ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το φημισμένο Προσωπείο του Αγαμέμνωνα |
Χρήστες
Προσωπείο φορά ο θεός, λ.χ. ο Διόνυσος, ο νεκρός, ο
πιστός, ο μύστης, ο ηθοποιός, ο κλόουν, ο δήμιος, ο
μεταμφιεσμένος του καρναβαλιού. Μιλούμε ακόμη για μάσκα
ομορφιάς, αυτή δηλαδή που θα επιτρέψει τη διατήρηση
μιας κατάστασης και την ανάσχεση του χρόνου, για μάσκα
οξυγόνου που δίνει ζωή. μιλούμε για μάσκες
προστατευτικές από αέρια, για μάσκα ξιφασκίας, τεχνιτών
όπως οι οξυγονοκολλλητές, πυροσβεστών, δυτών αλλά και
για τις μάσκες του αθλητισμού, εννοώντας τα φάρμακα ή
τα φαρμάκια που μπορεί να πάρει ένας αθλητής για να
ανεβάσει την απόδοσή του αλλά και που δρουν στα νεφρά
σαν φίλτρο μη επιτρέποντας την ανίχνευση στα ούρα των
απαγορευμένων ουσιών κατά τον αντιντόπινγκ έλεγχο.
Μάσκα ονομάζεται και το κυρτό μέρος της πλώρης ενός
σκάφους από την καρίνα μέχρι το ανώτερο κατάστρωμα,
όπου χτυπούν τα κύματα κατά την κίνηση του πλοίου.
Μιλούμε ακόμη για μασκάρισμα στη φωτογραφία –επιτρέπει
στον φωτογράφο να σκιάσει περισσότερο ένα μέρος της
φωτογραφίας και να φωτίσει ένα άλλο, να αναδείξει κάτι
σκοτεινιάζοντας κάτι άλλο-, μιλούμε για το προσωπείο
της Κου Κλουξ Κλαν, του κλέφτη και του τρομοκράτη, του
καταδότη, του χούλιγκαν και των ράμπο, για τον άνθρωπο
με το σιδερένιο προσωπείο, τον Ζορό και το Φάντασμα της
Όπερας που κρύβει το παραμορφωμένο πρόσωπό του πίσω από
μια μάσκα (Εικ. 45-
46).[1]
Το ακίνητο πρόσωπο του ανθρώπου: οι μάσκες. Μάσκες ορθάνοιχτες, αγριεμένες σαν των Αζτέκων, χρυσές και ξαφνιασμένες όπως οι μυκηναϊκές, λαϊκές κι ελληνικές όπως των χορευτών του Τράγου, όπως των χωριάτικων πανηγυριών, γελοίες και μετά απελπισμένες, παγωμένες στον τραγικό μορφασμός της βαθιάς Αμηχανίας […] που είναι η κρίσιμη στιγμή της αντίκρυσης του ανθρώπου με την ίδια του την ύπαρξη […], […] που είναι το γυμνό, το έσχατο πρόσωπο του ανθρώπου […]. (Γ. Χειμωνάς, στο: Φωτόπουλος 2006, 181)