Σελίδες


Κυριακή 31 Μαρτίου 2013

Αρχαία Ελληνική αγγειογραφία: μια σύντομη εισαγωγή

Παντελής Τσάβαλος

  art historian and theoretician

 



Στο βάθος του χρόνου, από την όγδοη χιλιετία έχουμε τα εξαιρετικά νεολιθικά αγγεία, η διακόσμηση των οποίων αποδίδει σχήματα που απ’ όσο μπορούμε να καταλάβουμε είναι η εικονοποιημένη κίνηση των ανθρώπων στις καθημερινές τους ασχολίες: το όργωμα με την κίνηση βουστροφηδόν, οι φλόγες που τυλίγουν ένα αγγείο και το μετατρέπουν από χώμα σε ένα στερεό δοχείο. Όλα αυτά, για τον νεολιθικό άνθρωπο, που ζει για πρώτη φορά σε μια μόνιμη εγκατάσταση, αποτελούν ένα μικρό θαύμα. Το μικρό θαύμα του ανθρώπου, που μπορεί να ορίσει την ζωή του, να την πάρει στα χέρια του, να έχει αποθέματα, να έχει καλή οργάνωση των βιοτικών του αναγκών. Όταν λοιπόν έρχεται η ώρα να τα απεικονίσει όλα αυτά — να ζωγραφίσει δηλαδή διάφορα σχέδια πάνω σε ένα αγγείο για να το κάνει πιο όμορφο — έρχεται απέναντι σε αυτό το ερώτημα: Τι είναι αυτό που χαρακτηρίζει την ζωή μου; Πως οι καθημερινές μου κινήσεις μπορούν να με κάνουν πιο ασφαλή και πιο ευτυχισμένο στην κοινότητα που ζω; Απ’ ό,τι φαίνεται στα νεολιθικά χρόνια αυτή είναι η κυρίαρχη αντίληψη των γεωμετρικών μοτίβων που υπάρχουν στα αγγεία.

Πέμπτη 28 Μαρτίου 2013

Ο Φιλόσοφος των Αντικυθήρων


Βρέθηκε στο βυθό της θάλασσας των Αντικυθήρων, μαζί με πολλά άλλα γλυπτά, το 1901-1902.
Κεφαλή γενειοφόρου άνδρα

Η κεφαλή, παρόλη τη διάβρωση της επιφάνειας, σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση. Ίχνη «ραφών» στη βάση του λαιμού, μπροστά και αριστερά, επιβεβαιώνουν ότι είχε χυτευθεί χωριστά από το σώμα. Ένθετα ήταν τα μάτια. Εξωτερικά έφεραν περίγραμμα από λεπτή μετάλλινη ταινία, ενώ οι βολβοί ήταν από λευκή άλλοτε, υποκίτρινη σήμερα, ύλη, ίσως αλάβαστρο. Με τον ίδιο τρόπο, με αλάβαστρο δηλαδή και μετάλλινο περίγραμμα, ήταν κατασκευασμένες και οι ίριδες. Αντίθετα τα χείλη, που ήταν από κοκκινόχρωμο κράμα καθαρότερου χαλκού, φαίνεται να έχουν χυτευθεί μαζί με το πρόσωπο. Το παχύ μουστάκι και οι λεπτές χαράξεις στο γένι έγιναν με πολύ λεπτό καλέμι. Τρία ορθογώνια «μπαλώματα» στην περιοχή των μαλλιών και του λαιμού οφείλονται σε επισκευές μετά τη χύτευση.

Πρόκειται για το πορτρέτο ενός γενειοφόρου ηλικιωμένου άνδρα, στο οποίο αποδίδονται με ρεαλισμό τα ατομικά του χαρακτηριστικά. Η σχετικά μεγάλη κεφαλή στρέφεται ελαφρώς προς τα αριστερά. Σχεδόν τετράγωνο είναι το σχήμα του κρανίου, ενώ κοντός και στιβαρός ο λαιμός. Τα μαλλιά σχηματίζουν αχτένιστους, ακατάστατους βοστρύχους, σε αντίθεση με τα γένια που είναι πιο ήρεμα και καλοχτενισμένα. Η μύτη είναι μακριά, με πλατιά πτερύγια, και τα χείλη λεπτά, κρυμμένα κάτω από το παχύ μουστάκι.

Σάββατο 23 Μαρτίου 2013

«Αιδ’ Εις Αθήναι …η πριν πόλις» (Ιστορικό ντοκιμαντέρ - αφιέρωμα στα νεοκλασικά σπίτια της Αθήνας με κείμενα Γιάννη Τσαρούχη και εικόνες Σπύρου Βασιλείου, διαρκείας 20΄, έτος παραγωγής 1980.)

Βραβεύθηκε με το Βραβείο Κριτικών στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης για τη συμβολή του στη διατήρηση/διάσωση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς το 1980.
Αγοράσθηκε από την Σουηδική Τηλεόραση και από την ΕΡΤ. Προβλήθηκε στην εκπομπή «Μια ταινία μία συζήτηση».
Επίσης προβλήθηκε στην τελευταία διάλεξη του κύκλου ομιλιών του ΕΙΕ «Αρχαιολογία της Πόλης των Αθηνών» που ήταν αφιερωμένη στα νεοκλασικά κτίρια της Αθήνας (Μάιος 1994).



ΠΗΓΗ

21 ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ ΗΤΑΝ Η Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας. Ελληνικά: η μητρική γλώσσα του δυτικού πολιτισμού


Πηγή υπερηφάνειας!

«Στην Ελληνική υπάρχει ένας ίλιγγος λέξεων, διότι μόνο αυτή εξερεύνησε, κατέγραψε και ανέλυσε τις ενδότατες διαδικασίες της ομιλίας και της γλώσσης, όσο καμία άλλη γλώσσα». Ζακ Λακαρριέρ, Γάλλος συγγραφέας.

Mε αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας, αλλά και της συνολικότερης συστηματικής προσπάθειας ανάδειξης των αξιών, των ιδεών, των ιερών, δηλαδή του πλούτου της χώρας μας (η οποία θα πρέπει τελικά να μας κάνει αυτόφωτους και ανεξάρτητους από εξωγενείς παράγοντες/δυνάμεις), παρουσιάζουμε σύντομη έρευνα γύρω από ένα από τα πολυτιμότερα περιουσιακά μας στοιχεία: την ελληνικήν
Ελληνική: η βάση των κύριων γλωσσών του δυτικού πολιτισμού. Και επίσημη “αγαπημένη” της Επιστήμης, των Τεχνών και της Φιλοσοφίας. Από τις πληρέστες, συνθετότερες, ευρυματικότατες γλώσσες που δημιούργησε ο άνθρωπος.

Αλήθεια, από πόσους ομιλείται η ελληνικήν; Ισως δεν είναι σε όλους αντιληπτό, κι όμως, ένα μεγάλο τμήμα του παγκόσμιου πληθυσμού χρησιμοποιεί καθημερινά την ελληνική γλώσσα, τις περισσότερες φορές, εν αγνοία του. Σ’ αυτή τη παρατήρηση έγκειται το στοιχείο της παγκοσμιότητας των ελληνικών.

Ποια είναι ωστόσο η έκταση του φαινομένου αυτού και κατά πόσο μπορεί αυτό να μελετηθεί και να καταγραφεί; Το GoodNews έκανε μια προσπάθεια και σας την παρουσιάζει.

Η επιρροή της ελληνικής γλώσσας στην αγγλική

Οι γλώσσες θεωρούνται “ζωντανοί οργανισμοί”. Άλλες επιβιώνουν (π.χ. η ελληνική) ενώ άλλες εκλείπουν (π.χ. η αβεστική -ινδοϊρανική γλώσσα που ομιλούνταν στην βορειοανατολική Περσία). Η μια δίνει-δανείζει, ενώ παράλληλα, παίρνει-δανείζεται στοιχεία από την άλλη. Φυσικά, και η ελληνική έχει επηρεαστεί από άλλες γλώσσες. Αλλά όπως όλα αποδεικνύουν, ο βαθμός στον οποίο έχει επηρεάσει τη γλώσσα πολλών άλλων λαών, είναι κατά πάρα πολύ μεγαλύτερος. Κυρίως, επειδή οι περισσότερες γλώσσες που ομιλούνται στον δυτικό κόσμο είναι μεταγενέστερες της ελληνικής και εν πολλοίς, έχουν καθοριστεί, βασιστεί στην ελληνική. Στην αρχαία ελληνική.

«Οι ελληνικές λέξεις, οι λέξεις με ελληνική ρίζα και οι σύνθετες λέξεις που προέρχονται από ελληνικές στην αγγλική γλώσσα είναι γύρω στις 230.000! Θέλω να σας πω βέβαια, ότι πολλά λεξικά σταματούν στη λατινική προέλευση μιας λέξης. Όσο πιο σοβαρό και εμπεριστατωμένο όμως είναι το λεξικό, τόσο πιο πολλές είναι οι λέξεις των οποίων αναφέρει την αρχική, την ελληνική προέλευση  -πηγαίνοντας πιο πίσω από τη λατινική. Σε λεξικά όπως αυτό της Οξφόρδης, οι ελληνικές λέξεις που καταγράφονται είναι περισσότερες από 40.000. Αυτό μας δείχνει ότι 1 στις 4 λέξεις που χρησιμοποιεί ο αγγλόφωνος είναι ελληνική».

Με οδηγούς τις Κόρες της Ακροπόλεως


ΤΟΥ Pantelis Tsavalos, art historian and theoretician 


Στην απόπειρά μας να παρακολουθήσουμε την διαδρομή της σκέψης και την προσπάθεια αυτοσυνειδησίας των αρχαίων Ελλήνων, που είχαμε ξεκινήσει παρατηρώντας τα αετώματα των Παρθενώνων, οδηγοί μας αυτή την φορά θα είναι οι Κόρες της Ακροπόλεως, με τις οποίες μπορούμε πια σχεδόν να συνομιλήσουμε στην θαυμάσια αίθουσα του νέου Μουσείου Ακροπόλεως.
Ας κάνουμε εδώ μια μικρή εισαγωγή για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε καλύτερα αυτά που βλέπουμε. Όλα αυτά τα γλυπτά είναι προσφορές. Προσφορές από ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης. Έχουμε επιγραφές που μιλούν για χειρώνακτες, για πλύντριες. Μπορεί να μην ήσαν πλούσιοι, αλλά μέσα στο μυαλό τους είχαν την επιθυμία να κάνουν μια προσφορά. Έτσι ένιωθαν και έτσι θέσπισαν. Προσφορές έκαναν συνήθως για δύο λόγους, για την “απαρχή” και για την “δεκάτη”. Μία προσφορά του ενός δεκάτου για την επιτυχία ενός εγχειρήματος ήταν πράγμα πολύ συνηθισμένο. Η απαρχή ήταν ένα αφιέρωμα που έκανε κάποιος όταν κατόρθωνε να πετύχει κάτι που προσπαθούσε καιρό. Δεν ήταν από ματαιοδοξία όπως θα μπορούσε να πει κανείς κρίνοντας από την σημερινή εποχή. Ήταν ένα αφιέρωμα στους θεούς ως αναγνώριση της συμβολής τους στην επιτυχία του. Ακόμα και η πλύντρια, και ο απελεύθερος. Και εδώ είναι το εντυπωσιακό. Συνήθως οι τέχνες κατά την αρχαιότητα δοξάζουν εξουσίες και συστήματα, δεν είναι τέχνες στις οποίες μπορούμε να σκύψουμε και να καταλάβουμε τον πόνο και τον μόχθο του απλού ανθρώπου. Η Αιγυπτιακή τέχνη, η τέχνη της Μεσοποταμίας, των Σουμερίων, των Ακκάδων, των Περσών, των Μυκηναίων, δεν εμπεριείχαν ψήγματα και δείγματα του ανθρώπινου πόνου και των ανθρώπινων επιθυμιών. Αντίθετα, εδώ, τα έχουμε όλα αυτά, και μάλιστα σε κοινή θέα. Για να τα βλέπουν όλοι!
Τα περισσότερα αναθήματα ήσαν κόρες διότι αφιερώνονται στην Θεά, δηλαδή την Αθηνά. Στην Ολυμπία, όπου ο ναός ήταν αφιερωμένος στον Δία, τα περισσότερα αναθήματα ήταν ανδρικά. Είχε δηλαδή να κάνει με την θεότητα στην οποία αφιερωνόταν το άγαλμα, και όχι με το φύλο του αναθέτη. Άλλωστε οι συντριπτικά περισσότεροι αναθέτες ήταν άνδρες. Οι γυναίκες σπάνια είχαν την οικονομική άνεση να κάνουν αφιερώματα. Ακόμα λοιπόν και οι άνδρες ανέθεταν γυναικεία μορφή.
Ανάλογα με την περιοχή από την οποία προέρχεται το άγαλμα της κόρης, ποικίλλει και η στάση και η ενδυμασία του. Πολλές, που προέρχονται από την Ιωνία (την Σάμο, την Μίλητο, την Χίο, την Λέσβο) όπου οι γυναίκες σπούδαζαν και μάθαιναν μουσική, φορούν χιτώνα και ιμάτιο, δηλαδή ελαφρότερα ενδύματα. Η Πεπλοφόρος, που προφανώς προέρχεται από μία περιοχή όπου η γυναίκα είναι περισσότερο δεμένη με ένα ρόλο διαχείρισης του οίκου, είναι πιο συντηρητική και φοράει πέπλο. Ο πέπλος είναι το συντηρητικό ντύσιμο της εποχής. Άλλωστε και η στάση του σώματος και η κατασκευή της Πεπλοφόρου δίνουν την αίσθηση ότι πρόκειται για μία κολώνα. Την κολώνα του σπιτιού!

Παρασκευή 22 Μαρτίου 2013

21 ΤΟΥ ΜΑΡΤΗ ΠΡΩΤΗ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ – ΣΤΩΝ ΛΟΥΛΟΥΔΙΩΝ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΟ – 20 ΦΩΤΟ -


PRIM (1)
PRIM (2)
Προσθήκη λεζάντας


PRIM (4)
Προσθήκη λεζάντας
PRIM (5)
Προσθήκη λεζάντας

 (περισσότερα…)

Πεισιάνακτος ή Ποικίλη Στοά (475-450 π.Χ.)

http://www.eie.gr/archaeologia/gr/layout/images/02/234.jpg

Πρόκειται για το ευρύτερα γνωστό κτίριο της Αγοράς της περιόδου του Κίμωνος και ένα από τα πιο φημισμένα κοσμικά οικοδομήματα της αρχαίας Αθήνας, που ξεχωρίζει τόσο για την επιμελημένη του σχεδίαση και δόμηση όσο και για την πολυτέλειά του. Χρονολογείται στο διάστημα των ετών 475-450 π.Χ. Η στοά ονομάστηκε αρχικά «Στοά Πεισιάνακτος» από τον (πιθανό) γυναικάδελφο του Κίμωνος Πεισιάνακτα, ο οποίος ήταν υπέυθυνος για την χρηματοδότηση της εκτέλεσης του έργου κατά μήκος της βόρειας πλευράς του τετραγώνου της Αγοράς. Σύμφωνα με τον Παυσανία, βρισκόταν στην συμβολή της Οδού Παναθηναίων με έναν δρόμο που ερχόταν από τα βόρεια και κατέληγε στην Αγορά μέσω μιας πύλης, στολισμένης με τρόπαιο νίκης των Αθηναίων (του 303 π.Χ. περίπου), στο οποίο ενδέχεται να ανήκουν δύο βάσεις που έχουν αποκαλυφθεί στο σημείο αυτό. Πρόκειται για ευρύχωρη στοά δωρικού ρυθμού, κατασκευασμένη από ασβεστόλιθο, ψαμμίτη (αμμόπετρα) και μάρμαρο, με πρόσοψη προς νότον και εσωτερική ιωνική κιονοστοιχία, που αποτελεί την παρθενική εμφάνιση ιωνικών υποστηλωμάτων σε δωρικό κτίσμα.
 http://www.eie.gr/archaeologia/gr/layout/images/02/M78c.jpg
Σύντομα μετά την ανέγερσή της, στην δεκαετία 470-460 π.Χ., οι εσωτερικοί της τοίχοι κοσμήθηκαν με μία σειρά από ζωγραφικές παραστάσεις, με αποτέλεσμα από τον 4ο αι. και εξής να γίνει γνωστή με την οικεία στους αρχαίους συγγραφείς επωνυμία «Ποικίλη» (= ζωγραφισμένη, πολύχρωμη), την οποία μνημονεύουν ως επίσημη ονομασία της και οι σωζόμενες επιγραφές.

Τετάρτη 20 Μαρτίου 2013

Γιατί αγοράζουμε διαρκώς νέα βιβλία ενώ έχουμε εκατοντάδες αδιάβαστα; Μια επιστημονική εξήγηση για όλους τους βιβλιοφάγους

Οι βιβλιόφιλοι αναζητούμε το επόμενο βιβλίο που θα διαβάσουμε (ή τα βιβλία που θα διαβάσουμε στα επόμενα 40 χρόνια, για να είμαστε ακριβείς) με την προσήλωση, την απληστία και το πάθος που έχουν οι χρυσοθήρες και οι αλιείς μαργαριταριών.

Στο διαδίκτυο, στα περιοδικά ή τις εφημερίδες, στα βιβλιοπωλεία, στις βιβλιοθήκες φίλων,οπουδήποτε ψάχνουμε με υπομονή. Διαβάζουμε το οπισθόφυλλο, τις πρώτες γραμμές του βιβλίου, σκόρπιες φράσεις από διάφορα κεφάλαια: Για να δούμε αν μας πάει.Ανυπομονούμε να βρούμε έστω και μια φράση για να κουμπώσει με τις εμμονές ή τα ενδιαφέροντά μας. Σκανάρουμε πληροφορίες και ανασύρουμε στο μυαλό άλλα βιβλία που κολλάνε στο θέμα ή τα οποία με κάποιο τρόπο έχουν μια συγγένεια με αυτό που κρατάμε στο χέρι.

Στις βιβλιοθήκες μου,στο σπίτι ή στις βιβλιο-αποθήκες μου(εκεί όπου άλλοι κρύβουν τις κούτες με τα χριστουγεννιάτικα στολίδια εγώ φυλάω τους θησαυρούς μου), έχω μαζέψει βιβλία που θα μου έφταναν για μια ολόκληρη ζωή.Μπορεί και για τις δυο επόμενες. Και δεν υπολογίζω αυτά που έχω χαρίσει, δανείσει,ξεχάσει. Γιατί λοιπόν συνεχίζω να αγοράζω κι άλλα βιβλία, ενώ έχω ήδη ένα βιβλιοπωλείο αδιάβαστο στο σπίτι; Είναι κάποιου είδους απληστία ή μονομανία; Είμαστε οι βιβλιοφάγοι εθισμένοι, όπως άλλοι είναι στον τζόγο ή στο αλκοόλ; Θα προλάβουμε άραγε ποτέ να διαβάσουμε όσα θέλουμε; Θα χορτάσουμε αυτή την αβυσσαλέα πείνα μας;

Σάββατο 16 Μαρτίου 2013

HΦΑΙΣΤΟΣ - Ο ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ


Ήφαιστος - Ο Θεός της φωτιάς


Οι Ολύμπιοι θεοί, ενώ ήταν πλασμένοι από τους αρχαίους Έλληνες με ανθρώπινη μορφή και ανθρώπινο σώμα, διακρίνονταν για την εξαιρετική τους ομορφιά. Τα μαλλιά και το πρόσωπό τους ακτινοβολούσαν και η μορφή τους μπορούσε να μαγέψει και να γαληνέψει και τα πιο άγρια θηρία της φύσης. Τα σώματά τους ήταν αρμονικά πλασμένα με τις τελειότερες αναλογίες. Όμως ανάμεσά τους ζούσε και ένας θεός που εκτός από την ακατανίκητη δύναμή του και την αθανασία του, δεν έμοιαζε καθόλου με τους υπόλοιπους. Αυτός ήταν ο Ήφαιστος, ο θεός της φωτιάς και της μεταλλουργίας, που η ασχήμια του πολλές φορές προκαλούσε τα γέλια και τις κοροϊδίες των υπόλοιπων θεών, πράγμα που τον πίκραινε πάρα πολύ.


Ο Ήφαιστος παρουσιαζόταν με παχιά και μακριά γενειάδα. Ήταν πολύ μαυριδερός στο πρόσωπο, με χοντρά και άσχημα χαρακτηριστικά. Επιπλέον, ήταν κοντός και χοντρός, με αδύναμα πόδια που δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν εύκολα το βάρος του.

Παρασκευή 15 Μαρτίου 2013

ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ 15/03 ΤΟ 1884 ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ


ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ (1884-1951)

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8d/Sikelianos.jpg/180px-Sikelianos.jpg


Ο Άγγελος Σικελιανός γεννήθηκε στη Λευκάδα, γιος του Ιωάννη Σικελιανού και της Χαρίκλειας το γένος Στεφανίτση. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε κοντά στον πατέρα του. Στη Λευκάδα ολοκλήρωσε το Δημοτικό σχολείο, το Ελληνικό Σχολείο και το Γυμνάσιο. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας του άρχισε η πρώτη ενασχόλησή του με την ποίηση. Το 1901 έφυγε για την Αθήνα, όπου γράφτηκε στη Νομική Σχολή. Στην Αθήνα ήρθε σ’ επαφή με τη Νέα Σκηνή του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου όπου δούλεψε ως ηθοποιός. Το 1902 πραγματοποίησε τις πρώτες δημοσιεύσεις ποιημάτων του σε λογοτεχνικά περιοδικά της εποχής, ανάμεσά τους ο Διόνυσος και τα Παναθήναια, ενώ ένα χρόνο αργότερα συνεργάστηκε με το Νουμά. Το 1904 ξεκίνησε την πορεία του προς μια πιο μεγαλόπνοη ποιητική γραφή μέσα από τις σελίδες του Ακρίτα και ένα χρόνο αργότερα έφυγε για τη Λιβύη, όπου έγραψε τον Αλαφροΐσκιωτο, που εκδόθηκε το 1909 γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Το 1906 επέστρεψε στη Λευκάδα. Τότε άρχισε η συμβίωσή του με την Εύα Πάλμερ, την οποία είχε γνωρίσει το 1905 στο σπίτι της αδερφής του Πηνελόπης και παντρεύτηκε το 1907 στην Αμερική. Μετά το γάμο το ζευγάρι εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και γνωρίστηκε με τους φιλολογικούς κύκλους. Τον επόμενο χρόνο γεννήθηκε ο γιος τους Γλαύκος. Το 1910 ο Σικελιανός πήρε μέρος στην ίδρυση του Εκπαιδευτικού Ομίλου και τον επόμενο χρόνο δημοσίευσε το Δελφικό Ύμνο και έφυγε με τη σύζυγό του για το Παρίσι όπου παρακολούθησαν παράσταση αρχαίου δράματος από το ζεύγος Ντόνκαν. Τον ίδιο χρόνο



ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ ΣΤΗΝ ΣΑΛΑΜΙΝΑ
πέθανε ο πατέρας του.
Στις αρχές του 1912 επισκέφτηκε ξανά το Παρίσι. Τον ίδιο χρόνο στρατεύτηκε στους Βαλκανικούς πολέμους. Μετά την επιστροφή του στην Αθήνα το 1913 εξακολούθησε να δημοσιεύει ποιήματα στο Νουμά ως το Νοέμβριο του 1914, οπότε γνωρίστηκε με το Νίκο Καζαντζάκη, με τον οποίο συνδέθηκε με βαθιά φιλία, και αναχώρησε μαζί του για το Άγιο Όρος και για μια περιήγηση ανά την Ελλάδα. Μαζί με τον Καζαντζάκη τέθηκαν το 1915 με το μέρος του Βενιζέλου κατά τη ρήξη του έλληνα πολιτικού με το Παλάτι. Το 1917 πέθανε η αδερφή του Πηνελόπη. Το καλοκαίρι του ίδιου χρόνου επισκέφτηκε την Πραστοβά της Μάνης μαζί με τον Καζαντζάκη και το 1919 την Ολυμπία και την Επίδαυρο. Το 1920 έμεινε με τη σύζυγό του στη Συκιά Κορινθίας και το 1921 έφυγε για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους. Επέστρεψε στη Συκιά και την ίδια χρονιά στράφηκε προς μια ολοκληρωμένη σύλληψη της Δελφικής Ιδέας, υπό την επίδραση της Μικρασιατικής Εκστρατείας, των επιπτώσεων του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και της έκρηξης της Ρωσικής Επανάστασης. Το καλοκαίρι του 1922 έφυγε για την Αγόριανη, όπου μελέτησε την πρακτική εφαρμογή της Δελφικής Ιδέας και πληροφορήθηκε τη Μικρασιατική Καταστροφή. Τον επόμενο χρόνο έδωσε είκοσι διαλέξεις στη Νομική Σχολή με θέμα τη έκφραση της ιδέας της παγκόσμιας ειρήνης και αδελφοσύνης ανά τους αιώνες. Το 1924 εγκαταστάθηκε με τη σύζυγό του στους Δελφούς όπου συνέχισαν την προεργασία για την υλοποίηση της Δελφικής Ιδέας.

Πέμπτη 14 Μαρτίου 2013

Η ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ( ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΜΑΣ )

     
Την Καθαρή Δευτέρα (Πρωτονηστίσιμη Δευτέρα και Αρχιδευτέρα) καθαρίζουν τα μαγειρικά σκεύη από τα λίπη με στάχτΚάθε εργασία την Καθαρή Δευτέρα αποκλείεται. Το μόνο που επιτρέπεται είναι ο καθαρισμός (εξ ου και Καθαρή) των σκευών από τα λίπη, κατά προτίμηση με... σταχτόνερο.Αυτά έγραφε στα «Πασχαλινά και της Ανοιξης» ο λαογράφος Δημήτριος Λουκάτος.η. Ο χριστιανός «καθαίρεται» και διατροφικά.
  •      Τρώνε λαγάνες (πρόχειρο ψωμί, χωρίς πλήρη ζύμωση), και νηστίσιμα φαγητά (κρασί, ελιές, ταραμά, φρέσκα κρεμμυδάκια). Στην Αθήνα παραδοσιακά εορτάζουν τα κούλουμα, βγαίνοντας στη φύση και πετώντας χαρταετούς. Στον Τίρναβο μαγειρεύουν σε χύτρα σε σταυροδρόμι το μπουρανί (αλάδωτη χορτόσουπα με σπανάκι, ρύζι και ξύδι) και διασκεδάζουν.
  • Ωστόσο σε αυτές τις αγροτικές κοινωνίες, αλλά και στα αστικά κέντρα, πριν από μερικές δεκαετίες, δεν καταναλώνονταν οι σημερινές νηστίσιμες λιχουδιές που θα ζήλευε η οποιαδήποτε αρτύσιμη κουζίνα. Τα εδέσματα της Σαρακοστής ήταν τότε τα φρέσκα κρεμμύδια, τα ραπανάκια, ο ταραμάς, ο χαλβάς και τα θαλασσινά, όπου μπορούσαν να τα συλλέξουν επί τόπου, τα βρασμένα όσπρια (μόνο αλατισμένα, χωρίς λάδι). Ετσι, αναφέρει η κυρία Καμηλάκη, έχουν νόημα όσα σκωπτικά λέγονταν όταν αποχαιρετούσαν τον Καρνάβαλο:
    Εμείς ετούτον κλαίομεν, εμάς ποιος θα μας κλάψει,
    Οπου το σκορδοκρέμμυδο τ' άντερα θα μας κάψει; (Κρήτη)

Δευτέρα 11 Μαρτίου 2013

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ ΜΩΡΙΑ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ 21


Σκόρπια χαρακτηριστικά σκίτσα γυναικείας δραστηριότητος θα παρουσιαστούν στην γρήγορη παρακάτω έρευνα, γιατί μια μελέτη του ρόλου της γυναίκας στην Επαναστατική περίοδο του 1821 και πριν από αυτή, δεν μπορεί να περιοριστή σε λίγες σελίδες. Το έργο αυτό είναι πολύμοχθο μα και Εθνικά αναγκαίο για την συνειδητοποίηση της συνεισφοράς στην εθνική μας Αναγέννηση του μισού πλην παραγνωρισμένου ιστορικά πληθυσμού.
Νεαρή Ελληνίδα, Χαλκογραφία, C. L. Eastlake, London, 1848.
Δύο ακριτικές περιοχές, το Σούλι και η Μάνη μας δίδουν άφθονο υλικό και στα προεπαναστατικά χρόνια και στα κατοπινά για να εκτιμήσουμε τη συμβολή της Γυναίκας στην αναβίωση του Έθνους μας. Ελεύθερες και αυτόνομες κι’ οι δύο περιοχές, με ανεπτυγμένο δημοκρατικά το κοινοτικό τους σύστημα, στους αδιάκοπους αγώνες διά την διατήρηση της αυτονομίας τους, είχαν επιτύχει μια πολύ βελτιωμένη θέση στην κοινωνική ζωή της γυναίκας.
Χαρακτηριστικός τύπος της Σουλιώτισσας η Καπετάνισσα Τζαβέλαινα που επί κεφαλής των γυναικών του Σουλίου στην κρίσιμη στιγμή ρίχνεται στην μάχη, πλευροκοπεί το Τούρκικο ασκέρι και χαρίζει την νίκη που η ευγνώμων μούσα χιλιοτραγούδησε αργότερα.
Από την ίδια ηρωική γενιά βγαλμένη η χήρα του Γιώργη Μπότσαρη, γιαγιά του Μάρκου, μας γνωρίζει το ηθικό ύψος της αρετής της, όταν χάριν της ενότητος του αγώνος συγχωρεί τον Γώγο Μπακόλα, θανάσιμο αντίπαλο της οικογένειας της και φονιά του ανδρός της, και πείθει το ίδιο να κάνουν και τα παιδιά της και όλο το συγγενολόι.
Αργότερα την τραγική αυτή σύζυγο και μητέρα θα την συναντήσουμε αδάκρυτη και αλύγιστη μαζί με το γέρο Νώτη Μπότσαρη, αφού έχει θάψει το παιδί του παιδίου της  το Μάρκο με τα ίδια της τα χέρια, να παίρνει μέρος στην έξοδο του Μεσολογγιού επί κεφαλής των δικών της.

Ταχυδρόμοι


Φιγούρα Έλληνα ταχυδρόμου με σημαία και γραμματόσημο.
Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρ­κους, συστάθηκε το 1828 η πρώτη ταχυδρομι­κή υπηρεσία. Με το ΙΖ’ ψήφισμα του Ιωάννη Καπο­δίστρια, ιδρύεται το «Ταχυδρομείον Γενικόν», με σκοπό τη μεταφορά της επίσημης και της ιδιωτικής αλληλογραφίας. Αλλά η νεοσύστατη ταχυδρομική υπηρεσία, τουλάχιστο στα πρώτα της χρόνια εξυπηρετούσε μόνο τις κρατικές ανάγκες. Συστάθηκαν τότε (1828) τα πρώτα πέ­ντε ταχυδρομικά γραφεία, στην Αίγινα, στη Σύ­ρο, στην Επίδαυρο, στο Άργος και στην Τρίπο­λη.
Το 1869 ψηφίστηκε νόμος περί γραμμα­τοσήμου, ο οποίος εφαρμόστηκε από τον Ο­κτώβριο του επόμενου έτους. Κυκλοφόρησε τό­τε η πρώτη σειρά γραμματοσήμων με το φτε­ρωτό κεφάλι του Ερμή, συνολικά επτά γραμ­ματόσημα του ενός, δύο, πέντε, δέκα, είκοσι, σαράντα και ογδόντα λεπτών. Για μία επιστο­λή εσωτερικού απαιτούνταν ταχυδρομικά τέλη 20 λεπτά, για μία εξωτερικού 140 λεπτά.
Η Ελλάδα το 1875 έγινε μέλος της Γενι­κής Ταχυδρομικής Ενότητας, η οποία είχε συσταθεί την προηγούμενη χρονιά στη Βέρνη της Ελβετίας με τη συμμετοχή 20 και πλέον χωρών και η οποία αργότερα μετονομάστηκε σε Πα­γκόσμια Ταχυδρομική Ένωση (Union Postale Universelle).
Αργότερα ιδρύθηκε με νόμο (Ν. 278/9-6-1914) το Υπουργείο Συγκοινωνίας, το οποίο περιέλαβε τις υπηρεσίες Δημοσίων Έργων, των Ταχυδρομείων και Τηλεγράφων. Ακολούθησαν πολλές αλλαγές στη σύσταση και στις αρμοδιό­τητες διαφόρων υπουργείων, αλλά αυτό που μας ενδιαφέρει εδώ είναι ότι οι ταχυδρομικές, τη­λεφωνικές και τηλεγραφικές επικοινωνίες (τα τρία Τ) αποτελούσαν μία υπηρεσία μέχρι το 1949, οπότε τα τηλέφωνα και οι τηλέγραφοι εντάχθηκαν στον OTE (Ν. 1049/49). Προστάτης άγιος των ταχυδρόμων και των ΕΛ.ΤΑ. είναι ο όσιος Ζήνων, ταχυδρόμος ο ί­διος, η μνήμη του οποίου γιορτάζεται στις 10 Φεβρουαρίου.

Ντελάλης ( ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΙΑ )

 Περικλής Βυζάντιος «Ντελάλης» (1893-1972)
 Περικλής Βυζάντιος «Ντελάλης» (1893-1972)

Ο Ντελάλης* διαλαλούσε τα νέα, τις παραγγελίες που έπαιρνε από τις αρχές ή για τα εμπορεύματα που έφερναν οι πραματευτάδες. Τα παλιά τα χρόνια που δεν είχαν ανακαλυφτεί το ραδιόφωνο, η τηλεόραση και το μεγάφωνο οι αρχές είχαν πρόβλημα να επικοινωνήσουν με τους κατοίκους και να τους πουν για κάποια πράγματα ή αποφάσεις που τους αφορούσαν. Η δυνατή φωνή και κυρίως ο τρόπος που παρουσίαζαν συνοπτικά τα νέα ή διαφήμιζαν τα προϊόντα, τους καθιστούσε γνωστούς στην τοπική κοινωνία. Έβαζε την παλάμη στο στόμα, σαν χωνί, κι έπαιρνε τις γειτονιές φωνάζοντας. Η αμοιβή του ήταν ένα ποτηράκι τσίπουρο ή λίγο κολατσιό.

Ο τελευταίος  ντελάλης των Διδύμων Παναγής (αριστερά) με τον φωτογράφο Στέφο Αλεξανδρίδη.
Ο τελευταίος ντελάλης των Διδύμων Παναγής (αριστερά) με τον φωτογράφο Στέφο Αλεξανδρίδη.
Υπήρχαν αρκετοί που ασκούσαν το παραδοσιακό επάγγελμα του Ντελάλη. Ορισμένοι μάλιστα είχαν ιδιαίτερα δυνατή φωνή και τους προτιμούσαν. Κάθε φορά που κάποιος ήθελε να ανακοινώσει  κάτι που εμπορευόταν έστελνε το ντελάλη να φωνάξει στους κατοίκους  τα νέα.

Η ερμηνεία των κυκλαδικών ειδωλίων


Οι γυναικείες μορφές
Άγαλμα γυναικείας μορφής κανονικού τύπου
Ειδώλιο γυναικείας μορφής κανονικού τύπου (παραλλαγή Δωκαθισμάτων)
Ειδώλιο γυναικείας μορφής κανονικού τύπου (παραλλαγή Δωκαθισμάτων)
 Ειδώλιο γυναικείας μορφής κανονικού τύπου (παραλλαγή Σπεδού)
Η σημασία και η χρήση των κυκλαδικών ειδωλίων εξακολουθούν να προβληματίζουν τους αρχαιολόγους. Οι Κυκλαδίτες δεν άφησαν γραπτά τεκμήρια κι έτσι η ερμηνεία τους βασίζεται σχεδόν αποκλειστικά σε αρχαιολογικά δεδομένα και λογικές υποθέσεις. Ωστόσο οι ανασκαφικές μαρτυρίες είναι κι αυτές ελλιπείς αφού η μεγάλη αξία των ειδωλίων στις διεθνείς αγορές αρχαιοτήτων προκάλεσε ένα όργιο αρχαιοκαπηλίας στις Κυκλάδες τις δεκαετίες του 1950 και 1960. Υπολογίζεται ότι από τα περίπου 1400 ειδώλια που γνωρίζουμε σήμερα, μόνον το 40% προέρχεται από συστηματικές ανασκαφές.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ ΓΗ (20 ΦΩΤΟ ) ΜΕΡΟΣ 1


bluebird-copy
Προσθήκη λεζάντας
egret-copy
Προσθήκη λεζάντας
Snowy-Egret-Dance
Προσθήκη λεζάντας
bear-cub-on-a-tree-copy
Προσθήκη λεζάντας
Burrowing-Owls-On-Watch (περισσότερα…)

Κυριακή 10 Μαρτίου 2013

WALT DISΝΕΥ ΤΑ ΣΚΟΤΕΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ ΕΝΟΣ ΘΡΥΛΟΥ


Όλοι μεγαλώσαμε βλέποντας τις ταινίες και διαβάζοντας τα κόμικ του θρυλικού παραμυθά. Το όνομά του, για ολόκληρες γενιές, υπήρξε συνώνυμο της ψυχαγωγίας μικρών και μεγάλων. Πρόκειται αναμφίβολα για την κορυφαία προσωπικότητα των κινουμένων σχεδίων, που πάντα δήλωνε περήφανος ότι «υπάρχουν πολλοί Μίκυ Μάους μέσα μου». Μόνιμα χαμογελαστός στις φωτογραφίες και ευτυχισμένος, όπως ισχυριζόταν, ο Ουώλτ Ντίσνεϊ καλλιέργησε έντεχνα μια εικόνα, που του υπαγόρευσαν οι υπεύθυνοι των δημοσίων σχέσεων, που θα συνεισέφερε στη διάδοση της επωνυμίας του.
Ωστόσο, η αλήθεια για τον Ουώλτ Ντίσνεϊ είναι κατά τι διαφορετική. Στην πραγματικότητα ο διάσημος παραμυθάς ήταν ένας άνθρωπος εγωπαθής, αλαζόνας, μεγαλομανής, τυραννικός, ρατσιστής και μισογύνης.

Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία - Και όμως υπήρχε!

Οι πόρτες των ναών άνοιγαν αυτόματα μετά την ολοκλήρωση της θυσίας. Ρομπότ-υπηρέτριες σέρβιραν κρασί στους καλεσμένους και ο κινηματογράφος του Φίλωνα «έπαιζε» περιπετειώδεις μύθους.
ΑΣΤΡΟΛΑΒΟΣ ΤΟΥ ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΥ: Ενα εξαιρετικό αστρονομικό όργανο που απεικονίζει την ουράνια σφαίρα. Μετρούσε το γεωγραφικό μήκος και πλάτος των άστρων από οποιοδήποτε μέρος της γης και την απόσταση ήλιου-σελήνης
http://l3.yimg.com/bt/api/res/1.2/yy6NMP.us_EdQAK.5zf8Cg--/YXBwaWQ9eW5ld3M7Zmk9aW5zZXQ7aD0xNjA7cT04NTt3PTI3MA--/http://media.zenfs.com/el_GR/News/xrimablog.gr/ANTIKITHIRA.jpgΗ πλοκή ξεδιπλωνόταν με φωτορεαλισμούς, φωτιές να ανάβουν, ήχους κεραυνών να σκίζουν τον αέρα, πολύχρωμες φιγούρες να κινούνται ρυθμικά. Είναι σκηνές βγαλμένες από τους αυτοματισμούς του 20ού αιώνα που διαδραματίζονταν, όμως -όσο απίστευτο και αν φαντάζει- περισσότερα από 2.000 χρόνια πριν.
Μικρά δείγματα της τεχνολογίας των αρχαίων Ελλήνων, στον θαυμαστό κόσμο της οποίας ξεναγεί το κοινό μια ενδιαφέρουσα έκθεση: πενήντα εκθέματα, αντίγραφα αρχαιοελληνικών τεχνολογικών επιτευγμάτων, φιλοξενούνται τις ημέρες αυτές στο Κουρσούμ Τζαμί των Τρικάλων, ένα ισλαμικό τέμενος το οποίο έχει μετατραπεί σε μουσείο. Εμπνευστής τους ο μηχανολόγος μηχανικός και εκπαιδευτικός κ. Κώστας Κοτσανάς, ο οποίος έχει αφιερώσει τη μισή του ζωή στη μελέτη και την κατασκευή εκατοντάδων αντιγράφων.

Παρασκευή 8 Μαρτίου 2013

ΜΑΡΤΗΣ ΤΟΥ 1913 – ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ …ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΥΝ ΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ – 25 ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΦΩΤΟ -


March 3, 1913 in Washington, DC five thousandth suffragettes march with the requirement to give women the right to vote. Women’s rights movement was gaining momentum. In the end, President Woodrow Wilson persuaded Congress to pass a piece of legislation, the ratification in 1920 became the Nineteenth Amendment to the U.S. Constitution, which prohibits discrimination in the election by gender.
Crowd around an ambulance. Dozens of protesters were injured in the day during the march, March 3, 1913.
Crowd around an ambulance. Dozens of protesters were injured in the day during the march, March 3, 1913.
Press about the parade of suffragists.
Press about the parade of suffragists.
Josephine Beyderhass and Inez Mihollend Boyshevayn parade of suffragists.
Josephine Beyderhass and Inez Mihollend Boyshevayn parade of suffragists.
Elizabeth Freeman from the Association for women's suffrage in New York preparing to join the parade in Washington March 3, 1913
Elizabeth Freeman from the Association for women’s suffrage in New York preparing to join the parade in Washington March 3, 1913
(περισσότερα…)

Δευτέρα 4 Μαρτίου 2013

ΤΑ ΞΥΡΑΦΑΚΙΑ GILETTE - H IΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥΣ


Από παλιά το ξύρισµα ήταν µια δύσκολη διαδικασία. Τα πρώτα ξυραφάκια έκαναν την εµφάνισή τους το 1660 και µέχρι το 1890 δεν είχαν αλλάξει πολλά πράγµατα: τα ακατέργαστα ξυραφάκια είχαν λεπίδες, που έπρεπε να ακονίζονται σε ηµερήσια βάση και συχνά να τροχίζονται από µαχαιροποιό. Ακόµα και τα πιο καλά ξυραφάκια προκαλούσαν ερεθισµούς και κοψίµατα, γι’ αυτό αρκετοί κατέφευγαν στον µπαρµπέρη της γειτονιάς τους.
Προσθήκη λεζάντας


Την εποχή εκείνη, ο Κινγκ Ζιλέτ ήταν ένας σχετικά επιτυχηµένος πλανόδιος πωλητής. Ο πατέρας του δούλευε σε πρακτορείο που κατοχύρωνε πατέντες, ενώ η µητέρα του είχε γράψει ένα βιβλίο για τη µαγειρική, το οποίο έµεινε στην αγορά για εκατό περίπου χρόνια. 
Προσθήκη λεζάντας