Μεγάλο Επιτύμβιο μνημείο,( 350-330 π.χ) -Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ

Μια γυναίκα που έχασε τη ζωή της στη γέννα, δεξιώνεται καθισμένη σε δίφρο (ευτελές κάθισμα), τον σύζυγό της που στέκεται όρθιος. Πίσω της βρίσκεται με θεραπαινίδα που κρατάει το νεογέννητο παιδί της. Το έργο συμπληρώνει η θλιμμένη μητέρα της, που βρίσκεται στο βάθος. 350-330 π.Χ Βρέθηκε στην οδό Πειραιώς και βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά.

ΓΛΥΠΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ AΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ (Θέρος, Δήμητρα)

Tίτλος έργου: Θέρος - Δήμητρα
Θέση: Ελευθερίου Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) & Κριεζώτου (κτίριο πρώην Αγροτικής Τράπεζας)
Έτος Κατασκευής: 1987
Υλικό Κατασκευής: Μάρμαρο
Καλλιτέχνης: Νέλλα Γκόλαντα

Πώς βγήκε η φράση "Χρωστάει τα μαλλιά της κεφαλής του"

Ο Έλληνας είναι τόσο συνηθισμένος στη σκληρή φορολογία όσο και στη φοροδιαφυγή.

 Άλλωστε επί Τουρκοκρατίας πλήρωνε ακόμη και «τα μαλλιά της κεφαλής του». Οι εκδοχές για το πώς βγήκε αυτή η έκφραση είναι πολλές και εξίσου πειστικές!
Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, ο ραγιάς υποχρεωνόταν να πληρώσει ένα ευφάνταστο και υπερβολικό φόρο που σχετιζόταν με το μήκος των μαλλιών του. Όσο μακρύτερα τα μαλλιά, τόσο ψηλότερος λέγεται ότι ήταν ο φόρος.

Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΜΑΣ ΤΟ ... ΜΕΛΛΟΝ ΜΑΣ - Αρίσταρχος ο Σάμιος

- Είναι ο πρώτος καταγεγραμμένος άνθρωπος ο οποίος πρότεινε ηλιοκεντρικό μοντέλο του ηλιακού συστήματος.

 

«Ως κινών την του κόσμου εστίαν και ταράσσων ούτω την των Ολυμπίων ηρεμίαν..»

Με τα λόγια αυτά ο Κλεάνθης κατηγόρησε τον Αρίσταρχο για διάπραξη ύβρης κατά των Ολυμπίων θεών και ο γεννημένος στη Σάμο αστρονόμος αναγκάστηκε να βρει καταφύγιο στην Αλεξάνδρεια ώστε να αποφύγει την θανατική ποινή.. Ο Αρίσταρχος γεννήθηκε στη Σάμο περίπου το 310 π.Χ και πέθανε στην Αλεξάνδρεια μεταξύ των ετών 250-230 π.Χ. Γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για τα έργα του παρά για την ζωή του: παρακολουθούσε μαθήματα στη σχολή του Αριστοτέλη στην Αθήνα όπου είχε δάσκαλο τον φιλόσοφο Στράτων, ανέπτυξε θεωρίες στα μαθηματικά αλλά κυρίως στην αστρονομία όπου θεωρείται ο θεμελιωτής της ως επιστήμη.

 Ήταν ένας από τους ενδοξότερους επιστήμονες της αλεξανδρινής περιόδου αφού οι έρευνές του είχαν βάση τη λογική σκέψη και όχι τις θρησκευτικές δοξασίες αντίθετα με τις μέχρι τότε μελέτες άλλων επιστημόνων, αυτός ήταν και ο λόγος που τον ανάγκασε να μεταναστεύσει για την Αλεξάνδρεια. Ο Αρίσταρχος πήγε κόντρα στους τότε καιρούς και διατύπωσε θεωρίες αδιανόητες για την εποχή του, ζητήθηκε η καταδίκη του ως άθεος και κανένας από τους σύγχρονους ή μεταγενέστερούς του επιστήμονες δεν στάθηκε σύμμαχός του στην αναζήτηση ενός πραγματικά αληθινού κοσμολογικού μοντέλου. Αντίθετα απομονώθηκε ιδεολογικά και δέχτηκε πυρά από το κατεστημένο της εποχής του, μονάχα ο Σέλευκος από τη Βαβυλώνα έναν αιώνα μετά προσπάθησε να επαναφέρει το πλανητικό μοντέλο που είχε προτείνει ο Αρίσταρχος αλλά και η δεύτερη αυτή προσπάθεια δεν επέφερε κανένα αποτέλεσμα.

 

Μελέτη του Αρίσταρχου περί μεγέθους της γης, του ήλιου και της σελήνης (αντίγραφο του 10ου αι.)

 Ο Αρίσταρχος ήρθε σε αντίθεση με την γεωκεντρική θεωρία (η Γη βρίσκεται στο κέντρο του σύμπαντος) που υποστηριζόταν ως τότε και τοποθέτησε την κοσμική θέση της Γης και των υπολοίπων πλανητών σε αέναες ανεξάρτητες κυκλικές κινήσεις γύρω από τον Ήλιο. Πιο συγκεκριμένα ισχυρίστηκε ότι ο Ήλιος και όλοι οι απλανείς αστέρες παραμένουν διαρκώς ακίνητοι ενώ η Γη, την οποία τοποθέτησε σωστά ως τον τρίτο πλανήτη από τον Ήλιο, κάνει τόσο μια ετήσια περιστροφή γύρω από αυτόν όσο και μια ημερήσια περιστροφή περί τον άξονά της.

Ακόμα, σύμφωνα με την «ηλιοκεντρική θεωρία», ο Αρίσταρχος απέδειξε ότι η διάμετρος του Ήλιου είναι μεταξύ 18 έως 20 φορές μεγαλύτερη της διαμέτρου της Γης και υπέθεσε ότι οι πλανήτες διαγράφουν τις τροχιές τους γύρω του, αλλά μέσα στη σφαίρα των απλανών αστέρων, η οποία είναι τόσο μεγάλη, ώστε ο λόγος της διαμέτρου της Γης προς τη διάμετρο του «Σύμπαντος» να είναι ίσος με το λόγο της διαμέτρου της τροχιάς της Γης προς τη διάμετρο της σφαίρας των απλανών αστέρων. Συγκρίνοντας, δηλαδή, τις αποστάσεις των απλανών αστέρων προς τη διάμετρο της τροχιάς της Γης, βρήκε ότι η τελευταία είναι τόσο μικρή, ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ως σημείο.

 Σύμφωνα με τον Μαθηματικό Ε. Σπανδάγο στις προθέσεις του Αρίσταρχου ήταν να υπογραμμίσει ότι η σφαίρα των απλανών αστέρων είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερη από τη σφαίρα που περιέχει την τροχιά της Γης, γεγονός απαραίτητο για να συμφιλιωθεί η προφανής ακινησία των σταθερών αστέρων με την κίνηση της Γης.

ΜΑΡΜΑΡΙΝΑ ΓΛΥΠΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ -ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ

Τίτλος έργου: Ο ανδριάντας του Ρήγα Φεραίου
Θέση: Προαύλιος χώρος Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημίου 30
Έτος Κατασκευής: 1871
Υλικό Κατασκευής: Μάρμαρο
Καλλιτέχνης: Ιωάννης Κόσσος

Mάρκος Bαμβακάρης: Aυτοβιογραφία

3 ~

Tράβηξε η καρδιά μου να γράψω την ιστορία μου. Θέλω να την ιδώ γραμμένη και να τη διαβάσω απ’ την αρχή ώς το τέλος σα να ήταν κάποιου άλλου. Πιστεύω πως έτσι θα ξεθυμάνει το φούσκωμα της καρδιάς που μου σταλάξανε τόσα πολλά και διάφορα, τέτοια που ο καθένας δεν θα ήθελε να τα ’χει στη δική του την ιστορία. Έχω σκοπό να δημοσιέψω κιόλας την ιστορία μου.

H χριστιανή που μου κάνει το γραμματικό λέει πως οι πρώτοι χριστιανοί ξεμολογιόντουσαν δυνατά, μπρος σε όλο τον κόσμο, κι όλος ο λαός τούς συγχωρούσε και ξαλάφρωναν για καλά. Όμως τώρα ο κόσμος είναι χαλασμένος και ξέρω πως σήμερα θα βρεθούνε πολλοί που θα σκεφτούνε πως έπρεπε να ντραπώ να ομολογήσω πολλά πράγματα. Eγώ θα πάρω το θάρρος τούς τέτοιους να μην τους λογαριάσω. O άνθρωπος, για να λέγεται αληθινός άνθρωπος, πρέπει να μπορεί νά ’ρθει και στη θέση του άλλου, του ομοίου του. Γιατί απ’ όσα θα σας πω και τα παθήματα και τα φταιξίματα ίδια είναι. Kαι τα φταιξίματα είναι κι αυτά παθήματα.

Δεν εγεννήθηκα κακός ούτε σκέφτηκα ποτές μου να φχαριστηθώ άμα λυπηθεί ο άλλος. Δεν εγεννήθηκα κακός, ούτε για να ζήσω τη ζωή μου όπως την έζησα. Kαι γι’ αυτό παίρνω το θάρρος να εκθέσω τα αμαρτήματά μου στον κόσμο. Σε έναν κόσμο που εγώ πρώτος τού τραγούδησα τις χαρές και τις λύπες του, τα πλούτη και τη φτώχεια του, την ορφάνια του και την ξενιτιά του.

Βάσω Κατράκη (1914-1988)

Βάσω Κατράκη (1914-1988) υπήρξε, αδιαμφισβήτητα, η σημαντικότερη Ελληνίδα καλλιτέχνις που έδωσε νέα πνοή στη χαρακτική τέχνη. Η δημιουργία της καταξιώθηκε μέσα από διεθνείς διακρίσεις και βραβεία και λειτουργεί ως παράδειγμα συνεχούς αναζήτησης και πειραματισμού.

Γεννήθηκε το καλοκαίρι του 1914 στο Αιτωλικό και έζησε σε ένα σπίτι δίπλα στη θάλασσα με τα τέσσερα αδέλφια και τους γονείς της. Εκείνοι ήταν που της μετέδωσαν την αγάπη για τις τέχνες, καθώς ο πατέρας της, Γιώργος Λεονάρδος, ήταν «προικισμένος καλλιτέχνης», ενώ η μητέρα της «περίφημη υφάντρα».

Στα δεκαεπτά της ξαφνικά συνειδητοποίησε και αποφάσισε ότι θέλει να γίνει ζωγράφος, καθώς, όπως η ίδια χαρακτηριστικά σημείωνε, «Μ’ άρεσε πολύ το διάβασμα και πιο πολύ η ποίηση. Κοντά στ’ αδέλφια μου ζωγράφιζα κι εγώ. Κρυφά ονειρευόμουνα να γίνω ζωγράφος, μα μου φαινότανε τόσο άπιαστα μεγάλο, που δεν μπορούσε λογικά να χωρέσει το μυαλό μου. Ό,τι έβλεπα έλεγα: “Εγώ αυτό μπορώ να το κάνω”. Και πολλές φορές έβαζα τον εαυτό μου σε δοκιμασία. Δεν ήξερα ότι άλλο πράμα ήταν η τέχνη. Και μια μέρα σφηνώθηκε ξαφνικά στο μυαλό μου ένα ερώτημα “Kι αν γίνω ζωγράφος;” Χίλιες καμπάνες χτυπήσανε μέσα μου κι έχασα τον κόσμο. Από τότε δεν είχα τίποτε άλλο στο μυαλό μου νύχτα μέρα…».

ΓΛΥΠΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ.(Θνήσκων Πολεμιστής)

Τίτλος: Θνήσκων Πολεμιστής
Θέση: Σταθμός Εθνική Άμυνα (Αποβάθρα του σταθμού)
Έτος Κατασκευής: 1971
Υλικό Κατασκευής: Χαλκός
Καλλιτέχνης: Δημήτρης Καλαμάρας

Στα πλαίσια αναμόρφωσης του Μετρό της Αθήνας, η εταιρεία «Αττικό Μετρό», συγκροτώντας Επιτροπή Αισθητικής Πλαισίωσης, ανέλαβε την τοποθέτηση έργων τέχνης στους σταθμούς του σιδηροδρόμου, έχοντας ως στόχο, τόσο την αισθητική αναβάθμιση όσο και την προβολή των εν ζωή Ελλήνων δημιουργών της γενιάς του 1930 και 1960. Τα έργα είναι κυρίως μνημειακών διαστάσεων και αναφέρονται σε θεματικές ενότητες που έχουν άμεση σχέση με την ιστορία της πόλης ή της περιοχής.

 

Στον σταθμό της Εθνικής Άμυνας, ένα από τα γλυπτά του διακόσμου της αποβάθρας είναι ο «θνήσκων πολεμιστής» του Δημήτρη Καλαμάρα. Πρόκειται για ένα χάλκινο γλυπτό, που στήθηκε στον εν λόγω σταθμό ως φόρος τιμής στον Άγνωστο Στρατιώτη. Αρχικά είχε τοποθετηθεί στην πλατεία της Φλώρινας (1971).

ΓΛΥΠΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ- Χριστόφορος Νέζερ

Τίτλος: Χριστόφορος Νέζερ Θέση: Πλατεία Νέζερ (Βασιλέως Αλεξάνδρου & Νηρηίδων), Ιλίσια Έτος Κατασκευής: 1972 Υλικό Κατασκευής: Ορείχαλκος Καλλιτέχνης: Λουκία Γεωργαντή

Ο ηθοποιός Χριστόφορος Νέζερ αποδίδεται σε ορειχάλκινη προτομή μ’ ένα μειδίαμα στα χείλη. Η μορφή εδράζεται σε βάση ακατέργαστου λίθου που στην αριστερή πλευρά φέρει ορειχάλκινη διακόσμηση φυλλώματος.

Στην αριστερή πλευρά αναγράφεται το όνομα της γλύπτριας:

ΛΟΥΚΙΑ ΓΕΩΡΓΑΝΤΗ.

Στην δεξιά πλευρά της βάσης υπάρχει το όνομα του χορηγού και το έτος τοποθέτησης:

Ο ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΕΣΤΗΣΕΝ 1972.

Στην πρόσοψη της βάσης υπάρχει η επιγραφή με το ονοματεπώνυμο του ηθοποιού: ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΝΕΖΕΡ, η οποία διακρίνεται με δυσκολία.

Τα αποκαλυπτήρια της μνημειακής αυτής σύνθεσης έγιναν στις 22 Ιανουαρίου 1973, επί δημαρχίας Δ. Ρίτσου.