Η ιστορία των Ελληνικών χαρτονομισμάτων

Η λέξη δραχμή προέρχεται από το ρήμα δράττομαι. Στους αρχαίους ελληνικούς χρόνους ήταν μονάδα βάρους που αντιστοιχούσε σε μια χούφτα (όσα μπορούσε να αρπάξει ένα χέρι) οβολών από χαλκό ή σίδηρο. Στις αρχές του 7ου αιώνα ο Φείδων έκοψε στην Αίγινα νόμισμα ίσο προς έξι οβολούς (με όσους δηλαδή γέμιζε ένα χέρι) που ονομάστηκε δραχμή. Από τότε καθιερώθηκε η δραχμή, την οποία υιοθέτησαν και άλλες πόλεις της αρχαίας Ελλάδας και ο Μέγας Αλέξανδρος την κατέστησε πανίσχυρο νόμισμα της αχανούς αυτοκρατορίας του. Η δραχμή κατά τη διάρκεια του νεοελληνικού βίου της γνώρισε δόξες και τιμές και περιεβλήθη με χρυσό,
άργυρο και χαλκό, αλλά γνώρισε και υποτιμήσεις και πολιτικές διαμάχες και εξευτελισμούς ως χαρτονόμισμα.

Eίναι πολύ δύσκολη η συμπύκνωση της ιστορίας των ελληνικών χαρτονομισμάτων – και της ιστορίας του ελληνικού νομίσματος γενικότερα – μέσα σε λίγες σελίδες. Μέσα απ’ αυτά προβάλλει η πολυκύμαντη οικονομική αλλά και κοινωνικοπολιτική ιστορία της χώρας μας, μιας μικρής και φτωχής χώρας που η Ανεξαρτησία την βρήκε με δημόσιο εξωτερικό χρέος 2.800.000 αγγλικών λιρών – το Δάνειο της ανεξαρτησίας (1825) όπως αποκλήθηκε - από το οποίο εισέπραξε καθαρά μόνον τα μισά!

Για να ενισχυθεί ο εθνικός αγώνας, η επαναστατική κυβέρνηση διά του «Εκτελεστικού» έδωσε οιονεί χαρτονομίσματα το 1822 (κατά αντιγραφή των γαλλικών «ασσινιάτων» σε αξίες 100, 250, 500, 750 και 1.000 γροσίων που είχαν όμως μικρή ανταπόκριση.

Η επανάσταση του 1821 βρήκε την Ελλάδα σε μια πολυώνυμη νομισματική αθλιότητα.
Πλήθος ποικιλώνυμων νομισμάτων παρηλαύνανε στις συναλλαγές, που προέρχονταν από διάφορα κράτη. Με τη δημιουργία του νεοσύστατου ελληνικού κράτους η ανάγκη για τη δημιουργία εθνικού νομίσματος, το οποίο θα συμβόλιζε, μεταξύ των άλλων την ανεξαρτησία του ελληνικού έθνους αποτέλεσε προτεραιότητα για τη πολιτική ηγεσία των Ελλήνων.

O πρώτος κυβερνήτης της Eλλάδος, Iωάννης Kαποδίστριας, αφού «έκοψε» στην Aίγινα την πρώτη ελληνική νομισματική μονάδα τον «Φοίνικα», σύμφωνα με τις προσδοκίες του Έθνους και τις επιταγές των επαναστατικών εθνοσυνελεύσεων, ίδρυσε την Eθνική Xρηματιστική Tράπεζα απευθυνόμενος στον πατριωτισμό των Eλλήνων για ενίσχυση του κενού δημόσιου ταμείου. Παράλληλα φ ρόντισε να εκδώσει «χαρτονομίσματα» για περιορισμένη χρήση. H αρχική πρόταση προέβλεπε συνολική αξία 3.000.000 Φοινίκων αλλά η εθνική συνέλευση του Nαυπλίου περιόρισε την αξία αρχικά σε 1.000.000 και τελικά σε 500.000 Φοίνικες.

Αφιέρωμα της εφημερίδας «Καθημερινή».