 |
| Προσθήκη λεζάντας |
TOY ΠΑΝΤΕΛΗ ΤΣΑΒΑΛΟΥ*
Τα αγγεία περιέχουν μια εικονογραφία που την συναντά κανείς ευρύτατα στην αρχαιότητα. Ένα αγγείο δεν προοριζόταν για αισθητική απόλαυση. Η αισθητική απόλαυση προκύπτει από την δευτερεύουσα λειτουργία του. Η κύρια αποστολή ενός αγγείου ήταν χρηστική. Ήταν δηλαδή ένα χρηστικό αντικείμενο. Οι άνθρωποι της αρχαιότητας χρησιμοποιούσαν τα αγγεία για συγκεκριμένους λόγους της καθημερινής ζωής. Η καθημερινότητά τους ήταν κατακλυσμένη από εικόνες σε αγγεία. Αυτό που έλεγε η Claude Berard μιλώντας για μια Πόλη των Εικόνων (a City of Images) είναι ακριβώς αυτό το πράγμα. Ήταν δηλαδή μια πόλη όπου εγώ, ο πολίτης, βομβαρδιζόμουν διαρκώς από εικόνες, και στην προσπάθειά μου να τις αποκρυπτογραφώ, συγκροτούσα σιγά-σιγά ένα εννοιολογικό σύμπαν — συλλογικό και ατομικό.
Αυτό το σύνολο από αγγεία, κανάτια, υδρίες, αμφορείς, κάνθαρους, κρατήρες, κύλικες, σκύφους, πελίκες, όλα αυτά τα αντικείμενα δηλαδή που με περιτριγύριζαν σε όλη μου την ζωή, απεικόνιζαν διάφορα θέματα, τα οποία κατά κύριον λόγο ήταν μυθολογικού περιεχομένου. Η μυθολογία λειτουργούσε ως μεταφορά, ως μεταφορικό πλαίσιο, για να μπορέσω να μαθαίνω πράγματα για την ζωή. Διότι αν προσπαθούσα να μιλήσω για την ίδια την ζωή, τότε εξατομίκευα και εξειδίκευα το θέμα μου. Αν όμως μιλούσα για κάτι απ’ την ζωή μέσω του μύθου, τότε γενίκευα το θέμα και το άπλωνα σε χώρο και σε χρόνο, με το σκεπτικό ότι “αφού συνέβη στους θεούς, αφορά όλους τους ανθρώπους και όλες τις εποχές”.
Άρα, με αυτή την γενίκευση που έκαναν οι άνθρωποι, δεν επιδίωκαν ακριβώς να ξεφύγουν από την καθημερινότητά τους και την ατομική αγωνία τους, και να ξεχαστούν με κάτι ξένο και διαφορετικό. Αντιθέτως, προσπαθούσαν να εισχωρήσουν ακόμα βαθύτερα στην αληθινή ουσία της καθημερινότητάς τους, η οποία απλώς διερμηνευόταν μέσα από το μυθολογικό πλαίσιο στο οποίο μπορούσε να ενταχθεί το κάθε θέμα. Αυτή είναι, λοιπόν, η οπτική γωνία με την οποία οι άνθρωποι της αρχαιότητας έβλεπαν όλα αυτά τα θέματα που απεικονίζονται στα αντικείμενα που εκτίθενται στην έκθεση.
---------------
Ο Θρήνος του Αχιλλέα όπως τον αφηγείται το Απουλικό αγγείο
-------------------------
Ο μύθος του Περσέα και της Ανδρομέδας, όπως τον αφηγούνται τα Απουλικά αγγεία.
*
Ο Παντελής Τσάβαλος είναι Ιστορικός και Θεωρητικός της Τέχνης. Έχει σπουδάσει Αγγλική και Ελληνική γλώσσα και φιλολογία, γραφιστική και ζωγραφική, ιστορία και φιλοσοφία της τέχνης. Είναι καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης και Κοσμήτορας του Κολλεγίου Βακαλό. Διδάσκει επίσης και σε ορισμένες άλλες σχολές και εργαστήρια τέχνης, αλλά ταυτόχρονα δεν χάνει ποτέ την ευκαιρία να οδηγήσει τους ακορατές του επιτόπου (είτε πρόκειται για το νεκροταφείο του Κεραμεικού είτε για το Ερμιτάζ της Αγίας Πετρούπολης). Επιμελείται και παρουσιάζει διαλέξεις και σεμινάρια πάνω στην Ιστορία της Τέχνης και τον Πολιτισμό. Ασχολείται επίσης με την επιμέλεια εκθέσεων και την τεχνοκριτική. Έχει συμμετάσχει σε συνέδρια, συμπόσια και κριτικές επιτροπές. Έχει δημοσιεύσει άρθρα για την Τέχνη και τον Πολιτισμό.
Τα τελευταία χρόνια επικοινωνεί με τους ακροατές και τους φοιτητές του μέσω του ιστολογίου www.tsavalos.com όπου δημοσιεύει σκέψεις, κείμενα και ειδήσεις (όσο του επιτρέπει ο περιορισμένος χρόνος του).