Η ΑΝΟΙΞΗ ΤΟΥ SANDRO BOTTICELI ( 1482)

Botticelli - la Primavera

Και δυο λόγια για τον αλληγορικό πίνακα του μεγαλου Ιταλού ζωγράφου της Αναγέννησης Sandro Botticelli (1445 – 1510), ενός από τους πιο γνωστούς και επιτυχημένους καλλιτέχνες της εποχής του.
Ο Σάντρο Μποτιτσέλι την άνοιξη του 1482, επέστρεψε στη γεννέτηρά του τη Φλωρεντία Τα επόμενα χρόνια ολοκλήρωσε αρκετά αλληγορικά έργα, με θέματα δανεισμένα από τη μυθολογία, χωρίς ωστόσο να εγκαταλείψει τις θρησκευτικές συνθέσεις. Σε αυτή την περίοδο ανήκει και ένα από τα σημαντικότερα έργα του, η Αλληγορία της Άνοιξης (La Primavera), πίνακας που συμβολίζει τον ερχομό της ομώνυμης εποχής και αποτελεί ένα από τα πλέον δυσερμήνευτα έργα του Μποτιτσέλι.

Ο ΜΑΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ

Πιστεύεται ότι πήρε το όνομά του από την μητέρα του Ερμή, τη Μαία. Απεικονίζεται με ένα νέο άνδρα που φέρει στο κεφάλι καλάθι γεμάτο λουλούδια. Ο λαός μας, συσχετίζοντας παρετυμολογικά το όνομα του Μαΐου με τα μάγια, τον θεωρεί μαγεμένο μήνα. Ο μήνας των λουλουδιών και της βλάστησης. Οι Αγραφιώτες τον ονομάζουν «χαλαζά» και οι Τήνιοι «βροχάρη». Οι Θρακιώτες ονομάζουν τον άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο «Τριαντάφυλλα», γιατί το κυριότερο από τα λουλούδια του Μάη είναι το τριαντάφυλλο. Στη Μακεδονία ονομάζεται «Κερασάρης»,  στον Πόντο «Καλομήνας», στην Κύπρο «Πεντεφάς ή Πενταδείλινος», γιατί εξαιτίας του μεγάλου  μήκους των ημερών του, αναγκάζονται να τρώνε 5 φορές την ημέρα. Επίσης Πράσινος και Λούλουδος.

             ΕΡΓΑΣΙΕΣ:

 Θερίζουν τα σανά, τη σίκαλη, τη βρώμη & το κριθάρι.
 Σπέρνουν μπαμπάκι, καλαμπόκι.
Μεταφυτεύουν τα καπνά.
Φυτεύουν λαχανικά.
Κάνουν τα τελευταία «μπόλια» (=εμβολιασμούς).
Παρασκευή τυριού.
Κούρεμα προβάτων & γιδιών.

             ΕΘΙΜΑ-ΠΡΟΛΗΨΕΙΣ:

ΕΡΓΟ ΣΟΦΙΑΣ ΒΛΑΧΟΥ

Τον Μάη απέφευγαν να κάνουν γάμους και σημαντικές εργασίες.
             ΚΟΥΚΚΟΥΜΑΣ (Σύμη, 2/5). Στα πολύ παλιά χρόνια ο κουκκουμάς γινόταν σ' όλες τις γειτονιές, για να δουν οι κοπέλες (οι κόρες όπως τις αποκαλούν εκεί) αυτόν που θα παντρευτούν. Αποβραδίς (1/5), μια κοπελιά, που ζούσαν οι γονείς της έπαιρνε το «αμίλητο νερό» από 7 σπίτια, σ’ ένα δοχείο, που λεγόταν κουκκουμάρι, (απαραίτητο ήταν και στα 7 σπίτια, τη νοικοκυρά να την έλεγαν Ειρήνη). Έριχναν ύστερα όλες οι κοπέλες, στο κουκκουμάρι με το «αμίλητο νερό», τα δαχτυλίδια τους, το σκέπαζαν με κόκκινο πανί, το έδεναν με κόκκινη κορδέλα, έβαζαν από πάνω ένα κλειδί και έβγαζαν το κουκκουμάρι στο δώμα για να το δουν τ’ άστρα.
             Την επόμενη, 2/5, μετά τη θεία λειτουργία, οι κοπελιές ετοίμαζαν φαγητά (συνήθως γιαπράκια, ντολμάδες δηλαδή) και γλυκά, καθώς και μια πίτα, με μπόλικο αλάτι και «αμίλητο νερό». Την πίτα την ετοίμαζαν ανάποδα. Με τα χέρια δηλ. πίσω θα κοσκίνιζαν το αλεύρι, θα ζύμωναν, θα φούρνιζαν και θα ξεφούρνιζαν την πίτα.

Τα δάκρυα ενός βουνού - Ο μύθος της Νιόβης

«Η φόνευση των παιδιών της Νιόβης από την Αρτέμιδα και τον Απόλλωνα», έργο του Ζακ-Λουί Νταβίντ, Μουσείο Τέχνης του Ντάλλας (1772).

Η σωτηρία της μητέρας τους και η οικοδόμηση των τειχών δε στάθηκαν ικανά να προστατέψουν τους δίδυμους από το κακό που απειλούσε πάντα τους βασιλιάδες της Θήβας. Ο Αμφίονας πήρε για γυναίκα του μια ξένη, που είχε έρθει από τη Λυδία και ήταν ευγενούς καταγωγής, τη Νιόβη, κόρη του Τάνταλου κι επομένως εγγονή σε ευθεία γραμμή του Δία και αδελφή του Πέλοπα, τον οποίο αγάπησε ο Ποσειδώνας και είναι ο πρωταγωνιστής της μυθολογίας της  Ολυμπίας.

Στην αρχή φάνηκε ότι η τύχη χαμογελούσε στο ζεύγος, το οποίο αξιώθηκε να αποκτήσει πολλούς απογόνους Παραμόνευε όμως το πιο βαρύ αμάρτημα της ελληνικής μυθολογίας, η αλαζονεία, που αγνοεί τα όρια ανάμεσα στο θεϊκό και το ανθρώπινο. Τυφλωμένη από την περηφάνια για τα εξαιρετικά παιδιά της, η Νιόβη χλεύασε την αφοσίωση των Θηβαίων γυναικών προς τη Λητώ, τη μητέρα του Απόλλωνα και της Άρτεμης: τι ήταν δύο παιδιά σε σύγκριση με το πλήθος των δικών της;

Η τιμωρία της ήταν πανάρχαιο παράδειγμα θεϊκής εκδίκησης, αν και στην πρώτη εμφάνιση του μύθου ο Αχιλλέας το χρησιμοποιεί, με κάποια δόση υπερβολής, για να προσκαλέσει τον Πρίαμο σε δείπνο, όταν ο γέροντας Τρώας βασιλιάς έρχεται στο στρατόπεδο των Ελλήνων για να ικετεύσει και να επιτύχει την επιστροφή του πτώματος του Έκτορα (lλιάδα, Ω, στ. 601-618).

Ο γιος σου, Πρίαμε, πια λυτρώθηκε, το θέλημά του εγίνη,

κι απά στο στρώμα τώρα κείτεται: θα τονε ιδείς κι ατός σου

ευτύς ως φέξει, κουβαλώντας τον' καιρός για δείπνο τώρα.

Κι η Νιόβη ακόμα η καλοπλέξουδη στερνά να φάει θυμήθη,

που δώδεκα παιδιά της έχασε οτο αρχοντικό της μέσα,

γιους έξι στον ανθό της νιότης τος και θυγατέρες έξι'

ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΑΜΦΟΡΕΑΣ

Ο ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΑΜΦΟΡΕΑΣ

Χαρακτηρίζεται από ευρύ σώμα, στενός λαιμός και στενό πόδι και που  είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του παναθηναϊκού αμφορέα.
Ήταν διακοσμημένος με τη μελανόμορφη τεχνική. Στη μία πλευρά εικονιζόταν η θεά Αθηνά με την επιγραφή «των Αθήνηθεν άθλων», ενώ στην άλλη το αγώνισμα για το οποίο δινόταν ως έπαθλο.
Εμφανίστηκε γύρω στα 560 π.Χ. και διατηρήθηκε μέχρι το 2ο αιώνα.

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ ΠΑΝΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΑΜΦΟΡΕΑ

Παναθηναϊκός αμφορέας ύψος 45,4 εκ. διάμετρος 28,1 εκ. 490 π.Χ. mfa Βοστόνη 10.178 αποδιδεται στον ζωγράφο του Κλεοφράδη

Στην α' όψη του αγγείου εικονίζεται ένας ιδιαίτερα τιμημένος αθλητής, που είναι γυμνός και γεμάτος δώρα, ένα λαγό, αρύβαλλο και βακτηρία. Στο κεφάλι του έχει το στεφάνι του νικητή. Η βακτηρία για τους νέους ήταν δείγμα πλούτου και τη χρησιμοποιούσαν οι κομψευόμενοι νέοι της εποχής. Οι κορδέλες στο χέρι του και στο πόδι του ήταν στοιχείο θαυμασμού. Στη β' όψη ένας νέος, με ιμάτιο, κρατάει στο χέρι του ένα στεφάνι. Προφανώς αυτό που φοράει ο αθλητής της α' όψης. Χρησιμοποιήθηκε κόκκινο και καφέ χρώμα.

ΟΙ ΦΩΤΟ ΜΕ ΔΕΞ ΚΛΙΚ>VIEW IMMAGE> ΜΕΓΕΝΘΥΝΟΝΤΑΙ
--

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟ -

1906

Η επιτυχία των Α' Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 1896 δεν είχε ανάλογη συνέχεια στις δύο επόμενες ολυμπιάδες που ακολούθησαν (Παρίσι το 1900 και Σαιντ Λιούϊς το 1904) κυρίως λόγω χαμηλής συμμετοχής, γεγονός που φάνηκε προς στιγμή να κλονίζει το θεσμό.
Στο μεταξύ στην Αθήνα είχαν αποπερατωθεί οι εγκαταστάσεις του Παναθηναϊκού Σταδίου με ολοκλήρωση των μαρμάρινων κερκίδων, δημιουργία αποδυτηρίων, χώρων υγιεινής, βοηθητικών αιθουσών και τη συμπλήρωση του χώρου με τα περίφημα μαρμάρινα Προπύλαια.
Η επανάληψη του εγχειρήματος στην Αθήνα στέφθηκε πάλι με απόλυτη επιτυχία και συνέβαλε καθοριστικά στην εδραίωση της ιδέας της μόνιμης ανά τετραετία τέλεσης των Αγώνων.

Κάρτα των Ολυμπιακών Αγώνων του 1906. Στο βάθος διακρίνονται τα Προπύλαια.

(25 Μαρτίου) Έκδοση "Ολυμπιακοί Αγώνες 1906"

Η έκδοση του 1906, αναμνηστική και αυτή τη φορά, δεν υπολείπεται σε αισθητική εκείνης του 1896. Είναι ακόμα ένα δείγμα υψηλής καλαισθησίας και χρωματικής συνοχής, διακοσμημένο με υπέροχες παραστάσεις αρχαιοπρεπούς έμπνευσης.

Οι 7 λόγοι που δεν θα κάνεις κάτι πραγματικά εξαιρετικό στη ζωή σου

Από Κωνσταντίνος Σαπαρδάνης

79

Μεταφράζει ο Κωνσταντίνος Σαπαρδάνης από το πρωτότυπο του Raymmar Tirado

«Το να ακολουθείς το μονοπάτι που άλλοι άνοιξαν πριν από σένα είναι μια λογική πρακτική, άρα η πρόοδος γίνεται από παράλογους ανθρώπους.» Steve Jobs

Ναι, καλά με άκουσες…Σε σένα μιλάω…Σε ξεμπροστιάζω.
Σε κοιτάω στα μάτια, (εντάξει, όχι ακριβώς αφού μάλλον διαβάζεις αυτό το άρθρο, αλλά μεταφορικά, σκίζω μία κυκλωπική τρύπα στο πρόσωπό σου αυτή τη στιγμή) και σου λέω ότι δεν έχεις καμιά ελπίδα.
Σου λέω ότι αν μπορείς να διαβάσεις αυτό το άρθρο, να δεις αυτήν τη λίστα και να μην πεις ότι αφορά εσένα, τότε πρέπει να ανησυχήσεις λιγάκι.
Για την ακρίβεια, πρέπει να ανησυχήσεις πολύ. Πρέπει να παρατήσεις τα πάντα και να αμφισβητήσεις αμέσως την ύπαρξή σου στη Γη. Πρέπει να βρεις έναν καθρέπτη, να κοιτάξεις τον εαυτό σου στα μάτια, να σηκώσεις το χέρι σου και να χαστουκίσεις το πρόσωπό σου.
Κατάλαβες; Τώρα επανάλαβε μέχρι να συνέλθεις και συνέχισε το διάβασμα όταν είσαι έτοιμος.

Μιλάω για το πανεπιστήμιο της ζωής, φίλε!

Δε μιλάω για: διάβασε πολύ, διασκέδασε λίγο, αποφοίτησε με άριστα.
Ούτε μιλάω για: τεμπέλιασε, κοπάνα την από το μάθημα, κάπνισε χόρτο, πιες και γλέντα αλλά πάρε πτυχίο και απέκτησε ικανότητες που νομίζεις ότι σου δίνει το χαρτί των μερικών χιλιάδων ευρώ.
Αυτό που λέω είναι, βγες απ’ το σπίτι, κουνήσου, και κάνε πράγματα! Φύγε από το σπίτι της μάνας σου, παραιτήσου απ’ τη δουλειά, πες στα πάντα «άντε γαμήσου» και κάνε κάτι.
Για ικανότητες που αναπτύσσεις στον πραγματικό κόσμο, έξω από τη φούσκα της γονεϊκής προστασίας ή τον ιδεολογικό δογματισμό που διατρέχει το εκπαιδευτικό σύστημα.

Ο ΑΗ ΓΙΩΡΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

Ένας βαθιά ελληνικός ορθόδοξος άγιος με «ρίζες» και «κλαδιά» πέρα από την ορθοδοξία

Υπάρχουν άγιοι στην ορθοδοξία που οι θρύλοι οι οποίοι τους συνοδεύουν φανερώνουν την ιδιαίτερη σχέση και αγάπη των πιστών προς αυτούς, σχέση που τους εκτείνει πέρα από τα όρια του δόγματος και της θρησκείας, τους καθιστά περισσότερο οικείους και οικουμενικούς.

Εικόνα Αγίου Γεωργίου

Ένας από τους κυριότερους τέτοιους αγίους είναι ο Καππαδόκης άγιος Γεώργιος, ο οποίος στη λαϊκή ψυχή έχει στοιχεία αγιοσύνης και ηρωισμού ταυτόχρονα, όπως και ο άλλος έφιππος άγιος, ο άγιος Δημήτριος. Στην Καππαδοκία, μάλιστα, πιστεύουν ότι τα άλογα του Άι-Γιώργη, του Άι-Δημήτρη, των αγίων Θεοδώρων και του αγίου Μηνά τρέχουν στον ουρανό και ότι είναι αυτά που προκαλούν τις βροντές και τις αστραπές με τα πέταλά τους.

Το βασικό χαρακτηριστικό όμως του αγίου Γεωργίου σύμφωνα με τους θρύλους που σχετίζονται μ’ αυτόν, το φανερώνει το επίθετο «δρακοντοκτόνος», επειδή ο άγιος σκότωσε έναν δράκο που φρουρούσε όλο το νερό της περιοχής και δεν άφηνε τους κατοίκους να υδρευτούν, αν δεν του έδιναν βορά κάθε φορά από έναν συντοπίτη τους. Αυτό συνεχιζόταν επί πολλά χρόνια, μέχρι που ήρθε η σειρά της μονάκριβης κόρης του τοπικού άρχοντα να θυσιαστεί στον δράκο. Τότε, ο άγιος, καβαλάρης, με το κοντάρι του σκότωσε τον δράκο, έσωσε την κοπέλα και ελευθέρωσε και την πόλη.

Το αξιοσημείωτο στην όλη ιστορία είναι ότι την ιδιότητα του δρακοντοκτόνου ο άγιος την αποκτά μόλις τον εντέκατο αιώνα, και όχι ενωρίτερα. Οι παλαιότερες παραστάσεις του αγίου τον εικονίζουν ως αξιωματούχο. Γράφει σχετικά η αναπληρώτρια καθηγήτρια Βυζαντινής Τέχνης, Μαρία Βασιλάκη: «Οι κατ’ εξοχήν δρακοντοκτόνοι άγιοι στην Ανατολική Εκκλησία ήταν οι δυο Θεόδωροι, ο Τήρων και ο Στρατηλάτης. Η παλαιότερη παράσταση με τον Γεώργιο του έκτου αιώνα τον δείχνει ως αξιωματούχο, δηλαδή με την επίσημη και όχι με τη στρατιωτική του στολή. Δεν γνωρίζω για παράσταση του ένατου αιώνα. Πάντως, μόλις τον εντέκατο εμφανίζεται ως δρακοντοκτόνος. Πως και γιατί αντικαταστάθηκαν οι Θεόδωροι από τον Γεώργιο είναι ένα ζητούμενο». Το γεγονός πάντως δεν είναι άσχετο και με το ότι τον εντέκατο αιώνα το Βυζάντιο βρίσκεται πλέον σε εξαιρετικά δυσχερή θέση.

Ως δρακοντοκτόνο, τον άγιο τον διεκδίκησε και το Ισλάμ, κατά τον δέκατο τρίτο και δέκατο τέταρτο αιώνα, ονομάζοντας τον Σαρί Σαλτίκ. Σύμφωνα με τον δικό τους θρύλο, ο Σαρί Σαλτίκ, πιστός σύντροφος του Χατζί Μπεκτάς (ιδρυτή του τάγματος των Μπεκτασήδων) έφθασε στη Βουλγαρία, σκότωσε έναν δράκοντα με επτά κεφάλια, απελευθέρωσε τη βασιλοπούλα και οι χριστιανοί (οι «άλλοι») ασπάστηκαν τον Μωάμεθ. Ο ίδιος θρύλος είναι πολύ ισχυρός στην Κρόια της Αλβανίας, αλλά και στη Βοσνία.

Αρχαιοελληνικές καταβολές…

Στην ελληνική παράδοση, δρακοντοκτόνους ήρωες έχουμε και στα προ Χριστού χρόνια, ο θρύλος των οποίων επέζησε στους μετά Χριστόν αγίους. Έτσι, ο Άι-Γιώργης αποτελεί συνέχεια του ηλιακού θεού Απόλλωνα, ο οποίος σκότωσε τον πύθωνα στους Δελφούς.

Ο πύθωνας ήταν ένα μεγάλο σαυροειδές τέρας που γέννησε η Γη. Ζούσε στις μεγάλες βραχώδεις σχισμές των νοτίων παρυφών του Παρνασσού και προστάτευε τις πηγές Μάνα και Κασταλία, ενώ καταδίωκε τις Νύμφες, προκαλούσε ανέμους και έφερνε καταστροφές. Το θηρίο αυτό σκότωσε με το τόξο του ο Απόλλων και στη συνέχεια έφυγε από τους Δελφούς για να εξαγνισθεί. Αφού εξαγνίστηκε, επέστρεψε και έτσι καθιερώθηκε η λατρεία του στους Δελφούς. Από το γεγονός αυτό πήρε την επωνυμία Πύθιος, και η ιέρειά του ονομάστηκε Πυθία. Στον μύθο αυτόν βασίζεται και το άγαλμα του Απόλλωνα του Σαυροκτόνου, που αποδίδεται στον Πραξιτέλη. Σχετικός επίσης μπορεί να θεωρηθεί και ο αρχαιοελληνικός μύθος του Περσέα, ήρωα των Μυκηνών, ο οποίος επίσης σκότωσε έναν δράκοντα.

Η απολλώνια λατρεία λοιπόν πέρασε στους θρύλους του αγίου Γεωργίου, ο οποίος όμως συνδέεται με τον ηλιακό θεό και με άλλον τρόπο: πριν από τη θανατική καταδίκη του, ο άγιος είχε μεταφερθεί από τον Διοκλητιανό στον ναό του Απόλλωνα, με τον όρο να δεχτεί τη θεότητά του και να θυσιάσει στα είδωλα. Ο άγιος Γεώργιος όμως αρνήθηκε, μεσούντος του πλέον αιματηρού διωγμού των Χριστιανών.

Ο άγιος Γεώργιος των Μπεκτασήδων

Ο σύγχρονος ελληνισμός έχει συνδέσει με πλήθος εθίμων τη γιορτή του αγίου Γεωργίου. Τόσα πολλά είναι τα έθιμα πού συνοδεύουν τις γιορτές του, ώστε είναι αδύνατον να καταγραφούν όλα και από όλα τα μέρη του ελληνισμού. Κοινό χαρακτηριστικό των περισσοτέρων είναι ότι ανήμερα της γιορτής του τρώνε αρνί, ενώ το ζώο αυτό, σε πολλά κτηνοτροφικά μέρη, κατά τη σχετική πανήγυρη, το περιφέρουν γύρω από την εκκλησία του αγίου, ενώ κολλούσαν κεριά στα κέρατά του και τα άναβαν, καθώς πήγαιναν να προσκυνήσουν.

Ο άγιος Γεώργιος όμως είναι αγαπημένος άγιος και των μουσουλμάνων Μπεκτασήδων ή Αλεβιτών (αίρεση του Ισλάμ, κατά πολλούς όμως θεωρούνται κρυπτοχριστιανοί). Ιδιαίτερα σε περιοχές της Θράκης, ο άγιος Γεώργιος τιμάται σε πολλούς τεκέδες (αλεβίτικα μοναστήρια), αλλά και στις πολλές ορθόδοξες εκκλησιές και παρεκκλήσια του αγίου που υπάρχουν στην περιοχή πολλές φορές απαντώνται μουσουλμάνοι που πηγαίνουν να προσευχηθούν ή να αφήσουν κάποιο τάμα! Κυρίως όμως προσφέρουν θυσίες ζώων, τα λεγόμενα Κουρμπάνια, κατά την ημέρα της γιορτής του αγίου, με το παλαιό ημερολόγιο, στις 6 Μαΐου. Τα κυριότερα παρεκκλήσια στη θρακική περιοχή που επισκέπτονται οι Αλεβίτες-Μπεκτασήδες είναι τα έξης:

Ο Άγιος Γεώργιος Δρυμιάς: Βρίσκεται βορειοδυτικά της Ξάνθης, στην Κοινότητα Πασχαλιάς. Οι μουσουλμάνοι ονομάζουν το παρεκκλήσι αυτό Bayramli j Paskalya Ay Yorgi. Όταν επισκέπτονται το παρεκκλήσι, αποσύρονται σε κελιά που υπάρχουν στο πίσω μέρος του ναού για να προσευχηθούν. Ο χώρος είναι γεμάτος με αφιερώματα από μουσουλμάνους, κυρίως Πομάκους (αφιερωματικές πλάκες με αραβικές επιγραφές, τερλίκια πομακικά, μικρές στάμνες, κομπολόγια κ.α.).

Ο  Άγιος   Γεώργιος   Πόταμου: Απέχει 4 χιλιόμετρα από την Αλεξανδρούπολη, και βρίθει αφιερωμάτων από μουσουλμάνους.

Ο Άγιος Γεώργιος Λουτρού: Απέχει13 χιλιόμετρααπό την Αλεξανδρούπολη, προς Φέρρες, μετά από τα ερείπια της αρχαίας Τραϊανουπόλεως. Εδώ οι επισκέψεις των μουσουλμάνων γίνονται το καλοκαίρι, και συνδυάζονται με τη λουτροθεραπεία στις ιαματικές πηγές της Τραϊανουπόλεως.

Ο Άγιος Γεώργιος Πετρωτών: Απέχει 32 χιλιόμετρα, νοτιοανατολικά της Κομοτηνής. Εκεί συμπροσεύχονται οι μουσουλμάνοι στις 6 Μαΐου, και μιλούν για πολλά θαύματα του αγίου που οι ίδιοι έχουν βιώσει.

Χιδελερέζ…

Οι γυναικείες ασχολίες στα παλιά χρόνια

Τι θες να μάθεις για τη ζωή εκείνη την παλιά; Άλλαξαν τόσα τα τελευταία χρόνια. Ακόμη και εγώ, όταν το συλλογιέμαι καμιά φορά. όταν μιλάω με τα παιδιά και με τ’ αγγόνια μου, σαστίζω. Άμα στα πω το όσα ζήσαμε, ούτε που θα με πιστέψεις. Αφού όμως θες να μάθεις, άκουσέ με...
Από νωρίς μέχρι αργά τη νύχτα πόσες δουλειές, βαριές δουλειές, δεν κάναμε... 

Θέλεις να μάθεις...
Και εγώ θέλω να μάθω. Ξέρεις τι δεν καταλαβαίνω με σας τις νέες, σήμερα;
Το γιατί παραπονιέστε; Γιατί λέτε πως κουράζεστε;
Κούραση! Υπάρχει σήμερα κούραση στα σπιτικά σας; Με τόσες ευκολίες; 

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ

Προσθήκη λεζάντας

Το Μεγάλο Σάββατο είναι η τελευταία ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας και της Μεγάλης Σαρακοστής. Αφιερωμένη από την Εκκλησία μας στην κάθοδο του Ιησού στον Άδη. Ενώ το σώμα του Ιησού βρίσκεται στον τάφο, η ψυχή του κατέβηκε προσωρινά στον Άδη για να μεταφέρει στους νεκρούς τον Λόγο Του.
Εντωμεταξύ οι Αρχιερείς με την άδεια του Πιλάτου, εγκαθιστούν φρουρά έξω από το μνήμα του Χριστού. Αυτό το έκαναν για να μην μπορέσουν οι μαθητές Του, να κλέψουν το σώμα Του και να διαδώσουν ότι αναστήθηκε. Είχαν οι Αρχιερείς αυτόν τον φόβο επειδή την ανάσταση Του, είχε προαναγγείλει ο Ιησούς ενόσω ήταν εν ζωή.
Το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, στις εκκλησίες μας, τελείται η Θεία Λειτουργία της Πρώτης Ανάστασης. Ονομάζεται έτσι, γιατί σε κάποιο σημείο της, ο Ιερέας προαναγγέλλει την Ανάσταση του Κυρίου, λέγοντας: «Ανάστα ο Θεός κρίνων την γην…». Ίσως η ύπαρξη αυτής της προαναγγελλίας, να είναι ο λόγος που το πένθος των πιστών την ημέρα αυτή είναι μικρότερο σε σχέση με αυτό της
Το σώμα του Χριστού έχει ταφεί. Ο Θεάνθρωπος θα ολοκληρώσει το έργο της Θείας Οικονομίας με την Ανάστασή του και ο έσχατος εχθρός του ανθρώπου, ο θάνατος, θα νικηθεί.
“Δεύτε ίδωμεν την ζωήν ημών εν τάφω κειμένην, ίνα τους εν τάφοις κειμένους ζωοποιήση. δεύτε σήμερον, τον εξ Ιούδα υπνούντα θεώμενοι, προφητικώς αυτώ εκβοήσωμεν. Αναπεσών κεκοίμησαι ως λέων. τις εγερεί σε, βασιλεύ; αλλ’ ανάστηθι αυτεξουσίως, ο δους σεαυτόν υπέρ ημών εκουσίως. Κύριε, δόξα σοι”, αναφέρει το απόσπασμα της Παλαιάς Διαθήκης, που αναφέρεται στον Ιακώβ.

Πασχαλινά έθιμα στις Κυκλάδες

Στην Αμοργό

 το Σάββατο του Λαζάρου οι νοικοκυρές πλάθουν κουλουράκια σε ανθρωπόμορφα σχήματα τα «λαζαράκια» ή «κουκλάκια». Η Μεγάλη Εβδομάδα ξεκινά με το παραδοσιακό άσπρισμα των σπιτιών και των δρόμων. Τη Μεγάλη Παρασκευή προσφέρονται ψωμί, ελιές και νηστίσιμα γλυκά και κατά την περιφορά του Επιταφίου οι γυναίκες ραίνουν την πομπή με αρώματα. Το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα, οι νέοι συγκεντρώνονται στα προαύλια των εκκλησιών και συμμετέχουν σε ομαδικά παραδοσιακά παιχνίδια.

Στην  Ανάφη,

 το απόγευμα του Μ. Σαββάτου σε όλο το χωριό είναι διάχυτη η μυρωδιά του ξύλου (αμπελόκλαδα) που καίγεται επί πολύ ώρα για να προετοιμάσει το «φουρνί» να δεχτεί το κατσικάκι σε ταψί με αναφιώτικο τυρί, σκεπασμένο καλά με αλουμινόχαρτο. Η πόρτα του «φουρνιού» σφραγίζεται με λάσπη καθώς και η καπνοδόχος, για να μην περάσει αέρας και καεί το κρέας.  Επίσης ξεχωρίζουν το κίτρινο ψωμί ή αλλιώς τυρόπιτα καθώς και τα μελιτερά (με φρέσκια μυζήθρα).

Στην Άνδρο

 το βράδυ της Ανάστασης οι νέοι τοποθετούν σιδερένιους σωλήνες στο χώμα, τους γεμίζουν με μπαρούτι και τους πυροδοτούν. Την ημέρα της Ανάστασης τρώνε τον παραδοσιακό «λαμπριάτη», ψητό αρνί ή κατσίκι στο φούρνο γεμιστό με λαχανικά. Στην Παλαιόπολη, στο Κόρθι και σε άλλα χωριά το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα παίζουν στο δρόμο τα «τσούνια», παραδοσιακό παιχνίδι που μοιάζει με το μπόουλινγκ.

Στην Ηρακλειά 

την παραμονή του Πάσχα οι νοικοκυρές ετοιμάζουν μαγειρίτσα και μελιτίνια, γλυκίσματα που φτιάχνονται από φρέσκια ντόπια κατσικίσια μυζήθρα. Το απόγευμα προετοιμάζουν το παραδοσιακό γεμιστό κατσίκι με ρύζι και συκωταριά το οποίο σιγοψήνεται στο ξυλόφουρνο μέχρι το τέλος της Αναστάσιμης ακολουθίας. Την ημέρα του Πάσχα, οι κάτοικοι συγκεντρώνονται στις αυλές των σπιτιών, ψήνουν αρνιά και διασκεδάζουν με παραδοσιακά τραγούδια  και χορό μέχρι την αυγή. 

Στην Ίο 

το Σάββατο του Λαζάρου οι κάτοικοι φτιάχνουν τα «λαζαράκια», σταφιδόψωμα σε ανθρωπόμορφα σχήματα. Την Μεγάλη Παρασκευή, μετά την Αποκαθήλωση, οι νέοι του νησιού παίζουν τις «μπάλες», ένα παιχνίδι με μικρές σιδερένιες κόκκινες και πράσινες μπάλες. Κατά την Περιφορά των Επιταφίων των δύο Ενοριών του νησιού τα Εγκώμια ψάλλονται από χορωδίες γυναικών και κοριτσιών. Την εβδομάδα μετά το Πάσχα, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Ίου «Η Φοινίκη» αναβιώνει το έθιμο της «κούνιας».  

ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΑΒΓΑ - ΜΙΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ

Πασχαλινά Αβγά (Λαογραφία)

---

 «…κατέεις παιδί μου γιάντα τα βάφουμε κόκκινα; Γιατί όντεν ανα­στήθηκε ο Χριστός, πρωί-πρωί ήτανε παόμενος ένας αβγουλάς στην πιάτσα μ’ ένα καλάθι αβγά και πούλιε. Από ‘κειδά πέρασε η Μαρία μια μαθήτρια του Χριστού και του λέει: ο Χριστός αναστήθηκε και δε χαίρεσαι; παρά κάθεσαι και πουλείς αβγά και δεν σε νοιάζει είντα γίνεται παρά όξω. Τοτεσάς τσή λέει ο αβγουλάς. Μόνο άνε γεννούνε κόκκινα ταβγά του καλαθιού θα πιστέψω πως αναστήθηκε. Και πραγματικώς δεν επρόλαβε να τελειώσει τη κουβέδα του και γινήκανε κατακόκκινα ταβγά. Άπου τούτονα βάφουνε οι άνθρωποι κόκκι­να αβγά τη Λαμπρή».

(Χειρόγραφο Λαογραφικής Ύλης του σπουδαστηρίου Λαογραφίας της  Φιλοσοφικής  Σχολής του Πανεπιστημίου  Αθηνών,  1738, σ. 171. Σφηνάρι Κισσάμου Χανίων, 1973, Γεωργακάκη Γεωργία)

Ανάσταση

Το αβγό βαμμένο «κόκκινο» αποτελεί το κύριο σύμβολο της Αναστάσεως του Χριστού και του Πάσχα. Για το λόγο αυτό είναι επιβεβλημένη η πάνδημος συμμετοχή  στη λειτουργία της Αναστάσεως, την οποία έπρεπε να ακούσουν ως και … «οι κλώσσες»: «… όλοι παν στ’ ν Ανάσταση. Κανένας δε γκάθιτι στου σπίτι. Ως κι τ’ ς άρρωστοι πάϊναν στ’ ν ικκλησιά. Σήκουναν κι τ’ ς κλουσσαριές (κλώσσες). Δεν τ’ ς άφηναν πάν’(ω) στ’ αβγά. Ν’ ακούσ’ ν τ’ ν Ανάσταση».

Στην Ήπειρο αιτιολογείται η ενέργεια ως έξης: «Τη νύχτα της Λαμπρής όποια νοικοκυρά έχει κότα στον «κλώσσο» (κλώσσισμα) πρέπει όταν χτυπήσουν οι καμπάνες να τη σηκώσει από    τ ’αβγά της ν’ ακούσει την Ανάσταση, γιατί το πρωί θα βρεθεί ψόφια». Ο συμβολικός συσχετισμός κλώσσας – αβγού με την Ανάσταση είναι έντονα ριζωμένος  στη συνείδηση του λαού, γεγονός το οποίο  εκφράζεται με ποικίλες ενέργειες και τρόπους  όπως οι ανωτέρω.

Το ερυθρό χρώμα, γνωστό ήδη από τους προχριστιανικούς χρόνους, ως ενισχυτικό της συμβολικής ανανεώσεως και ενδυναμώσεως της φύσεως, πρόσφορο και γι’ άλλες εθιμολατρευτικές τελετουργίες επεκτάθηκε και στα κόκκινα αβγά της Λαμπρής, ή αλλιώς πασχαλινά ή λαμπριάτικα. Ας σημειωθεί, ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία πολλές φορές υιοθέτησε ειδωλολατρικές δεισιδαιμονίες, τις οποίες έντυσε, φόρτισε και σημασιοδότησε με χριστιανικές μυστικές ερμηνείες και δοξασίες.

Πασχαλινά Αβγά

ΠΑΥΣΑΝΙΟΥ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΡΚΑΔΙΑ

 

ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ

 Αρκαδικά-

 (ed. F. Spiro. Leipzig, Teubner. 1903)

 [1.1] Ἀρκάδων δὲ τὰ πρὸς τῆς Ἀργείας Τεγεᾶταί τε ἔχουσι καὶ Μαντινεῖς, νέμονται δὲ οὗτοί τε καὶ τὸ ἄλλο Ἀρκαδικὸν <τὸ> μεσόγαιον τῆς Πελοποννήσου. Κορίνθιοι γὰρ οἰκοῦσιν ἐπὶ τῷ ἰσθμῷ πρῶτοι: Κορινθίοις δὲ τὰ πρὸς θαλάσσης εἰσὶν Ἐπιδαύριοι γείτονες: τὰ δὲ ἐς Ἐπίδαυρον καὶ Τροιζῆνά τε καὶ Ἑρμιόνα ὁ κόλπος ἐστὶν ὁ Ἀργολικὸς καὶ ὅσα ἐπιθαλάσσια τῆς Ἀργείας: ταύτης δὲ ἔχονται τῆς χώρας Λακεδαιμονίων περίοικοι, τούτοις δὲ ὅμορος ἡ Μεσσηνία: καταβαίνει γὰρ μέχρι θαλάσσης ἐς Μοθώνην καὶ Πύλον καὶ ἐπὶ Κυπαρισσιάς.


Ο Παυσανίας υπήρξε μεγάλος Έλληνας περιηγητής και γεωγράφος. Γεννήθηκε στη Λυδία 143~176μ.Χ. Έγραψε την «Περιήγηση της Ελλάδος», με πλουσιότατες περιγραφές, που αποτελούν ανεκτίμητο οδηγό των αρχαιολογικών ερευνών και ευρημάτων μέχρι και σήμερα. Ο διακεκριμένος ανθρωπολόγος και εμβριθής μελετητής, Sir James George Frazer (Glasgow 1854-Cambridge 1941), είπε ότι χωρίς τον Παυσανία ένα μεγάλο μέρος των αρχαίων ερειπίων της Ελλάδος θα ήταν ένας λαβύρινθος χωρίς νήμα, ένα αίνιγμα χωρίς λύση (“without him the ruins of Greece would, for the most part, be a labyrinth without a clue, a riddle without an answer”).  Πριν από τις περιηγήσεις του στις περιοχές της αρχαίας Ελλάδος, ο Παυσανίας ταξίδεψε πολύ στη Μικρά Ασία, Συρία, Παλαιστίνη, Αίγυπτο, Μακεδονία, Ήπειρο, όπως και σε περιοχές της Ιταλίας.
Ο Παυσανίας περιηγήθηκε στην Ελλάδα κατά την εποχή του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου.  Η περιγραφή στην «Περιήγησή» του έχει την μορφή περιοδείας που αρχίζει από την Αττική και είναι χωρισμένη σε δέκα βιβλία. Το πρώτο βιβλίο φαίνεται πως ολοκληρώθηκε μετά το 143μ.Χ. και πριν το 161μ.Χ. Στο έργο του δεν αναφέρονται γεγονότα μετά το 176.
Η αναφορά του σε κάθε μια από τις πόλεις αρχίζει με μια γενική έκθεση στην ιστορία της περιοχής. Η περιγραφική διήγησή του ακολουθεί μια τοπογραφική σειρά. Προβάλει μια φευγαλέα ματιά της καθημερινής ζωής, των τελετουργικών μυσταγωγιών, αναφέρει τα έθιμα των κατοίκων κατά των δεισιδαιμονιών και συχνά μας εισάγει στις παραδόσεις και τη λαογραφία. Τα εξέχοντα έργα τέχνης συνιστούν το μεγαλύτερο ενδιαφέρον του. Εμπνευσμένος από την δόξα της αρχαίας Ελλάδος, ο Παυσανίας είναι εξοικειωμένος στις περιγραφές των θρησκευτικών τελετών και της αρχιτεκτονικής της Ολυμπίας και των Δελφών.
Στην Αθήνα η περιέργειά του εξάπτεται από τις εικόνες, τις προσωπογραφίες, και τις επιγραφές όπου καταγράφονταν οι νόμοι του Σόλωνα: στην Ακρόπολη, συναρπάζεται από την τελειότητα του μεγάλου φιλντισένιου αγάλματος της Αθηνάς και έξω από την πόλη μας αναφέρει τα μνημεία προς τιμήν των σπουδαίων Αθηναίων, ανδρών πεσόντων σε μάχη. Η ακρίβεια των περιγραφών του έχει αποδειχθεί μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα των αρχαίων κτιρίων σε όλη την Ελλάδα. Τα τοπογραφικά μέρη των έργων του δείχνουν τον θαυμασμό του για τα θαύματα της φύσης, για τους οιωνούς που προαγγέλλουν σεισμούς, παλίρροιες, τις κυκλωμένες από πάγους θάλασσες του Βορρά και τον ήλιο του καταμεσήμερου, που στο θερινό ηλιοστάσιο δεν ρίχνει σκιά πάνω στη γη Συέν του Ασσουάν, στην Αίγυπτο.
Με την Αρκαδία ο Παυσανίας ασχολήθηκε   διεξοδικότερα παρά για οποιοδήποτε άλλο τόπο της Ελλάδας (συμπεριλαμβανομένης και της Αττικής), αφιερώνοντας σε αυτήν το 8ο βιβλίο του "Αρκαδικά" και καταγράφοντας ό,τι είδε και άκουσε. Εσωτερική ένδειξη στο βιβλίο επιτρέπει τη χρονολόγησή του στα 174 μ.Χ. Το έργο περιλαμβάνει 54 κεφάλαια και αποτελεί μια πολύτιμη και αστείρευτη ιστορική πηγή και μαρτυρία για την ιστορική διαδρομή της Αρκαδίας, τις παραδόσεις τις λατρείες και τους θρύλους της. Αν και μισοερειπωμένη επί των ημερών του η ορεινή αυτή χώρα, ήταν πλούσια σε ασυνήθεις λατρείες και αρχαίες παραδόσεις.  Ο Παυσανίας ένιωσε ευτυχή τον εαυτό του που μπόρεσε να γνωρίσει από κοντά τις παραδόσεις της και μερικές από τις πιο δυσπρόσιτες κώμες της.
Στο βιβλίο του “Αρκαδικά” ο Παυσανίας ρητά σημειώνει  πως “επολυπραγμόνησε” στη σπουδή του μυθικού παρελθόντος της Αρκαδίας, ιδίως της διαδοχής των βασιλέων της, όπως την παρουσιάζουν οι ίδιοι οι Αρκάδες. Για τους ιστορικούς χρόνους περιορίζεται ν’ αναφέρει τα “κοινά” όλων των Αρκάδων έργα, κατόπιν περιγράφει διεξοδικά τη χώρα παρουσιάζοντας με επιμέλεια τις τοπικές λατρείες και παραδόσεις. Δεν συνεχίζει, όπως είναι η συνήθειά του, από εκεί όπου είχε διακόψει την περιγραφή στο προηγούμενο βιβλίο (δηλ. από την Πελλήνη και το ιερό της Δήμητρος Μυσίας), αλλά αρχίζει από την κυριότερη πεδιάδα της Αρκαδίας, τη πεδιάδα της Μαντινείας, όπου βρίσκονταν οι σημαντικότερες πόλεις της Αρκαδίας, η Τεγέα και η Μαντίνεια. Αναφέρει τρία περάσματα  προς την πεδιάδα αυτή από την Αργολίδα: το πρώτο που είναι και το σημερινό, (με τον αμαξιτό δρόμο προς την Τρίπολη και τη σιδηροδρομική γραμμή) είναι των Υσιών (Αχλαδόκαμπου), πάνω από το Παρθένιον όρος. Απ’ αυτό αρχίζει ο Παυσανίας και σ’ αυτό

ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΕΘΙΜΑ ΣΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ

Από τον Φαίδων Κουκουλέ

Πασχαλινά Βυζαντινά Έθιμα

Μία των αρχαιοτέρων και μεγαλυτέρων Χριστιανικών εορτών είναι αναμφιβόλως η της Λαμπράς Κυριακής. Δεν θα αγνοούν, ίσως, τινές των αναγνωστών μου ότι η εορτή αύτη του Πάσχα κατά τους παλαιοτέρους Χριστιανικούς αιώνας δεν εωρτάζετο κατά την αυτήν χρονικήν περίοδον υπό των κατά τόπους Χριστιανών. Κατά τον βιογράφον Κωνσταντίνου του Μεγάλου, οι προ του βασιλέως τούτου Χριστιανοί άλλοτε ετέλουν το Πάσχα μετά των Ιουδαίων, άλλοτε κατά την 25ην Μαρτίου, άλλοτε κατά το θέρος και άλλοτε κατά τον χειμώνα. Την ανωμαλίαν ταύτην ήρεν ο άγιος Βασιλεύς θεσπίσας πρώτον να μη εορτάζεται το Πάσχα μετά των Ιουδαίων, και δεύτερον ορίσας διά της εν Νικαία Συνόδου, ίνα εορτάζεται τούτο την πρώτην Κυριακήν μετά την πανσέληνον την επομένην της εαρινής ισημερίας, ότε αύτη τύχη.
Περί του μη συνεορτασμού του Πάσχα μετά των Ιουδαίων, όστις, αρχήν λαβών εκ του μετ' αυτών συνεορτασμού των εξ Ιουδαίων Χριστιανών, θα εξηκολούθησε τουλάχιστον μέχρι του τετάρτου μετά Χριστόν αιώνος, έχομεν απαγορευτικούς κανόνας της τε εν Αντιοχεία Συνόδου ως και των διαταγών των αγίων Αποστόλων, αίτινες αφορίζουσι τους παρακούοντας λαϊκούς, καθαιρούσι δε τους κληρικούς.

ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΟΦΙΑΣ ΒΛΑΧΟΥ

Οι Τελετές της Μεγάλης Εβδομάδος

Η Μεγάλη Εβδομάδα είναι η εβδομάδα πριν το Πάσχα, από την Κυριακή των Βαΐων μέχρι το Μεγάλο Σάββατο και ονομάζεται «Μεγάλη», γιατί τα γεγονότα όπου τελούνται και βιώνονται στους Ιερούς Ναούς είναι κοσμοσωτήρια για τον άνθρωπο. Γιορτάζονται με ξεχωριστό τρόπο σε όλη την Ελλάδα τα πανάρχαια έθιμά της αν και με μικρές διαφοροποιήσεις σε κάποιες περιοχές.

Η Μεγάλη Εβδομάδα αποτελεί διασκευή της εβραϊκής γιορτής «Άζυμα», που διαρκούσε επτά ημέρες και πιστεύεται πως ήταν αγροτική γιορτή. Διατηρούσαν την πίστη πως, όταν αρχίσει να χρησιμοποιείται η νέα σοδειά δεν πρέπει να υπάρχει κίνδυνος μόλυνσης από την παλιά ζύμη. Γι’ αυτό και κρατούσαν μια διακοπή 7 ημερών, όσες δηλαδή και οι ημέρες του Πάσχα. Αυτό μας θυμίζει και τις πληγές που θέριζαν τους Αιγύπτιους όπου, λίγες μέρες πριν από την Έξοδο, ο Μωυσής πρόσταξε στο λαό του: «Επτά ημέρες θα τρώτε άζυμα, από την πρώτη μέρα θα εξαφανίσετε το προζύμι από τα σπίτια σας, διότι όποιος φαει ένζυμα η ψυχή του θα εξολοθρευτεί».

Οι τελετές της Μεγάλης Εβδομάδος κυρίως προέρχονται από τα Ιεροσόλυμα. Σύντομα υιοθετήθηκαν σε ποικίλες μορφές σε όλη την Εκκλησία, μια που η εγκαθίδρυση του Χριστιανισμού από τον Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο (288-337 μ.Χ.) ενθάρρυνε τους προσκυνητές να την επισκέπτονται. Η υποστήριξη του Αυτοκράτορα και της μητέρας του Αγίας Ελένης, προκάλεσε το χτίσιμο πολλών εκκλησιών σημαδεύοντας ιερές τοποθεσίες των Ευαγγελίων. Περιέλαβαν, ιδιαιτέρως την Εκκλησία του Παναγίου Τάφου και την Εκκλησία της Γέννησης στην Βηθλεέμ. Στην Αγία Ελένη αποδίδεται η εύρεση του Τιμίου Σταυρού πάνω στον οποίο σταυρώθηκε ο Χριστός.

Σώζεται μια σύγχρονη αναφορά των τελετών της Μεγάλης Εβδομάδας όπως πραγματοποιούνταν στο δεύτερο μισό του 4ου αιώνα Γνωστή ως Peregrinatio Etheriae, το «Προσκύνημα της Εθίρια». Πήρε την ονομασία της ηγουμένης ή καλόγριας του τάγματος, πιθανά Ισπανικής καταγωγής, η οποία έκανε εκείνη την εποχή προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. Θα αναφέρουμε και τη δική της καταγραφή στην περιγραφή των τελετών της Μεγάλης Εβδομάδος.

«Σύμφωνα με την Εθίρια την Κυριακή των Βαΐων οι πιστοί συγκεντρώνονταν την εβδόμη ώρα εκείνης της ημέρας πάνω στο Όρος των Ελαιών, στην ανατολική πλευρά της Ιερουσαλήμ. Μετά από μια λειτουργία, οι πιστοί, οδηγούμενοι από τον Επίσκοπο, ακολουθούσαν τη διαδρομή που έκανε ο Χριστός από το Όρος των Ελαιών έως τη θριαμβευτική του είσοδο στα Ιεροσόλυμα. Συνοδεύονταν από παιδιά που κρατούσαν κλάδους Βαΐων ή ελιάς και φώναζαν: «Ευλογημένος είναι Αυτός που έρχεται στο Όνομα του Κυρίου». Η πομπή αργά έπαιρνε το δρόμο της μέσω της Ιερουσαλήμ προς την Εκκλησία του Παναγίου Τάφου. Η τελετή έληγε με προσευχές μπροστά από τη λειψανοθήκη του Τιμίου Σταυρού. Η Εθίρια περιγράφει ειδικές τελετές, αλλά επιβοηθητικής σημασίας, της Δευτέρας, Τρίτης και Τετάρτης της Μεγάλης Εβδομάδος. Σχετίζονταν με ιερές τοποθεσίες μέσα και γύρω από την Ιερουσαλήμ. Αυτές δεν υιοθετήθηκαν στο μετέπειτα σχήμα της Μεγάλης Εβδομάδας».

Η ΥΠΕΡΩΚΕΑΝΙΑ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ-

-ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥΣΤΑ ΠΛΟΙΑ ΑΥΣΤΡΑΛΙΣ ΠΑΤΡΙΣ ΕΛΛΗΝΙΣ  ΓΙΑ ΜΙΑ ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1959-1970

 

-ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ : ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΥΠΕΡΩΚΕΑΝΙΑ

            Το 1907 ξεκίνησε η δρομολόγηση του υπερωκεάνιου «ΜΩΡΑΙΤΗΣ» στην γραμμή Ελλάδα-Ν Υόρκη και έκλεισε ο κύκλος με το τελευταίο ταξίδι του «ΑΥΣΤΡΑΛΙΣ» το 1977 .

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Υπερωκεάνιο Μωραίτης ναυπηγήθηκε στην Αγγλία το 1907.

            Το μέγεθος της μετανάστευσης ήταν τεράστιο από το 1896 μέχρι το 1921 μετανάστευσαν 415.000 κάτοικοι πάνω από το 8% του συνολικού πληθυσμού, η μεγάλη μάζα των μεταναστών κατευθύνθηκε προς την Αίγυπτο, Κ και Ν Αφρική, την Αυστραλία και την Αμερική .

            Το 1907 ιδρύθηκε η πρώτη ωκεανοπόρος επιβατική γραμμή, το διακινούσαν ξένες ατμοπλοϊκές εταιρείες, οι γαλλικές “Messageries Maritimes” και η  “Fabre Line” που μετέφεραν μετανάστες μέχρι την Μασσαλία και από εκεί σιδηροδρομικά στη Χάβρη ή το Χερβούργο και με υπερωκεάνια στην Ν Υόρκη. Το ίδιο έκανε και η γερμανική “Hamburg American Line”  και η Αυστριακή “Austro Americana” που τα υπερωκεάνια της προσέγγιζαν την Πάτρα.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Αν κρίνουμε από τις «φρικτές» συνθήκες διαβίωσης κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, στα μεταναστευτικά υπερωκεάνια, ιδιαίτερα εκείνα της πρώτης περιόδου (1907-1937), οι μετανάστες θεωρούνταν «φορτίο». Αρκεί να σκεφτούμε ότι πλοία μόλις 5-6 χιλιάδων τόνων, μετέφεραν έως 1.200-1.300 επιβάτες, σε ταξίδια που συχνά ξεπερνούσαν τις 20-22 ημέρες. Οι δοκιμασίες των φτωχών μεταναστών, οι οποίοι ελάχιστα νοιάζονταν για ανέσεις, που ποτέ άλλωστε δεν είχαν γευτεί, άρχιζαν πολύ πριν το ταξίδι. Οι περισσότεροι αγνοούσαν τις μεγάλες δυσκολίες που τους περίμεναν στο Νέο Κόσμο, τον οποίο εκατοντάδες μεσίτες μετανάστευσης (επάγγελμα που ανθούσε τα χρόνια εκείνα), παρουσίαζαν ως νέα Γη της Επαγγελίας.

            Σύντομα η μεταφορά πέρασε σε καθαρά ελληνικά χέρια του Ανδριώτη εφοπλιστή  Δημήτριος – Γ Μοραΐτης ο οποίος με την βοήθεια του Παν Βαλιάνου αγόρασε τα πρώτα φορτηγά ατμόπλοια το 1906, στην συνέχεια πέρασε στις υπερωκεάνιες γραμμές με τα «ΜΩΡΑΙΤΗΣ» (6.045 Κόρων) και «ΑΘΗΝΑΙ» (6.142 κόρων  καταστράφηκε το 1915 από πυρκαγιά), το πρώτο δρομολόγιο  το έκανε το «ΜΩΡΑΙΤΗΣ» τον Ιούνιο του 1907, η εταιρεία του Μωραΐτη το 1908 κηρύχτηκε σε πτώχευση και ο ιδιοκτήτης της φτωχός κατέφυγε στο Λονδίνο.

            Η επόμενη εταιρεία το 1910,  υπήρξε η «ΥΠΕΡΩΚΕΑΝΙΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΙΑ» με μετόχους τους δανειστές του Μωραΐτη και πρόεδρο τον Ι Ευταξία, αυτή μετονόμασε το «ΜΩΡΑΙΤΗΣ» σε «Θεμιστοκλής», αλλά και αυτή η εταιρεία είχε την ίδια τύχη της πρώτης και το 1912 απορροφήθηκε από την «ΕΘΝΙΚΗ ΑΤΜΟΠΛΟΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ» των Αδελφών Εμπειρικού.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ : Διαφημιστική αφίσα του υπερωκεάνιου Ολυμπία.

ΑΔΕΛΦΟΙ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ

ΑΚΑΚΙΕ ΤΑ ΜΑΚΑΡΟΝΙΑ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΜΙΣΚΟ - Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ

 

Η ιστορία της Μίσκο

   «Και τα μακαρόνια να είναι Μίσκο». Είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό σλόγκαν, το οποίο έχει μείνει βαθιά χαραγμένο στη μνήμη των παλαιοτέρων και όχι μόνο. Άλλωστε, τα μακαρόνια Μίσκο, η μεγαλύτερη μάρκα ζυμαρικών στην Ελλάδα, για δεκαετίες υπήρξαν άρρηκτα συνδεδεμένα με τον Ακάκιο, τον καλόγερο που ξεκινούσε με το γαϊδουράκι του για τα ψώνια της μονής, όταν ο ηγούμενος του μοναστηριού του υπενθύμισε «Ακάκιε, μην ξεχάσεις τα μακαρόνια».

   Από τους πρώτους ιδιοκτήτες και στυλοβάτης της εταιρείας Μίσκο για περίπου μισό αιώνα, υπήρξε ο Ελευθέριος Μαντζίκας. Γεννημένος σε ένα χωριό των Ιωαννίνων το 1917, σε ηλικία 14 ετών και χτυπημένος από ελονοσία, βρέθηκε στην Αθήνα, όπου απασχολήθηκε στο παντοπωλείο του Αλέξανδρου Κίκιζα, μετέπειτα ιδιοκτήτη της εταιρείας ζυμαρικών Μέλισσα, ενώ ταυτόχρονα σπουδάζει στη νυχτερινή Εμπορική Ιδιωτική Σχολή Φοίνιξ.

   Στην μεταπολεμική Αθήνα γνωρίζεται με τον Εμ. Παπαναστασίου, πρόσφυγα από τη Μικρά Ασία και απασχολούμενο σε διάφορες βιοτεχνίες ζυμαρικών, με τον οποίο βάζουν τα λιγοστά κεφάλαια που είχαν συγκεντρώσει και ιδρύουν την εταιρεία ζυμαρικών Ρεκόρ στη Λεωφόρο Ηρακλείτου 73, στην Αθήνα.

45 ΠΑΛΙΕΣ (VINTAGE) ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΠΑΣΧΑΛΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ ( ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 07/04-2014)

MORE

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΕΝΔΥΜΑΣΙΕΣ ( B ΜΕΡΟΣ )

-ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ:

ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΕΠΟΧΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α Ανήκε στην Ευφροσύνη Σκούφου- Κορομηλά. Καθιερώθηκε από τη βασίλισσα Όλγα για τις Κυρίες της Αυλής, και αποτελεί συνδυασμό στοιχείων της παραδοσιακής φορεσιάς της Αττικής και σύγχρονων ευρωπαϊκών ενδυμάτων. Αρ. κατ. 10247

ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΕΠΟΧΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α Ανήκε στην Ευφροσύνη Σκούφου- Κορομηλά. Καθιερώθηκε από τη βασίλισσα Όλγα για τις Κυρίες της Αυλής, και αποτελεί συνδυασμό στοιχείων της παραδοσιακής φορεσιάς της Αττικής και σύγχρονων ευρωπαϊκών ενδυμάτων. Αρ. κατ. 10247

Ενδυμασία τύπου "Αμαλίας"
Ανήκε στην Κονδύλω Γ. Κουντουριώτη, σύζυγο του Αθανασίου Μιαούλη, υπασπιστή του βασιλέως Όθωνα και πρωθυπουργού της Ελλάδος. Αρ. κατ. 2708

Ενδυμασία τύπου "Αμαλίας"

Ανήκε στην Κονδύλω Γ. Κουντουριώτη, σύζυγο του Αθανασίου Μιαούλη, υπασπιστή του βασιλέως Όθωνα και πρωθυπουργού της Ελλάδος. Αρ. κατ. 2708

Παραδοσιακή Ανδρική Ενδυμασία
Ανήκε στον Γενναίο Θ. Κολοκοτρώνη, αγωνιστή του 1821, υπασπιστή του βασιλέως Όθωνος και πρωθυπουργού. Αρ. κατ. 2518

Παραδοσιακή Ανδρική Ενδυμασία

Ανήκε στον Γενναίο Θ. Κολοκοτρώνη, αγωνιστή του 1821, υπασπιστή του βασιλέως Όθωνος και πρωθυπουργού. Αρ. κατ. 2518 

-ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ΤΥΠΟΥ ΑΜΑΛΙΑΣ Ανήκε στην Θεοφάνη Χατζοπούλου, το γένος Σταϊκου. Αυτος ο τύπος ενδυμασίας προέκυψε από τον συνδιασμό στοιχείων τοπικών ελληνικών ενδυμασιών και καθιερώθηκε από τη βασίλισσα Αμαλία. Φορέθηκε αρχικά από τις Κυρίες της Αυλής και στη συνέχεια διαδόθηκε σε όλα τα αστικά κέντρα της Ελλάδας

ΖΕΪΜΠΕΚΙΚΟ- ΤΙ ΕΓΡΑΨΕ Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΗΣ

Το 1934 είδα αληθινούς ζεϊμπέκηδες που μπαρκάρανε στη Σμύρνη, στο πλοίο που με πήγαινε στην Κωνσταντινούπολη. Πήγαινα να δω τα μωσαϊκά στην Αγία Σοφία, που εκείνο τον καιρό είχε ξεσκεπάσει ο Αμερικανός βυζαντινολόγος Ουίτμορ. 

Αυτοί οι ζεϊμπέκηδες ήταν ντυμένοι με τις παλιές στολές τους και έμοιαζαν πολύ μ’ αυτούς που είχε ζωγραφίσει ο Γύζης και ο Λύτρας. Ο ένας απ’ αυτούς, ως τριανταπέντε χρονών, μιλούσε καλά ελληνικά και μου έλεγε διάφορα πράγματα. Ιδίως μου μιλούσε για το πώς χόρευε ένας νεαρός που ήταν μαζί τους και όλο έλεγε ότι κανείς δεν τον φτάνει στο χορό.

Προς το ηλιοβασίλεμα, όταν ξεκίνησε το πλοίο για την Πόλη, ο νεαρός χόρεψε πάνω στο κατάστρωμα.Ήταν κοντός και χοντροκόκαλος, αλλά μόλις άρχισε να κινείται πραγματικά μετεμορφώθη. Δεν ήταν πια το ίδιο πρόσωπο. Την ανδρεία του, γιατί ήταν ανδρείος πολύ, σχεδόν άγριος, συνεπλήρωνε περίεργα ένα είδος ταπεινότητος και ένα είδος ευγνωμοσύνης, που δεν ήταν γνωστό ποιον απευθύνεται και ήταν σαν να ευγνωμονεί, με πολλή σεμνότητα ένα θεό, για το θαύμα που είναι η ζωή. Τον συνόδευε ένα τουμπελέκι, που χτυπούσε ένας άλλος ζεϊμπέκης, στο μαγικό ρυθμό 9/8. (…)

Στα βουνά της Αλβανίας, κοντά στη Φτέρα, άκουσα για πρώτη φορά το ζεϊμπέκικο που τα λόγια του αρχίζουν ως εξής: Μέσα στης ζωής τα μονοπάτια, μπρος στ’ αρχοντικά σου σκαλοπάτια…

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟ - 1975- - Έκδοση "Λαϊκά Μουσικά Όργανα"

- Έκδοση "Λαϊκά Μουσικά Όργανα"

Τακτική έκδοση για τα Λαϊκά Μουσικά Όργανα. Σχεδίαση - προσαρμογή από τον Π. Γράββαλο και τυπώθηκε στο τυπογραφείο Ασπιώτη ΕΛΚΑ.

ΔΕΞ ΚΛΙΚ >ΜΕΓΕΝΘΥΣΗ

ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΑΝΑΡΤΗΣΗ:

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΡΑΜΜΑΤΟΣΗΜΟ 1951 - ΕΚΔΟΣΗ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

(ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ 15 Δεκεμβρίου - 1975 ) 

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΙΑΝΤΑ ( ΓΙΟΥ ΤΟΥ ΤΕΛΑΜΩΝΑ ) ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ

 

Ένας από τους πιο δυνατούς και γενναίους βασιλιάδες των Ελλήνων που πήραν μέρος στον Τρωικό πόλεμο, ήταν και ο Αίαντας, ο γιος του Τελαμώνα από τη Σαλαμίνα. Ο Όμηρος γράφει ότι ξεχώριζε από όλους τους πολεμιστές γιατί ήταν εύσωμος σαν γίγαντας. Τον ονομάζει μάλιστα και πύργο. Έλεγαν γι’ αυτόν ότι ήταν άτρωτος και πως δεν μπορούσε να πληγωθεί. Ούτε τα βέλη καρφώνονταν επάνω του και υπήρχε μια εξήγηση γι’ αυτό. Όταν ήταν μωρό ο Αίαντας, έτυχε να φιλοξενηθεί στο παλάτι του Τελαμώνα ο Ηρακλής. Ζήτησε να δει το παιδί και πιάνοντάς το από τις μασχάλες, το σκέπασε με το δέρμα του λιονταριού(λεοντή) που είχε σκοτώσει στη Νεμέα Έτσι το σώμα του θα έμενε άτρωτο, εκτός από τα σημεία εκείνα που το κρατούσε, καθώς του φορούσε τη λεοντή.

Όταν πήρε το θρόνο της Σαλαμίνας ο Αίαντας και ετοιμάστηκε να αναχωρήσει με τα καράβια του για την Τροία, ο πατέρας του τον συμβούλεψε να μην ξεχνάει τους θεούς και να ζητά κάθε τόσο τη βοήθειά τους. Όμως ο Αίαντας χαμογέλασε ειρωνικά ισχυριζόμενος πως δεν χρειάζεται βοήθεια από τους θεούς, ότι με τη βοήθεια των θεών ακόμα και ο πιο δειλός μπορεί να γίνει ήρωας και πως θα κατάφερνε να γίνει ήρωας μόνο με τη δική του δύναμη. Αυτή η στάση του Αίαντα ενόχλησε τους θεούς και αποφάσισαν να τον τιμωρήσουν με πολύ σκληρό τρόπο.

ΠΡΟΤΟΜΕΣ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Μουσείο Παύλου  και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, Αθήνα, Ελλάς. Ο Αλέξανδρος σε νεαρή ηλικία, έργο ρωμαϊκής περιόδου, από μάρμαρο.΄Υψος 0,316 εκατοστά. Καταχωρημένο με τον αριθμό 2497.

Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου, Ελλάς. Προτομή Αλεξάνδρου από μάρμαρο.

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, Ελλάς. Βρέθηκε στον Κεραμικό. Προτομή Αλεξάνδρου από μάρμαρο Πεντέλης, με την λεοντή του Ηρακλέους. Αρχές 3ου αιώνα π.κ.χ.΄Υψος 0,28 εκατοστά. Καταχωρημένο  στον κατάλογο του εθνικού αρχαιολογικού μουσείου Αθηνών, με τον αριθμό 366.

Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας, Ελλάς. Προτομή του Αλεξάνδρου από μάρμαρο, πιθανόν εποχής Αλεξάνδρου, ή, ελληνιστικής περιόδου. ΄Υψος 0.37 εκατοστά. Καταχωρημένο στον κατάλογο του μουσείου Ολυμπίας, με τον αριθμό Λ 246.

ΘΕΜΑ – ΧΑΡΤΟΠΑΙΓΝΙΟ- 30 ΠΙΝΑΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΖΩΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΕΠΟΧΩΝ

Eugenio Zampighi – A Good Hand

Ivan Kalganov – Card sharpie

Valentine Cameron Prinsep – Venetian gaming 

 (more…)