 | |
| Ictinus |
Για τον μεγάλο αυτόν αρχιτέκτονα του Παρθενώνα, ελάχιστα
πράγματα μας είναι γνωστά. Δεν γνωρίζουμε τίποτα για την καταγωγή και την
οικογένειά του ούτε είμαστε σε θέση να χρονολογήσουμε τη γέννηση ή τον θάνατό
του.
Όσες πληροφορίες διαθέτουμε προέρχονται από τον Στράβωνα,
τον Παυσανία και τον Πλούταρχο. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες τους, ο Ικτίνος ήταν
στενός φίλος του Φειδία με τον οποίο συνεργάστηκε στην κατασκευή των έργων της
Ακρόπολης και ο αρχιτέκτονας του Ναού του Απόλλωνα στις Βάσσες. Αναφέρεται και ως
ο κατασκευαστής του Τελεστηρίου της Δήμητρας στην Ελευσίνα.
Ο Βιτρούβιος επίσης, μας πληροφορεί πως συνέγραψε μια
τεχνική μελέτη με τίτλο: "Για τον δωρικό ναό της Αθηνάς στην Αθήνα".
Έφυγε από την Αθήνα μετά την ολοκλήρωση του Παρθενώνα και
εγκαταστάθηκε στην Αρκαδία, γύρω στο 430 π.Χ για επαγγελματικούς λόγους, καθώς
του είχε αναταθεί να ολοκληρώσει την κατασκευή του ναού του Απόλλωνα στις
Βάσσες, που πιθανότατα είχε ξεκινήσει παλαιότερα από άλλον αρχιτέκτονα.
Σοφοκλής - Ο Φιλαθηναίος.
 |
| ΣΟΦΟΚΛΗΣ |
Ο τύμβος στους πρόποδες της Πάρνηθας. Ίσως ο τάφος του
Σοφοκλή
Εκτός από την προσφορά του στην τραγική ποίηση, ο Σοφοκλής
υπηρέτησε την πόλη του αναλαμβάνοντας πρόθυμα δημόσια αξιώματα. Ελληνοταμίας το
443 πΧ, διοικητής του στόλου μαζί με τον Περικλή το 440 πΧ εναντίον της Σάμου,
στρατηγός το 428 πΧ μαζί με τον Θουκυδίδη (τον πολιτικό) και μέλος της
ολιγαρχικής κυβέρνησης του 413 π.Χ.
Ανέλαβε επίσης θρησκευτικά αξιώματα, κατά τη διάρκεια των
οποίων συμμετείχε στην εισαγωγή της λατρείας του Ασκληπειού στην Αθήνα. Όπως και
ο Σωκράτης, δεν έφυγε ποτέ από την πόλη παρά μόνο όταν χρειάστηκε να πολεμήσει
και ονομάστηκε γι'αυτό "Φιλαθηναίος". Η δράση του αυτή του είχε
εξασφαλίσει την εύνοια του αθηναϊκού κοινού, που ανταποκρίθηκε πολύ θερμά στις
ποιητικές του δημιουργίες.
Η μοναδική δίκη που εμπλέκει το όνομα του Σοφοκλή, είναι μια
μαρτυρία ενός Σάτυρου, του οποίου οι πληροφορίες κρίνονται γενικά αναξιόπιστες
(βλέπε και Ευριπίδη). Αυτός αναφέρει, πως ο γιος του ποιητή, ο Ιοφών.
κατηγόρησε τον πατέρα του πως έδειχνε υπερβολική εύνοια σε έναν εγγονό του, γιο
του Αρίστωνα που ήταν εξώγαμο τέκνο. Ακόμα και αν δεχτούμε το περιστατικό ως
αληθές, δεν θα μπορούσε ποτέ μια τέτοια κατηγορία να θέσει τον Σοφοκλή υπό
απαγόρευση.
Τρεις διαφορετικές αιτίες θανάτου έχουν διασωθεί στη
γραμματεία. Η πρώτη λέει πως πνίγηκε με μια ρόγα σταφύλι, η δεύτερη πως πέθανε
από ασφυξία προσπαθώντας να απαγγείλει ένα μεγάλο κομμάτι από την
"Αντιγόνη", χωρίς ανάσα και η τρίτη πως πέθανε από υπερβολική
συγκίνηση, όταν του ανήγγειλαν ακόμα μία θεατρική νίκη.
Ο τόπος ταφής του είναι ίσως ο τύμβος που βρίσκεται στους
πρόποδες της Πάρνηθας, στον παλαιό δρόμο προς Δεκέλεια, που ήταν ο τόπος
καταγωγής του.
. Ευριπίδης - Ο διαφωτιστής των Αθηνών στην αυλή του Αρχέλαου.
Αντίθετα με τον Σοφοκλή, ο Ευριπίδης δεν ασχολήθηκε με τα
δημόσια. Η πολιτική του τοποθέτηση γίνεται μέσα από τα έργα του, συχνά με τρόπο
που ξενίζει τους θεατές της εποχής του. Δεν κρύβει τον θαυμασμό του για την
μεσαία τάξη ούτε την αντιπάθειά του για τον ευμετάβλητο όχλο, που άγεται και
φέρεται από πονηρούς δημαγωγούς. Αυτό, σε συνδυασμό με την τάση του για
απομόνωση και τον κάπως μελαγχολικό του χαρακτήρα, δεν τον έκανε ιδιαίτερα
συμπαθἠ στο κοινό. Σε όλη τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του κέρδισε το πρώτο
βραβείο μόνο 4 φορές! Η μεγάλη αναγνώριση ήρθε μετά τον θάνατό του.
Υπάρχει μιά αναφορά, από τον αναξιόπιστο βιογράφο Σάτυρο,
πως ο Κλέων κατηγόρησε τον Ευριπίδη για ασέβεια, πληροφορία που δεν
διασταυρώνεται από άλλη πηγή. Ο Αριστοτέλης μας λέει για μια δίκη, στην οποία ο
Σοφοκλής στρέφεται εναντίον κάποιου Υγιαίνοντα για ζήτημα που σχετιζόταν με
λειτουργία (χορηγία θεατρικής παράστασης) και σύμφωνα με το νόμο περί
αντιδόσεως.Υπάρχει μια πιθανότητα, ο κατηγορούμενος να εκμεταλλεύτηκε την
αντιπάθεια που είχε προκαλέσει ο Ευριπίδης και να τον παρουσίασε ως άθεο, με
σκοπό να μειώσει την αξιοπιστία του.
Καμία άλλη νομική διαδικασία σχετική με τον Ευριπίδη δεν
αναφέρεται πουθενά. Ούτε δίωξη ούτε καταδίκη.
Έφυγε από την Αθήνα και εγκαταστάθηκε στην Πέλλα ως
προσκεκλημένος του βασιλιά Αρχέλαου, στην αυλή του οποίου συνέχισε να γράφει
τραγωδίες. Εκεί έγραψε την "Ιφιγένεια εν Αυλίδι", τις "Βάκχες" και τον χαμένο
"Αρχέλαο". Εκεί πέρασε τα υπόλοιπα χρόνια του και πέθανε το 406 πΧ,
σύμφωνα με την παράδοση, από επίθεση άγριων σκύλων.
Για να τον τιμήσουν οι Αθηναίοι, έφτιαξαν ένα κενοτάφιο στο
δρόμο προς τον Πειραιά, που φέρει επίγραμμα του Θουκυδίδη:
"Μνᾶμα μὲν Ἑλλὰς ἅπασ᾽ Εὐριπίδου, ὀστέα δ᾽ ἴσχει
γῆ Μακεδών, ἧιπερ δέξατο τέρμα βίου.
πατρὶς δ᾽ Ἑλλάδος Ἑλλάς, Ἀθῆναι· πλεῖστα δὲ Μούσαις
τέρψας ἐκ πολλῶν καὶ τὸν ἔπαινον ἔχει."