Τελεστηρίου της Ελευσίνας. Αρχαιολογικό Μουσείο Ελευσίνας, 337/6 π.Χ.

Γενική εισαγωγή

Η συγκεκριμένη επιγραφή αναφέρεται στους όρους ανάθεσης και κατασκευής των χάλκινων εμπολίων και πόλων για την ανέγερση των κιόνων του προστώου του Τελεστηρίου της Ελευσίνας. Σχετικά με την ανάθεση και την κατασκευή των διαφόρων αρχιτεκτονικών μελών του κτιρίου, σώζονται διάφορες σχετικές επιγραφές, καθ΄ όλο το δεύτερο μισό του 4ου αι. π.Χ. Το εν λόγω προστώο, γνωστό στη βιβλιογραφία ως Φιλώνιος Στοά, από το όνομα του αρχιτέκτονά της Φίλωνα (Βιτρούβιος VII, 17), αποτελεί μία πρόστυλη, δωδεκάστυλη στοά διαστάσεων 54,5x11,35μ. κατασκευασμένη στην είσοδο του Τελεστηρίου στο μέσον της ανατολικής πλευράς του.

ΝΙΚΟΣ ΤΣΕΛΕΜΕΝΤΕΣ - ΕΝΑΣ CHEF ΠΟΥ ΓΝΩΡΙΖΕ ΚΑΘΕ ΕΛΛΗΝΙΔΑ

Nικόλαος Τσελεμεντές

 

 

(κλικ για zoom)

Aυτά έγραφε η εφημερίδα "Ελευθερία" στις 5 Μαρτίου 1958 για τον Νικόλαο Τσελεμεντέ, λίγες μέρες μετά το θάνατό του (στις 2 Μαρτίου). Ο Τσελεμεντές είχε γεννηθεί το 1878. Καταγόταν από τη Σίφνο αλλά μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε μαγειρική στη Βιέννη, για ένα χρόνο, αλλά ταξίδεψε και σε διάφορες άλλες χώρες, όπως Γαλλία, Τουρκία, Ιταλία κ.α. Το 1920 πήγε στις ΗΠΑ όπου έμεινε για αρκετά χρόνια και εργάστηκε σε μερικά ακριβά εστιατόρια ενώ ταυτόχρονα έκανε ανώτερες σπουδές στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική . Ο οδηγός μαγειρικής του έγινε ανάρπαστος από τα πρώτα χρόνια κυκλοφορίας του, ενώ το όνομα Τσελεμεντές θα γίνει συνώνυμο για κάθε οδηγό

Έλλη Λαμπέτη

Έλλη Λαμπέτη (1926-1983)

Το 1948 η Έλλη Λαμπέτη έπαιζε στο θίασο της κυρίας Κατερίνας…

…που είχε την κακή συνήθεια στην πρόβα να ξεχνάει τα ονόματα των ηθοποιών και να αναφέρεται σ’ αυτές με βάση το χρώμα του φορέματος που φορούσαν. “Εσύ η μπλε, ξαναπές την ατάκα σου” είπε κάποια στιγμή στην ηρωίδα μας. Και αυτή φυσικά δεν δέχτηκε ν’ ακούσει. Η έκκληση επαναλήφθηκε ξανά και ξανά σε υψηλότερους τόνους με την Λαμπέτη εν κατακλείδι να απαντά: “Σ’ εμένα μιλάτε; Ξέρετε πάσχω από αχρωματοψία”.

Όταν την κάλεσαν με τον Κακογιάννη στα γραφεία της Φοξ και της πρότειναν συμβόλαιο ενός χρόνου αρνήθηκε. Της αντιπρότειναν πολυετές, δεύτερη άρνηση. Τότε ακριβώς στράφηκε προς τον σκηνοθέτη και του ζήτησε να φύγουν. “Έχω θέατρο στην Ελλάδα”, του είπε, “το ξέχασες;” 

ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΙΑΦΚΟΣ από το βιβλίο – αφιέρωμα της Ελευθεροτυπίας “ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ” Εκδόσεις ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΣ

Ο Μιχάλης Κακογιάννης γράφει για την Έλλη Λαμπέτη:

Υπήρξε περίοδος στη ζωή μου που μόλις ξυπνούσα το πρωί αναρωτιόμουν τι ώρα θα έβλεπα την Έλλη.

ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ από το βιβλίο – αφιέρωμα της Ελευθεροτυπίας “ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ” Εκδόσεις ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΣ

Όταν η Έλλη ανακοίνωσε στην οικογένειά της την απόφασή της να γίνει ηθοποιός, ο δίδυμος αδελφός της, ο Τάκης της είπε:
“Έλλη, φοβάμαι”. Κι επειδή η αδερφή του τον κοίταζε ξαφνιασμένη: “Μεγάλωσες σε ένα σπίτι γεμάτο από αγάπη. Πώς θ’ αντέξεις τώρα σε ένα επάγγελμα που δεν θα σ’ αγαπάει κανείς;”
“Γιατί δεν θα μ’ αγαπάει κανείς;” ρώτησε η Έλλη.
Ο Τάκης την κοίταξε ήρεμα: “Γιατί θα ‘σαι η πρώτη”, της είπε.

“Η Έλλη έκανε πάντα κάτι αναπάντεχο”, λέει ο Κουν. Από ένα τέτοιο αναπάντεχο θα γεννηθεί το 1946 μια στιγμή που θα περάσει στην ιερή Μυθολογία του θεάτρου μας.
Ήταν μια σκηνή στον “Γυάλινο κόσμο” όπου η Λάουρα σβήνει το κερί, δίπλα στον κοιμισμένο αδελφό της: “Μια ποιητική στιγμή!” Πώς να κάνεις όμως ποίηση, όταν πρέπει να φουσκώσεις τα μάγουλά σου για να φυσήξεις; Η Έλλη αποφάσισε να λύσει τον γρίφο, χωρίς να πει τίποτε στον Κουν. Κάθε βράδυ που γύριζε στην οδό Ασκληπιού, κλεινόταν μόνη της στην κουζίνα, άναβε ένα σπαρματσέτο και προσπαθούσε να το σβήσει ποιητικά:
“Τελικά βρήκα τον τρόπο. Έπρεπε το στόμα μου να είναι ακριβώς απέναντι στο σπαρματσέτο – η ανάσα μου να σημαδεύει τη φλόγα. Μου πήρε ένα μήνα, αλλά τα κατάφερα! Έμαθα να σβήνω το κερί με μιαν ανάσα”.
Όλα αυτά για μια σκηνή που κρατούσε όλα κι όλα δέκα δευτερόλεπτα! Άξιζε όμως τον κόπο. Ένα βράδυ μπαίνει στο θέατρο ο Άγγελος Σικελιανός – περίπου τυχαία. Θα ξανάρθει άλλες δέκα φορές:
“Έρχομαι για να καταλάβω πώς σβήνει τα κεριά το κορίτσι αυτό” λέει ο Σικελιανός. “Είναι το πιο ποιητικό πράμα που είδα ποτέ μου”.

Στιγμιότυπα από τη ζωή των Ελλήνων στη Μικρά Ασία, πριν το 1922. Συνέντευξη με τη μικρασιάτισσα Φιλιώ Χαϊδεμένου.

	Επιμέλεια: Ειρήνη Γρατσία, αρχαιολόγος
Μικρό βιογραφικό Η Φιλιώ Σιδερή-Χαϊδεμένου γεννήθηκε το 1899 στα Βουρλά της Μικράς Ασίας. Το 1922 με τον διωγμό, ήρθε στην Ελλάδα με τη μητέρα της Κιουρανιώ και το μικρότερο αδελφό της Αντώνη. Η γιαγιά Φιλιώ, όπως ήταν γνωστή, δημιούργησε τη συλλογή ενθυμημάτων, η οποία αποτέλεσε τη βάση του Μουσείου Μικρασιατών Νέας Φιλαδέλφειας «Φιλιώ Χαϊδεμένου». Πέθανε το 2006. Η συνέντευξη πάρθηκε στο κτήριο που πρωτοφιλοξένησε τη συλλογή ενθυμημάτων στη Νέα Φιλαδέλφεια, τον Μάιο του 1999. ΜΟnuMENTA: Μιλήστε μας για τα παιδικά σας χρόνια; Φιλιώ Χαϊδεμένου: Γεννήθηκα στα Βουρλά της Μικράς Ασίας, στις 28 Οκτωβρίου του 1899. Μεγάλωνα σε μια οικογένεια εύπορη, γεωργοί ήταν οι γονείς μου, μεγάλωνα πάρα πολύ καλά. Η μητέρα μου έκανε επτά παιδιά, αλλά έζησαν τα τρία, δυο αγόρια κι ένα κορίτσι. Πήγα στην Αναξαγόρεια Σχολή. Αγαπούσα πάρα πολύ τα γράμματα. Ηρθε όμως έτσι η κατάσταση, σταμάτησα το σχολείο μου, πήγα μόνο έξι μήνες στην Γ’ Δημοτικού. Μ: Γιατί σταματήσατε το σχολείο; ΦΧ: Σταμάτησα γιατί ήταν ένα εμπόδιο της τουρκικής κυβερνήσεως. Άλλαξε η κυβέρνηση και όχι μόνο η κυβένηση η τουρκική αλλά το σύστημα το τουρκικό. Έφυγαν οι παλιότουρκοι, οι σουλτάνοι δηλαδή και βγήκαν οι νεότουρκοι. Οι νεότουρκοι έκαναν δικό τους Σύνταγμα. Ξέχασα να σας πω ότι δεν μιλούσαμε την τουρκική γλώσσα, ενώ σε όλη την Ανατολή μιλούσαν την τουρκική γλώσσα, και στα σχολεία και στην Εκκλησία και στα σπίτια, παντού. Τα μικρασιατικά παράλια, που ήταν από το Αϊντίνι και κάτω, με την περιφέρεια της Σμύρνης, την Ερυθραία, δεν μιλούσαμε την τουρκική. Με το νέο Σύνταγμα που έγινε το 1908 οι Τούρκοι μάς έδωσαν ορισμένα προνόμια, αλλά ζήτησαν και από εμάς. Και μεταξύ των άλλων να βάλουμε στο σχολείο την τουρκική γλώσσα, στο σχολείο και στην Εκκλησιία. Πράγμα που δεν το δεχτήκανε οι Έλληνες, η Δημογεροντία η ελληνική, και της δικής μας πόλεως και στις άλλες πόλεις, τις παραλιακές. Και τότε τους κάναμε ένα είδος μποϊκοτάζ, κλείσαμε τα σχολεία και τις εκκλησίες έξι μήνες, και εγώ δεν πήγα άλλο σχολείο.

Η Αλίκη Βουγιουκλάκη στο ελληνικό τραγούδι

 

 Κείμενο: Κώστας Πατσαλής

Στις 23 Ιουλίου, φέτος, συμπληρώνονται 17 χρόνια από τη «φυγή» της Αλίκης Βουγιουκλάκη! Κι όμως αυτή η καλλιτέχνιδα μας απασχολεί ακόμα κι απ’ ότι φαίνεται θα μας απασχολεί για πολλά χρόνια!... Οι ταινίες της παίζονται από τα κανάλια, πωλούνται από περιοδικά κι εφημερίδες. Γράφονται βιβλία για τη ζωή της, γίνονται εκπομπές με θέμα την καριέρα και τη ζωή της, γυρίζονται σήριαλ… Ο κόσμος θέλει να μαθαίνει για εκείνη, ενδιαφέρεται ακόμα για την Αλίκη «του». Ο μύθος «Αλίκη Βουγιουκλάκη»  καλά κρατεί κι όχι άδικα. Η καριέρα αυτής της γυναίκας υπήρξε τεράστια κι αξεπέραστη! Γνώρισε δόξα κι αναγνώριση που ούτε στο μικρό της δαχτυλάκι δεν μπορούν να την αγγίξουν οι τωρινές σταρλετίτσες… Βέβαια όσο πολύ λατρεύτηκε άλλο τόσο και πολεμήθηκε. Αλλά έτσι γίνεται σε τέτοια μεγέθη. Υπάρχουν -το ίδιο δυνατά- και οι δυο όψεις του νομίσματος!

Η διαδρομή της Αλίκης κατέχει πολλά ρεκόρ! Γιατί η Αλίκη ήταν πρωταθλήτρια σε ότι έκανε! Ένα , λοιπόν, από τα ρεκόρ της ήταν και η παρουσία της –και τι παρουσία !-στο ελληνικό τραγούδι. Η Αλίκη , χωρίς η ίδια να είναι τραγουδίστρια, ερμήνευσε τραγούδια που έγιναν μεγάλες επιτυχίες που θα ζήλευαν πολλοί τραγουδιστές! Συνεργάστηκε με τους πιο σημαντικούς συνθέτες της Ελλάδας, μια προίκα που δεν κατόρθωσαν να αποκτήσουν πολλοί επαγγελματίες τραγουδιστές! Αυτά και μόνο υποδηλώνουν τη μεγάλη δύναμη της εικόνας και του ταλέντου της που λειτούργησαν ως πόλος έλξης για όλους αυτούς τους συνθέτες και στιχουργούς.

 

Η πρώτη φορά που τραγούδησε σε ταινία η Αλίκη ήταν στον «Αγαπητικό της βοσκοπούλας» (1955) του Ντ. Δαδήρα. Το τραγούδι λεγόταν «Την αγάπη μου γυρεύω» (Μαργ. Καστέλλη - Ηλ. Λυμπερόπουλου) αλλά δεν έκανε και ιδιαίτερη επιτυχία. Κυκλοφόρησε πολλά χρόνια μετά στο άλμπουμ «Τα ασπρόμαυρα τραγούδια»  BMG (1995) σε επιμέλεια του Μάκη Δελαπόρτα.  Στην ταινία του Ανδρέα Λαμπρινού «Το κορίτσι με τα παραμύθια» (1957) τραγουδάει ένα τραγούδι του Κώστα Καπνίση που όμως στην κόπια που προβάλλεται εδώ και πολλά χρόνια έχει αφαιρεθεί … Την ίδια χρονιά (1957) τραγουδά κι ένα τραγούδι του Τάκη Μωράκη για τις ανάγκες της ταινίας «Μαρία η Πενταγιώτισσα» του Κ. Ανδρίτσου. Κανένα από αυτά όμως δεν ξεχωρίζει ιδιαίτερα…