Άλλη μία χώρα, η Ιρλανδία, βάδισε τον Γολγοθά της «σωτηρίας» από την ΕΕ και το ΔΝΤ και τουλάχιστον άλλη μία, η Πορτογαλία, εξωθείται – με το «καλό» ή το στανιό – να ακολουθήσει. Οι ομοιότητες με τα δικά μας είναι εξόφθαλμες.Πρώτα αρχίζουν κάποιες διεθνείς κινδυνολογίες. Ακολουθούν σύντομα οι ίδιες οι ηγεμονικές δυνάμεις της ΕΕ (της Γερμανίας προεξάρχουσας) με δηλώσεις περί «άτακτων χωρών» που χρήζουν συνετισμού. Οι ιθαγενείς κατεστημένοι πολιτικοί αποτάσσονται το πικρό ποτήρι με ρήσεις του τύπου «λεφτά υπάρχουν», «εμείς δεν κινδυνεύουμε» και, συνήθως, δείχνοντας σαν τον Ιούδα κάποια άλλα ομοιοπαθή αδύναμη χώρα.
Βέβαια, στο τέλος βάζουν την ουρά στα σκέλια και αναλαμβάνουν τον ρόλο του οικονομικού και πολιτικού Κουίσλιγκ για λογαριασμό διεθνών και εγχώριων συμφερόντων, αλληλοκατηγορούμενοι για το ποιός φταίει, ρίχνοντας τα βάρη σε όλη την κοινωνία «ότι μαζί τα έφαγαν» (ο άθλιος Ιρλανδός υπουργός Οικονομικών Λένιχαν θα πρέπει να διαβάζει συστηματικά τον Θ. Πάγκαλο), κλαυθμηρίζοντας αλλά και ψευτοεπαιρόμενοι ως σωτήρες της χώρας και ενίοτε και της ΕΕ και φυσικά φορτώνοντας όλα τα βάρη στους ταπεινούς εργαζόμενους της χώρας.
Η χώρα γίνεται οικονομικό και πολιτικό προτεκτοράτο των ευρωπαίων ηγεμόνων, η οικονομία βυθίζεται στην ύφεση, το βιοτικό επίπεδο, οι εργασιακές συνθήκες και απολαβές των λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων ρίχνονται στον Καιάδα, τα δεσμά του ξένου δανεισμού επεκτείνονται (επιμηκύνονται, αναδιαρθρώνονται ενδεχομένως και «κουρεύονται» στις γνωστές ευρωπαϊκές προκρούστιες κλίνες) σε ένα απροσδιόριστο μέλλον που πλέον δεν καννιβαλίζει μόνο εμάς αλλά και τα παιδιά μας.
Το παιχνίδι με την Ιρλανδία είναι αποκαλυπτικό. Κατ’ αρχήν η χώρα δεν είχε σοβαρό, συγκριτικά, ούτε δημοσιονομικό έλλειμμα ούτε εξωτερικό χρέος. Μάλιστα ο εξωτερικός δανεισμός της είναι εξασφαλισμένος μέχρι το 2011. Όπως ισχυρίσθηκαν και τα «αξιόπιστα» ευρωπαϊκά τραπεζικά stress tests μόλις μερικούς μήνες πριν, οι ιρλανδικές τράπεζες δεν είχαν προβλήματα. Και ξαφνικά (;) ανακαλύφθηκε ότι είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης και η χώρα χρήζει άμεσης «σωτηρίας». Με ένα blitzkrieg αυτόκλητων επιτροπών έρευνας, συμβουλίων της ΕΕ, δηλώσεων, σχετικών και άσχετων ευρωπαίων ιθυνόντων η Ιρλανδία εξωθήθηκε στην «σωτηρία».
Μερικά στοιχεία είναι άκρως αποκαλυπτικά. Πρώτον, τα ευρωπαϊκά τραπεζικά stress tests είναι ένα άθλιο θέατρο και ήδη εξαγγέλλονται νέα, αυστηρότερα. Ουσιαστικά γυρίζουν την μπίλια για το ποια αδύναμη ευρωπαϊκή περιφερειακή οικονομία θα επιδοτήσει την αντιμετώπιση της κρίσης των μεγάλων ευρωπαϊκών ιμπεριαλισμών και της «χρυσής φυλακής» τους (της ΕΕ).
Δεύτερον, τα χρέη των ιρλανδικών τραπεζών είναι ιδιωτικά και θα έπρεπε να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη (οι μεν τράπεζες για απόκρυψη στοιχείων και παραβίαση τραπεζικών νόμων, η δε ΕΕ για συνέργεια αλλά και απομύζηση τοκογλυφικών εσόδων). Θα μπορούσε κάλλιστα τα ιδιωτικά αυτά χρέη να μετατραπούν σε μετοχές (και φυσικά οι τραπεζίτες να χάσουν την ιδιοκτησία τους και οι ξένοι πιστωτές – μεταξύ των οποίων οι Γερμανοί και οι Βρετανοί, να χάσουν τις απολαβές τους) και η κρίση (;) να τελειώσει άμεσα. Αντίθετα, κατά την προσφιλή τακτική τα μεν κέρδη του κεφαλαίου ιδιωτικοποιούνται οι δε ζημίες κοινωνικοποιούνται. Οι τραπεζίτες διασώθηκαν, οι διεθνείς πιστωτές επίσης ενώ οι εργαζόμενοι ρίχτηκαν στην πυρά (προς ωφέλεια εγχώριων και διεθνών καπιταλιστών).
Το φαιδρότερο είναι -εάν μπορεί κανείς να γελάσει σε αυτές τις συγκυρίες- ότι η Ιρλανδία (όπως και η Πορτογαλία αλλά και η «ισχυρή Ελλάδα») προβλήθηκε κατά καιρούς ως ένα οικονομικό θαύμα φυσικά για τους ιθαγενείς και όχι για τους διεθνείς και εγχώριους έχοντες, κατέχοντες και γνωρίζοντες: οι χώρες «θαύματα» του χθες γίνονται τα εξιλαστήρια θύματα του σήμερα.
Και τώρα οι «σωτήρες» προχωρούν στο επόμενο θύμα, την Πορτογαλία. Όμως ο Μολώχ του κεφαλαίου -όπως με μεγάλη ενάργεια έδειξε ο Μαρξ- συχνά αυτοτυφλώνεται. Ο φόβος της κρίσης του, η άγρια εμφύλια διαπάλη του με άλλους όμοιους του και η ολοένα και πιο άγρια επίθεση στον κόσμο της εργασίας τον οδηγεί να υπερτιμήσει τα όρια και τις δυνατότητες του. Αν η ευρωπαϊκή κρίση προχωρήσει στην Ισπανία -πόσο μάλλον στην Ιταλία που ήδη διαφάνηκε στο ορίζοντα- τότε η ίδια η ύπαρξη της ΕΕ τίθεται υπό αμφισβήτηση. Άλλωστε άλλοι μεγάλοι ιμπεριαλισμοί είναι ήδη στο χορό και έχουν και αυτοί τα δικά τους πιεστικά προβλήματα που ζητούν να τα φορτώσουν αλλού. Όταν οι «σωτήρες» αρχίσουν να αλληλοσφάζονται πιο άγρια επάνω στα θύματα τους τότε είναι που οι θυσίες των τελευταίων γίνονται πιο άγριες. Η μόνη πραγματική σωτηρία είναι η απαλλαγή από τους «σωτήρες». Η μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία των εργαζομένων είναι ο μόνος πραγματικός σωτήρας της χώρας και του εαυτού της. Πρέπει όμως να το συνειδητοποιήσει.
*Ο Σταύρος Δ. Μαυρουδέας είναι αναπληρωτής καθηγητής του τμήματος Οικονομικών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.