Ο τηλεθεατής αποκομίζεται παθητικά μπροστά σε χαμηλού επιπέδου προγράμματα. Ο αυτοκινητιστής κλείνεται μόνος στο κυλιόμενο κουτί του. Ο πεζός βαδίζει αποκομμένος από το περιβάλλον του μέσα στον εκκωφαντικό ήχο της ροκ μουσικής που μεταδίδει το γουόκμαν του. Τεχνολογία – αποβλάκωσης. Τεχνολογία – απομόνωσης… Η νοικοκυρά όμως που απελευθερώνεται από την καθημερινή υποδούλωση χάρις στις διάφορες οικιακές ηλεκτρικές συσκευές: Τα εργοστάσια, που καταργούν χάρις στον αυτοματισμό, επικίνδυνες ή επαναληπτικές χειρωνακτικές εργασίες. Τεχνολογία – απελευθέρωση,. Τεχνολογία – κατάκτηση… Το θέμα είναι παλιό και τετριμμένο η τεχνολογία είναι καλή ή κακή;
Γιατί όμως πρέπει οπωσδήποτε η τεχνολογία να είναι καλή ή κακή; Η απάντηση είναι εξ ίσου παλιά και κοινότυπη όσο και το ίδιο το ερώτημα. Εκ πρώτης όψεως, η τεχνολογία δεν περιέχει παρά μία και μόνη εγγενή αξία, την αποτελεσματικότητα. Αυξάνει τις δυνατότητες εξουσίας πάνω στη φύση και πάνω στους ανθρώπους. Μ’ αυτή της τη λειτουργία παίζει το ρόλο του μεγεθυντή, τον πολλαπλασιαστή. Επιταχύνει τις εξελίξεις, βαθαίνει τις αποκλίσεις, τονίζει της ανομοιότητες, ενισχύει τις αντιθέσεις. Όταν όμως η ταχεία τεχνολογική πρόοδος συνδυάζεται με μια διαδικασία μετασχηματισμού των δομών της κοινωνίας, συμπτώματα τα οποία παρατηρούνται στην Ευρώπη του σήμερα, το φαινόμενο επιταχύνεται και δρας ε βάθος. Τότε χρειάζεται προσοχή. Στην περίπτωση αυτή η τεχνολογία μπορεί να γίνει εργαλείο καταστροφής του κοινωνικού ιστού.
Ένα θέμα που δίκαια βρίσκεται σήμερα στην επικαιρότητα μας προσφέρει το πιο εύκολο παράδειγμα. Όλοι μιλούν για εκμοντερνισμό των επιχειρήσεων. Υπονοείται γενικά ο τεχνολογικός εκμοντερνισμός. Αλλά για πια επιχείρηση πρόκειται; Σ ένα κράτος, ισχυρό στις τηλεαρένες, στον ατομικισμό του, στην παντοκρατορία των συντεχνιών του, στην πίστη του στην ιεραρχική διαστρωμάτωση, υπάρχει κίνδυνος σε πολλές περιπτώσεις η τεχνολογία να οξύνει τα σοβαρά μειονεκτήματα ενός κοινωνικού μοντέλου που έχει κριθεί οπισθοδρομικά. Εάν δεν βρίσκεται υπό σωστό κοινωνικό έλεγχο, τη σφετερίζεται μια μικρή μερίδα πληθυσμού για να δυναμώσει τα μονοπώλια των αποφάσεων και τα προνόμια που τα συνοδεύουν.
Αυτού του είδους η εξέλιξη μπορεί να πάρει πολλά πρόσωπα, όπως: κοινωνική πόλωση, περιθωριοποίηση δυνατότητας κοινωνικού έλεγχου και εξατομίκευση. Ας τα δούμε με τη σειρά.
Κοινωνική πόλωση. Το νήμα τεντώνεται, με κίνδυνο κάποια στιγμή να σπάσει εφ’ όσον συνεχίζεται να διογκώνεται η διαφορά μεταξύ μιας ολοένα και μικρότερης ομάδας ανθρώπων που τρέχουν μπροστά και ενός πολυπληθούς κοπαδιού που αργοπορεί. Ο αυτοματισμός στη βιομηχανία αποτελεί τυπικό παράδειγμα του φαινομένου αυτού. Με τη διάδοση νέων τεχνολογικών μεθόδων παραγωγής που βασίζονται στην πληροφορική, οι βιομηχανικοί εξοπλισμοί μετατρέπονται σταδιακά σε προγραμματισμένα εργαλεία. Οι μηχανές – εργαλεία θα είναι εξοπλισμένα με ψηφιακά χειριστήρια , η εκκίνηση και η παύση της λειτουργίας των μηχανισμών θα ανατίθενται σε προγραμματισμένα ρομπότ, οι λεπτοί χειρισμοί θα πραγματοποιούνται με τη βοήθεια προγραμματισμένων και τηλεκατευθυνόμενων εξομοιωτών. Η γνώση των μεθόδων παραγωγής θα απαιτεί στο εξής γνώσεις προγραμματισμού.
Νέα ερωτήματα λοιπόν μπαίνουν σχετικά με την οργάνωση της εργασίας, ποιος την προγραμματίζει; Ποιος μπορεί να τροποποιήσει τα προγράμματα; Ποιος έχει το δικαίωμα να γνωρίζει πως λειτουργούν; Με μια πρώτη ματιά, αυτό που φαίνεται ότι διακυβεύεται πρωταρχικά είναι το ενδιαφέρον για την εργασία, δηλαδή το κίνητρο των εργαζομένων. Στην πραγματικότητα όμως η εμβέλεια του ζητήματος είναι π-ολύ μεγαλύτερη. Εάν οι επιλογές ακολουθούν τα πρότυπου της τηλεαρένας οι «φυσιολογικοί» εργαζόμενοι θα δουν τον ρόλο τους να περιορίζεται σε αυτό των απλών επιτηρητών. Μη χάνοντας πλέον κανένα μέσο δράσης , καμιά αυτονομία καμιά υπευθυνότητα, καμιά πρόσβαση τη γνώση, δεν θα έχουν πλέον ανάγκη από ιδιαίτερη εξειδίκευση. Μη έχοντας εξειδίκευση, θα αμείβονται όλο και λιγότερο. Αντίθετα, η μικρή μειοψηφία των υψηλά καταρτισμένων και καλά αμειβόμενων στελεχών θα περιλάβει και θα περικλείσει στις γραμμές της την ομάδα των χειριστών του προγραμματισμού. Επομένως η επιλεκτική αυτομόρφωση της βιομηχανίας, ζευγαρωμένη με ένα τηλεαρενιστικό μοντέλο οργάνωσης της εργασίας, θα τείνει να συγκεντρώσει τη μάζα των εργαζομένων στους δυο ακραίους πόλους όσον αφορά τη γνώση και τις αποδοχές, μια μειοψηφία καλοπληρωμένων και υπερεξειδικευμένων, και μια πλειοψηφία ανειδίκευτων και μετρίως αμειβομένων, συν κάποια ενδιάμεσα στρώματα που θα λιγοστέψουν όλο και πιο πολύ. Αποτέλεσμα, συνεχώς αυξανόμενες ανισότητες και υποχώρηση σε παλαιότερες, ξεπερασμένες κοινωνικές δομές.
Ακραία έκφραση του κοινωνικού αυτού διπολισμού είναι η απλή και ξεκάθαρη περιθωριοποίηση μια μερίδα του ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού να βρίσκεται τελείως αποκλεισμένη από τον χώρο της εργασίας. Οι νέες τεχνολογίες συμβάλουν, ευτυχώς σε μια αισθητή βελτίωση των παραγωγικών επιδόσεων ετησίως. Αυτό οδηγεί εκτός των άλλων και σε υψηλή άνοδο της παραγωγικότητας της εργασίας κάθε χρόνο, γεγονός το οποίο, σε περιόδους χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης καταλήγει αναπόφευκτα σε σταδιακή μείωση των ωρών εργασίας. Τα μόνα μέσα για να αποφευχθεί μια συνεχής αύξηση της ανεργίας είναι λοιπόν η οικονομική ανάκαμψη και η μείωση σε τακτικά χρονικά διαστήματα της διάρκειας του προσωπικού χρόνου εργασίας του καθενός. Είναι τόσο προφανής η αριθμητική αυτή λογική ώστε φαίνεται μάταιο να αρνούμαστε τη σπουδαιότητα της συζήτησης για τη διάρκεια του χρόνου εργασίας. Και όμως , αυτό ακριβώς κάνουν (λιγότερο ή όχι φανερά) τελευταία σε όλη την Ευρώπη, οι εργοδότες και μερικές συνδικαλιστικές οργανώσεις και τα πολιτικά κόμματα, υπακούοντας αναμφισβήτητα σε διάφορα συντηρητικά αντανακλαστικά ή σε μια στερεότυπη ηθική της εργασίας. Η συζήτηση αυτή δεν έχει καν αρχίσει στη χώρα μας. Για την ώρα παρακολουθούμε τις συμφωνίες του μνημονίου.
Οι εμφανείς επιπτώσεις της πόλωσης και της περιθωριοποίησης μπορούν βέβαια να θέσουν σε δοκιμασία τον κοινωνικό ιστό, μέχρι σημείου να τον διαταράξουν, όμως ο κίνδυνος που συνδέεται άμεσα με την κοινωνικά οπισθοδρομική εφαρμογή των νέων τεχνολογιών δεν σταματά εδώ. Η διόγκωση ανισοτήτων και η συνεχώς αυξανόμενη ετερογένεια του κοινωνικού σώματος σπάνια συμβιώνουν αρμονικά με τις δημοκρατικές πρακτικές. Αυτό βέβαια ισχύει τόσο σε επίπεδο επιχείρησης όσο και κοινωνικό επίπεδο. Είδαμε ότι οι νέες τεχνολογίες μπορούν να προσφέρουν συσσώρευση γνώσης και εισοδήματος. Μπορούν όμως συγχρόνως να συμβάλουν και στην ενδυνάμωση του δεσποτισμού.
Η πληροφορική πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες κοινωνικού ελέγχου στο δεκαπλάσιο. Ο πειρασμός να την χρησιμοποιήσει κανείς για συστήματα – δεσμοφύλακες ή συστήματα – καταδότες είναι μεγάλος και δεν μπορούν όλοι να του αντισταθούν. Απόδειξη, τα τελειοποιημένα συστήματα που τοποθετήθηκαν σε μερικές επιχειρήσεις με σκοπό να ελέγχουν την παραγωγικότητα, την παρουσία ή την ένταση της εργασίας των χειριστών. Ο οργουελικός εφιάλτης της Μεγάλης Οθόνης πανταχού παρόν. Σε πραγματικό χρόνο, δηλαδή χωρίς καθυστέρηση, και με εξαντλητικό τρόπο έλεγχο της αποδοτικότητας του κάθε ατόμου, της κάθε ομάδας, της κάθε μηχανής, μπορεί πλέον να γίνει πραγματικότητα. Και πολλά άλλα επίσης , καταμέτρηση του χρόνου λειτουργίας από το ίδιο μηχάνημα, ικανότητα αναζήτησης της πορείας των προϊόντων ( διαδικασία που επιτρέπει να εντοπίσουμε τον παράγοντα που είναι υπεύθυνος για την κακή ποιότητα του προϊόντος), προκαθορισμένες και με ακρίβεια ρυθμισμένες ακολουθίες στη διαδικασία της παραγωγής κ.α.
Μια ιδιαίτερη μορφή κοινωνικού ελέγχου είναι η εξατομίκευση, η κατάσταση των συνόλων, ή απλώς η πρακτική του «διαίρει και βασίλευε». Η γενίκευση των οθονών πληροφορικής μέσα στην εργασία, είτε πρόκειται για βιομηχανική μονάδα είτε για επιχείρηση του τριγενούς, τομέα, μπορεί να έχει στο σύνολο των εργαζομένων τις ίδιες εκπτώσεις που έχει η τηλεόραση στα μέλη μιας οικογένειας, τη διάλυση κάθε μορφής επικοινωνίας. Η ροή ( είτε μεταδίδει πληροφορίες μέσου των δικτύων επικοινωνίας, είτε μεταφέρει υλικά πράγματα μέσω συστημάτων αυτοματοποιημένου χειρισμού), είναι προσχεδιασμένη, αυτοματοποιημένη, κατευθυνόμενη και προσφέρει σε κάθε υπηρεσία το σύνολο των πόρων που χρειάζεται για να λειτουργήσει. Το ιδανικό της αλυσίδας του Φορντ μπορεί στο εξής να προχωρήσει ως τα ακρότατα όρια της πραγμάτωσής του. Η αλυσίδα δεν αρκείται μόνο να μεταφέρει το προϊόν, μεταφέρει επίσης και τα εργαλεία και κυρίως μεταφέρει την πληροφορία, και τη γνώση (τι θα γίνει, πως και σε ποιο βαθμό) και τον έλεγχο ( μέτρησης, επίβλεψης…). Η διαπροσωπική επικοινωνία, ακόμα και η σύγκρουση με τον επιτηρητή της εργασίας, καταντά περιττή. Μπορούμε επομένως να την κάνουμε και από φυσική άποψη αδύνατη, απομονώνοντας και υλικά τις υπηρεσίες.
Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι μοιραίο ή αδιάρρηκτα συνδεδεμένο με τις νέες τεχνολογίες. Είναι πάντα ζήτημα επιλογής. Στις αρνητικές αυτές ουτοπίες μπορούν να αντιπαρατεθούν οι θετικές. Στο χέρι μας είναι να στις σφυρηλατήσουμε και, το, κυριότερο, να τις θέσουμε σε εφαρμογή. Προς τον τελικό αυτό σκοπό οφείλει να εξελιχτεί η χώρα μας, αν θέλει να μάθει να χρησιμοποιεί την τεχνική πρόοδο με ωριμότητα ενηλίκου και να καλλιεργήσει νέους δημοκρατικούς μηχανισμούς. Ειδάλλως, ο κίνδυνος είναι μεγάλος. Υπάρχει μια πολλαπλασιαστική δύναμη, εκρηκτική μέσα στην τεχνική αλλαγή που εφαρμόζεται στην εργασία, στην παραγωγή, ή στη διαχείριση, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που γίνεται θανατηφόρα όταν εφαρμοστεί στο έγκλημα ή στον πόλεμο. Ανισότητες, περιθωριοποιήσεις, τοπικοί δεσποτισμοί, απομόνωση, στρες… το όνειρο των νέων τεχνολογιών στην επιχείρηση και την εργασία όταν συνοδεύεται από ένα οπισθοδρομικό κοινωνικό όραμα, μπορεί α μετατραπεί σε κοινωνική έκρηξη ή σε εφιάλτη.
Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010
Περί δημοσιογραφίας και άλλα - Κοινωνικός διπολισμός και μέσα ενημέρωσης
ΕΜΜ.ΡΟΪΔΗΣ (1836-1904 ) -ΠΑΡΑΘΕΜΑΤΑ-
Ροΐδης Εμμανουήλ
ΓΕΝΝΗΣΗ: Eρμούπολη 1836
ΘΑΝΑΤΟΣ: Aθήνα 1904
Το μέγιστον ίσως έγκλημα της θείας Προνοίας είναι το να χωρίζη τα δωρήματα αυτής, ούτως ώστε εις άλλον μεν δίδει μόνον καλήν όρεξιν και εις άλλον μόνον άφθονον φαγητόν.
«Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 372.
Ο σήμερον Έλλην εκληρονόμησε παρά μεν των προγόνων αυτού μέγα όνομα, παρά δεν των πατέρων γωνίαν γης ελευθέραν. Αποκοιμηθείς δούλος και Ανατολίτης, εξύπνησεν ελεύθερος και Ευρωπαίος. Επόμενον άρα ήτο να καταληφθή υπό της κατεχούσης πάντας τους νεαυξήτους μέθης. Η κυριωτέρα αυτού ενασχόλησις συνίσταται σήμερον ακόμη εις το να θαυμάζη τας χείρας αυτού μη φερούσας πλέον αλύσεις, την κεφαλήν του φέρουσαν πίλον υψηλόν, την εκ του Περικλέους καταγωγήν του, και τα επισκεπτήρια αυτού, αν τύχη ανήκων εις την λεγομένην υψηλήν περιωπήν.
«Δραματικός Αγών» (1877). Άπαντα, Β΄. Ερμής, 1978. 241-242.
Η Πάπισσα Ιωάννα, Δ΄. 1866. Άπαντα, Α΄. Ερμής, 1978. 228.
Η Πάπισσα Ιωάννα και η ηθική. Επιστολαί ενός Αγρινιώτου, Επιστολή Α΄. 1866. Άπαντα, Α΄. Ερμής, 1978. 322.
Ιδανικόν γυναικός ήθελεν είναι η εν εαυτή συνενούσα την αγνότητα μετά της ηδυπαθείας, όπως η πορτοκαλέα άσπιλα άνθη και ευχύμους καρπούς επί του αυτού κλάδου.
«Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 368.
Η λύπη, ην αισθανόμεθα διά την στέρησιν φιλτάτου όντος, ομοιάζει την εκρίζωσιν οδόντος· σφοδρός ο πόνος, αλλά στιγμιαίος. Μόνοι οι ζώντες προξενούσιν ημίν διαρκείς λύπας. Τίς ποτε έχυσε επί του τάφου ερωμένης το ήμισυ, το εκατοστόν, το χιλιοστόν των δακρύων, αφ’ όσα διά την κακίαν της έχυνε καθ’ ημέραν;
Η Πάπισσα Ιωάννα, Α΄. 1866. Άπαντα, Α΄. Ερμής, 1978. 124-125.
Άγγλος τις συγγραφεύς, ο Swift νομίζω, διηγείται ότι οι κάτοικοι, δεν ενθυμούμαι τίνος τόπου, είναι τοσούτω απαθείς και απρόσεκτοι, ώστε οσάκις αποτείνεται τις προς αυτούς, πρέπει να κτυπά εκ διαλειμμάτων την κεφαλήν των διά ξηράς κολοκύνθης, ίνα μη αποκοιμώνται ενώ ομιλεί. Τοιούτον τι ανθυπνωτικόν φάρμακον εσκέφθην καγώ να μεταχειρισθώ κατά της απαθείας του Έλληνος αναγνώστου· εν ελλείψει δε κολοκύνθης επροσπάθησα να εξορκίσω τα χασμήματα καταφεύγων ανά πάσαν σελίδα εις απροσδοκήτους παρεκβάσεις, ιδιοτρόπους παρομοιώσεις ή αλλοκότους λέξεων συγκρούσεις· περιβάλλων εκάστην ιδέαν δι’ εικόνος, ούτως ειπείν, ψηλαφητής, και αυτά ακόμη τα σοβαρώτερα της θεολογίας ζητήματα στολίζων διά κροσσίων, θυσσάνων και κωδωνίσκων ως εις ποδιάν Ισπανής χορευτρίας.
Η Πάπισσα Ιωάννα, Τοις εντευξομένοις. 1866. Άπαντα, Α΄. Ερμής, 1978. 71-72.
«Επιθεώρησις του έτους 1884». Άπαντα, Γ΄. Ερμής, 1978. 194.
Την δύναμιν της εικόνος ταύτης δεν αμφισβητούμεν· νομίζομεν όμως ότι, αν εγνώριζεν ο ποιητής την Ελλάδα, ήθελε προτιμήσει του νεκρού χοίρου ζώντα και υγιαίνοντα αντιπρόσωπον της τάξεώς τινος των παρ’ ημίν δημοσιογράφων.
«Δημοσιογραφικόν δελτίον», Ασμοδαίος, 21.9.1875. Άπαντα, Β΄. Ερμής, 1978. 155.
«Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 376.
Σέβομαι τους νεκρούς και όταν ακόμη είναι ζωντανοί.
«Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 375.
«Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 374.
«Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 370.
Η μυθολογία ουδεμίαν αποδίδει ερωτικήν παρεκτροπήν εις τας Χάριτας, ίσως διότι ήσαν πάντοτε ομού και αι τρεις.
«Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 370.
Υπάρχουσιν εν τω κόσμω πλείστοι αξιότιμοι άνθρωποι τους οποίους αποστρέφεταί τις, χωρίς εν τούτοις να έχη να είπη κατ’ αυτών άλλο τι, ειμή μόνον ότι δεν δύναται να τους υποφέρη.
«Ανέκδοτοι σκέψεις». Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 367.
Πολύ μάλλον παρά κατά τον όγκον του εγκεφάλου μειονεκτούσιν ημών αι γυναίκες κατά το μέγεθος της καρδίας. Πρόχειρον τούτου απόδειξιν νομίζομεν ότι παρέχει η μελέτη των έργων εις τα οποία κατώρθωσαν κατά το μάλλον και ήττον να ευδοκιμήσωσι και ιδίως των φιλολογικών. Τα άριστα τούτων διακρίνονται προ πάντων διά την οξύτητα της παρατηρήσεως, την ακρίβειαν της περιγραφής, την χάριν, και την ικανότητα ην έχουσιν αι γυναίκες να διακρίνωσι κάλλιον ημών τας λεπτότητας και τας λεπτομερείας, απαραλλάκτως ως αι μικραί πλάστιγγες ζυγίζουσι τα μικρά βάρη ακριβέστερον από τας μεγάλας, ουδέν όμως γνωρίζομεν το δυνάμενον να συγκριθή κατά την βαθύτητα του αισθήματος και την έντασιν του πάθους προς τα ανδρικά. Μόνον ούτω δύναται να εξηγηθή πώς συμβαίνει, ότι εις παν άλλο δύνανται μέχρι τινός να ευδοκιμήσωσι διά των ανωτέρω προσόντων αι γυναίκες πλην μόνης της μουσικής συνθέσεως, της απαιτούσης ανώτερον του ιδιάζοντος εις την γυναικείαν φύσιν ποσόν συγκινήσεως και πάθους.
«Ο Βάγνερ εν Βαϋρέιτ». 1895. Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 59.
Μεταξύ των προσόντων του Έλληνος χωρικού πρέπει να συναριθμηθή και η παντελής αυτού αδιαφορία προς παν πράγμα εκ του οποίου ουδέν έχει να χάση ή να κερδίση.
«Ο νεοσύλλεκτος». 1896. Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 188.
Αν υπήρχε λεξικόν της νεοελληνικής γλώσσης, νομίζομεν ότι ο ορισμός της λέξεως «κόμμα» ήθελεν είναι ο ακόλουθος: «Ομάς ανθρώπων ειδότων ν’ αναγινώσκωσι και ν’ ανορθογραφώσιν, εχόντων χείρας και πόδας υγιείς αλλά μισούντων πάσαν εργασίαν, οίτινες, ενούμενοι υπό ένα οιονδήποτε αρχηγόν, ζητούσι ν’ αναβιβάσωσιν αυτόν διά παντός μέσου εις την έδραν πρωθυπουργού, ίνα παράσχη αυτοίς τα μέσα να ζώσι χωρίς να σκάπτωσι».
«Πολιτικόν δελτίον», Ασμοδαίος, 8.6.1875. Άπαντα, Β΄. Ερμής, 1978. 138.
Οι σχολαστικοί μας ωνόμασαν, πιθανώς, το μανδύλιον «ρινόμακτρον», διότι μόνον η μύτη των συγκινείται και τρέχει, τους δε οφθαλμούς ουδέποτε ησθάνθησαν την ανάγκην ν’ απομάξωσιν.
«Σκαλαθύρματα». 1871. Άπαντα, Β΄. Ερμής, 1978. 26.
Πάσα ημών απόλαυσις, οσάκις επαναλαμβάνεται, αποβάλλει μέγα μέρος του προτέρου αυτής θελγήτρου. Η ηδονή ημών δύναται να ομοιωθή προς ποτήριον γενναίου οίνου, το οποίον πίνομεν κατά μικράς δόσεις, και μετά πάσαν ρόφησιν γεμίζομεν δι’ ύδατος το ποτήριον, μεχρις ού καταντήσωσιν ανούσιον απόπλυμα αι τελευταίαι.
«Τα εφήμερα». 1898. Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 283.
«Το παράπονο του νεκροθάπτου». 1895. Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 97.
Απαραίτητος όρος αρμονικής συμβιώσεως με γυναίκα φιλάρεσκον είναι ν’ αποκρύπτη τις επιμελώς δύο τινά: τα εννέα δέκατα της αγάπης του και το ήμισυ τουλάχιστον της περιουσίας του.
«Ψυχολογία Συριανού συζύγου». 1894. Άπαντα, Ε΄. Ερμής, 1978. 52.
Σάββατο 30 Οκτωβρίου 2010
«Έκρηξη» από την Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης
«Έκρηξη» τιτλοφορείται η παράσταση με τη οποία γιορτάζει τα δέκα χρόνια από την ίδρυση της η Κρατική Σχολή Ορχηστικής Τέχνης (ΚΣΟΤ) Hellenic Dance Company. Οι παραστάσεις θα πραγματοποιηθούν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στην Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας, στις 25,26,27,28,29 & 30 Νοεμβρίου 2010.
Η Hellenic Dance Company δημιουργήθηκε το 2000 στην ΚΣΟΤ. Αποτελεί ένα περιβάλλον έμπνευσης και ευκαιριών, ένα γόνιμο έδαφος συνεργασίας ανάμεσα σε νέους επαγγελματίες χορευτές και δημιουργούς παγκόσμιας ακτινοβολίας.
Μέσα από την παρουσίαση έργων διακεκριμένων χορογράφων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, η ομάδα στοχεύει στην εξοικείωση του ελληνικού κοινού με το σύγχρονο χορό, αλλά και στην ανάπτυξη και προβολή του είδους τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Η φετινή της παραγωγή περιλαμβάνει έργα Steve Reich (Clapping, 1972), Martha Graham (Happy Dance, απόσπασμα από το έργο El Penitente, 1940), Richard Alston (Gypsy Mixture, 2004) και Αθηνάς Βάχλα (Splinter in the Flesh, νέα εκδοχή 2010).
Στην Έκρηξη, ο ρυθμός αποκτά νέο νόημα. Ξεκινά να ξετυλίγεται με τις μουσικές φράσεις του μινιμαλιστή Reich, περνά στη δυνατή σκέψη της Graham που θεμελιώσε τον αμερικάνικο μοντέρνο χορό και από τα απαιτητικά σχήματα του λυρικού Alston φτάνει στο σκληρό σήμερα της Αθηνάς Βάχλα, όπου τα κοινωνικοπολιτικά προβλήματα αποτυπώνονται μέσα από το ανθρώπινο σώμα και εκφράζονται με τη γλώσσα του σύγχρονου dancetheatre.
Η Έκρηξη δεν είναι απλώς μια επετειακή παραγωγή αφιερωμένη στην επιτυχία ενός καλλιτεχνικού εγχειρήματος με σημαντική παρουσία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Είναι μια γιορτή του ρυθμού που επιχειρεί να τοποθετηθεί με δύναμη απέναντι στην τρέχουσα πραγματικότητα και να υπενθυμίσει πως δεν υπάρχει πρόοδος δίχως όραμα.
Πληροφορίες
Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα Νίκος Σκαλκώτας
Ημερομηνία 25-30 Νοεμβρίου 2010, ώρα: 21.00
naftemporiki.gr
Η Ελένη Καραΐνδρου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών
Κορυφαίοι Έλληνες και ξένοι δεξιοτέχνες θα πλαισιώσουν σκηνικά την Ελένη Καραΐνδρου όπως ο διάσημος νορβηγός σαξοφωνίστας Γιαν Γκάρμπαρεκ, η αμερικανίδα βιολίστα αρμένικης καταγωγής Κιμ Κασκασιάν , ο ομποΐστας Βαγγέλης Χριστόπουλος, η τσεμπαλίστα Κατερίνα Κτώνα και οι τραγουδιστές Ειρήνη Καράγιαννη (μέτζο σοπράνο) και Τάσης Χριστογιαννόπουλος (βαρύτονος). Τη Μικτή χορωδία της ΕΡΤ θα διευθύνει ο Αντώνης Κοντογεωργίου, ενώ την Καμεράτα - Ορχήστρα των Φίλων της Μουσικής ο Αλέξανδρος Μυράτ. Την καλλιτεχνική επιμέλεια των παραστάσεων έχει αναλάβει ο ιδρυτής και διευθυντής της γερμανικής δισκογραφικής εταιρίας ECM και διάσημος παραγωγός Μάνφρεντ Άϊχερ, ενώ τη σκηνοθετική επιμέλεια υπογράφει ο Αντώνης Αντύπας.
Η Ελένη Καραΐνδρου έχει γράψει μουσική για θεατρικές παραστάσεις, τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά προγράμματα και έχει συνεργαστεί με κορυφαίους έλληνες και ξένους σκηνοθέτες, ανάμεσά τους ο Ζυλ Ντασσέν, ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, ο Λευτέρης Βογιατζής, ο Βασίλης Παπαβασιλείου και η Μάγια Λυμπεροπούλου. Έχει τιμηθεί με πολλές διακρίσεις και βραβεία μεταξύ των οποίων: πέντε βραβεία Μουσικής Κινηματογράφου στην Ελλάδα, το βραβείο Μουσικής Θεάτρου Δημήτρης Μητρόπουλος, καθώς και το διεθνές Βραβείο Fellini "Καλύτερου συνθέτη της Ευρώπης" από το Europa Cinema στην Ιταλία (1992). Το 2002, της απονέμεται ο χρυσός σταυρός του τάγματος της τιμής από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ενώ το 2004 κερδίζει υποψηφιότητα για τα ευρωπαϊκά Όσκαρ (Felix) με τη μουσική της για "Το Λιβάδι που δακρύζει". Οι συναυλίες της Ελένης Καραΐνδρου πραγματοποιούνται στο πλαίσιο του Κύκλου «Ειδικές Εμφανίσεις» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Ν. Μπακοπούλου
Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010
Εν μεγάλη Ελληνική αποικία, 200 π.Χ. (1928) ή το κατά Καβάφην ΔΝΤ=
Εν μεγάλη Ελληνική αποικία, 200 π.Χ. (1928)
Ότι τα πράγματα δεν βαίνουν κατ' ευχήν στην Αποικία
δεν μέν' η ελαχίστη αμφιβολία,
και μ' όλο που οπωσούν τραβούμ' εμπρός,
ίσως, καθώς νομίζουν ουκ ολίγοι, να έφθασε ο καιρός
να φέρουμε Πολιτικό Αναμορφωτή.
Όμως το πρόσκομμα κ' η δυσκολία
είναι που κάμνουνε μια ιστορία
μεγάλη κάθε πράγμα οι Αναμορφωταί
αυτοί. (Ευτύχημα θα ήταν αν ποτέ
δεν τους χρειάζονταν κανείς). Για κάθε τι,
για το παραμικρό ρωτούνε κ' εξετάζουν,
κ' ευθύς στον νου τους ριζικές μεταρρυθμίσεις βάζουν,
με την απαίτησι να εκτελεσθούν άνευ αναβολής.
Έχουνε και μια κλίσι στες θυσίες.
Παραιτηθείτε από την κτήσιν σας εκείνη·
η κατοχή σας είν' επισφαλής:
η τέτοιες κτήσεις ακριβώς βλάπτουν τες Αποικίες.
Παραιτηθείτε από την πρόσοδον αυτή,
κι από την άλληνα την συναφή,
κι από την τρίτη τούτην: ως συνέπεια φυσική·
είναι μεν ουσιώδεις, αλλά τι να γίνει;
σας δημιουργούν μια επιβλαβή ευθύνη.
Κι όσο στον έλεγχό τους προχωρούνε,
βρίσκουν και βρίσκουν περιττά, και να παυθούν ζητούνε·
πράγματα που όμως δύσκολα τα καταργεί κανείς.
Κι όταν, με το καλό, τελειώσουνε την εργασία,
κι ορίσαντες και περικόψαντες το παν λεπτομερώς,
απέλθουν, παίρνοντας και την δικαία μισθοδοσία,
να δούμε τι απομένει πια, μετά
τόση δεινότητα χειρουργική.-
Ίσως δεν έφθασεν ακόμη ο καιρός.
Να μη βιαζόμεθα· είν' επικίνδυνον πράγμα η βία.
Τα πρόωρα μέτρα φέρνουν μεταμέλεια.
Έχει άτοπα πολλά, βεβαίως και δυστυχώς, η Αποικία.
Όμως υπάρχει τι το ανθρώπινον χωρίς ατέλεια;
Και τέλος πάντων, να, τραβούμ' εμπρός.
Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2010
Τρίτη 26 Οκτωβρίου 2010
‘Εκθεση ΟΗΕ : Πολεμικό όπλο ο βιασμός
Η έκθεση του Ταμείου του ΟΗΕ για τον Πληθυσμό (UNFRA) για την κατάσταση του παγκόσμιου πληθυσμού για το 2010 σημειώνει ότι οι γυναίκες γίνονται θύματα ολοένα και περισσότερων σεξουαλικών βιαιοτήτων.
ΕΘΝΟΣ
Γιατί κάποιοι είναι πιο γοητευτικοί από άλλους;
Σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα, το μυστικό βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στο επίπεδο οξειδωτικού στρες, στο οποίο υποβλήθηκε ένας οργανισμός πριν γεννηθεί, με άλλα λόγια η γοητεία προκαθορίζεται πριν τη γέννηση.
Η νέα μελέτη, από ψυχολόγους του πανεπιστημίου του Νέο Μεξικό, υπό τον δρα Στίβεν Γκάγκεσταντ, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Animal Behaviour" (Ζωική Συμπεριφορά), σύμφωνα με τη βρετανική "Ιντεπέντεντ", διαπίστωσε ότι οι άνδρες που "βαθμολογούνται" από τις γυναίκες ότι είναι οι πιο ελκυστικοί από πλευράς εξωτερικής εμφάνισης, έχουν τα μικρότερα επίπεδα οξειδωτικού στρες στον οργανισμό τους.
Η γοητεία παρέχει πολλαπλά συγκριτικά πλεονεκτήματα σε ένα άνδρα ή γυναίκα από τη γέννηση μέχρι το θάνατο, καθώς αυτοί οι άνθρωποι είναι πιο δημοφιλείς, πιο αγαπητοί, έχουν -στατιστικά- περισσότερους συντρόφους, καλύτερες δουλειές και περισσότερα χρήματα, θεωρούνται πιο υγιείς, πιο έξυπνοι και…εκλέγονται πιο εύκολα. Για όλους αυτούς τους λόγους, οι επιστήμονες μελετούν το φαινόμενο.
Καθώς τα κύτταρα χρησιμοποιούν οξυγόνο για να παράγουν ενέργεια, παράλληλα δημιουργούν ελεύθερες (χημικές) ρίζες, ασταθή μόρια που αντιδρούν χημικά με άλλα μόρια και προκαλούν βλάβες στο κύτταρο, γνωστές ως οξειδωτικό στρες.
Οι ελεύθερες ρίζες μπορούν να καταπολεμηθούν από τις αντι-οξειδωτικές ουσίες, στο μέτρο που αυτές υπάρχουν σε ένα οργανισμό. Το οξειδωτικό στρες θεωρείται σημαντική αιτία γενετικών μεταλλάξεων και παίζει ρόλο επίσης στη γήρανση του σώματος και στην πρόκληση διαφόρων ασθενειών, όπως του καρκίνου.
Η υπερπαραγωγή οξειδωτικού στρες οφείλεται σε πολλούς παράγοντες, όπως στο κάπνισμα της εγκύου μητέρας, σε μολύνσεις στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και σε άλλα προβλήματα της εγκύου, όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία.
Η νέα έρευνα μελέτησε άνδρες ηλικίας 18 έως 38 ετών και διαπίστωσε ότι όσο μικρότερο είναι το επίπεδο οξειδωτικού στρες (που υπολογίστηκε από διάφορους δείκτες), τόσο πιο γοητευτικός θεωρείται κάποιος από τις γυναίκες.
Ακόμα και άνδρες που είχαν λιγότερο συμμετρικά σώματα (η συμμετρία θεωρείται βασικός παράγων γοητείας για το άλλο φύλο), αλλά είχαν παράλληλα μικρό οξειδωτικό στρες, "βαθμολογήθηκαν" ως πιο ελκυστικοί από τις γυναίκες.
Αντίθετα, μικρή "βαθμολογία" πήραν οι άνδρες που είχαν βιώσει προβλήματα κατά τη γέννησή τους και είχαν έτσι υψηλότερα επίπεδα οξειδωτικού στρες.
Δευτέρα 25 Οκτωβρίου 2010
XΡ.ΓΙΑΝΝΑΡΑ - ΖΟΥΜΕ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΑΣ ΤΕΛΟΣ...
Οι επερχόμενες εκλογές τοπικής αυτοδιοίκησης μπορούν και πρέπει να έχουν χαρακτήρα δημοψηφίσματος. Με την ψήφο τους οι πολίτες να προσδιορίσουν τον τύπο του πολιτεύματος: Θέλουν δημοκρατία ή κομματοκρατία;
Αν θέλουν δημοκρατία, ας περισώσουν αυτή τη φορά με την ψήφο τους τη θεμελιώδη προϋπόθεση της δημοκρατίας: τη διάκριση των εξουσιών. Ξέρουν από άμεση πείρα οι πολίτες ότι τοπική αυτοδιοίκηση υποταγμένη σε κεντρικές κομματικές ντιρεχτίβες σημαίνει την έτοιμη ραχοκοκαλιά κομματικού κράτους. Ξέρουν ότι τα κόμματα στην Ελλάδα δεν έχουν την παραμικρή σχέση με ό,τι προβλέπει για τον ρόλο τους η πολιτική θεωρία της «αντιπροσωπευτικής» δημοκρατίας. Τα κόμματα σήμερα είναι συντεχνίες επαγγελματιών της εξουσίας, οργανωμένες συσπειρώσεις συμφερόντων. Στόχος τους είναι η μονοπώληση της εξουσίας, ο ολοκληρωτικός έλεγχος κάθε πτυχής του συλλογικού βίου. Γι’ αυτό και κάθε αντίσταση στην κομματοκρατία είναι κέρδος για τη δημοκρατία, προάσπιση των κοινωνικών προτεραιοτήτων, των αναγκών του πολίτη.
Κάθε υποψήφιος για την τοπική αυτοδιοίκηση που έχει κομματικό χρίσμα επιβεβαιώνει εθελούσια την απαίτηση των κομματικών συντεχνιών να ελέγχουν ολοκληρωτικά τη χώρα, να προηγείται η κομματική σκοπιμότητα των αναγκών κάθε τοπικής κοινωνίας. Οι υποψήφιοι με κομματικό χρίσμα είναι χλεύη της δημοκρατίας, απειλή της δημοκρατίας. Απαιτούν από τους πολίτες την εθελόδουλη υποταγή στη νοοτροπία του λακέ, του ραγιά: να βάζουν πρώτο το συμφέρον του αφεντικού, τα παιχνίδια εξουσίας αδίστακτων επαγγελματιών, και σε δεύτερη μοίρα τη δική τους αξιοπρέπεια, την ποιότητα της ζωής τους.
Δεν μοιάζει να υπάρχει Ελληνας σήμερα που να μην έχει πεισθεί για την ανικανότητα, την προκλητική ιδιοτέλεια, τη φαυλότητα των υπαρχόντων κομμάτων – η οργή, η αηδία, η πίκρα των πολιτών κατακλύζει τη χώρα. Και στις εκλογές τις αυτοδιοικητικές η έκφραση της αποδοκιμασίας δεν χρειάζεται την (αμφίβολης αποτελεσματικότητας) λευκή ψήφο ή αποχή. Τώρα η απέχθεια έχει γόνιμη διέξοδο: Αποκλείει τους μολυσματικούς κεχρισμένους, εμπιστεύεται τους τίμια ασυμβίβαστους και από σεμνή αξιοσύνη ακομμάτιστους.
Επιτέλους, τι περισσότερο θέλουμε να δούμε για να βγάλουμε τις συνέπειες της κοινής αγανάκτησης για τα κόμματα; Υπερχρέωσαν εφιαλτικά το κράτος εξαγοράζοντας ψήφους με διορισμούς, επιδοτήσεις, χαριστικές «προμήθειες», ασύδοτες παροχές. Καταλήστευσαν το δημόσιο ταμείο και τους πακτωλούς των «πακέτων» της Ε.Ε. για να στήσουν το δικό του κάθε κόμμα πελατειακό κράτος, αστρονομικού κόστους μηχανισμούς επανεκλογής τους. Διαγούμισαν τα ασφαλιστικά ταμεία, την υποχρεωτική αποταμίευση κάθε βιοπαλαιστή. Εμπορεύτηκαν, με ληστρικές υπερτιμολογήσεις και «λίστες» εξαίρεσης από μειοδοτικούς διαγωνισμούς, ακόμα και ιατρικά είδη, οι αθεόφοβοι. Και πόσα ακόμα εγκλήματα ειδεχθή, με εξασφαλισμένη θεσμικά την ατιμωρησία.
Τελικά οδήγησαν την Ελλάδα στην οικονομική καταστροφή. Και πώς την αντιμετώπισαν; Κατακρεούργησαν μισθούς και συντάξεις, οι μικροεπιχειρήσεις και τα καταστήματα κλείνουν με ρυθμούς πρωτόγνωρους, η ανεργία έγινε κύμα κατακλυσμικό, οι έμμεσοι φόροι απάνθρωπης αδικίας χαράτσι, η νεολαία δίχως παραμικρή προοπτική, σε απόγνωση. Το ελληνικό (κοινό όλων μας) όνομα το κατάντησαν περίγελο σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Κάθε κυβέρνηση πλαστογραφούσε, όπως οι κοινοί απατεώνες, τα στοιχεία που της ζητούσαν οι Βρυξέλλες και στη συνέχεια, από διεθνή μπαλκόνια, κατάγγελνε το προκάτοχο της εξουσίας κόμμα για ψεύτικα στοιχεία και τεχνάσματα.
Φυσικό ήταν οι δανειστές μας να εκμεταλλευτούν την οικονομική μας χρεοκοπία, τον διεθνή διασυρμό της αξιοπιστίας μας: Εστησαν «Τρόικα» πατρωνείας να τιθασεύσει την κομματική φαυλότητα, να δεσμεύσει τους κομματανθρώπους με τις υπογραφές τους σε «Μνημόνιο».
Χωρίς, όμως, να λογαριάσουν οι πάτρωνες την πανουργία της κομματικής ατσιδοσύνης: Ετσι, η τρίτη γενιά του παπανδρεϊσμού κατάφερε, με άψογη επιδεξιότητα, να φορτώσει στην πιο αδύναμη μερίδα της κοινωνίας τα «σπασμένα» της αφροσύνης των κομμάτων. Μας κρατάνε ομήρους παζαρεύοντας την παράταση της παντοδυναμίας τους.
Στις δημοσκοπήσεις η συντριπτική, σαρωτική πλειοψηφία των πολιτών δηλώνει ότι δεν εμπιστεύεται πια κανένα κόμμα, η γενικευμένη αγανάκτηση και αηδία φτάνει σε ποσοστά απίστευτα. Ομως, μπροστά στην κάλπη ο φόβος της ανασφάλειας γεννάει τον στερεότυπο συμβιβασμό: «δεν έχουμε κάτι καλύτερο να ψηφίσουμε, αυτά τα κόμματα παράγει η κοινωνία μας, αυτά συνιστούν τη δημοκρατία μας». Και συνεχίζουμε «να μεταλλάσσωμεν τυράννους», όπως έλεγε ο Παπαδιαμάντης πριν από 118 χρόνια.
Αλλά ο συλλογισμός «αυτούς έχουμε, αυτούς ψηφίζουμε» είναι τουλάχιστον αφελής και στις αυτοδιοικητικές εκλογές ούτε για τους αφελείς ισχύει. Διότι υπάρχουν υποψήφιοι με κομματικό χρίσμα, υπάρχουν και οι τίμια ακομμάτιστοι. Συνήθως το κομματικό χρίσμα δίνεται σε φανταχτερούς, με εντυπωσιακή «αναγνωρισιμότητα» γόητες του πλήθους (μπασκετμπολίστες, προπονητές, ηθοποιούς τηλεοπτικών «σειρών», πρώην καλλονές, πρόσωπα με θητεία στη δημοσιότητα έστω και παταγωδώς αποτυχημένη). Ο πολίτης που έχει συνειδητοποιήσει ότι η κομματοκρατία είναι συμφορά για τον ίδιο και για την πατρίδα θα ξέρει να αναγνωρίσει στη «γοητεία» των κεχρισμένων το στίγμα απειλητικής λοιμικής.
Αυτή τη φορά καλούμαστε να ψηφίσουμε διαχειριστές καινούργιων θεσμών αυτοδιοίκησης. Η κομματοκρατία αποφασίζει για τους θεσμούς ερήμην των πολιτών και για τη διαχείριση των θεσμών μεθοδεύει την υφαρπαγή της ψήφου μας. Η προηγούμενη γενιά του παπανδρεϊσμού, η ανδρεϊκή, επέβαλε τον «Καποδίστρια», η τωρινή, η ανδρεικελική, μας καπελώνει με τον «Καλλικράτη». Και στις δύο περιπτώσεις κίνητρο και κριτήριο δεν ήταν οι ανάγκες, οι ιδιαιτερότητες, οι ιστορικοί εθισμοί της κοινωνίας των Ελλήνων. Ο τεμαχισμός της χώρας, και τις δύο φορές, σε αυθαίρετα μερίσματα έγινε, αποκλειστικά και ομολογημένα, για να εξυπηρετηθούν ελπιζόμενα προγράμματα οικονομικής ανάπτυξης και ασφυκτικότερος συγκεντρωτικός έλεγχος της χώρας από το εκάστοτε κομματικό κράτος. Πειθαρχούμε δήθεν στα μοντέλα αυτοδιοίκησης που λανσάρει η Ε.Ε. αποκεντρώνοντας όχι την εξουσία, αλλά την κατακλυσμική διαφθορά και φαυλότητα, πολλαπλασιάζοντας τα ερείσματα της κομματοκρατίας.
Ο Ελληνισμός έζησε τρεις χιλιάδες χρόνια χάρη στο μοντέλο της πόλης - κράτους, της αυτοδιαχειριζόμενης κοινότητας, που ο ίδιος γέννησε – το αποδείχνει ο τεχνοκράτης Κων. Καραβίδας, που πολλοί τιμούν και ελάχιστοι καταλαβαίνουν. Η πόλη «εάλω», η γλώσσα «απέσβετο», η εκκλησία αλλοτριώθηκε σε θρησκεία. Ζούμε το ιστορικό μας τέλος, αλλά όχι ηρωικά. Απλώς παρακολουθούμε, δίχως επίγνωση, την κηδεία μας.
Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2010
( ΟΤΙ ΜΑΘΑΙΝΕΙΣ ΚΑΛΟ ΕΙΝΑΙ-Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΛΟΥΚΑΣ-) ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ
«Ασπάζεται υμάς Λουκάς ο ιατρός ο αγαπητός»
Προοίμιον: Φυσιογνωμία μοναδική στην ιστορία της Εκκλησίας, ο Λουκάς. Υπήρξε ιατρός καί συνεργάτης του αποστόλου Παύλου, αξιώθηκε δε να γίνει και συγγραφεύς του τρίτου Ευαγγελίου και των Πράξεων των Αποστόλων.
α. Η μόρφωση του: Ο Λουκάς καταγόταν από την Αντιόχεια και η καταγωγή του ήταν ελληνική. Ήταν άνθρωπος μορφωμένος, με επιστημονική γνώση και σοφία. Είχε σπουδάσει την ιατρική και ασκούσε το επάγγελμα του ιατρού.
Ο απόστολος Παύλος τον προσείλκυσε στη χριστιανική πίστη και τον έκαμε συνεργάτη του. Ο Παύλος τον αποκαλεί «ιατρόν αγαπητόν». Μελετώντας κανείς τα δύο έργα του, το «κατά Λουκάν Ευαγγέλιον» και τις «Πράξεις των Αποστόλων», διαπιστώνει ότι ο Λουκάς ήταν όχι μόνο θερμός ιεραπόστολος, αλλά και άριστος χειριστής της ελληνικής γλώσσας, δόκιμος συγγραφεύς, ακριβής ιστορικός, απαράμιλλος λογοτέχνης και υπέροχος χρονογράφος.
Στις σελίδες των έργων του φαίνεται ο πλούτος των γνώσεων πού κατείχε απ’ όλους τους κλάδους της επιστημονικής σοφίας. Είχε επίσης βαθιά θρησκευτική μόρφωση, γνώριζε τα βιβλία της Π. Διαθήκης, καθώς και την εβραϊκή ποίηση.
β. Η χριστιανική του ιδιότητα: Ο ιατρός Λουκάς ήταν χριστιανός επιστήμων. Δέχθηκε τη χριστιανική πίστη, χωρίς δισταγμούς και επιφυλάξεις, από το στόμα και την φλογερή καρδιά του αποστόλου Παύλου. Ο άριστος ιατρός έγινε και άριστος χριστιανός. Οι γνώσεις του και τα έκτακτα πνευματικά του χαρίσματα δεν τον γέμισαν με έπαρση και αλαζονεία και δεν τον εμπόδισαν να γνωρίσει και να δεχθεί την πίστη του Χριστού. Διότι, ο Λουκάς ήταν μεν μορφωμένος, αλλά είχε και το χάρισμα του αληθινά σοφού: ήταν ταπεινός.
γ. Το ιεραποστολικό του έργο: Ο Λουκάς διεκρίθη ακόμη και ως ιεραπόστολος. Η χάρη του Θεού πού τον οδήγησε κοντά στον απόστολο των εθνών, ανέδειξε και αυτόν «σκεύος εκλογής» και μεγάλο ιεραπόστολο. Ακολούθησε τον Παύλο σε όλες σχεδόν τις ιεραποστολικές του περιοδείες. Κήρυξε το ευαγγέλιον του Χριστού σε πολλά μέρη της Ασίας, της Μακεδονίας, της Ελλάδος (Αχαΐας), της Ιταλίας και ίσως της Γαλλίας και της Αφρικής. Το ύψιστο όμως κήρυγμα και το μεγαλύτερο ιεραποστολικό έργο του Λουκά ήταν η συγγραφή δύο βιβλίων της Κ. Διαθήκης, του τρίτου Ευαγγελίου και του βιβλίου των Πράξεων των Αποστόλων. Ο Λουκάς πρόσφερε ολόκληρη τη ζωή του στην χριστιανική υπόθεση, αξιώθηκε δε να δώσει και τη μαρτυρία του αίματος, διότι πέθανε με μαρτυρικό θάνατο σε ηλικία 84 ετών!
Επίλογος: Αυτός υπήρξε ο Λουκάς, ο Ιατρός ο αγαπητός, φίλος και συνεργάτης του αποστόλου Παύλου. Πραγματικά μορφωμένος και ανώτερος άνθρωπος, πού συνδύαζε την επιστήμη με την πίστη και την ευσέβεια. Ανεδείχθη άξιος ευαγγελιστής και ιεραπόστολος, αλλά και υπηρέτης των συνανθρώπων του. Ο Λουκάς αποτελεί έξοχο παράδειγμα για τους επιστήμονες και, ειδικότερα, τους ιατρούς, αλλά και για κάθε σύγχρονο χριστιανό.
του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αχελώου κ. Ευθυμίου(Κ. Στυλίου)
από το βιβλίο του «Λόγος Ζωής», Εκδόσεις «ΑΘΩΣ», Αθήνα 2001(1996)
Ο Ευαγγελιστής Λουκάς και η Ελλάς
Η Ελλάς μπορεί να καυχάται όχι μόνον για το ότι προσέφερε τη γλώσσα της στη μετάφραση της Π.Δ. απ’ τους Εβδομήκοντα και στα βιβλία της Καινής Διαθήκης, αλλά και για το ότι πάνω στα εδάφη και στις περιοχές της περπάτησαν κι έδρασαν κορυφαίοι Απόστολοι κι Ευαγγελιστές. Ένας απ’ αυτούς είναι αναμφιβόλως ο Άγιος Ευαγγελιστής Λουκάς, του οποίου τη μνήμη εορτάζομε την 18η Οκτωβρίου. Η σύνδεσις του με την Ελλάδα φαίνεται στα εξής σημεία:
1) Ο Λουκάς, πού πιθανότατα γεννήθηκε στην Αντιόχεια, ήταν ιατρός, πού διακρινόταν για την ελληνική μόρφωση του και την αρίστη χρήση της ελληνικής γλώσσας. Κατά μια παράδοση, ανήκε στον ευρύτερο κύκλο των 70 Αποστόλων.
2) Η πόλις των Φιλίππων (σημερινή Καβάλα) γνώρισε την ιεραποστολική διακονία του Λουκά, πού συνόδευε τον Απ. Παύλο στη δεύτερη ιεραποστολική περιοδεία του από ‘”την Τρωάδα (Πράξ. ιστ’ , 10-17). Ότι κι ο Λουκάς κήρυττε στους Φιλίππους, το συνάγομε από τον στίχο 13: «Καθήσαντες ελαλούμεν ταις συνελθούσαις γυναιξίν». Κατά τη μαρτυρία του Επιφανίου ο Λουκάς κήρυξε στη Μακεδονία (Μigne Ε.Π. 115, 1136).
3) Κατά την Τρίτη Αποστολική Πορεία του Απ. Παύλου ο Λουκάς τον συνόδευσε από τους Φιλίππους στα Ιεροσόλυμα, αφού το ευλογημένο πέρασμά τους έγινε αισθητό σε πολλές ελληνικές πόλεις ή περιοχές, ανάμεσα στις οποίες ήταν η Μυτιλήνη, η Χίος, η Σάμος, η Έφεσος, η Μίλητος, η Κως, η Ρόδος, η Κύπρος κ.λπ. (Πράξ. κ’ 20 – κα’ 18). Κατά την μετάβαση τους προς τη Ρώμη πέρασαν από Κύπρο, Κρήτη, Μελίτη (πιθανώς Κεφαλληνία).
4) Συμφώνως προς αξιόπιστες ιστορικές μαρτυρίες, ο Ευαγγελιστής Λουκάς, μετά τον θάνατο του Απ. Παύλου, έδρασε, όπως και ο Απ. Ανδρέας, στην Αχαΐα, όπου πιθανότατα συνέγραψε το Θαυμάσιο Ευαγγέλιο και τις αριστουργηματικές «Πράξεις των Απόστολων».
5) Φαίνεται, ότι ο Ευαγγελιστής Λουκάς είχε μάλλον φυσικό θάνατο στη Βοιωτία. Βεβαίως υπάρχει και παράδοση, ότι υπέστη μαρτυρικό θάνατο. Όπως η Πάτρα ευτύχησε να έχει τα λείψανα του Απόστολου Ανδρέα, έτσι κι η Θήβα της Βοιωτίας είχε τα λείψανα του Ευαγγελιστού Λουκά. Τα λείψανα αυτά το 357μ.Χ μεταφέρθηκαν από τη Βοιωτία στην Κωνσταντινούπολη, για να τοποθετηθούν, όπως και τα λείψανα του Απ. Ανδρέου, στον Ι. Ναό των Αγίων Αποστόλων, πού ανεγέρθηκε τότε.
Σε Ρωμαϊκό Μαρτυρολόγιο για την 9η Μαΐου υπάρχει η σημείωση: «Μετακομιδή στην Κωνσταντινούπολη των Άγίων Ανδρέου του Απόστολου και Λουκά του Ευαγγελιστού από την Αχαΐα» .(Cοnstantinοpοli translatiο sanctοrum Andreae apostoli et Lucae evange1istae de Achaia). Αργότερα, ενώ , η Αγία Κάρα του Απ. Ανδρέου επανήλθε στην Πάτρα, δυτικές ιστορικές πηγές αναφέρουν, ότι τα λείψανα του Αγίου Ευαγγελίστου Λουκά μεταφέρθηκαν στην Ρadua (Ιταλία). Ασφαλώς πρέπει να αναζητηθούν προς επάνοδο τους στην Ελλάδα.
Το παρόν αρθρίδιο δίδει αφορμή στον γράφοντα να τονίσει, ότι η Εκκλησία της Ελλάδος, η Εκκλησία Κρήτης, οι Ι. Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου, η Ελληνική Κυβέρνηση τα αρμόδια κατά περιοχές πολιτειακά όργανα της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως και ο Εθνικός Οργανισμος Τουρισμού θα έπρεπε να κινηθούν δραστήρια και να συντονίσουν τους προγραμματισμούς και την οργάνωση των σχετικών προσπαθειών τους για να καταστεί ο Ελληνικός χώρος πανευρωπαϊκό και παγχριστιανικό προσκύνημα προς τιμήν και προβολή των πραγματικών σκαπανέων και Θεμελιωτών του ευρωπαϊκού πολιτισμού. Τούτο επιβάλλεται να γίνει διότι η Ελλάς είναι ευλογημένη χώρα, στην όποία αφ’ ενός εγράφησαν ιερά βιβλία της Καινής Διαθήκης ή υπήρξαν τοπικές εκκλησιαστικές κοινότητες που ήσαν αποδέκτες μερικών εκ των ιερών αυτών βιβλίων, και αφ’ έτέρου σώζονται τα ίχνη των βημάτων και των τάφων μερικών μεγάλων Αποστόλων και Ευαγγελιστών και φυλάσσονται μερικά από τα σεπτά λείψανά τους.
πηγή: http://www.saintlucas.gr/O_EYAGGELISTHS_LOUKAS/LOUKAS_KAI_ELLAS.htm
Παρασκευή 22 Οκτωβρίου 2010
Οι Κουτσαβάκηδες κι ο Μπαϊρακτάρης
Αθήνα, 19ος αιώνας, συνοικία του Ψειρή (συναντάται κι ως Ψυρή ή Ψυρρή).
Η συνοικία αυτή έγινε πασίγνωστη, λόγω του ότι, το κυρίαρχο στοιχείο της, ήταν οι Κουτσαβάκηδες, ιδιόρρυθμοι τύποι κακοποιών, που είχαν κυριαρχήσει στην περιοχή αυτή, επί 50 περίπου χρόνια, από τα τελευταία χρόνια του Όθωνος, εώς το τέλος του 19ου αιώνος και είχαν μεταβάλει τον κοσμοβριθή οικισμό του Ψειρή, σε ένα «κράτος εν κράτει».
Το όνομά τους οι Κουτσαβάκηδες, το οφείλουν στον Μήτσο Κουτσαβάκη, έναν δεκανέα του στρατού επί Όθωνος, που είχε γίνει ονομαστός για τα κατορθώματά του ως κακοποιός.
«Κατ’ εικόνα και ομοίωσιν» αυτού, αναφάνηκαν και πολλοί άλλοι που ήταν ιδιόρρυθμοι και τυποποιημένοι στο ήθος, στην ενδυμασία, στην κόμμωση, ακόμη και στους τρόπους και τις μεθόδους.
Σαν αντάξιοι μιμητές του αρχικού τους προτύπου, επονομάσθηκαν κι αυτοί «Κουτσαβάκηδες», ή «Κούτσαβοι», αλλά παράλληλα και «Παλληκαράδες».
Φορούσαν μαύρο σακάκι, αλλά το φορούσαν μόνο απ’ το αριστερό μανίκι. Είχαν ριγέ χρωματιστό παντελόνι, που ήταν πολύ φαρδύ στα σκέλη, αλλά και πολύ στενό στους αστράγαλους. Στη μέση τους είχαν ζωσμένο ένα πολύ πλατύ και πολύπτυχο ζωνάρι, όπου τοποθετούσαν, τόσο τα όπλα τους (συνήθως κουμπούρες ή φοβερές αμφίστομες κάμες), όσο και τα καπνιστικά τους είδη. Στο κεφάλι φορούσαν μια μαύρη ρεπούμπλικα, με πλατύ όμως πένθος που το αποκαλούσαν «θλίψη» ή «χλίψη». Υπετίθετο, ότι το πένθος αυτό το όφειλαν στον ανύπαρκτο θάνατο κάποιου συγγενούς ή στενού φίλου, που κι εκείνος κατά την έκφραση του Θουκυδίδη «εσιδηροφόρει» σαν αυτούς, που ήταν κι εκείνος «μάγκας βαρύς κι ασήκωτος», που φορούσε αναρριχτό σακάκι, αλλά και είχε πέσει νεκρός κατά την εκτέλεση κάποιας γενναίας πράξης, αλυσμόνητο θύμα για στιγμές γεμάτες φιλότιμο.
Αλλά και τα παπούτσια τους ήταν παράδοξα. Ήταν στιβάλια με ψηλό τακούνι, στενά και μυτερά, που έπρεπε να είναι ανορθωμένα μπροστά στην άκρη, σαν ρύγχος. Κι έπρεπε να είναι πολύ τριζάτα.
Τα μαλλιά τους ήταν πλούσια, κατέβαιναν ως τα μάτια, αφημένα με περίτεχνη αμέλεια και ήταν πάντα αλειμμένα με χοιρινό λίπος, που αποτελούσε το κύριο καλλυντικό των τύπων εκείνων.
Τα μουστάκια τους ήταν άφθονα, στριμμένα στις άκρες κι ενώνονταν με τις άλλες τρίχες στα μάγουλα, ενώ δεν διατηρούσαν πραγματικά γένια.
Οι Κουτσαβάκηδες βάδιζαν λικνιστά, με το κεφάλι ελαφρά σκυμμένο προς τα δεξιά και κουνώντας τα χέρια τους. Είχαν σχεδόν πάντα, ύφος βλοσυρό. Κάθε τόσο όμως αναστέναζαν, θέλοντας να δείξουν ότι έκρυβαν στην καρδιά τους κάποιο βαρύ «ντέρτι», δηλαδή στενοχώρια.
Όταν κάθονταν στα καφενεία, έβγαζαν το ένα παπούτσι (πράγμα εύκολο, γιατί τα στιβάλια ήταν με λάστιχο) και τοποθετούσαν έπειτα το γυμνό πόδι ορθογώνια στο ύψος του γόνατος του άλλου ποδιού. Συνήθως όμως κάρφωναν και την κάμα τους πάνω στο ξύλινο τραπέζι, επίδειξη και σύμβολο εφεδρικού δυναμισμού για άμεση δράση.
Αλλοίμονο στον περαστικό διαβάτη που θα τους κοίταζε (κατά την κρίση τους) χωρίς τον απαιτούμενο σεβασμό. Συχνά άπλωναν μπροστά στην καρέκλα τους και πάνω στο έδαφος, την άκρη του μακριού ζωναριού τους. Κι ορμούσαν με φονικές διαθέσεις εναντίον εκείνου που θα τολμούσε να το πατήσει. Απ’ αυτή τη συνήθεια γεννήθηκε και η φράση «Απλώνει το ζωνάρι του για καβγά».
Οι κακοποιοί εκείνοι, σκληροί, αδίστακτοι, αλλά και θρασύδειλοι, έκαναν κάθε είδους κακουργίες, που συνήθως έμειναν ατιμώρητες. Κανένας δεν τολμούσε να αντιδράσει. Και το έγκλημα, μικρό ή μεγάλο, φανερό ή κρυφό, παρέμεινε ατιμώρητο, ενώ οι φορείς του πρόβαλλαν σαν πρόσωπα ηρωικά.
Αυτός ήταν ο τύπος του Κουτσαβάκη, που κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα είχε επιβληθεί και σε μερικές άλλες αθηναϊκές συνοικίες. Το βασίλειό τους όμως για ολόκληρες δεκαετίες, ήταν η συνοικία του Ψειρή. Η «Πλατεία των Ηρώων» στου Ψειρή, όπως και τα γύρω της στενά, αποτελούσαν μόνιμο στέκι και βασίλειο των Κουτσαβάκηδων. Οι περιδεείς κάτοικοι, ήταν κυριολεκτικά φόρου υποτελείς σ’ αυτούς τους τύπους. Τα εγκλήματά τους ήταν και αναρίθμητα και ανατριχιαστικά. Ιδιαίτερη όμως επίδοση (σαν σκληροί αγαπητικοί, προστάτες και εκμεταλλευτές την «γκόμενας») σημείωναν στην εκμετάλλευση των «κοινών» γυναικών, τις οποίες στο τέλος, συχνά τις μαχαίρωναν για αιτίες ασήμαντες.
Αστυνομία
Η κακοοργανωμένη, η αμαθής και η εξοπλισμένη με φτωχά μέσα, αστυνομία της εποχής εκείνης (Δημοτική και Διοικητική Αστυνομία, όπως την αποκαλούσαν), ήταν ανίσχυρη στη μάχη εναντίον τους. Πολλές μάλιστα οικογένειες, μένοντας απροστάτευτες, αναγκάζονταν να προσλαμβάνουν ειδικούς σωματοφύλακες. Οι Κουτσαβάκηδες όμως γίνονταν περισσότερο ασύδωτοι και θρασείς. Με την πολιτική μάλιστα φαυλοκρατική διαφθορά που επικρατούσε στην Ελλάδα του 19ου αιώνος, συχνά μερικοί πολιτικοί τους προσεταιρίζονταν για δικούς τους σκοπούς. Με λίγα λόγια, όπως την ελληνική ύπαιθρο την μάστιζε τότε η ληστεία, ομοίως στην Αθήνα του Ψειρή κυριαρχούσαν οι ελεεινοί Κουτσαβάκηδες.
Βρέθηκαν όμως τρεις διευθυντές αστυνομίας, που με θάρρος και σκληρότητα ανέλαβαν τον βαρύ ρόλο για την εκκαθάριση.
Δημητριάδης
Πρώτος ήταν ο Δημητριάδης, στις αρχές της βασιλείας του Γεωργίου του Α’. Αυτός άρχισε να κάνει συστηματικές επιδρομές μέσα στα απρόσιτα στέκια των Κουτσαβάκηδων. Σε αντίδραση όμως εκείνοι, δολοφόνησαν μέσα στην πλατεία του Δημοπρατηρίου, τον γραμματέα της αστυνομίας, Λύτρα. Επακολούθησε απ’ τον Δημητριάδη η άλωση του υπόγειου καταγωγίου του Μαούφαρη, που αποτελούσε την φωλιά των Κουτσαβάκηδων. Μέσα εκεί, έπειτα από κυριολεκτική μάχη, συνελήφθησαν και οι κρυμμένοι δολοφόνοι του Λύτρα. Αποτέλεσμα όμως ήταν να επαναστατήσει κυριολεκτικά η συνοικία του Ψειρή, απ’ όπου η αστυνομία αναγκάστηκε να αποσυρθεί τελείως. Οι Κουτσαβάκηδες όμως αποφάσισαν τότε να εκστρατεύσουν κι εναντίον της αστυνομικής διεύθυνσης(!), που τότε ήταν εγκατεστημένη στην πλατεία Κλαυθμώνος. Ο Δημητριάδης πρότεινε στην Κυβέρνηση σκληρά αντίποινα, αλλά ο πρωθυπουργός Βούλγαρης προτίμησε να υποχωρήσει κι αντί άλλου μέτρου, απέλυσε τον αποφασιστικό διευθυντή της αστυνομίας!
Βρατσάνος
Δεύτερος αμείλικτος αστυνομικός εχθρός των κακοποιών ήταν ο Βρατσάνος, ένας σκληροτράχηλος Ψαριανός, που ο πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κουμουνδούρος τον διόρισε διευθυντή, με την ρητή εντολή, ν’ απαλλάξει την Αθήνα απ’ το αίσχος των Κουτσαβάκηδων.
Ο Βρατσάνος δέχτηκε την εντολή. Σ’ αυτό το σημείο μάλιστα, τον ενθάρρυνε αποτελεσματικά και η σύζυγός του, η ιστορική Φλωρού, γυναίκα ατρόμητη και εξασκημένη η ίδια στα όπλα. Χειριζόταν δε η Φλωρού, το πιστόλι και την καραμπίνα, σαν έμπειρος πολεμιστής.
Ο Βρατσάνος θέλησε να διασπάσει τον αντίπαλο, προσλαμβάνοντας ως αστυνομικούς και μερικούς Κούτσαβους. Το πείραμά του όμως απέτυχε, γιατί σύντομα εκείνοι άρχισαν να συνεργάζονται με τους «συναδέλφους» τους, εξαπατώντας την αστυνομία. Ο θαρραλέος διευθυντής κατέφυγε τότε σε συστηματικές επιδρομές μέσα στο βασίλειο των κακοποιών, όπου συχνά διακινδύνευε κι αυτή τη ζωή του.
Τελικά όμως, οι πολιτικοί προστάτες των Κουτσαβάκηδων (αμετανόητοι και και αιώνιοι εξαρθρωτές πολλών και σπουδαίων πρωτοβουλιών για κοινωνική προκοπή) πέτυχαν την αντικατάσταση του αποφασιστικού Βρανάτσου.
Mπαϊρακτάρης
Ο Δημητριάδης και ο Βρατσάνος κατόρθωσαν σημαντικά χτυπήματα εναντίον του οικοδομήματος του Κουτσαβακισμού. Δεν το γκρέμισαν όμως.
Το τελικό γκρέμισμα το πέτυχε ο Δημήτριος Μπαϊρακτάρης, ένας Αγρινιώτης στρατιωτικός, με καταγωγή απ’ το Σούλι.
Αποφασισμένος να εξαλείψει αυτό το άγος, ο φιλελεύθερος και δημοκρατικός Χαρίλαος Τρικούπης, διόρισε τον Μπαϊρακτάρη στον ρόλο που του ταίριαζε. Και τότε ο κοντόσωμος, λιγομίλητος, μεγαλοκέφαλος και αμείλικτος αστυνομικός (πλέον), που έτρεφε πελώριες μουστάκες, έκανε έναν συνδιασμό από δυναμικά μέσα κι από ταπεινωτικό εξευτελισμό των κακοποιών.
Έμειναν ιστορικές οι μέθοδοί του. Γιατί εκείνο που θα εξαφάνιζε κυριολεκτικά τους θρασύδειλους Κουτσαβάκηδες, ήταν όχι ο διωγμός που αποηρωοποιεί, αλλά ο εξευτελισμός που ταπεινώνει.
Άρχισε λοιπόν ο Μπαϊρακτάρης να εκκαθαρίζει σιγά σιγά τα κέντρα τους. Έπειτα όμως από κάθε επιδρομή σε κάποιο καφενείο του Ψειρή, άρπαζε όσους Κουτσαβάκηδες έβρισκε, τους έφερνε στην πλατεία Κλαυθμώνος κι εκεί, μπροστά στο πλήθος που αλάλαζε δινόταν μια κωμικοτραγική παράσταση:
Υπήρχε εκεί ένα αμόνι και πάνω σ’ αυτό, ο αιχμαλωτισμένος Κούτσαβος υποχρεώνονταν να συντρίψει ο ίδιος τα όπλα του, την κουμπούρα του ή την περιλάλητη αμφίστομη κάμα.
Ακολουθούσε έπειτα η εμφάνιση μιας τεράστιας βλαχοψαλίδας, με την οποία ο ίδιος ο Μπαϊρακτάρης έκοβε όλα τα σύμβολα της παρεξηγημένης παλληκαριάς. Έκοβε ανελέητα τις αφέλειες των μαλλιών που έφθαναν ως τα μάτια, έπειτα τις μυτερές άκρες των παπουτσιών, στην συνέχεια το δεξί μανίκι (ακριβώς αυτό που δεν φορούσαν, έμβλημα της ρεμπέτικης παλληκαριάς) και τέλος το μακρύ ζωνάρι που σερνόταν για καβγά. Κατόπιν ο αστυνόμος με άγριες κλωτσιές πετούσε τους αχρηστευμένους Κουτσαβάκηδες, σαν άχρηστα τσόφλια, μέσα στο πλήθος που τους γιουχάιζε επίμονα. Ο εξευτελισμός αυτός, ήταν φοβερός, ώστε στο εξής αναγκάζονταν να αξαφανιστούν από προσώπου γης.
Με τέτοιες μεθόδους ο Μπαϊρακτάρης συνέτριψε κι εξαφάνισε τον Κουτσαβακισμό. Ίσως όμως δεν θα ήταν σε θέση να επιτύχει αυτό το κατόρθωμα, αν στο μεταξύ δεν είχε πραγματοποιηθεί μια βαθειά αλλαγή στην αστυνομία: Από πολιτική και διοικητική, η αστυνομία είχε γίνει στρατιωτική. Το 1890 ο στρατός είχε αναλάβει την αστυνομική εξουσία και την διατήρησε ως το 1908, οπότε παρέδωσε στην Χωροφυλακή. Και ο Μπαϊρακτάρης ήταν ήδη αντισυνταγματάρχης, όταν ανέλαβε την διεύθυνση της αστυνομίας. Για την επίθεσή του εναντίων των Κουτσαβάκηδων, δεν διέθετε συνεπώς ύποπτους και απείθαρχους «αστυνομικούς κλητήρες». Διέθετε τώρα σκληρούς Εύζωνους κι αφοσιωμένους πυροβολητές, που μάλιστα τους διάλεγε ο ίδιος.
Έτσι κατελύθη το παράδοξο εκείνο «κράτος του Ψειρή», από το οποίο σήμερα διατηρούνται μόνο οι μισολησμονημένοι γλωσσικοί όροι «Κούτσαβος» και «Κουτσαβάκης». Απήχηση όμως (σαν τύπος και σαν ντύσιμο) εξακολουθεί να είναι ο πασίγνωστος «Σταύρακας», ο γνωστός ήρωας στο ρεπερτόριο του ελληνικού Καραγκιόζη. Απ’ τη σκηνή του θεάτρου σκιών, παρακολουθούμε τον Σταύρακα, όχι μόνο να είναι ντυμένος όπως οι παλαιοί Κουτσαβάκηδες, αλλά και να χρησιμοποιεί φρασεολογία που κάνει άφθονη κατανάλωση για το φιλότιμο, αλλά και που από πίσω από την μεγαλοστομία των απειλών της, μας φανερώνει τον τύπο του θρασύδειλου παλληκαρά.
Πηγή: Λαογραφία της Ελλάδος, Κ. Ρωμαίος, εκδόσεις Γιοβάνη, 1978