Το πρώτο Φαρμακείο του Πειραιά (Ερνέστο Ορλάνδο)

Τα πρώτα φαρμακεία στο ανεξάρτητο πλέον ελληνικό κράτος δεν πωλούσαν απλά φάρμακα αλλά όπως δηλώνει και ο τίτλος "Φαρμακοποιός", ποιούσαν τα φάρμακα δηλαδή τα έφτιαχναν.

Ο Φαρμακοποιός λάμβανε εγγράφως τις οδηγίες του γιατρού (εάν υπήρχε αυτή η πολυτέλεια) και ρίχνοντας τα σκευάσματα σε ένα γουδί παρασκεύαζε τα φάρμακα. Επειδή όμως το πιο συνηθισμένο ήταν να μην υπάρχει γιατρός, ο φαρμακοποιός από μόνος του και με την πείρα που είχε "έκανε την διάγνωση" και παρασκεύαζε το γιατρικό. Η εικόνα του φαρμακοποιού με το γουδί το χέρι να "χτυπάει" σκόνες με σκοπό την ανάμιξή τους ήταν τόσο έντονη που ο λαός του κόλλησε και το παρατσούκλι "φαρμακοτρίφτης".

Εκτός από αυτό εντός του φαρμακείου εκείνης της εποχής γίνονταν και οι εξετάσεις ούρων, αίματος και εκκριμάτων ενώ ήταν σύνηθες να γίνονται και απολυμάνσεις και ταριχεύσεις νεκρών προς μεταφορά. Ως καταστήματα λοιπόν ήταν μεγάλα με πολύ προσωπικό και διέθεταν πόρους.

Στα φαρμακεία την εποχή εκείνη γίνονταν και ταριχεύσεις νεκρών. Είναι γνωστό ότι στο πρώτο φαρμακείο στην τότε πρωτεύουσα της Ελλάδας Ναύπλιο που δημιουργήθηκε το 1828 ταριχεύθηκε ο Ιωάννης Καποδίστριας

Επίσης κάθε φορά που ανακαλύπτονταν νέο παρασκεύασμα προέβαιναν σε διαφήμιση στον ημερήσιο τύπο περί αυτού. Ήταν συχνό φαινόμενο η διαφήμιση όπως "στο φαρμακείο μας παρασκευάζουμε κινίνη" (ανακαλύφτηκε το 1820), ατροπίνη (1833), χλωροφόρμιο (1847), ασπιρίνη (1893) κ.ο.κ.

Διαφήμιση φαρμάκου για την ανικανότητα από το φαρμακείο του Αλεξίου 

Στην Αθήνα τα πρώτα φαρμακεία εμφανίστηκαν για κάποιον ανεξήγητο λόγο στα ισόγεια των ξενοδοχείων, ενώ μέχρι το 1900 φαίνεται πως λειτουργούν περισσότερα από δέκα φαρμακεία πέριξ της πλατείας Ομονοίας.

Το γνωστό φαρμακείο του Μαρινόπουλου στην Αθήνα, επίσημου προμηθευτού της Βασιλικής Αυλής (Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ 1903)

Στον Πειραιά βρισκόμαστε γύρω στο 1835 ημερομηνία κατά την οποία ο Πειραιάς έγινε Δήμος. Μέχρι τότε οι Πειραιώτες πήγαιναν σε Βαυαρό Στρατιωτικό Φαρμακοποιό, ο οποίος ήταν ένας από τους πολλούς Βαυαρούς που ακολούθησαν τον Όθωνα στην Ελλάδα. Το πρόβλημα με τον συγκεκριμένο Βαυαρό όμως ήταν ότι δεν γνώριζε ελληνικά, με αποτέλεσμα δεν καταλάβαινε τι είδους φάρμακα ήθελε ο καθένας. Πολλοί άνθρωποι την εποχή εκείνη έχασαν τη ζωή τους από λανθασμένη "συνταγή" ή παρερμηνεία. 

Στις 14 Απριλίου του 1836 δημιουργείται το πρώτο φαρμακείο στον Πειραιά. Η σχετική άδεια από τον Δήμο δόθηκε στον Ερνέστο Ορλάνδο. Ο ίδιος διατηρούσε μέχρι τότε ήδη φαρμακείο στην Αθήνα και έλαβε  την απόφαση να επεκταθεί και στον Πειραιά βλέποντας την ταχεία ανάπτυξη της πόλης.
Με το υπ΄ αριθμ. 171/14 Απριλίου 1836 έγγραφο ο τότε Δήμαρχος Πειραιά Κυριάκος Σερφιώτης, ουσιαστικά κάλεσε τον Ορλάνδο να ιδρύσει Φαρμακείο στην πόλη. Με την ίδια ημερομηνία στέλνει άλλη επιστολή στον επαρχιακό Διευθυντή Αττικής γράφοντάς του: "Κύριος σκοπός μας είνε με τον ένα και άλλον τρόπον να εκλύσωμεν τους ανθρώπους δια να κατοικήσωσιν εις την πόλιν μας", πράγμα το οποίο θα διευκόλυνε κατά την γνώμη του, "εάν θα γλίτωναν οι κάτοικοι από τα δηλητήρια", όπως γράφει, του υπάρχοντος Βαυαρού στρατιωτικού φαρμακοποιού, αφού "μη γνωρίζοντος παντελώς την διάλεκτό μας για να συνδιαλεχθεί μετ΄ αυτού ο θέλων αγοράσει φάρμακα".

Ο πειραϊκός λαός χάρηκε γιατί επιτέλους κάποιος θα μιλούσε ελληνικά, θα διάβαζε τις συνταγές και θα τους έδινε οδηγίες στα ελληνικά.

Στηθοσκόπια της εποχής. Τα φαρμακεία εκτός από την παρασκευή φαρμάκων αποτελούσαν στην ουσία και σταθμούς πρώτων βοηθειών καθώς και εξεταστικά κέντρα

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το πρώτο αυτό φαρμακείο βρίσκονταν επί της Οδού Φιλελλήνων στο ύψος της Τερψιθέας. Ο Ορλάνδο διατηρούσε οικία επί της Λεωφόρου Σωκράτους (σημερινή Ηρώων Πολυτεχνείου) επίσης κοντά στην Τερψιθέα και συνήθιζε να συχνάζει στο καφενείο του Βρυώνη (καφενείο που βρίσκονταν στον ισόγειο χώρο του ενός από τα δύο ακίνητα που διατηρούσε στην κατοχή του ο τροφοδότης του Ρώσικου Στόλου Βρυώνης από  τον οποίο έλαβε και την ονομασία η περιοχή Βρυώνη).

Την τοποθεσία για την ύπαρξη του Φαρμακείου στην οδό Φιλελλήνων την γνωρίζουμε από φόνο που έλαβε χώρα μπροστά στο φαρμακείο το 1900 με αποτέλεσμα να έχει καταγραφεί η ύπαρξη του φαρμακείου χωρίς όμως να αναφέρεται ο ακριβής αριθμός του, παρά μόνο ότι βρίσκονταν πλησίον της πλατείας Τερψιθέας. 

Διαμαρτυρία φαρμακοποιών Πειραιά στον ημερήσιο τύπο για την ύπαρξη πληθώρας φαρμακείων στην πόλη (Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ το 1900)

Εφημερίδα ΣΚΡΙΠ (1900)

Ο Ερνέστο Ορλάνδος λοιπόν ήταν ο πρώτος  φαρμακοποιός στον Πειραιά, ενώ στην συνέχεια παρέλαβε τα σκήπτρα ο υιός του Γεώργιος Ορλάνδος.  

Ο φαρμακοποιός Πειραιώς Γεώργιος Ορλάνδος το 1897 φαίνεται να κάνει δωρεά στον Σκοπευτικό Σύλλογο Πειραιώς

Το νεοκλασικό κτήριο ιδιοκτησίας Φαρμακευτικού Συλλόγου Πειραιά βρίσκεται στην συμβολή των οδών Υψηλάντου και Ελευθερίου Βενιζέλου

 

 

newsn