Σε όλους τους παραδοσιακούς πολιτισμούς όπως αναφέρει ο καθ. Φ.Σουαρζ στο βιβλίο του “Η Νέα Ανθρωπολογία”: “οι κοσμογονικοί μύθοι είναι εκείνοι που εξηγούν πως δημιουργήθηκε ο πρωταρχικός χώρος και πώς επέτρεψε στην υπόλοιπη εκδήλωση να εκδηλωθεί . ΟΙερός χώρος αναφέρει είναι η αναδημιουργία σε σμίκρυνση μέσα στον ορατό κόσμο του πρωταρχικού χώρου”.Σε μικρότερη κλίμακα η εγκατάσταση και η ίδρυση ενός πολιτισμού σε ένα χώρο αντιστοιχεί με την γέννηση λοιπόν του ίδιου του κόσμου.
Ο Άνθρωπος δημιουργεί σύμφωνα με ένα μοντέλο το οποίο του αποκαλύπτεται μέσα από τον κοσμογονικό μύθο. Σε κάθε πολιτισμό το μοντέλο αυτό απαιτεί προσαρμογές που ανταποκρίνονται στην χωροχρονική έκφραση και εξέλιξη του κάθε πολιτισμού αλλά όπως θα δούμε στην συνέχεια, στην περίπτωση του ελληνικού πολιτισμού απαίτησε ριζικές αλλαγές , μια ολοκληρωτική μεταμόρφωση της εικόνας του κόσμου , της φύσης , της κοινωνίας, του τρόπου ζωής των ανθρώπων. Στον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό βλέπουμε μια τελείως διαφορετική προσαρμογή του μοντέλου ίδρυσης που δεν είναι η ίδια με τους ως τότε πολιτισμούς. Υπάρχει μια ριζική αλλαγή στην νοοτροπία, βλέπουμε την εμφάνιση μιας νέας νοοτροπίας.
Με την γέννηση και την εγκαθίδρυση του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού βλέπουμε το πέρασμα από μία αρχαία εποχή σε μία νέα . Αυτή η αλλαγή είχε ως αποτέλεσμα την μεταμόρφωση των τομέων που συνθέτουν ένα πολιτισμό δηλ. της ΘΡΗΣΚΕΊΑΣ της ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ της ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ και της ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ.
Ο χώρος στην αρχαία Ελλάδατώρα είναι συμμετρικά οργανωμένος γύρω από ένα κέντρο , και δεν σχηματίζει όπως στους θεοκρατικούς πολιτισμούς της Ανατολής , μια πυραμίδα με κορυφή τον βασιλιά , και μια κατιούσα , ιεραρχία αξιών , προνομίων , λειτουργιών αλλά διαγράφεται πάνω στο γεωμετρικό σχήμα του κύκλου .Το σχήμα αυτό επιτρέπει αντιστρεπτές σχέσεις , θεμελιωμένες πάνω στην ισορροπία και στην αμοιβαιότητα ανάμεσα σε ίσους. ΕΙΣ ΜΕΣΟΝ ΤΕΙΘΑΝΑΙ ΤΗΝ ΑΡΧΉΝ Η ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ δηλ του να καταθέτει κανείς την εξουσία στο κέντρο . Το κράτος βαλμένο στην μέση ξεφεύγει από την ιδιοποίηση .
Ο καθένας κυβερνά τον εαυτό του και τους άλλους και συνάμα υπακούει και στον εαυτό του και στους άλλους. Για τους πολίτες μιας πόλης είναι το ίδιο πράγμα να καταθέτουν το κράτος στο κέντρο και να δηλώνουν πως είναι ελεύθεροι από κάθε κυριαρχία.
Μια απάντηση για αυτή την αλλαγή μας δίνει ο Jorge Livranga από την εσωτερική όψη της ιστορίας λέγοντας ότι: ” αυτό που ήθελαν οι σοφοί ήταν μια μετάβαση από τον μυθικό κόσμο και την μυθική νοοτροπία που επικρατούσε στην Νοητική ή Λογική νοοτροπία που θα χαρακτηρίσει την 4η υποφυλή της 5ης δηλ. το πέρασμα από την 3η στην 4η υποφυλή .Από την αστρική χροιά της μυθικόηρωικής νοοτροπίας , στην Νοητική της Κ.Μ της Λογικής νοοτροπίας . Τώρα τα πάντα δεν θα θεμελιώνονται μυθικά με την βούληση του θεού αλλά φιλοσοφικά μέσα από την κατανόηση , την ανάπτυξη της ελευθερίας, και την ικανότητα εκλογής όπως αρμόζει στο Κ.Μ . Σκοπός τη φιλοσοφίας το πέρασμα στο Μάνας.
Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Σε κάθε παραδοσιακό λαό βλέπουμε την ύπαρξη των τελετών προσανατολισμού του χώρου . Με αυτές τις τελετές ο άνθρωποςέδινε νόημα στον χώρο που κατοικούσε ενώνοντας το πάνω με το κάτω την ουράνια αρμονία με την γήινη αρμονία την αόρατη με την ορατή εντάσσοντας την ύπαρξη του στην παγκόσμια κοινωνία μιμούμενος τις κινήσεις του κοσμικού όντος. Με την τελετή του κέντρου ο χώρος ορίζεται .
Όλες οι κατευθύνσεις περνούν από εκεί και τον οριοθετούν. Ο καθ. Φ.Σουαρζ αναφέρει “Το κέντρο δεν είναι μόνο ένα ακίνητο σημείο σχετικό με τον χώρο που δίνει νόημα στους προσανατολισμούς . Είναι επίσης σημείο συνάντησης και γέννησης των κατευθύνσεων του χώρου και ένας μαγικός κόμπος που συνδέει τα αντίθετα. Ενσαρκώνει τον ομφαλό του κόσμου , τον τόπο που συγκεντρώνονται οι ζωτικές και οι γονιμοποιείς δυνάμεις της φύσης”.Στον θρησκευτικό χώρο της αρχαίας Ελλάδος τα σύμβολα του κέντρου και της κίνησης εκφράζονται μέσα από της θεότητες της ΕΣΤΙΑΣ(κέντρο) και του ΕΡΜΗ (κίνηση).Η Εστία είναι εκείνη η θεότητα που έχει τις λιγότερες παραστάσεις από τους άλλους θεούς και στις σπάνιες απεικονίσεις της παριστάνεται μαζί με τον Ερμή. Τους δύο θεούς τους συνδέει μια αμοιβαία φιλία . Αυτή η αμοιβαία φιλία δεν στηρίζεται ούτε και στους δεσμούς γάμου η αίματος ούτε στην προσωπική εξάρτηση.
Ανταποκρίνεται σε μια λειτουργική συγγένεια . Οι δύο θεικές δυνάμεις , αναπτύσσουν η μια πλάι στην άλλη συμπληρωματικές δραστηριότητες . Όπως λέει ο Ομηρικός ύμνος “και οι δύο σας έχετε κατοικία τα σπίτια τα ωραία των ανθρώπων που ζουν στην γη και στην καρδιά σας και ο ένας για τον άλλο φιλία νοιώθει”. Για την θρησκευτική συνείδηση των ελλήνων οι δύο θεότητες συγκροτούν ένα ζεύγος γιατί τοποθετούνται στο ίδιο επίπεδο , η δράση τους αναφέρεται στην ίδια περιοχή του πραγματικού. Η αρχαιότητα της Εστίας ανάγεται στην μυκηναϊκή εποχή και ο χώρος της ήταν στο κέντρο του σπιτιού . Στην μέση του μυκηναϊκού τετράγωνου μεγάρου η Εστία είναι το κέντρο της ανθρώπινής διαμονής .Η Εστία στεριωμένη στο έδαφος ριζώνει το σπίτι στην γη . Η Εστία είναι το σύμβολο της σταθερότητας και της μονιμότητας .
Ο Πλάτων στον Φαίδρο (247α) μας παρουσιάζει την κοσμική πομπή των δώδεκα θεών : δέκα θεότητες πορεύονται ακολουθώντας τον Δία που τις οδηγεί μέσα από την πλάτη του ουρανού. Μονο η Εστίαπαραμένει ακίνητη στο σπίτι ,χωρίς ποτέ να το εγκαταλείπει . Η θεά όντας σταθερό σημείο στο μύθο αποτελεί την αρχή οργάνωσης και προσανατολισμού του ανθρώπινου χώρου για αυτό οι ποιητές και οι φιλόσοφοι θα την θα την ταυτίσουν με την γη ακίνητη στο κέντρο του κόσμου. Η συμπληρωματική θεότητα στον συμβολισμό του χώρου στην αρχαία Ελλάδα είναι ο Ερμής .
Ο Ερμής όπως εμφανίζεται πάνω στην γη κατοικεί στα σπίτια των θνητών ως αγγελιοφόρος ( Ερμής άγγελος )-με αυτό το όνομα τον επικαλούνται στον ύμνο εις Εστίαν-ως περαστικός ταξιδιώτης που έρχεται από μακριά και είναι έτοιμος να ξαναφύγει . Δεν έχει τίποτα το πάγιο το σταθερό ,το μόνιμο , το περιχαρακωμένο , το κλειστό. Μέσα στον χώρο και μέσα στον ανθρώπινο κόσμο , αντιπροσωπεύει την κίνηση , το πέρασμα , την αλλαγή μιας κατάστασης, τις μεταβάσεις , τις επαφές ανάμεσα σε ξένα στοιχεία .Στο σπίτι , η θέση του είναι στην πόρτα που προστατεύει το κατώφλι και αποδιώχνει τους ληστές γιατί και αυτός είναι ληστής. Τον Ερμή τον βρίσκουμε στην είσοδο των πόλεων , στα σύνορα κρατών , στα σταυροδρόμια ,( Ερμής πυλαίος – θυραίος – στροφαίος – τρικέφαλος – τετρακέφαλος) , στους δρόμους δείχνοντας την κατεύθυνση ( Ερμής ενόδιος ) πάνω στους τάφους στις πόρτες δηλ για τον κάτω κόσμο ( Ερμής χθόνιος) . Ο Ερμής είναι μπροστά σε όλες τις συναλλαγές των ανθρώπων ( Ερμής αγοραίος) και στον συναγωνισμό ( Ερμής αγώνιος ) .Οδηγεί τις ψυχές στον άλλο κόσμο ( Ερμής πομπαίος-καταιβάτης- ψυχοπομπός) . Σέρνει των χορό των χαρίτων , φέρνει τις εποχές καθεμιά με την σειρά της .
Όταν μια συζήτηση σταματούσε απότομα έλεγαν ” ήρθε και ο Ερμής” . Κυρίως ήταν μεσολαβητής μεταξύ ανθρώπων και θεών. Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι ο ρόλος της Εστίας είναι ξεκάθαρος και αυστηρά καθορισμένος ,επειδή η ίδια θρονιάζεται για πάντα ακίνητή στο κέντρο και έχει ως αλληλένδετο και αντίθετο με αυτήν πρόσωπο τον γοργοκίνητο θεό που βασιλεύει στον χώρο της κίνησης . Το ζεύγος Ερμής-Εστία εκφράζει στην πολικότητα του την ένταση που παρατηρείται στην αρχική παράσταση του χώρου .
Ο χώρος απαιτεί ένα κέντρο , ένα προνομιακό σταθερό σημείο από όπου μπορεί κανείς να προσανατολίσέι και να καθορίσει κατευθύνσεις . Στο επίπεδο της οικογένειας οι θεότητες αυτές είχαν τον εξής συμβολισμό . Ο οικιακός χώρος , ένας χώρος κλειστός, προστατευόμενος από μια στέγη , υποδηλώνει το θηλυκό(Εστία) . Ο έξω κόσμος το ύπαιθρο υποδηλώνει το αρσενικό. Για την γυναίκα το σπίτι είναι ο χώρος της . Ο άνδρας μέσα στον οίκο αντιπροσωπεύει την φυγόκεντρο δύναμη(Ερμής) . Είναι αυτός που αφήνει τον χώρο της Εστίας για να αντιμετωπίσει τους κόπους και τους κινδύνους, να αποκαταστήσει την επαφή μα τον έξω κόσμο . Στο επίπεδο της πόλης βλέπουμε στο κέντρο τον βωμό της Κοινής Εστίας που τον ονόμαζαν και ομφαλό της πόλης (τον ομφαλό τον Δελφών στην Αρχαία Ελλάδα τον θεωρούσαν έδρα της Εστίας). Όπως ο ομφάλιος λώρος συνδέει το παιδί με την μάνα έτσι και ο ομφαλός τη πόλης συνδέει την πόλη με την ουράνια μητέρα της.
Η Εστία στο κέντρο της πόλης είναι στρογγυλή ενώ ο τετράγωνος Ερμής κινείται στον χώρο της αγοράς, τον χώρο κίνησης και ανταλλαγής ιδεών , εμπειριών , πραγμάτων κ.ο.κ. Η θεά Εστία στην πόλη αναλαμβάνει τον ρόλο της συγκέντρωσης του πλούτου και της διανομής του. Έτσι την θεά την συναντούμε με το όνομα Εστία-ταμία. Η λέξη ταμίας θα χρησιμεύσει για να δηλώσει την διαχείριση των κρατικών χρημάτων ή των ιερών αγαθών ιδιοκτησία των θεών. Ένα παράδειγμα αυτής της ιδιότητας ήταν ότι όταν ένα ζώο διαλεγόταν για θυσία στον θεό προστάτη της πόλης το μετέφεραν στη αγορά και ο κήρυκας ανακοίνωνε δημόσια την τιμή τότε ο ιδιοκτήτης δήλωνε ότι οι συμπολίτες του δεν θα πλήρωναν σε αυτόν το ποσό αλλά στην Εστία.
Η θεά συνδεόταν με τον κλήρο της γης της πόλης , έτσι στην Αθήνα η πρώτη πράξη του άρχοντα -λειτουργού ήταν να διαλαλήσει με τον κήρυκα ότι όσα είχε κάνεις πριν αυτός αναλάβει το αξίωμα του αυτά θα έχει και θα εξουσιάζει ως το τέλος της αρχής του. Η Γη συνδέεται με την Εστία επειδή είναι σύμβολο σταθερότητας. Στην άλλη πλευρά βρίσκεται ο Ερμής ο κύριος των κοπαδιών του κινητού πλούτου της πόλης που βρίσκεται στον χώρο του αγρού , την ποιμενική περιοχή , στα βοσκοτόπια σε αντίθεση με αυτά που ήταν καλλιεργημένα και ήταν σταθερά . Μέσα από τις εκτάσεις του αγρού ο ποιμενικός Ερμής οδηγεί με το μαγικό του ραβδί τα κοπάδια που εξουσιάζει ως θεός των βοσκών . Στην συνέχεια όταν περνάμε στη εποχή της άνθισης του εμπορίου οι Έλληνες στην κίνηση των χρημάτων που αναπαράγονται συνεχεία θα δουν την παλιά αύξηση των κοπαδιών κάνοντας τον Ερμή θεό του εμπορίου.
Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Αυτό που συναντάμε στον Ελληνικό πολιτισμό είναι η ριζικά διαφορετική εικόνα του Κόσμου από την μέχρι τότε εικόνα του κόσμου των παραδοσιακών λαών. Αυτή η αλλαγή δεν συντελέστηκε απότομα από την μία μέρα στην άλλη αλλά μετά από αιώνες συνεχούς μεταμόρφωσης . Γι’ αυτό στην Αρχαία Ελλάδα συναντάμε και τις δύο αντιλήψεις την μαγική και την φιλοσοφική .Tο πέρασμα από την μία στην άλλη ήταν αυτό που δημιούργησε την αλλαγή στην εικόνα του κόσμου.
Έτσι έχουμε από την μία τον Όμηρο και τον Ησίοδο και στην συνέχεια από την άλλη τους Ίωνες φιλοσόφους που είναι εκείνοι που φέρνουν την νέα αντίληψη. Αυτό που συντελέστηκε με τους Ίωνες φιλοσόφους ήταν μια αλλαγή στην παράσταση του χώρου. Αυτή η αλλαγή προκάλεσε μία μεταμόρφωση της ιδέας που είχε ο ίδιος άνθρωπος για τον εαυτό του, την Φύση και το Σύμπαν.
Οι Ίωνες φιλόσοφοι είχαν ως σκοπό τους να παρουσιάσουν στα γραπτά τους , μία θεωρία, μία γενική αντίληψη που μπορεί να εξηγήσει τον κόσμο χωρίς καμία θρησκευτική ανησυχία χωρίς καμία αναφορά σε θεότητες ή ιερουργικές πρακτικές. Αντίθετα οι φυσικοί είχαν συνείδηση ότι σε πολλά σημεία αντιτάσσονται στις παραδοσιακές θρησκευτικές δοξασίες. Βρισκόμαστε μπροστά στο Ιδεώδες της κατανόησης του κόσμου. Αιτιολογούν την διάταξη του σύμπαντος με ένα καθαρά λογικό τρόπο. Θέλουν κάθε άνθρωπος να κατανοήσει με απλά παραδείγματα πως συγκροτήθηκε ο κόσμος. Με την εμφάνιση τους βλέπουμε μια εκλαΐκευση των μυστηρίων της αρχαιότητας . Οι ίδιοι όμως δεν ξεφεύγουν από την δογματική που χαρακτηρίζει την μυθική σκέψη επειδή οι ίδιοι ήταν μυημένοι με μια συσκέκριμένη αποστολή .Αυτά μέχρι τον Πλάτωνα .
Ο Αριστοτέλης είναι ο πρώτος πραγματικά φιλόσοφος. Έτσι από την κοσμογονία του Ησιόδου που βλέπουμε ότι ο κόσμος ήταν ένα τεράστιο πιθάρι που καταλήγει σε ένα στενό λαιμό και από τον οποίο ξεπετάγονται οι ρίζες του κόσμου και ότι μέσα σε αυτόν φυσούν σίφουνες προς όλες τις κατευθύνσεις του χώρου συγκεκριμένα του Χάους και ότι στην συνέχεια ο Ζευς γίνεται βασιλιάς του κόσμου και βουλώνει το στόμιο του πιθαριού έτσι ώστε να μη υπάρχει εισροή του Χάους στον κόσμο τη Τάξης περνάμε στην νέα αντίληψη για τον κόσμο και την προνομιακή θέση που έχει σε αυτή ο κύκλος. Αυτό που χαρακτηρίζει το σύμπαν στην νέα αντίληψη είναι η σφαιρικότητα του η κυκλική του όψη όπως μας δίνεται από τον Αναξίμανδρο.
Για τον Αναξίμανδρο η γη παραμένει ακίνητη στο κέντρο της ουράνιας σφαίρας εξαιτίας της ίσης της απόστασης από όλα τα σημεία της σφαίρας. Τοποθετημένη στο κέντρο τίποτα δεν την εξουσιάζει , τίποτα δεν την κυριαρχεί αντίθετα με τις μυθικές παραδόσεις που η γη εξαρτιόταν από κάτι άλλο που την βαστάζει. Αυτή η μη-κυριαρχία σημαίνει Αυτονομία χαρακτηριστικό της Λογικής νοοτροπίας. Το πάνω, το κάτω, το δεξί , το αριστερό, δεν υπάρχουν μόνα τους αλλά σε σχέση με το κέντρο . Το πάνω και το κάτω δεν είναι μόνο συμμετρικά αλλά και αντιστρεπτά. Αντίληψη που κυριαρχεί μέχρι σήμερα κοιτώντας τον παγκόσμιο χάρτη μίας οποιαδήποτε χώρας την βλέπουμε πάντα στο κέντρο. Η Γη για τον Αναξίμανδρο αναφέρεται ως “υπό μηδενός κρατούμενης” και σημαίνει ότι δεν εξουσιάζεται δεν κυριαρχείται από κανένα όπως η Κοινή Εστία στο κέντρο τη πόλης.
Η γη βρισκόμενη στο κέντρο μπορούμε να πούμε ότι είναι μια μικρογραφία του όλου . Κάθε σημείο του σύμπαντος όποια και να είναι η θέση του είναι αναγκαστικά περιορισμένο και επιμέρους. Μονάχα το άπειρο δεν είναι μερικό. Η γη επειδή είναι το κέντρο είναι “κοινή” για όλα τα σημεία του χώρου και έτσι μπορούμε να πούμε ότι είναι ομόλογη του απείρου. Η Γη η οποία είναι ακίνητη και σταθερή στο κέντρο του κόσμου οι φιλόσοφοι την ονομάζουν Εστία προβάλλοντας στην φύση την εικόνα της ανθρώπινης κοινωνίας με την μορφή που της είχε δώσει η πόλη .Μέσα από τις μεταμορφώσεις του συμβολισμού της Εστίας βλέπουμε πως έγινε το πέρασμα από μια μυθική εικόνα σε μια πολιτική και γεωμετρική. Στην νέα νοοτροπία ο άνθρωπος εκλογικεύει για να συλλάβει την νέα αντίληψη του χώρου που εκφράζεται ταυτόχρονα στην θρησκεία , στην φιλοσοφία ,στην επιστήμη και στην πολιτική.
Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΥ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Η νέα κοσμολογική αντίληψη για την οργάνωση του χώρου είναι στενά συνδεδεμένη όπως θα δούμε και με την οργάνωση του κοινωνικού χώρου στην Αρχαία Ελλάδα στα πλαίσια της Πόλης -Κράτους . Αυτό που βλέπουμε στο πολιτικό επίπεδο είναι ότι η Κοινή Εστία δεν είναι μια οποιαδήποτε Εστία είναι τοποθετημένη στο κέντρο της Πόλης και σε αυτήν κατατίθεται το κράτος για να μην μπορεί να το ιδιοποιηθεί κανείς . Ονομάζεται κοινή γιατί συμβολίζει το σύνολο μιας πολιτικής κοινότητας . Ο όρος κοινά δηλώνει τον πολιτικό τομέα , σημαίνει αυτό που είναι κοινό σε όλους , τις δημόσιες υποθέσεις. Έτσι τίποτα που να ανήκει στον δημόσιο τομέα δεν μπορεί να ρυθμιστεί από ένα μόνο άτομο .
Ανάμεσα σε αυτούς που συγκροτούν την πολιτική κοινότητα όλα τα κοινά πρέπει να γίνονται αντικείμενο δημόσιας συζήτησης . Η πόλη προϋποθέτει μια διαδικασία που αφαιρεί το ιερό χαρακτήρα από την κοινωνική ζωή και την εκλογικεύει. Δεν υπάρχει πια ο βασιλιάς-ιερέας που τηρώντας ένα θρησκευτικό ημερολόγιο κάνει ότι πρέπει να γίνει στο όνομα της ανθρώπινης ομάδας . Τώρα οι ίδιοι οι άνθρωποι παίρνουν στα χέρια τους την “κοινή τύχη” και αυτοί αποφασίζουν μετά από συζήτηση. Οι υποθέσεις της πόλης ρυθμίζονται μετά από δημόσια συζήτηση όπου ο καθένας μπορεί να παρέμβει και για να αναπτύξει τα επιχειρήματα του . Ο λόγός γίνεται το όργανο των δημοσίων συζητήσεων και λόγος η ικανότητα να σκέπτεται κανείς με επιχειρήματα , η ικανότητα που ορίζει τον άνθρωπο ως “πολιτικό όν”.
Αυτή την σημασία που παίρνει ο προφορικός λόγος ως όργανο της πολιτικής ζωής αντιστοιχεί με την κοινωνική αλλαγή της γραφής . Στους λαούς τους μέχρι τότε η βασιλεία ήταν η μορφή διακυβέρνησης του κράτους και η γραφή ήταν προνόμιο των γραφέων μιας συγκεκριμένης κάστας . Την εποχή της πόλης -Κράτους το προνόμιο μιας κάστας γίνεται κοινό για όλους . Αυτό που παρατηρείται με την νέα νοοτροπία είναι ότι πολλά πράγματα περνούν από το χώρο του Εσώτερου στον χώρο του εξωτερισμού. Το κοινό σημείο του συμβολισμού του χώρου που το συναντάμε και στον πολιτικό τομέα είναι ότι και αυτός στηρίζεται στην γεωμετρία του κύκλου. Στον ελληνικό κόσμο είναι που βρίσκουμε το νέο σχέδιο όπου όλα τα δημόσια κτίρια συγκεντρώνονται γύρω από την αγορά . Πολλοί λαοί μέχρι τότε ήταν έμποροι με καλύτερα συστήματα από τους έλληνες αλλά κανείς δεν είχε αγορά . Η προέλευση της αγοράς βρίσκεται στην τάξη των πολεμιστών .
Όταν οι πολεμιστές συγκεντρώνονταν σχημάτιζαν ένα κύκλο . Μέσα στον χώρο δημιουργούταν ένας χώρος δημόσιας συζήτησης. Όταν κάποιος μιλούσε και τελείωνε έβγαινε από το μέσο και τότε έμπαινε κάποιος άλλος και απαντούσε. Η πολεμική σύναξη μετά από κοινωνικοοικονομικές αλλαγές θα γίνει η αγορά της Πόλης. Στο Πολιτικό επίπεδο όλες αυτές τις αλλαγές τις βλέπουμε να εκφράζονται με ολοκληρωμένο τρόπο στο πολίτευμα του Κλεισθένη του Αθηναίου . Οι μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη προκάλεσαν βαθιά μεταμόρφωση στην οργάνωση του χώρου αλλά και του χρόνου. Πρώτα η πόλη οργανώνεται με βάση την εδαφική αρχή και όχι των αριστοκρατικών γενών . Η πόλη προβάλλεται πάνω στον χώρο , Φυλές και δήμοι προβάλλονται πάνω στο έδαφός. ¨όλα προσανατολισμένα προς ένα κέντρο την κοινή Εστία.
Η Κοινή Εστία δίνει ένα νέο θρησκευτικό πλαίσιο αλλά πρόκειται πια για πολιτική. Ένας συγκερασμός του μαγικού και του λογικού. Όλα τα αξιώματα έχουν ένα θρησκευτικό χαρακτήρα . Ο θεσμός των Ιερατείων των Φυλών ανάγονται στο Κλεισθένη που κληρωνόταν ετησίως από το σύνολο των Φυλών . Το ίδιο σύστημα που υπάρχει και σήμερα αλλά δεν έχει κανένα θρησκευτικό υπόβαθρο. Αυτές οι τομές είχαν σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη της Φιλοσοφίας αλλά και της Σοφιστικής. Σπάζοντας συνήθειες της σκέψης ριζωμένες στη θρησκεία υιοθετεί τον αριθμό 10 αντί του 12 (Δώδεκα μήνες , δώδεκα θεοί κ.ο.κ) Η χρήση του δεκαδικού συστήματος έγινε κυρίως για την εξάπλωση του εμπορίου και του νομίσματος για την καταγραφή των λογαριασμών. Μια εξήγηση για αυτό είναι ότι με την εξωτερίκευση της γραφής έρχεται στον δημόσιο χώρο αυτό το σύστημα αρίθμησης που ήταν για καθορισμένη χρήση και είχε πολιτικό και όχι θρησκευτικό χαρακτήρα .
Ένας καθαρός διαχωρισμός του εξωτερικού και του εσωτερικού χώρου . Πίσω όμως από όλες αυτές τις μεταρρυθμίσεις κρύβεται το Μαντείο των Δελφών . Επειδή ήταν αυτό που όρισε τον Κλεισθένη και αυτό που όρισε τον Ήρωα-προστάτη της κάθε φυλής στην αρχαία Αθήνα. Επίσης το Μαντείο συνδέεται και με την αποικιακή εξάπλωση των ελλήνων. Ο ίδιος ο Αναξίμανδρος ήταν επικεφαλής μίας αποικίας Μιλησίων στην Απολλωνία του Πόντου. Έτσι ερχόμαστε στην αρχή στα λόγια του Χ.Α.Λ που μας λέει ότι όλα αυτά έγιναν κάτω από την καθοδήγηση του Εσώτερου χώρου , του χώρου των Σοφών.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Με τον ελληνικό πολιτισμό έχουμε την εγκαθίδρυση μιας νέας νοοτροπίας , που επεκτείνεται σε όλα τα επίπεδα του χώρου , την εμφάνιση ενός νέου ανθρώπου. Παρατηρείται η τάση προς το συγκεκριμένο, το μορφικό ,το γεωμετρικό ,το ρεαλιστικό. Συμπέρασμα είναι ότι ο Ελληνικός Πολιτισμός ήταν ένας πολιτισμός-μεντεσές που μας δείχνει το πέρασμα από την Μαγική εποχή στην ορθολογική.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Ι) Η ΝΕΑ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ-FERNAND SCHWARZ
II) ΜΥΘΟΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ- JEAN-PIERRE VERNANT
III) ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ-ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ- J.A.L
nea-acropoli
