Σελίδες


Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2011

ΓΙΑΤΙ ΛΕΜΕ " ΑΥΓΑ ΣΟΥ ΚΑΘΑΡΙΖΟΥΝ" " ΑΛΛΟΣ ΠΛΗΡΩΣΕ ΤΗΝ ΝΥΦΗ" "ΤΡΕΛΟΚΑΜΠΕΡΩ"

Τρελοκαμπέρω
Η λέξη «τρελοκαμπέρω» αποτελεί μειωτικό χαρακτηρισμό και χρησιμοποιείται σήμερα για να δηλώσει, την παλαβή ή την απερίσκεπτη και ελαφρόμυαλη γυναίκα.
Παρ’ ότι το θηλυκό γένος της λέξεως μας παραπέμπει σε κάποια γυναίκα με το όνομα Καμπέρω, που προφανώς έμεινε στην ιστορία για την τρέλα της, εν τούτοις η αλήθεια είναι διαφορετική, αν και το κύριο πρώτο συστατικό της ετυμολόγησης παραμένει η τρέλα. Τρέλα όμως με θετική έννοια…
Οι ρίζες αυτής της λέξεως οδηγούν στον υπολοχαγό Δημήτριο Καμπέρο. Ο Καμπέρος ήταν ένας από τους πρώτους Έλληνες πιλότους της Ελληνικής Αεροπορικής Υπηρεσίας, που πραγματοποίησε πτήση στην Ελλάδα (για την ιστορία, ο πρώτος ήταν ο Εμμανουήλ Αργυρόπουλος στις 8 Φεβρουαρίου 1912). Ο Καμπέρος, αν και ήταν ο δεύτερος στη σειρά που πέταξε στους ελληνικούς αιθέρες (13 Μαΐου 1912), εν τούτοις ήταν ο πρώτος που πέτυχε παγκόσμια επίδοση πιάνοντας ταχύτητα 110 χλμ. την ώρα, μετατρέποντας ένα στρατιωτικό αεροπλάνο τύπου «Henry Farman», το οποίο ονομαζόταν «Δαίδαλος», σε υδροπλάνο.

Ο Καμπέρος έγινε ονομαστός για τις ριψικίνδυνες πτήσεις του και τους παράτολμους ελιγμούς που πραγματοποιούσε και που προκαλούσε τον θαυμασμό ακόμη και τον ξένων συναδέλφων του, τους οποίους ανταγωνίζονταν στα ίσα στον τομέα αυτό. Πραγματοποίησε την τελευταία του πτήση στις 20 Ιουλίου 1934, απαντώντας έτσι σε μια επίδειξη Άγγλων που είχε προηγηθεί.
Ο Καμπέρος πέθανε στα χρόνια της Κατοχής, το 1942 και σε ηλικία 59 ετών, από ασφυξία που είχε προκληθεί από διαρροή φωταερίου την ώρα που κοιμόταν. Στο μεταξύ όμως, λόγω της φήμης του ως παράτολμου αεροπόρου, είχε αποκτήσει κι ένα παρατσούκλι: Τρελοκαμπέρος.
Το παρατσούκλι αυτό, έγινε συνώνυμο της αποκοτιάς και του παράτολμου θάρρους. Στην πορεία του χρόνου όμως, έχασε την αρχική του σημασία, καθώς ως φαίνεται έγινε σύγχυση με την κλητική πτώση του ονόματος, έτσι ώστε να εκληφθεί σαν ονομαστική του ανύπαρκτου θηλυκού ονόματος «Τρελοκαμπέρω». Σ’ αυτό, προφανώς συνέβαλε η άγνοια της ύπαρξης και της ιστορίας του Καμπέρου, ταυτοχρόνως με την ύπαρξη ανάλογων όρων, όπως π.χ. τρελέγκω, που βοήθησε σ’ αυτόν τον μετασχηματισμό της αρχικής έννοιας και σημασίας.

Αβγά σου καθαρίζουνε;

Μια φορά τον χρόνο, οι Ρωμαίοι γιόρταζαν (για να τιμήσουν την Αφροδίτη και τον Διόνυσο) μ’ έναν πολύ παράξενο τρόπο: Κάθε 15 Μαΐου, έβγαινε ο λαός στις πλατείες κι άρχιζε έναν «πόλεμο» με…αβγά μελάτα! Χιλιάδες αβγά ξοδεύονταν εκείνη την ημέρα για διασκέδαση κι ο κόσμος γελούσε ξέφρενα.Στη γιορτή αυτή, δεν έπαιρναν μέρος μόνο οι πολίτες, που ήταν κατώτερης κοινωνικής θέσης, αλλά κι ανώτεροι κρατικοί υπάλληλοι, στρατηγοί, άρχοντες, Ρωμαίες δέσποινες και αυτοκράτορες καμιά φορά. Π.χ. ο αβγοπόλεμος ήταν μια απ’ τις μεγάλες αδυναμίες του Νέρωνα, που πετούσε αβγά στους αξιωματικούς και στους ακόλουθους των ανακτόρων του, χωρίς να είναι η ημέρα της γιορτής των αβγών.
Για κάποιο διάστημα, η γιορτή αυτή, είχε γίνει δημοφιλής και στο Βυζάντιο. Αναφέρεται σε αρκετά βυζαντινά κείμενα, με δυο-τρία λόγια όμως.
Έτσι, απ’ το περίεργο αυτό έθιμο (που η αιτία του χάνεται στα βάθη των αιώνων), έμεινε η ερωτηματική φράση: «Αβγά σου καθαρίζουνε;». Την λέμε δε, όταν βλέπουμε να γελά χωρίς προφανή λόγο κι αιτία.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η φράση προέκυψε από την χαρά και το αυθόρμητο γέλιο των παιδιών, όταν σε εποχές πείνας, έβλεπαν τις μανάδες τους να τους καθαρίζουν αβγό για να τους το δώσουν να το φάνε.

Άλλος πλήρωσε τη νύφη

Στην παλιά Αθήνα του 1843, επρόκειτο να συγγενέψουν με γάμο δύο αρχοντικές οικογένειες: Του Γιώργη Φλαμή και του Σωτήρη Ταλιάνη.Ο Φλαμής είχε το κορίτσι και ο Ταλιάνης το αγόρι. Η εκκλησία, που θα γινόταν το μυστήριο, ήταν η Αγία Ειρήνη της Πλάκας. Η ώρα του γάμου είχε φτάσει και στην εκκλησία συγκεντρώθηκαν ο γαμπρός, οι συγγενείς και οι φίλοι τους. Μόνο η νύφη έλειπε.
Τι είχε συμβεί;
Απλούστατα. Η κοπέλα, που δεν αγαπούσε τον νεαρό Ταλιάνη, προτίμησε ν΄ ακολουθήσει τον εκλεκτό της καρδιάς της, που της πρότεινε να την απαγάγει. Ο γαμπρός άναψε από την προσβολή, κυνήγησε την άπιστη να την σκοτώσει, αλλά δεν κατόρθωσε να την ανακαλύψει.
Γύρισε στο σπίτι του παρ΄ ολίγο πεθερού του και του ζήτησε τα δώρα που είχε κάνει στην κόρη του. Κάποιος όρος όμως στο προικοσύμφωνο έλεγε πως οτιδήποτε κι αν συνέβαινε προ και μετά το γάμο μεταξύ γαμπρού και νύφης «δέ θά ξαναρχούτο τση καντοχή ουδενός οι μπλούσιες πραμάτιες καί τα τζόβαιρα όπου αντάλλαξαν οι αρρεβωνιασμένοι».
Φαίνεται δηλαδή, ότι ο πονηρός γερο-Φλαμής είχε κάποιες υποψίες από πριν, για το τι θα μπορούσε να συμβεί, γι’ αυτό έβαλε εκείνο τον όρο. Κι έτσι πλήρωσε ο φουκαράς ο Ταλιάνης τα δώρα του άλλου.
Από τότε οι παλαιοί Αθηναίοι, όταν γινόταν καμιά αδικία σε βάρος κάποιου, έλεγαν ότι «άλλος πλήρωσε τη νύφη» κι έμεινε η φράση εώς και σήμερα.
ΠΔ